Быдтысьӧм (I)
Кага вольпась, дӧрӧм, рузум.
Ёна жӧ ми гӧгӧрвотӧм, велӧдчытӧм мамъяс омӧля челядьнымӧс быдтам! Чужӧмсяньыс кагаыд няйт пиын луасьӧ. Керкаад пыран да, ныртӧ косялӧ шомыс дук, потанын (зыбкаын) шердйӧны кагаӧс. Видзӧдлан пытшкӧсас — юрлӧсыд няйтысла оз тӧдчы кутшӧм вӧлӧма, кормӧмысла котшкакылӧ; дӧрӧмыс сідз жӧ, рузумыд кага улад — медшогмытӧмтор вольсалӧма, вольпась эжӧдыд сісьмӧма, дук петӧ. Шебрасыд ыж ку, вомас кагаыдлы сюйӧмаӧсь нюш либӧ мӧс нёнь. Быд бӧрдӧмысь нюш сюйӧны либӧ гӧрдӧдз пӧжӧм йӧв сюрӧ лӧдӧны.
Пузчужӧм кагатӧ зэв топыда табъя вӧньӧн тӧбасны ки-коксӧ. Кагаыд оз вермы ки ни кок вӧрзьӧдны, весиг лолавныыс оз вермы. Дерт, сэсся горзас-бӧрдас кагаыд. Асьтӧ кӧ нӧ гезйӧн кӧртавласны! Мукӧд кагаӧс войтӧв кыскавлӧ (судороги), тадзтӧ кӧрталӧм шӧрӧ кӧ веськалӧ, вермас кувны.
Кага мед вермӧ пыр кинас и кокнас вӧрны, морӧс тырнас лолавны, дӧрӧм мед паськыд, коскӧдзыс, вожыс мышкуас, некутшӧм прут ни гӧрӧд мед эз вӧв, куйлігмозыс кияссӧ сюйны да шымыртны. Коссяньыс гартыштны небыд шоныд рузумӧн, киясыс мед прӧстӧсь. Шебрӧдны ватаа либӧ куделя эшкынӧн. Ыж ку эшкынӧн оз ков шебравны, сійӧн гожӧмын кага пӧжсьӧ, тойӧссьӧ. Юр тӧбны, гартны оз ков, мед оз пӧсяв. Дӧрӧмъяс, рузумъяс колӧ вӧчавны небыдысь да колӧ пыр зэв пелька видзны. Мамъяслы весиг оз ков ас дінаныс узьтӧдлыны кагаясӧс: верман пӧдтыны узигад, сэсся гырысьыд уджалігад няйтчан, бусӧссян, пӧсялан, кагаыдлы лоӧ лёк бусӧсь, ньылӧм дука воздухӧн лолавны.
Колӧ аслыс торйӧн бур турунысь вӧчны вольпась, эм кӧ клеёнка тор — вылас вольсавны, абу кӧ, кык эжӧд лӧсьӧдны да вежлавны, мед оз кут шомыс дук петны.
Мамъяс, шыблалӧй зыбкаяс! Качайтӧм зэв омӧльтор. Ас сертиныд думыштӧй! Муртса кӧ тай нӧ пыжын либӧ качай вылын качнитас, быдӧн шогӧдас, юр вежӧр вошӧ. Кагаыдлӧн качайтӧмсьыд сідзи жӧ юр вежӧрыс вошласьӧ, шогӧдӧ. Сійӧн миян челядьыд быдмӧны омӧль юр вежӧраӧсь, паметьтӧмӧсь.
Кагалысь став кӧлуйсӧ колӧ вывті сӧстӧма, пелька видзны. Быд мамлы колӧ яндысьны шомыс дукысь, няйт челядьысь! Дзик прӧстӧй сёрни коми аньяслӧн — ми пӧ огӧ эштӧй пелькӧдчыныыд, колӧ пӧ уджавны, ми пӧ ӧд абу господа. Велалас кӧ пелька овны, пыр нин сюрас пӧраыд пелькӧдчӧм вылад. Лэччысян кӧ дуркӧ, дышӧ, дерт, позьӧ удж вылӧ ыстысьны. Пельк мортлы пелькӧдчӧмыд кынӧм сюмалӧм кодь жӧ. Оз ков вунӧдны пелька олӧмын миян дзоньвидзалунным.
Коми ань.
|
This work is in the public domain in Russia according to article 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006; the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation:
This work is in the public domain in the United States because it was published before January 1, 1929 (more than 95 years ago). The author died in 1925, so this work is also in the public domain in other countries and areas where the copyright term is the author's life plus 98 years or less (if applicable), or the copyright term is 99 years or less since publication (if applicable). |
|