Каска (Җәлил)

This material is uploaded by Republic of Tatarstan State Unitary Enterprise «Tatar Book Publishers» in the framework of cooperation with Wikimedia Russia («Wikimedia RU» non-profit partnership) and Wikimedia Community of Tatar language User Group. Public Domain texts once printed by Tatarstan Publishers is being uploaded by the publisher's staff or third parties on the order of the publisher, or other participating volunteers.

English | русский | татарча | +/−

This work is in the public domain in Russia according to article 1281 of Book IV of the Civil Code of the Russian Federation No. 230-FZ of December 18, 2006, articles 5 and 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006 (the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation).

Usually:^[1]

The author of the work didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War, and died before January 1, 1954 (more than 70 years ago), and the work was published first before that date.
The author of the work fought or worked for Soviet Union victory during the Great Patriotic War, and died before January 1, 1950 (more than 74 years ago), and the work was published first before that date.
This work was originally published anonymously or under a pseudonym before January 1, 1943 and the name of the author did not become known during 50 years after publication.
This work was originally published anonymously or under a pseudonym between January 1, 1943 and January 1, 1954 (more than 70 years ago), and the name of the author did not become known during 70 years after publication.

^[1] If the author of this work was subjected to repression and rehabilitated posthumously, countdown of copyright protection began not from the death date, but from the rehabilitation date. If the work was first published posthumously, the copyright term is counted from the date of that first publication, unless the author was later rehabilitated, in which case it runs again from that later rehabilitation date.

Каска
Автор: Муса Җәлил

Каска

Сугышчының күңеле чуер түгел,
Юк, димәгез, бездә кайгыру.
Була кайчак
                   хәтта сөеп кигән
Киемнән дә читен аерылу.

Фронт кичтем, саклап ялкын көчен
Йөрәктә һәм талмас кулымда,
Кызыл йолдыз баскан корыч каскам
Ятып калды окоп кырында.

Алда урман...
                   Дошман шул урманнан
Безгә каршы шыксыз ут ачты.
Күк белән җир буй-буй дулкынланган
Кызыл тасма белән тоташты.

Күзәтергә теләп дошман кырын,
Мин күтәргән идем башымны,
Шул секундта ике зәһәр пуля
Яньчеп үтте корыч каскамны.

Беләм... алда немец снайперы,
Ул мушкага мине утырткан.
Ирек бирми ике секундка да
Күтәрергә башны окоптан.

Мин каскамны салдым;
                    җайлап кына
Куйдым аны окоп алдына.
Фашист хәзер аңа автоматтан
Тырышып-тырышып пуля яудыра.
Юк, егетем,
                   юкка азапланма,
Күп калмады инде гомерең,
Мин күзәттем аның поскан урынын
Һәм күтәрттем күккә күмерен.

Күп тә үтми мәгърур «ура!» тавышы
Яңгырады урман буенда.
Тик... яньчелгән, ярым ватык каскам
Ятып калды окоп кырында.
Ул яраксыз хәзер...
                   Тик шулай да
Мин күңелдә сиздем кайгыру,
Читен икән, дуслар, сөеп кигән
Киемнән дә кайчак аерылу.
Кием генә түгел, ул көч булып
Ватан сугышына кушылды.
Мин онытмам, саклап тормышымны,
Җиңү биргән җансыз дустымны.

18 октябрь, 1941