Ab sol nidon ai plu

Fa ‚Ralph Midgley‛.


Soar äbinon takedik. Pos hit dela vienül koldülik äbladülon bevü tuigs bimas ed älöfülon floris fela. Anikans äspatükons dogis e votikans äseadons su yeb ed äspikons kobo. Id äbinon bam in top et, kiöp äseadoms flens tel, kels sevädikoms bü yels teldeg. Äkömoms lü top et suvo ad bespikön dinis mödik e nitediks. Nem flena bäldikum äbinon ‚Max‛. Nu hiel ‚Max‛ äbinom redakan gaseda topik. Nem flena yunikum äbinon ‚Karl‛ om äbinom gadan calik, kel ädalabom gadazäni lönik. Flenöf bevü mans tel at äbinon küpädik kodü stedälöf.


Ün soar at hiel ‚Max‛ äkonom konoti mu bisariki ele ‚Karl‛ tefü matans tel, kels ädisons bü yels mödik, e kels te fädo äkolkömons odi enu in kaföp. Om it ibevüsagom onis pro lartüg gasedik bü yels anik. Äjinos, das ünü yels nemödik pos mat onsik, jimatan imogolof se dom ed ilüvof putüli in bedil ko nun sököl: „Lif binon obe ai fikulikum. Mutob mogolön ad logön voli plödü dom at. Kälolös putüli obsik, begö! e pardolös obi. Löfob oli!!“ Himatan äsukom ofi valöpo dü yels nemuiko deg nen tuvön ofi. Fino äropom steifülis okik, bi no äsevom kiöpo fovön me suk oka.


El ‚Karl‛ älilom kälöfiko konoti oma, ed äsagom: „Vio lügik pro himatan et, kela lelöfäb ün del et ämogolof se lif oma. Cedü ob, äbinon din nepardöfik.“


„Baicedob ko ol,“ ägespikom el ‚Max‛ - „ab fred himatana äbinon so gretik ven ilogom ofi dönu, das te ävilom zibradön e kidön ofi . Lenu matans lifons kobo dönu äsif neai idisons. Cedob, das ven vero löfoy odi, kanoy i pardön odi. Binon sot müstera“.


El ‚Karl‛ ämeditom dibiko. Mems oma äflitons jü tim, ven valikos äbinon blägik pro om pösodiko; ven äbinom soalik in vol, e te ävilom tuvön fleni verik.


Om äbinom pösod mükik. No älabom konfidi tu mödiki in ok it; jenöfo äbuom ad blibön ai in pödaglun. Niteds omik äbinons plagiks, buikumo ka literatiks, do äkanom reidön gudiko e kalkulön saidiko ad träitön büsidi balugik oka. Ye löf gretikün omik äbinon gad, kel äbinon te smalik, bi dom id äbinon smalik e pöfik. Pro om gad äbinon parad. Ven flens omik ägoloms ini zif ad juitön bioskopöpi, u teati, u futaglöpädi, el ‚Karl‛ äkotenikom ad vobön in gad: ad planön no te floris, kelis ägetom de nilädans ta yuf, keli äkanom dunön ones, u in dom, u in gad, abi ad planön härbatasidis, kelis pals äremons ad yufön ko fidäds, bi skil omik äbinon legudik.


El ‚Karl‛ äbinom nemolädik, no pinädik, ko logod klöpik e cügs redik, bi ädunom vobi oka ledino in lut maifik; äbinom ya cil nata. Logs oma äspagülons, e ven äsmililom, äkanoy tio senön vamöfi, keli äsestralon de om.


Ün del seimik, ägetom vüdi ad komön in motedadelazäl. Äbinon motedadelazäl julaflena seimik omik. Do no vero ävilom komön, too äplöpoy ad süadükön omi; sekü atos, äsludom ad golön usio. Vero no ädabinons vüdäbis mödik; jenöfo äbinädon me flens za deg, kels ibinons in yelod ot in jul.


Ädunoy dinis kösömik, kelis dunoy in zäls somik. Äfidoy, ädrinoy tu mödo, äkanitoy. Cifo äspikoy dö mems bü yels somödik; id äspikoy dö dins, kelis dunoy lenu, u kelis desinoy ad dunön ün yels okömöl. Äcogoy mödo, id äsmiloy mödo. El ‚Karl‛ äbinom boso plafik; kodü atos, no äspikom so mödo äs votikans. No äkanom kolkömön menis votik so fasiliko äs äkanons dunön osi mens in valem. If äbinom soalik, tän äbinom kotenik; no äjuitom kompenäti menas, äsä äjuitom deli in gad u soari in bradastul ko buk gudik, in vol votik liföl.


