Кыр йылын
Воис тӧв: гӧгӧр едждӧдіс; юяс, ваяс кынмалісны. Челядь важӧн нин тӧлӧс виччысьӧны: лӧсьӧдӧмаӧсь дадьяс, пӧвъяс, скамьяяс, идзас кольтаяс, важ шердынъяс, пестеръяс — иславны. Вӧлӧсьт помын кыр — джуджыд. Тӧвбыд кыр йылысь оз бырлы челядь. Вель важӧн нин сапкӧ-усьӧ еджыд лым. Гӧгӧр пукталӧма толаяс.
Со школаын велӧдчысьӧма челядь котӧртӧны гортаныс.
— Талун кыр йылӧ локтам! — кодкӧ горӧдіс челядь пытшкысь.
— Кыр йылӧ, кыр йылӧ! — шыасисны челядь.
Ӧти здук мысти кыр йыв тыри челядьӧн. Налӧн сэні гажыд: горзӧны, сералӧны, сьылӧны, вермасьӧны.
— Эй, Семӧ, кеж, колӧкӧ, таляла ӧд!
— Вай, Иван, менсьым дадьсӧ!..
— Тайкӧ менӧ юкмӧсас исковтӧдас!..
Чой йывсянь пос улас, ю вылас исковтӧмысь полӧны, пожъясян юкмӧс эм да.
Со дадь тыр сӧвтчӧмаӧсь, лэбӧны... Кытчӧкӧ крукасисны, дадь пӧри, асьныс гылалісны. На бӧрся скамья сэтчӧ жӧ пӧри. Мыйӧн казялісны, ставныс исковтісны ӧти чукӧрӧ. Зыкыд сэні налӧн: чилзӧны, горзӧны, сералӧны. Некодлысь немтор он велав. Вель дыр сэні туплясисны. Сэсся бара мӧдӧдчисны иславны.
Рӧмдыны нин кутіс.
— Васьӧ, — кодкӧ, кылӧ, шуӧ: — босьт, колӧкӧ, дадьтӧ туй шӧрсьыс-а, жугӧдасны ӧд.
— Мед жугӧдласны, ме эськӧ петкӧдла гаж!
— Васьӧ, кеж!
Васьӧ эз весиг кивыль кер. Кодкӧ, исковтігмозыс, сылысь дадьтӧ лым пиӧ бускис.
— Мед вештін, — шуӧны: — туй шӧрсьыс, тшӧктісны тай!
— Мишка!.. — рикӧстіс Васьӧ.
Ачыс пиньсӧ йирыштӧмӧн уськӧдчис, Мишаӧс чӧвтіс му бердас да мӧдіс кучкавны.
Челядь кутісны дорйыны Мишаӧс.
— Васька, дугды! Кымынысь тшӧктісны кежны... — Васьӧ ӧтарӧ ӧддзӧ. Друг кодкӧ кияссӧ Васьӧлысь кутіс да асьсӧ лым пиас пуркнитіс. — Вӧлӧма Сидӧр:
— Ачыс, — шуӧ: — мыжа, а мӧдӧс нӧйтӧ. Мый век воан ассьыд ичӧт вылас!..
Недыр мысти челядь бара мӧдісны иславны. А пемыд нин, сӧмын чарла кодь тӧлысь мыччысис, югдӧдыштӧ кыр йывсӧ.
Сидӧр, кылӧ, шуӧ Васьӧлы:
— Вай панласям, коднымӧс ылӧджык исковтӧдас.
— Вай, — шуӧ мӧдыс.
Исковтісны орччӧн. Со пос помӧ нин матысмӧны. Друг Васьӧлӧн даддьыс шыбӧлитіс юкмӧсланьыд. Васьӧ эськӧ кӧсйис жӧ веськӧдны да, сӧмын даддьыс ӧддзис, сэсся веськыда тювгысис юкмӧсад (йӧрданад).
Став челядьыс уськӧдчисны кыр гӧр улӧ, горзігтырйи.
— Кӧн нӧ Васьӧыд? — кодкӧ юасьӧ.
Видзӧдӧны: юкмӧсын чурвидзӧны дадь пом да кокъяс.
Челядь дуввидзӧны: чуймӧмаӧсь.
— Лэдзӧй менӧ! — кодкӧ лэчыда горӧдіс.
Васьӧлы кокъясас кутчысьӧма Миша да кыскӧ. Оз вермы. Чеччыштіс веськыда юкмӧсас. Ваыс лои морӧсӧдзыс. Коркӧ коскӧдыс Васьӧӧс кыскис йи увсьыд.
— Ловзьӧдӧй, — горзӧ: — качайтӧй!
Ачыс петіс ваысь — тірзьӧ.
Юкмӧс дор тыри йӧзӧн, шензьӧны, ӧюртӧны.
— Миша, котӧрт гортад!
— Час, садьыс петӧ да.
Недыр мысти Васьӧлӧн садь петі. Миша котӧртіс гортас. Васьӧӧс челядь гортӧдзыс даддьӧн вайисны. Сійӧс юкталісны ӧмидз дзоридз ваӧн да водтӧдісны шоныд вольпасьӧ. Мыйкӧ шензисны быдсӧн Миша бур сьӧлӧм вылӧ: «Асьсӧ жӧ пӧ Васьӧ пыр нӧйтӧ-а, не Мишаыс кӧ пӧ эськӧ вӧйи!»...
Мишалӧн бать-мамыс мӧд лунӧдзыс нинӧм эз тӧдлыны. Ачыс недель кык куйліс вольпась вылын кынмӧмысла. Сэсянь Васьӧ вежсис. Мишакӧд медся ёна кутісны лӧсявны. Мӧда-мӧдтӧгыс оз вермыны вӧлі овны, пыр ӧтлаынӧсь.
|
This work is in the public domain in Russia according to article 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006; the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation:
This work is in the public domain in the United States because it was published before January 1, 1929 (more than 95 years ago). The author died in 1925, so this work is also in the public domain in other countries and areas where the copyright term is the author's life plus 98 years or less (if applicable), or the copyright term is 97 years or less since publication for posthumous works (if applicable). |
|