Мездлун дорӧм

Мездлун дорӧм (1924)
Гастев Алексей Капитонович (1882 - 1939), translated by Тима Вень
Гастев Алексей Капитонович (1882 - 1939)335733Мездлун дорӧм1924Тима Вень

Джуджыд, буждана кыр йылын,
Шуштӧм, пыдӧстӧм ва дорын —
Кыпӧдчис-лэптысис сійӧ,
Джуджыд кӧрт башняыс —
Уджалысь йӧз киӧн мырдвыйӧн вӧчӧм…
Дыр сы вылын мырсисны,
Кузь пӧра уджалісны!
Дыр тырмис подувсӧ, пӧтшвасӧ сылысь
Лӧсьӧдны-панны…
Гырысь уль вужъя мыръяс бертлыны лои,
Пасьвартны-жуглыны гӧра кодь изъяс,
Кодйысьны пыдіӧдз, му пиас пырны…
Шогыс сэн, шогыс мыйта эз вӧв!..
Кияс и кокъяс чегъясис уна,
Сюрсаа лыяс оръясис уджалысь йӧзыслӧн!
Доймысьыс, усьысьыс вылісянь кымын эз вӧв!
Башня гӧгӧрыс морт шойыс туплясис мыйтӧм!!!
Войдӧрсӧ лыддисны, кулысьыс кымын.
Сьывлісны, бӧрдлісны шой вылын,
Колльӧмӧн дзеблісны найӧӧс бура.
Сэсся нӧ, бӧрыннас, лыдыс нин воши:
Куліны, эз лоны унаӧн.
Тӧдтӧмӧсь колины: казьтывтӧг,
Бӧрдӧдтӧг, ошкышттӧг…
Повтӧм сьӧлӧмъяс унаӧн пуктісны
Ассьыныс ловнысӧ
Сійӧ башнясӧ вӧчигӧн!..
А пыр жӧ ӧтарӧ туртісны-вӧчисны,
Эз повзьыны нинӧмысь найӧ.
Вӧчисны — артмис и лои!
Вермисны! Синісны!

 * * *

Пыдӧссӧ башнялысь панісны чорыда.
Зумыда пуктісны пельӧсув изъяссӧ.
Изъяссӧ нюдз бетон лятіӧн кисьтісны —
Пузьӧдчис чорыда, ӧтлаӧ йитчис.
Бетон — сійӧ лоӧ —
Уджалысь йӧзыслӧн кӧсйӧмыс!
(Кӧсйӧмсӧ быдтӧма,
Вирӧн да пӧсьӧн вердӧма дыр).

 * * *

Сьӧкыд зэв, ок, сьӧкыд
Башнясӧ сійӧс
Муыслы морӧснас кутнысӧ:
Лапаяс личкӧны, топӧдӧны,
Пыдӧдз зэв мӧрччӧны му пиас.
Мукӧддыр кажитчӧ, кывзыны кутан да,
Быттьӧкӧ ыджыда лолалӧ,
Ружтӧ зэв сьӧкыда топӧдӧм муыс:
Горзӧм шы, ружтӧм шы,
Пыдӧссьыс, му пытшсьыс,
Пемыд гуясысь лов шыныс
Кулӧм уджалысь йӧзыслӧн кылӧ.
А кӧрт кузя ветлӧдлӧ йӧлӧга шы:
Бӧрдӧмъяс, ойзӧмъяс
Ӧтторъя дугдытӧг кылӧ.
И пыр сійӧ ӧтитор,
Ӧтитор уджалысь йӧз йылысь
Висьталӧ-сьылӧ…