Balan vüdäbas votik äbinof jipul, keli isevom bosilo in jul. Do äplidom ome jäfüdis mödikün - matemati no äkanom gudiko suemön. Ämemom gödis in julacem, ven julans ästanons su püpitaplads ed äresitons kobo nenbuko taibis naedama. Jitidan äzigolof zü püpits; älogof lipis, älilof numis, kels äseflumons se mud alikanas If mud semik no gudiko ävobon, täno äflapof lögi nüdik nofana me stripöm - ed ädolon, bi ün tim et hijulans älenlaboms bliti nelunik. Sekü atos, el ‚Karl‛ neai älöfilom numis. Ab jipul pemäniotöl äyufof omi ko säkäds matematik, kels äpladulons pro om säkäds tu fikuliks ad bejäfön. E lio-li? Bi äseadons bal len votik in püpit ot!


El ‚Karl‛ älabom nu yelis teldeglul, e jipul, kel panemof ‚Tabit‛ älabof yelis teldegkil. Ädasevons odi sunädo.


„Glidis, o ‚Karl,‛ “ äsagof ome, „Lio stadol-li nu?“


„Gudiko,“ egespikom nelaodiko, „Ed ol-li? “


„Plu ka gudiko,“ egespikof; „adelo egetob penedi de blod oba ad nunön, das fino etuvom vobi ko gased topik. Ai ävilom vedön gasediman, ed anu labom pöti gudik ad lärnön cali at, e mesed i binon gudik pro primölan.“


„Fredob vemo pro om. Spelob, das olabom benoseki mödik ün yels okömöl. Lio panemom-li?“ esagom ofe:


„Panemom ‚Max‛ e lödom ai domü pals“ egespikof. „Labol-li i vobodi?“


„Si, fümo! Vobob in gadazän nilü zif. Mesed no binon gretik, ab ai elöfob vobi tefü gadam. Labol-li gadi?“


„Si e no!“ egespikof. „Nek vilon vobön us; sekü atos, yeb binon tio so geilik äs ob!“


El ‚Karl‛ äsmilom. „If vilol osi, okömob ad vobön us, bi labob skili saidik in tef at.“


Jiel ‚Tabit‛ älogof omi danöfiko. „No kanobs pelön ole moni mödik,“ äsagof.


El ‚Karl‛ älogom ini logs ofik. „Odunob vobi at vilöfo pro ol glato!“


E so ejenos. Dü vigs za luls u mäls, el ‚Karl‛ evobom mödo in gad. Jenöfo ävotafomom gadi pianiko: yebafelili efodom, ejüpom ai, e pla mikebs, flors valasotik e plans jönik äglofons bundano. Da tim gadivoba, jiel ‚Tabit‛ äpreparof koledi pro om äs mal danöfa. Igo poso, el ‚Karl‛ äprimom ad visitön vomüli at yunik.


Pos yels tel, el ‚Karl‛ esagom ofe: „Löfob oli, o ‚Tabit‛! Sevob, das no binob so visedälik äs flens votik ola, ab vilob lifädön yelis retik lifa oba ko ol - atos ofredükos obi plu ka kanob sagön!“


Jiel ‚Tabit‛ äkipof nami omik, äkidof oni molädiko ed egespikof: „Ko desir lölik oba vilob matikön ko ol, o löfäb oba!“


Matedadel äbinon glorik. Sol änidon nämiko da del lölik e flens mödik äkömons ad komön in jenot fredikün at. El ‚Karl‛ ävälom eli ‚Max‛ as ‚best man‛ oka, e valikos äbinos äs drim jönik pro bofikans. Poso alans ägolons lü dom palas oma, kiöp ölödons pos geköm de matedatäv, ad fidön e drinön, e ad benovipön matanapäri; ad kanitön e danüdön e ad dalilön spikädis. Matedakek, keli ibakof mot jigama, äbinon gretik, e löpo äbinons flors valasotik labü benosmel jönikün! Äbinon del ad neai glömön.


Matedavakeni älifädons in pofazifil len mel. Stom äbinon magifik ün del alik. In dom smalik, keli äloatons pro dels kil, els ‚Karl‛ e ‚Tabit‛ äbinons ga spaliks e valikos, kel äbinos büikumo so veütik, no plu ilabon veüti. Flanü el ‚Karl‛, el ‚Tabit‛ äbinof in parad. Doats onsik ävestigons skini odik dü kids lefäkik; el ‚Karl‛ äkidom nen stopön lipis, e blötis, e skini sadinasofik koapa lölik ofa. „Löfob oli, o löfäb oba!“ äseifom. As balam koapik balidnaedik ävilupon onis in löf nendöfik, el ‚Tabit‛ ädasevof, das atos äbinos föli drimas dibikün oka, e seifölo dafrediko, äsagof ele ‚Karl‛: „I löfob oli, o löfäb oba, plu ka kanob sagön osi me vöds teik!“ Ed äs kobod te bal, äfärmükons logis ad slipön slipi stäatik.


