Мин булырмын... (Җәлил)

Tatar Book Publishers This material is uploaded by Republic of Tatarstan State Unitary Enterprise «Tatar Book Publishers» in the framework of cooperation with Wikimedia Russia («Wikimedia RU» non-profit partnership) and Wikimedia Community of Tatar language User Group. Public Domain texts once printed by Tatarstan Publishers is being uploaded by the publisher's staff or third parties on the order of the publisher, or other participating volunteers.

English | русский | татарча | +/−

This work is in the public domain in Russia according to article 1281 of Book IV of the Civil Code of the Russian Federation No. 230-FZ of December 18, 2006, articles 5 and 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006 (the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation).

Usually:[1]

  1. The author of the work didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War, and died before January 1, 1954 (more than 70 years ago), and the work was published first before that date.
  2. The author of the work fought or worked for Soviet Union victory during the Great Patriotic War, and died before January 1, 1950 (more than 74 years ago), and the work was published first before that date.
  3. This work was originally published anonymously or under a pseudonym before January 1, 1943 and the name of the author did not become known during 50 years after publication.
  4. This work was originally published anonymously or under a pseudonym between January 1, 1943 and January 1, 1954 (more than 70 years ago), and the name of the author did not become known during 70 years after publication.

[1] If the author of this work was subjected to repression and rehabilitated posthumously, countdown of copyright protection began not from the death date, but from the rehabilitation date. If the work was first published posthumously, the copyright term is counted from the date of that first publication, unless the author was later rehabilitated, in which case it runs again from that later rehabilitation date.

Мин булырмын...
Автор: Муса Җәлил

Мин булырмын...


1
Кичке җилләр улый-улый, түр ягыңны
              Кага-кага, тын йокыңнан уятсалар,
Тышкы шомнар, тырный-тырный йөрәгеңне,
              Әллә нинди шомлы уйлар уйлатсалар,
Шунда бер-бер юлчы килеп ак ишегеңне
              Ыңгырашып әкрен генә дөбердәтсә,
Кар каплаган биек баскыч бусагаңны
              Аяклары белән таптап шыгырдатса,

Син... каргана күрмә, җаным, ялгыш аңа,
              Рәнҗемәсен ул мескенгә мәгъсум күңлең,
Төнлә ялгыз юлда калган мескен анда,
              Өзгәләнгән ул юлаучы – мин булырмын...

2

Көмеш кебек ак елгада коенганда,
              Гөл чәчәкләр сине күмеп иркәләсә,
Син тамчылар белән уйнап сөенгәндә,
              Каргалган бер язмыш сиңа иртәләсә,
Соңгы сулыш сулап, янып, арып, талып,
              Бер яшь фәкыйрь килеп сиңа кулын салса,
Һич рөхсәтсез су савытыңны җирдән алып,
              Комсызланып эчсә, киемең янына ятса,

Ачулана күрмә...
              Соңгы ал юлыңда
              Дошман угы җәрәхәтләп сүнмәс күңлен,
Соң сулышына җитеп килеп, хозурыңда
              Җан бирүче мәгъсум егет – мин булырмын...

3

Язгы нәфис бакчаларның киң юлында
Барган чакта юлларыңа гөлләр үссә,
Уйный-уйный күбәләкләр кулларыңда
              Иркәләнсә, сине котлап җилләр иссә,
Шул вакытта ак юлыңны (гөнаһ шомлык)
Сузылып яткан канлы гәүдә киртәләсә,
Яткан булса ак йөзләре канга тузып,
              Синең җанлы шат бәхтеңне үртәләсә,

Син шикләнә күрмә... бәгърем!
              Ул – кан белән
Яраланып утлар кисеп тапсыз күңлен
Әрни-әрни соңгы сүнмәс вөҗдан белән
              Җанын биргән үле гәүдә – мин булырмын.

4

Кичкә калып, җиләк җыйган киң урманда
              Кайтканыңда кичке җилләр каршыласа,
Ул җилләргә уйный-уйный толымнарын,
              Бер җилкенеп, бер җилпенеп салкынланса,
Тагын... ләгънәт!..
              Кара көйгән кызыл балчык
              Өстен япкан кабер синең юлың бүлсә,
Син килгәндә ашыгып-ашыгып, арып-алҗып,
              Ул кинәттән синең юлга каршы булса,

Син шомлана күрмә... гөлкәй!
              Кан җиреннән
Ләгънәт белән әрнеп качкан керсез күңлен –
Югалткачтан тар гүренә кереп тынган
              Кансыз гәүдә, үлгән шагыйрь – мин булырмын...


1923