 * * *

Пундамент из вылӧ
Сюръяяс ыджыдӧсь
Сувтӧмась тшӧкыда уна!
Йитлӧны-кутӧны найӧӧс,
Оз лэдзны паськавны,
Ён уклад кӧртъясысь вӧчӧм
Сӧнӧд, вомлала матичьяс-рельсъяс.
Рельсъяссӧ бара жӧ вомлала
Вӧсниджык тасъяс,
Зэв уна гартчӧма-кысьӧма
Черань тыв вез моз,
Падвежӧн ветлӧны…
Матичьяс вылӧ мӧд судта сюръяяс
Бара жӧ сӧлӧны уна!
Тажвидзӧн сувтӧмась пыкӧдъяс ёнӧсь.
Пыкӧдсӧ кытшлӧдлӧ, уна пӧв гартыштӧ
Сӧнӧд укладысь путшкыштӧм снасьтъяс.
Сідзи пыр ӧтарӧ: вылӧджык-вывлань,
Ёнджыка, збойджыка, повтӧгджыкпырысь,
Кыптӧны-кайӧны енэжлань,
Жмитчӧны мӧда-мӧд берданыс,
Кыскӧны-кутӧны янсалӧм-усьӧмысь
Башнясӧ вӧчан кӧрт торъясыс.
Зэ-эв вылын, зэ-э-эв нин!.. — тыдалӧ
Ӧтка-ӧтка торъясыс башнялӧн:
Пыкӧдъяс, сюръяяс, вомлала тасъяс
Кысьӧмӧн ветлӧны тшӧкыда вежа-веж,
Тшупӧдӧн, тувъясӧн помъяссӧ ӧтлаавлӧм.

 * * *

Кутшӧм лолыдлы кыпыд да долыд
Кыпӧдчывны сійӧ кӧртысь дорӧм
Джуджыд башня юрйылас!
Бергӧдчас юрыд, тупкысяс лолыд!

 * * *

Тронькылӧ-юргысьӧ гораа
Ӧтлаӧ пузьӧдӧм кӧрт торъяс!
Мургӧны-сьылӧны кӧрт тасъяс,
Тӧв шыысь тірзьӧны-вӧрӧны…
Сійӧ шыясас ставыс!
(Башня сёрнияс кылӧ!)
И мувывса, уліын — пемыд олӧмыс,
И вылысса, муртса тыдыштана вылӧмыс!
Сылысь мойдӧмсӧ, сьылӧмсӧ — синтӧм нин кылас!
Пельтӧм нин тушанас йиджтас!
Кытшлалӧ гӧгӧрыс, довкъялӧ сынӧдас,
Брунӧдчӧ, зымгысьӧ, троньгысьӧ-юргысьӧ —
Вежласьӧ быд ногӧн шыясыс…
Кыпӧдӧ тушатӧ, босьтӧдчӧ сьӧлӧмтӧ,
Чуксасьӧ морӧсад — нуӧдӧ югыдлань,
Корӧ нӧ ас дінас, удж вылӧ сисьтӧдӧ,
Водзӧ пыр кӧсйӧдӧ,
Сыысь на гырысьӧ, бур вылӧ ыштӧдӧ!..

 * * *

Югыд сынӧда вев вылын
Башняыд кажитчӧ дзоньнассӧ — пемыдӧн, сьӧдӧн…
(Оз тай кӧртыд тӧд нимкодьтӧ!
Шогыс сэн унджык тай гаж дорсьыс.
Думыс сэн сьӧкыдджык кокньыдик серамысь).
Кӧрт пытшкас чорыд дум важысянь сюйӧма,
Сюрс вося олӧмъяс сэтӧні кылӧны.
(Сідзикӧн зымвидзӧ-сулалӧ башня).

 * * *

Кӧрт башня юрйылас,
Тыдыштан туганас,
Сатшкӧма-зарскӧма, веськыда чурвидзӧ,
Югъялӧ ем йыв моз,
Тювгысьӧ ёсь ньӧв моз,
Кыпӧдчӧ-ёсьтысьӧ,
Кымӧрсӧ розьӧдӧ —
Енэжас сатшӧма шпиль!
Ачыс нин енэж кодь, ачыс нин судзтӧм кодь!
Кымӧрсӧ гӧгӧрсьыс косявлӧ-разӧдӧ,
Шыблалӧ лестукӧн пемыдысь нюйтъяссӧ,
Важ йӧзлысь юрбитанторъяссӧ.
Дзирдалӧ! Ас гӧгӧр югӧрнас
тӧлысьсӧ кусӧдӧ,
Вензьӧ нин шондікӧд
Укладысь пузьӧдӧм ёсь югъялан шпильыс.

 * * *

Укладыс лоӧ нӧ ачыс — мездлуныс уджлӧн!
Удж! — Кодӧс ми кыпӧдім улісянь
Сы вылнаас, сы выйӧдз лэптім.