El ‚Max‛ älifädom deli jäfädik pötü matedadel söra okik. Anu äkanom boso takädön pos föl bligas oka as ‚best man‛ ün del memabik at. Binön gasediman no äbinon vob fasilik, ab äbinon vob, keli el ‚Max‛ ai ädesirom dunön. Ämutom tävön ed äkolkömom menis valasotik nitedik, va benosevölis u no. Pluo äbinom seliban; kodü atos, no älabom gididis votik. Bü yels anik, äprimom in bür gaseda topik as lärnan; poso ägetom vobodi nunodana, keli ädunom gudiküno: ab dasteif lemuik oma äbinon ad seadön fino in stul redakana.


Els ‚Tabit‛ e ‚Max‛ äbinons ai divodiküns ode. Da lif lölik, no as gems kösömik, ab as pösods labü flenöfi dibik, äkonfidons ode e neai älabons klänis. Sekü atos, äkanons fredön dö benoseks, e liedön demü defs okiks. Nu, das jiel ‚Tabit‛ pämatof, dins at äbinons äs büiko. Ed atos äbinos völadikum, ka äkanons magälön lo utos, kelos suno öjenos.


Ün del seimik, pals onas isludons ad vakenön dü dels anik len mel. Fat äbinon toodan gudik ko plak mödik levega, ab pötü täv in mistom, tood onsik äkobojokon mäpetiko ta fledavab su flan votik levega; kodü atos, pals bofik ädeidons. Els ‚Tabit‛ e ‚Max‛ äbinons netrodiks; ab glifi at kobo ebekomipons, e ko tim evikodons oni.


Ven no ätävom, el ‚Max‛ suvo ävisitom söri okik in dom palas ela ‚Karl‛, kiöp älödons. Lif pro els ‚Karl‛ e ‚Tabit‛ äbinon svidik. El ‚Tabit‛ noe ädünof matani, abi palis omik, kels älöfons ofi äs dauti lönik.


Da muls okömöl egrodikof. Matan e pals omik älejuitons. Suno övedons lepals. El ‚Karl‛ id äspetidom deli, ven om it övedom fat nulik. Ab dü neit seimik, el ‚Tabit‛ elabof stomagadolis, kels ävedons ai badikums. El ‚Karl‛ no äsevom, kisi dunön, e pos nelunüp fat oma ärönom lü dom sanana ad blinön yufi. Sanan ägivom ofe drogi ad leitükön doli , ed äxamom ofi. Täno ävabükoy ofi lü malädanöp, kiöp putül äpämoton tu suniko. Putül, jicil, äbinof deadik; el ‚Tabit‛ äbinof tu fibik ad maifükön logis. El ‚Karl‛ ädrenom sofiko, ed äkipom ofi in brads okik. Äkidom ofi nenstopo, ab te düps fol poso, id el ‚Tabit‛ äbinof deadik.


Anu del ävedon neit; nefred nekredovik äfalon su utans, kels äsevons eli ‚Tabit‛. Preparams pro sepülam äbinons nevifiks e lügiks. El ‚Tabit‛ äseatof in sark mahunik in matedakloted lunik e vietik, in kel, bü nelunüp, ägivof oki ele ‚Karl‛ ad löfön e dünön omi. Nu so stiliko, putüli onsik me brads paelik kipöli, äslipof slipi nen fin. Äpladoy sarki in sälun su tab lövik. El ‚Karl‛ no äkanom lüvön flani ofik. Igo edeadöl, suvo äkidom lipis ofa blövikis, ed i äkidom kapili putüla so smaliki, - dauta, kel ai iledesirom, ab keli nu te in drims ösevom.


Del sepülama äbinon koldik as lügodans ägolons lü glüg, e poso lü sepülöp. Sark pefärmüköl äbinon in sepül dibik; el ‚Karl‛, biedäliko drenöl, äjedom sui on rosadi jönik redik, mali löfa omik.


Pro el ‚Karl‛ lif omik no plu älabon sinifi. Nen el ‚Tabit‛ lif oma ifinikon. No plu äkanom slipön, te drimön dö matan jönik oka; no plu äkanom vobön, te memön delis memabik, kelis ilifädons kobo dü muls deglul.


