«Mustafo Cho‘qaev xati»dan
31 yanvar kunduz soat 12 da Ho‘qand bolsheviklarining bizg‘a bergan ultimatumin tekshirib o‘tirg‘animizda bir to‘xtovsiz miltiq otaboshladilar. Bu miltiq otuvchilar bolsheviklar bo‘lib chiqdi. Bolsheviklarning ultimatuminda bizga 2 soat muddat tayin etilgan va ul muddat 2 soat 20 minutda to‘lar edi. Ne uchundir alar o‘z shartnomasina xilof harakatg‘a kirishib, muomila yo‘lin kesdilar.
Sho‘royi islomiya yurtinda hukumat kishilarindan boshqa xalqda jiyilg‘an edi. Bolshevik soldatlari yaqinlashib kelarlar, degan xabarni eshitub boshqa xalq tarlag‘an kibik, hukumat kishilarida ikkinchi bosh qo‘shurg‘a yo‘l qolmagach, taralishdilar. Chunki xalq muvaqqat hukumatning «alida bo‘lsa kelushurmiz, bolsheviklarga qarshi qurol ko‘tarmangiz», — degan so‘zina quloq solmay, har qaysi borincha so‘g‘ish asboblarin olib o‘ramg‘a chiqdilar. Bolsheviklarning vadalarindan ilk ota boshlovlari xalqning ko‘nglina, alar muvaqqat hukumatina tugil, butun xalqqa qarshi harakat boshladilar, degan qo‘rquv soldi. Bul vaqt muvaqqat hukumatning yo‘li butunlay kesilgan edi.
Ho‘qandda bo‘lg‘on bu ko‘ngilsiz voqeaning siyosiy sabablarin boshdan oyoq yozuvni hozirgi zamon ko‘tarmiy…
«Ulug‘ Turkiston», 1918, 2 mart.
This work is first published in Uzbekistan and is now in the public domain because its copyright protection has expired by virtue of the Law of the Republic of Uzbekistan on Copyright and Related Rights, enacted 2006, amended 2021. The work meets one of the following criteria:
|