 * * *

Кодъяс нӧ кайлӧны кӧ,
Кыпӧдчывлӧны шпиль йылас,
Друг да повзясны джудждасьыс?!
Кутасны чайтны збыльторсӧ вӧтъясӧн,
Сетчасны быдлунся вемӧслы,
Шуасны, гашкӧ пӧ, башняыс и абу да?!
Гашкӧ пӧ, ми ӧшалам
Енэжа-му костас —
Подулыс тыртӧм, некытчӧ пыксьытӧм?!
Усян кӧ?!.
Повзясны и … усьӧны.
(Киясныс личыштас, и усьӧны).
Усьӧны вылісянь башнялы эскытӧм сьӧлӧмъяс.
Но… изъясыс уліас — чорыдӧсь!
Изъясыс велӧдӧ!

 * * *

Но оз падмӧд, оз сувтӧд выльысь-выль олысьӧс,
Бара нин вӧчӧны, бара нин дорӧны!
Бара нин кайӧны, кыссьӧны вывлань,
Кыпыда лэптӧны кӧрт башнятӧ:
Локтӧны-кыссьӧны сёясӧн, сюрсъясӧн,
Миллёнӧн уджалысь йӧзыс
Сійӧ башнясӧ вӧчны!
Бара нин удж пуӧ: камгӧны-вӧчӧны,
Йитлӧны ӧтлаӧ, тэчӧны,
Пузьӧдӧны из торъяс лятіӧн,
Донӧдӧны кӧрт тасъяс…
Башняыс чукӧртӧ ӧтлаӧ найӧс,
Кыскӧ быдлаысь, му пасьта вывсьыс.
Оз жугав! Оз киссьы!
Оз вермы мырддьыны, пазӧдны некод
Сійӧ, ён башнясӧ,
Кытчӧ пуктӧма, пузьӧма ӧтлаӧ
Му пасьта уджалысь йӧзлӧн вирсӧ да пӧсьсӧ.
Кытӧн пӧсьыс да вирыс
Важӧн нин пӧрӧма кӧртӧ.

  This is a translation and has a separate copyright status from the original text. The license for the translation applies to this edition only.
Original:
Public domain
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]

This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain (or as a file it should not be migrated to the Wikimedia Commons) that excludes pre-1929 works copyrighted at home.


Данная работа, впервые изданная до 1929 года, находится в общественном достоянии по законодательству США, и может быть опубликована здесь, в мультиязычной Викитеке. Но эта работа не может быть опубликована в национальной Викитеке, которая должна подчиняться законодательству России, т. к. работы этого автора (за исключением изданных до 7 ноября 1917 года) пока не вышли в общественное достояние в России. Этот автор умер в 1939 году и был посмертно реабилитирован в 1956 году, соответственно эта работа выйдет в России в общественное достояние в 2027 году.

The author died in 1939, so this work is also in the public domain in countries and areas (outside Russia) where the copyright term is the author's life plus 80 years or less.

PD-US-1923-abroad Public domain in the United States but not in its source countries //wikisource.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B7%D0%B4%D0%BB%D1%83%D0%BD_%D0%B4%D0%BE%D1%80%D3%A7%D0%BC

Translation:
Public domain
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[2]

This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain (or as a file it should not be migrated to the Wikimedia Commons) that excludes pre-1929 works copyrighted at home.


Данная работа, впервые изданная до 1929 года, находится в общественном достоянии по законодательству США, и может быть опубликована здесь, в мультиязычной Викитеке. Но эта работа не может быть опубликована в национальной Викитеке, которая должна подчиняться законодательству России, т. к. работы этого автора (за исключением изданных до 7 ноября 1917 года) пока не вышли в общественное достояние в России. Этот автор умер в 1941 году и был посмертно реабилитирован в 1956 году, соответственно эта работа выйдет в России в общественное достояние в 2027 году.

The author died in 1941, so this work is also in the public domain in countries and areas (outside Russia) where the copyright term is the author's life plus 80 years or less.

PD-US-1923-abroad Public domain in the United States but not in its source countries //wikisource.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B7%D0%B4%D0%BB%D1%83%D0%BD_%D0%B4%D0%BE%D1%80%D3%A7%D0%BC