El ‚Max‛, äs ya äsagoy, älabom lödateadi, keli äloatom. Sis dead palas, no ävilom labön domi gretik onas; kodü atos, äselom oni, ed iremom lödöpi at, kel äbinon kovenikum. Pos dead ela ‚Tabit‛, blod ofa ävüdom eli ‚Karl‛ ad lödön ko om ad blinön omi se züamöp, kel ilabon memis so mödikis neglömikis pro om. Läbiko, el ‚Max‛ ävobom in topäd at; kodü atos, säkäd nonik ädabinon.


Ün neit seimik, el ‚Max‛ igalikom ed ililom slokis ela ‚Karl‛.


Takediko igolom lü bed omik, iseatom flanü om ed izibradom omi.


„Steifolös ad memön, o flen löfik, das el ‚Tabit‛ binof in püd anu ko putül olas; no vilof, das binol so lügikün.“

El ‚Max‛ äflekom lü blod.

„Pardolös obe, das emosumob söri olik de ol,“ äsagom el ‚Karl‛ slokölo. Äkanom senön vamöfi koapa ela ‚Max‛ flanü om e lilön ladaflapülis omik.


„Äs[1] äbinol dili so jeragik lifa ofik, so nu id obinol dili neditovik lifa oba, äsä äbinof el ‚Tabit‛ dil jeragik lifas obas,“ äspikof nelaodiko. Tän äslipikoms dibiko ko nol, das el ‚Tabit‛, in mod semik, ibalof omis me tanam beatik.


Love muls e yels dins ävedons pianiko nomikums. Primo, lif äbinon vemo fikulik pro flens tel bofik, kels nu ädilodoms lödateadi ot. Jiel ‚Tabit‛ äbinof ai lim, kel äyümof blodi e matani. Pianiko el ‚Karl‛ äprimom ad nitedälön dönu tefü flors e härbats äs büo - igo ebridom rosadi jönik patik, keli enemom ‚Tabitarosadi‛. Pos yels kil äplöpom büsid at somödiko, das - anu binon gadazän smalik, ab plöpabik, ko remans ai gloföls.


Votaflano, el ‚Max‛ ävobom mödo äs gasediman, e bü yel bal, ävedom redakan gaseda. Id els ‚Karl‛ e ‚Max‛ äzälizäloms plöpis fredik at. Do vob mödik äjäfädükon bofikanis dü vig - vigafin äbinon ai tim patik ven äbinoms kobo ad zälizälön i flenöfi gretik olsik, i ad dilodön ko od memis löfidik söra e jimatana.


Sudelo sol änidon jöniko. Flens tel anu äfinükoms fidedi.


„Vilol-li spatön boso?“ äsäkom el ‚Max‛.


„Golobsös lü top ot, kö äkonol obe dö jimatan, kel älüvof matani e cilis ofikis ad logön voli!“ äsagom el ‚Karl‛.


So äspatoms lü top ot ed äseadoms kobo su bam ot. Vienül koldülik äbladülon dönu, e valikos äbinos takädik.


„Nulälob nog,“ äprimom el ‚Karl‛, „vio jimatan omik äkanof lüvön omi, ven ipenof ome, das älöfof omi.“


El ‚Max‛ ämeditom.


„Semikna mutoy lüvön löfäbi nen nolön kikodo.“


El ‚Karl‛ älogetom föfio ini fag.


„Ko el ‚Tabit‛ obas äbinos veräto so, no-li?“


„Lesi!“ ägespikom el ‚Max‛, „ya binos müster, keli neai fuliko osuemobs.“


Strals sola äbinons vamiks. Dü timül, lefog ädagükon soli. Nilü oms, davatof älagon de tuig bimüla. Älogedoms davatofi, kel ägefläkon lit sola. Äbinon davatog teik us; votiks ja ifalons glunio.


El ‚Max‛ äsagom: „Logolös! Vio jönik binon, ab suno operon jöni oka, bi lif oka fümiko binon lit sola, kel givon lifi valikose su tal.“


El ‚Karl‛ ätovom kapi okik. Pianiko davatof ävedon ai lunikum, e fino ädofalon sui glun.


Täno äsagom ele ‚Max‛: „Binobs kuratiko äs davatof at, no-li ? Lifobs da yels, ab fino perobs lifi äs davatof at.“


„Lesi!“ ägespikom el ‚Max‛ - lif obsik jinon finön, ab sol nidon ai plu!



NOETS. (Vükifonät)

  1. Bükapök; pla: äsä.



Se Sirkülapenäd 1999, Nüm: tobul, Pads: 74-75, Nüm: novul, Pads: 82-83, Nüm: dekul, Pad: 99.

Vödem rigädik binon id in ragivaspad Volapükagrupa (dis: ‚Files‛).