Гӧрысьяс

by Д. Полина

Кыаыс муртса на петӧма-а, му вылын важӧн нин мырсьӧ-уджалӧ гӧрысь. Мича асъя кыалӧн югӧрыс швачкӧ найӧс. Гӧрысь бӧрся чукӧрӧн вӧтлысьӧны гулюяс. Пуксьыласны да, лэбыштласны да, корсьӧны сёянтор выль бӧрӧзда костысь.

Енэжыс югдіс. Йӧз гез моз кыссьӧ удж вылӧ. Быдлаын кылӧ налӧн шы. Пӧткаяс зэв долыда сьылӧны. Лэптысис кытыськӧ тӧв. Ставыс ловзис: гут и гаг мӧдіс вӧрны. Уна му вылын тыдалӧны гӧрысьяс, кӧдзысьяс. Шуйгаладорас тыдалӧны пуяс. Найӧ абу нин тӧвся кодьӧсь пасьтӧмӧсь, ставныс ловзьӧмаӧсь. Уна пӧлӧс шы кылӧ сэтысь. Став ловъя лолыс нимкодясьӧ шонді петӧм вылӧ. Сӧмын гӧрысь уджалӧмысла немтор оз казяв, ӧтарӧ гӧрӧ юр лэптывтӧг. Корсюрӧ эськӧ кыскылас жӧ питшӧгсьыс табак дозсӧ чушкыштныс да, да гоз-мӧдысь сувтлӧмӧн, шонді югӧрысь синъяссӧ кинас сайӧдӧмӧн видзӧдлас пиыс вылӧ, коді гӧрис мӧд му вылын.

Шонді кайис вылӧ: ёна кутіс сотны. Гӧрысь воис межа помӧ, сувтіс, чышкыштіс пӧсьсӧ (ньылӧмсӧ). Сэсся видзӧдліс гусьӧник пиыс вылӧ, вӧрзьӧдіс вӧвсӧ вӧжжиӧн, бергӧдіс гӧрсӧ да муніс паныд. Воис льӧм пу дінӧ, шыбитіс вӧжжисӧ да кутіс виччысьны писӧ. Пилы вӧлі ар дас кӧкъямыс. Зэв ыджыд, мича, тыр вира-яя детина, веж чикыля юрсиа.

— Петрован, мудзин? — юаліс батьыс, мыйӧн сійӧ локтіс сы дінӧ. — Нинӧм, батьӧ, — шуис сылы пи чужӧмсьыс пӧсьсӧ (ньылӧмсӧ) дӧрӧм соснас чышкигтырйи. Кокньыдджык абу пабрикаад чӧлнӧктӧ вӧрӧдӧм дорсьыд? Ме чайта, гӧригад пӧсьыд ёнджыка киссьӧ. Талун кыа петтӧдзыд гӧрнытӧ петім да, лӧсьыд вӧлі мутӧ лысваыс кӧтӧдыштӧма да, кокньыд. Аддзан кутшӧма земля-матиыс косьмӧма?! Мый нӧ сулалан? Лэдзав вӧвтӧ! Мед йирсьыштасны миян ӧбедайтігкості. Кутшӧма пӧсялі, дӧрӧмӧс кӧть пыдзрав».

Найӧ ньӧжйӧникӧн лэдзалісны вӧвъяснысӧ, сэсся бӧр локтісны льӧм пу дінӧ. Батьыс судзӧдіс пестерысь сёян. Кутісны сёйны.