Йомак - Шыҥа молан йыҥыса?
Бурят калык йомак
Тиде моткоч ожно лийын. Кишке оза тӱняште кӧн вӱржӧ тутлырак, шере улмым тамлен налаш шонен. Сандене тудо кужуйол-шыҥам ӱжыкта. Тудыжо тыманмеш чоҥештен толеш. Шыҥа деч кишке йодеш:
- Кишке-влак шыҥам гына кочкын илаш тӱҥалыт гын, тый келшет мо?
Шыҥа моткоч лӱдеш, мӧҥгеш колташ йодеш. Тунам кишке кӱшта:
- Тӱня мучко чоҥештен савырне, чыла чонанын вӱржым йӱын ончо. Кӧн тамлырак - мыланем каласет.
... Кужуйол тӱня мучко чоҥештылеш. Кажне чонанын вӱржым тамлен онча. Вара мӧҥгеш кишке дек чоҥешта. Корнышто вараксимым вашлиеш. Мутланаш туҥалыт. Шыҥа пеш моктана:
- Тӱня йыр шуынам, чыла чонанын вӱржым тамленам.
- Каласе-ян, вара кӧн вӱржӧ тутло? - йодеш вараксим.
- Айдемын. Эн шере, - вашешта кужуйол. - Тидын нерген мый кишкылан каласем. Тунам тудо айдемын вӱржым гына йӱаш тӱҥалеш, тыйым да мыйым огеш тӱко.
- А шуко еҥын вӱржым йӱынат?
- Кажныным гаяк.
- Ну, йылметым ончыкто-ян, - кӱшта вараксим.
Кужуйол тореш ок лий. Тунам поро кайык тудын йылмым шыдыр-р пурлын налеш да нелын колта.
Кишке кужуйолым вашлиеш, йодышташ тӱҥалеш. А тудыжо нимомат пелештен ок керт, йыҥыса гына. Кужуйолын «у-а-ва» вудыматылмыжым колешат, шо- налта:
- Вет тиде у-жа-ва!
Тидын деч вара кишке ужавам кочкын илаш тӱҥалын. А кужуйолын йылмыже йомын. Тудын олмеш ко¬шар кугу нерже шочын. Кызытат тудо ойгырен, йыҥысен чоҥештылеш.