«Пештак»

by Елькин Василий Иванович

І.

Рытгорув. Митрей дядь ӧшинь увті зэв ӧдйӧ вуджӧртіс дзоляник детина да пырис керкаас.

— Здоровье тіянлы, — шуис сійӧ пырӧм мыстиыс.

— Волы, волы, Иванушко. Мый нин висьталан, — шыасис кӧзяиныс. — Кӧинъяс ӧд сёясны, татшӧм сёрӧн ветлан да.

— Ме, Митрей дядь, спектак вылӧ вӧтла. Квайт часын рытнас клубын челядьяслӧн теш лоӧ, ставныд локтӧй, зэв гажа лоӧ.

— Пештак, шуан, челядьяслӧн лоӧ, волам инӧ, став семьяӧн и локтам, — сералӧ Митрей дядь.

— Ставныд и волӧй, — шуис Иван, сэсся петіс Митрей дядь ордысь да котӧртіс Тима ордӧ. Аслас чужӧмыс быдӧн гӧрдӧдӧма, лолыс тырӧма котӧртӧмысла. Сӧмын сійӧ оз дугды, водзӧ вӧтлӧ. Сылы ӧд тшӧктісны квайт час кежлӧ сикт джынсӧ вӧтлыны.

Мӧд сикт джынсӧ мӧд вӧтлӧ, неуна Иванысь ыджыдджык детина, Ёгор нима. Сідз жӧ пыралӧ быд керкаӧ да котӧртӧ водзӧ.

Мукӧдлаас дыш лоӧ пыравныс да ӧшинь пырыс и таркӧдӧ.

— Спектак вылӧ локтӧй! Спектак вылӧ!..

— Мый нӧ, Ёгор, котралан сап пемыднас? — юалӧ Ёгорлысь паныд лоысь нывбаба. — Мый сэтшӧма кашкан?

— Теш вылӧ вӧтла, квайт часын лоӧ клубын челядьяслӧн. Дзик прӧста лэдзӧны, волы тшӧтш, тьӧтка.

— Лоӧ нин волыны, сьӧмтӧг кӧ лэдзӧны, — шуис баба, сэсся муніс водзӧ, а Ёгор бергӧдчис да мӧдіс аслас туйӧдыс.

ІІ.

Квайт час кежлӧ клубӧ шӧтіс йӧз, мужикъясыд и бабаясыд и, а медся на уна челядь воисны. Асланыс ӧд челядьясыслӧн тешыс лоӧ да, дерт, сэсся локтасны найӧ. Мужикъяс пуксьӧмаӧсь лабичьясас да дорвыв куритчӧны. Дзикӧдз нин лӧзӧдӧма клубыс табак тшыннас да, бабаясӧс да челядьясӧс тшӧкйӧдлӧ. Клубын стен тырыс ляскалӧма картинаяс да зэв гажа, быдӧн сэтчӧ и видзӧдӧны.

Коркӧ воссис занавес, йӧз бергӧдчисны сценалань. Зэв ёна дзоргӧны, пӧрысьджык войтыр дивуйтчӧны быдӧн:

— Эсійӧ мужикыс дзик жӧ, Митрей, тэ кодь, гӧрд тошка и быдӧн жӧ, — шуис суседыс Митрейлы.

— Да ӧд и керкаыс дзик Митрейлӧн кодь, — содтіс кодкӧ.

Быдӧн дзоргӧны сцена вылӧ, дивуйтчӧны ворсысьясыс вылӧ:

„Кутшӧм на асьныс дзоляӧсь, а гажъяс нин вӧчалӧны“.

— Мед, мед гажӧдчӧны, — шыӧдчис ӧти баба. — Ӧні ӧд и налӧн гажӧдчан кадыс, мӧдысь тон оз пондыны гажӧдчыны, пӧрысьмасны миян выйӧдз да.

— Ми татшӧм пештакъястӧ войдӧр эгӧ аддзылӧй, — шуис пӧрысь морт. — Сы пыдди мед ӧні ворсасны миян пиян.

Коркӧ эштіс спектакыд, сэсся челядь мӧдӧдчисны кывбуръяс висьтавлыны (декламируйтны) комиӧн. Петіс сцена вылӧ дзоляник детина да мӧдіс висьтавны:

„Даддьӧн джуджыд чойті

Исковті бус-тшын;

Путкыльтчис тай даддьӧй

Джуджыд тёпканын“.

— Зарниӧй! — горӧдіс ӧти баба.

— Со ӧд, Даръя, тэнад пиыд кутшӧм, — шуӧ мӧд.

— Кыдзи нӧ этатшӧм пи вылад он завидьты, — бара шуис воддзаыс. Кывбуръяс эштӧм бӧрти сьылісны коми сьыланкывъяс, а сьылӧм бӧрти гажӧдчӧм помасис.

Быдӧн любӧпырысь муналіны гортаныс. Теш ӧд найӧ аддзылісны, челядьяслысь пештак, дерт, сэсся любӧ налы.