Казьтылӧм

by Елькин Василий Иванович

Бара войтӧв
Шувгӧ тані яр
Пуяс вылысь
Ыргӧн корсӧ тілиг;
Бара татчӧ
Букыд воис ар,
Муяс вылын
Бара лои нильӧг.

Рытъя дорын
Бӧрддзӧм ӧшинь пыр
Дзорга ӧтнам
Паськыд муяс вылӧ,
Чизыр тӧвлысь
Кывза помтӧг сьылӧм,
Юрын мӧвпъяс
Чукъясьӧны тыр.

Синъяс водзын
Челядьдырся кад,
Ылӧ кольӧм
Гажтӧм серпасторъяс:
Тадз жӧ зэрӧ,
Шувгӧ пипу сад,
Тадз жӧ тӧлыс
Нетшкӧ ыргӧн коръяс.

Шуштӧм ывла,
Керка гажтӧм, чӧв.
Менам вокӧй
Мешӧк аслыс кӧртӧ,
Дінас мамӧ
Ньӧжйӧникӧн бӧрдӧ,
Чышкӧд торйысь
Вӧчӧ волыс кӧв.

Батьӧ зумыш,
Чойлӧн гӧлӧс нор.
Быдӧн воклы
Шуда ветлӧм сиӧ.
Весиг пӧчӧ,
Синва чышкигсор,
Мыйкӧ пуктӧ
Сылы питшӧг пиас.

— Кытчӧ вокӧй
Мунӧ рытъядор?
Мыйла мамӧ
Мешӧк волыс вурӧ?
Мыйла сылӧн
Синва сідзи тюрӧ?
Гортӧ вокӧй
Бӧрсӧ воас кор? —

Эг на тӧдны
Нинӧм сэки куж,
Сӧмын дзорги
Штыка пищаль вылӧ,
Сэсся кӧмтӧг,
Дӧрӧм кежысь куш,
Улич шӧрын
Кутлі воклысь сьылі.

Ывла бӧрдіс,
Войтӧв шувгис лёк.
Пельӧй кыліс
Кӧинъяслысь шыяс;
Морӧс пиын
Ветлӧдлісны гыяс;
Волі йирмӧг,
Личкис курыд шог.

... Вӧт кодь лунъяс
Гӧгыльтчисны пыр,
Ӧта-мӧдсӧ
Тэрмасьӧмӧн вежиг.
Енэж вылысь
Ньӧжйӧ лэччигтыр
Еджыд лымйыс
Мусӧ дзикӧдз эжис,

Муяс вылӧ,
Кыті муніс вок,
Уна пӧв нин
Видзӧдны ме эшті,
Сӧмын некод
Еджыд лымъя эжті
Эз на вуджрась,
Бӧрлань эз на лок.

— Кытӧн сійӧ?
Мыйла абу дыр?
Кутшӧм муын
Ветлӧ сьӧлӧмшӧрӧй? —
Быд лун кайтіс
Мамӧ миян пыр,
Быдӧн лыддим
Сылысь воан пӧра.

Сӧмын весяс.
Ӧтчыд рытъядор,
Кодыр шонді
Воши пуяс йылысь,
Воис гортӧ
Ылі муяс вылысь
Сьӧлӧм дойдан
Гажтӧм юӧртор.

Война вылын
Ранитчӧма вок,
Белӧй банда
Бытшйӧдлӧма сійӧс.
Коді тӧдас
Мыйтӧм тӧрӧ шог,
Кодыр мамлӧн
Усьӧ медбур пиыс?

Вийсис сійӧ,
Зумыш вӧлі бать,
Чойлӧн синъяс
Бӧрдӧмысла гырдӧсь,
Менам пытшкӧс
Сыркакыліс мырдысь,
Уна мӧвпъяс
Кыпӧдіс юрсадь.

«Мыйла абу
Ыджыд ме да ён,
Вына ружье
Мыйла абу киын?
Эськӧ сэки
Тӧдліс белӧй пон,
Кодыр куті
Резны свинеч биӧн,

Быд вир войтысь
Водзӧс эськӧ бӧр
Белӧй гадлы
Косьяс вылын мынті,
Муні повтӧг
Би пытшті и тшынті, —
Сы юр вылӧ
Лэдзны мед став скӧр».

• * *
  

Зэрӧм бӧрын
Кымӧрыс кыдз руд
Енэж вылысь
Ньӧжйӧникӧн бырӧ,
Кыдзи гӧгӧр
Вижов бархат луд
Шонді лучӧн
Вералӧмӧн тырӧ,

Сідзи вежсис
Миян олан кад,
Менам муса
Вӧльнӧй чужан муын,
Кӧні уджыс
Визув ключӧн пуӧ,
Кӧні быдӧн
Нимкодясьӧ, рад,

Сьӧлӧм пытшкын
Радейтана ним,
Кыдзи знамя,
Нуа талун водзӧ,
Морӧс вылын
Ӧзйӧ менам КИМ,
Кыдзи войын
Ломзьӧ югыд кодзув.

Тайӧ лунӧ
Тырвыйӧ ме дась
Любӧй враглы
Косьӧ петны воча,
Вокӧй пыдди
Босьтны медым водзӧс,
Врагӧс дзикӧдз
Жугӧдны мед пась!