Page:Progreso - 1a yaro.pdf/118

This page has not been proofread.
104
PROGRESO

Per ca sincera konfeso, on vidas quan efekton produktas la exajeri di la fanatiki : efekto tute kontra a lia intenci, e prefere malfavoroza a la linguo, a qua li penas atraktar la ciencisti per malsaja fanfaronado. Nam (on kredez ni, qui recevas opinioni de omna flanki) multa ciencisti opinionas same quale So Jespersen. E nia personal opiniono evolucis same quale la ilsa, ed exakte pro la sama motivi. Ni rekomendas ica konsiderado a la max granda atenco di la vera amiki di Esperanto.

Quale on vidas per ca longa (e tro mallonga) recenso, Belga Sonorilo divenis en la lasta monati, pro la energio e liberemeso di sa estimegata direktanto, Mayoro Lemaire, la max interesanta e la max bone dokumentizita ek la revui esperantista.

The British Esperantist, oficiala organo de la British Esperanto Association, lasta numeri (de dec. 1907 til marto 1808). — Quankam ca jurnalo rifuzis recensar la nia, esos forsan permisata a ni recensar ol tute senpartie; nam se kelka fanatiki sequas la taktiko di strucho, e ne volas vidar lo, quo malplezas a li, ni kontre raportas egale pri omna fakti ed opinioni relativa a LI. En dec. 1907, la redaktistaro expozis « la principoj de nia fideleco ». Esperanto esas vivanta linguo, ol devas esar submisata a la naturala legi di l’ evoluco. Quale exemplo di neologismo enduktata en Esp. de multa yari, la habila redaktisti povas citar nur un fakto, sempre la sama, la sufixo ! E li oblivyas adjuntar, ke paralele a ca sufixo (tre bone elektita) multa Esperantisti uzas la prefixo fi, qua produktas vorti malklara e malfacile komprenebla [1]. Co esas certe rezultato di la natural evoluco! Sume, on protestas nur kontre la pretendo impozar autoritate ula reformo a la samideani, ed on expozas precize la sama liberala principi, quin formulas tante klare la Deklaro de So Prof. Jespersen. Ni rimarkas grava konfesi : « Nia lingvo estas ĉies lingvo…. Ĝi ĉesis esti la propraĵo de Dro Zamenhof antaŭ dudek jari… » Nia britana samideani aceptas nula autoritato : « ĉiun provon autokrate altrudi lingvajn leĝojn, la homoj instinkte kontraŭbatalas ». Nu precize pro ca instintala repulso ad arbitrial ed autokrata regulo multa Esperantisti « revoltas » kontre la Fundamento!

Se nula autoritato havas yuro por impozar reformo, nula autoritato anke havas yuro por impozar konservema legi e netuchebla modelo! Nia britana samideani devus do, logike, ne volar impozar ad altri lia linguo quale netuchebla, e mem li ne devus aceptar por su ipsa la Fundamento : nam co esas ya autokrata institusuro! Fine li dicas : « La komuna kutimo estas kvazaŭ nia supera kortumo, antaŭ kiu ĉiu reformo devas mem pledi sian aferon, kaj kontraŭ

  1. La sama numero furnisas mem a ni exemplo di samtempa uzo di la du afixi (p. 226, kol. 1) : « Tiun kotajan fidomaĉon ». On bezonas momento di reflekto por divinar ke la radiko esas dom, kun prefixo fi- e sufixo -aĉ. Co esas vera Volapükismo!