Mihl Iagher (1921)
by Leo Runggaldier
ladin Gherdeina
167418Mihl Iagher — ladin Gherdeina1921Leo Runggaldier

Mihl Iagher.


Na vedla storia.

Mihl Iagher stajova a Urtijëi dedora da Lenert te na pitla cësa.

N conta d’ ël, chʼl fova n gran strion. Ël fajova unì i ciamorces dalonc caprò ju di crëps y palpova, sce i fova grasc assé. Sce l udova ch’ i fova massa megri, i lasciovel inò jì.

Tone, si ujin, va n iede a l crì su te si pitla cësa. “O bon ëures,” dij Tone, “vester vënie pa mé mpueʼ a te crì su Mihl.” “A bon dì, bon dì Tone, vie pu ca, sentete ju tlo n puech pra mëisa. Co te vala pa for?” “Pu ses bën Mihl, chisc tëmps ie danz riei. Da n pez ca éi vivù bëndebò ala strënta y ne é plu pedù me lascé pro velch de miëur. Sen te priessi danz gën vel’ da grosc. Sce tu fosses tan bon da me n lascé pro n puech me fajesses danz na gran legrëza.” “A sci sci”, dij Mihl, “chël ie bën po l mancul. Tu ies bën po mat a te fé tlo velch dainora. Vië mé cu me, che grosc ulonsa bën giaté su.”

Tone, dut cuntënt a audì chësc, pea via cun ël.

Nfati tramedoi se mët sun streda che pea su per l bosch de Resciesa. Te puech tëmp ruvi sui ëures de Resciesa. Ilò mëina Mihl si ujin do l ëur ju pramez a Funes, ju per gran puntons y salandrons.

I ruva ju n Ciani. Ilò vai ite tramedoi te na pitla tambra dala biesces.

Tone ie cuntënt de pudëi mpueʼ paussé. „Tu,“ dij Michl, „sta tu tlo do usc, concete ju bel chiet y paussete ora. Ie me n vede cavia te piz.”

L strion va insom t’ tambra y mët man de liejer ora de n liber for plu adaut y for plu debota. Te chëla mët man la tambra da fonz su a zitré y a scassé, che i parëies sta a rumpì ite. L vënt sciblova dala sfësses di trames ite che Tone cialova dut speve.

Te n iede se chieta inò dut. Da usc ite vën cun n gran linëus n uem da n sach sula sciabla. Chësc sach petel ju amesa tambra y se senta lessù. Tone do usc, a audì chësc scassé chësc sciblé dl vënt, ie dut gram y speve. Ël cuca do usc via per udëi cie ch’ l devënta mo. Cie spavënt, l vëiga t’ amesa tambra chësc gran uem cui piesc da cëura, sentà ju sul sach, che stlindernova uni tant ch’ l uem se muova n puech. Tone scumëncia tan a se temëi ch’ l cherd dut desperà n aiut.

Ma te chëla leva su chësc uem dai piesc de cëura, zera su l sach, sʼ l mët sul spinel y se n va inò da usc ora. Mihl sveia via a Tone: “Tu mat che t’ ies stat, sce ne tʼ esses fà na tel fuera, po essa l uem lascià l sach tlo y se n fossa jit, y i grosc nes fossa restei a nëus.

Nsci à messù Tone se n jì cu na muëia da mat a cësa. ‒