Закар ордын

Закар ордын (1932)
by Куратов Ӧльӧш Вань
335818Закар ордын1932Куратов Ӧльӧш Вань

Пыддипуктантор Кӧч Закар,
Пач тэчысь, зэв ньӧбасис
Асывбыд. Сись, тшайтор, сакар
Питшӧгъясас нӧбаліс.
Кежліс сутш морт кабак дінӧ,
Рӧчалыштіс ӧшиньсӧ,
Кыскис сэтысь парта вина…

Тарыт гортас виччысьӧ
Зэв бур гӧсьтъясӧс Кӧч Закар!
Локны кӧсйис Ошпи Макар,
Комын ошкӧс чергӧдысь,
А — кань куын ветлӧдлысь;
Локтас Кась Вась, нинкӧм кыысь,
Кодлӧн мывкыд ӧти шыысь
Тӧдчӧ, вежӧр — кыв джынйысь.
Локтас Руч Вань, вурун летысь,
Локтас Пыш Тош Спиридон,
Кодлы абу, вокӧ, дон,
Бур кыв, бурдан турун сетысь;
Локтас авъя Митрӧпан,
Кызь во вичко видзысь тан;
Локтас Петрӧ Ӧльӧш Герман,
Кодлӧн мӧд ним «Сьӧкыд Чиг»,
Кодӧс беддьӧн кыскасиг,
Кӧть и дзор нин, сӧмын верман
Кыскыны, кор лэптыштас
Сайӧдыс бур пӧч, код сыкӧд
Гильӧдчывліс томлуннас.
Локтас Кельчипи Тарас,
Коді олӧ юкӧд, тыкӧд
Куль моз, кодлӧн чери сьӧм
Ӧтторъя пыр кутчысьӧм
Ныр-вомас, а ачыс некор
Эз на ректыв юква бекар.
Локтас Поп Педь (абу поп,
Абу-й поп пи; бедь да ноп
Поплысь бӧрсьыс новлӧдлывлӧ,
Ныр сы пыдди лэптавлывлӧ!)
Локтас Беддя Еремей,
Дзор и тшап, кыдз аркирей,
Кодлӧн кулан кадыс мунӧм,
Кодӧс кулӧмыслӧн вунӧм
Босьтны сэк — и олӧ морт,
Кыдзи войтыр костын орт,
Шенӧдлас, а лёк оз вӧчлы!
Локтас Митрей, йитлалысь
Чӧс туй вылын гӧрӧд кӧчлы,
Полысьджык на кӧчьясысь;
Кӧть и ышман вӧліс быдмиг,
Жугӧдісны вояс лыдмиг!
Локтас Сопрон, кос и жеб,
А сюзь синсьыс ем он дзеб,
И кор сурсӧ юиг вӧяс,
Кӧшлысь пыдӧс чуктӧдас,
Ӧд и сурӧ он вӧйт йӧйӧс!
Енлы ӧктысь волывлас
Татчӧ, еннога Гервасей,
Локтас омӧлиньдзик Ласей,
Коді быдся керкаӧ
Пес поткӧдлӧ, ва новлӧ…
Локтас Микаль, коді уна
Керка-карта сувтӧдіс
Озыръяслы — й-кулӧмыс
Кытчӧдз асьсӧ тай оз су на,
Унаӧс на колльӧдас
Киподувса гортъясас…
Дзугыль Микаль медся колан,
Кодыр кулан и кор олан!

Быд бур йӧзыс локтасны,
«Марин! Сисьтӧ ӧзтыны
Регыд тшӧкты пызан вылӧ!
Матынӧсь бур войтыр, кылӧ».

Сідзи-й эм. И пырисны,
Кепысь-шапка пукталісны
Джаджйӧ, сэсся пернапас
Пӧрысь гӧсьтъяс чӧвталісны,
Вешталісны юрсияс,
Кодлӧн юрси кольыштіс на,
Синъяс вывсьыс, — кодлысь юр
Вуштӧм арлыд, кӧть эз сюр
Нем, а инмӧдчис на
Сійӧ кинас важ ног, кӧн
Быдмис юрси гӧгыльӧн;
Та бӧр найӧ копыртчисны
Закара-Мариналы, —
Кывтлы, кӧтшаслы и пачлы,
Понма-каньлы, ӧшӧм гачлы —
Вина парта, сулавлы,
Мед на копыртчисны сылы!
Церемонья помавмысь
Пуксялісны. — Сёрниысь
Пыр нин нянь-турунӧн кылӧ,
Сэні-й Мӧскуакӧд Луз,
Сэні-й поп-дяккӧд прансуз.
Со и локтӧ пызан вылӧ
Ачыс вина, сэсся тшай.
Тшайыс бӧрын бара вина;
Вина бӧрас нянь-сов, яй;
Яй бӧр бара тшайыс дінӧ…
Бахус! Лолыд радлӧ оз?
Коді юӧ найӧ моз?

Войдӧрлун на — тӧрыт — талун —
Ӧнтай на тай — вӧліс налӧн
Аддзысьлӧм; — сэк нинӧм дзик
Морта-мортыслы эз шуны…
Водзӧ вӧлі колӧ мунны —
Янсӧдчисны регыдджык!
Сэк ас удж, ас интересъяс,
Кыдзи лӧ……… бесъяс,
………………………..
………………………..
Морта-мортӧн ошйысьӧны,
Бурасьӧны, окасьӧны,
Морта-мортӧс нырӧны…

1867.


This work is in the public domain in Russia according to article 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006; the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation:
  • its creator didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War — so the 70-year protection term is applied;
  • and the creator died before January 1, 1954 (more than 70 years ago), and has been not posthumously rehabilitated since that date;
  • and this work was first published before January 1, 1954 (more than 70 years ago).

This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States (and not published in the U.S. within 30 days), and it was first published before 1989 without complying with U.S. copyright formalities (renewal and/or copyright notice) and it was in the public domain in its home country on the URAA date (January 1, 1996 for most countries).
This work was in the public domain in Russia on the URAA date January 1, 1996, according to the Law 09.07.1993 No 5351-1 which was enacted on that date:

  • its creator didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War — so the 50-year protection term was applied;
  • and the creator died before January 1, 1946 (more than 50 years ago from 1/1/1996), and has been not posthumously rehabilitated since that date;
  • and this work was first published before January 1, 1946 (more than 50 years ago from 1/1/1996).

The author died in 1875, so this work is also in the public domain in other countries and areas where the copyright term is the author's life plus 148 years or less (if applicable), or the copyright term is 91 years or less since publication for posthumous works (if applicable).