Кырымнан (Җәлил)

Tatar Book Publishers This material is uploaded by Republic of Tatarstan State Unitary Enterprise «Tatar Book Publishers» in the framework of cooperation with Wikimedia Russia («Wikimedia RU» non-profit partnership) and Wikimedia Community of Tatar language User Group. Public Domain texts once printed by Tatarstan Publishers is being uploaded by the publisher's staff or third parties on the order of the publisher, or other participating volunteers.

English | русский | татарча | +/−

This work is in the public domain in Russia according to article 1281 of Book IV of the Civil Code of the Russian Federation No. 230-FZ of December 18, 2006, articles 5 and 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006 (the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation).

Usually:[1]

  1. The author of the work didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War, and died before January 1, 1954 (more than 70 years ago), and the work was published first before that date.
  2. The author of the work fought or worked for Soviet Union victory during the Great Patriotic War, and died before January 1, 1950 (more than 74 years ago), and the work was published first before that date.
  3. This work was originally published anonymously or under a pseudonym before January 1, 1943 and the name of the author did not become known during 50 years after publication.
  4. This work was originally published anonymously or under a pseudonym between January 1, 1943 and January 1, 1954 (more than 70 years ago), and the name of the author did not become known during 70 years after publication.

[1] If the author of this work was subjected to repression and rehabilitated posthumously, countdown of copyright protection began not from the death date, but from the rehabilitation date. If the work was first published posthumously, the copyright term is counted from the date of that first publication, unless the author was later rehabilitated, in which case it runs again from that later rehabilitation date.

Кырымнан
Автор: Муса Җәлил

Кырымнан


Мин Кырымда идем;
Самолётта
Юлга чыктым өйгә кайтырга.
Без таң белән күккә күтәрелдек,
Җәй озатып калды артымнан.
Шадра диңгез өсте,
Кипарислар,
Тезелеп киткән йөзем түтәле –
Мираж төсле күзгә чагылып үтте
Иртәнге ак томан үтәли.
Диңгездән соң таулар, күк урманнар,
Чабыша-чабыша, артка үттеләр.
Урманнарны куып, Украина
Тугайлары килеп җиттеләр.

Монда инде кырлар сары кигән,
Арыш кыры такыр кырылган.
Мин сизендем:
Монда көз каршылый,
Җәй озатып калса Кырымнан.
Кешеләр дә бишмәт киеп йөри,
Анда шактый суык, ахрысы.
Ә мин бүген генә су коендым,
Ак дулкыннар белән ярышып.
Җылы якка карап кошлар оча,
Муеннарын сузып, боргалап.
Очыгыз, кошлар,
Мин дә шуннан очам,
Анда яңа пеште гранат.

Очу рәхәт,
Ләкин күзне кинәт
Йокы басса, шулай калгысам,
Пилот иптәш,
Кызык булыр микән,
Күзне ачкач, җирдә кар булса?!
Шулай булды:
Соңгы аэропортка
Без кыйгачлап килеп төшкәндә –
Мәскәү халкы ап-ак карда йөри,
Җәйне күптән онытып беткәннәр.

Минем чибәр миңа каршы төшкән,
Киез итек кигән, шарфтан.
Ә мин әйтәм:
– Әле бүген генә
Трусиктан йөрдем паркта.
Бүген генә әле җәйдә булдым,
Бүген генә миннән калды көз!
Бүген генә сиңа бүләк итеп
Өздем менә пешкән абрикос!..
Мә, авыз ит!..
Бу бит бүләк сиңа,
Безнең җирнең җәйле иленнән.
Әбиләр бит шуны әкият итеп
Сөйләгәннәр элек, тилеләр!..

Менә монысы көчле йөзем суы,
Пробкасын ач та шунда сал!..
Әкият төсле матур тормыш өчен
Әйдә, җаным, эчик, булмаса!..


17 март, 1937