Мый сетіс Сӧвет власьт коми йӧзлы

←

Мый сетіс Сӧвет власьт коми йӧзлы (1923)
by Шахов Николай Александрович

→

Гижан кад: 1931, Йӧзӧдан во: 1923. Ӧшмӧс: Выль туйӧд : коми школаын велӧдчан нига. Сыктывдінкар: Коми нига лэдзанін, 1923. Лб. 233-234.

336246Мый сетіс Сӧвет власьт коми йӧзлы1923Шахов Николай Александрович

Мый нӧ бурсӧ сетіс Сӧвет власьтыс коми йӧзлы? Кыті кокньӧдіс налысь олӧмсӧ?

Уна бур нин сійӧ вӧчис: мездіс кипод улысь; 1918, 1919 воясын тшыгъялігӧн вердіс, абутӧм кодь няньсӧ миянлы вичмӧдіс; еджыдъяс улысь мездіс.

Воддза правительство ыставлывліс татчӧ роч чиновникъясӧс. Найӧ эз тӧдны миянлысь оланногнымӧс, сёрнинымӧс; накӧд коми морт эз куж сёрнитны, эз сибав на бердӧ. Роч чиновникъяс эз мырсьывлыны миянлысь олӧмнымӧс кыпӧдны, веськодь налы вӧлі миян олӧмыд. Ӧні асьным ас йӧзӧс быдлаӧ бӧръям.

Воддза правительство татысь быдтор сӧмын вӧлі нуӧ. Нажӧтка йӧзлӧн этша вӧлі, лои ветлыны нажӧвитчыны роч муӧ. Ӧні Сӧвет власьт мырсьӧ татчӧ заводъяс восьтавны (ӧні вӧчӧны Сыктывдінкарын вӧр пилитан завод), лӧсьӧдчӧ кӧрт туй вӧчны.

Войдӧр школаясын вӧлі сӧмын роч кывйӧ велӧдӧны, рочӧ пӧртӧны. Ӧні лоины коми школаяс. Школаын пондісны олӧмӧ, коланторйӧ велӧдны, тӧдмӧдны коми йӧз оланінӧн (Коми муӧн).

Сӧвет власьт лӧсьӧдӧ Коми муын уджалысьясӧс: восьтіс текникумъяс, совпартшкола, Коми институт. Сэні велӧдӧны коми крестьяналысь челядьсӧ. Коми крестьяна ныв-пилы восьтіс гырысь школаяслысь, университетъяслысь, ӧдзӧсъяссӧ. Университетъясын велӧдчӧны нин 3000 кымын морт коми йӧз пытшсьыс.

Медым содтыны вежӧрсӧ, тӧдӧмсӧ коми йӧзлысь, пондісны лэдзавны коми нигаяс. Нигаяс унатор висьтавлӧны, туйдӧны. Велӧдчысьяслы колӧ лыддьыны коми нигаяссӧ бать-мамныслы.

Сӧвет власьт дырйи петісны коми гижысьяс: Нёбдінса Виттор (В. А. Савин), М. Н. Лебедёв, В. Т. Чисталёв, Ёгор Колегов, В. И. Лыткин да мукӧд унаӧн на. Найӧ асланыс гижӧднаныс пальӧдӧны коми йӧзӧс, чуксалӧны выль олӧмӧ.

Уна бур вӧчис Сӧвет власьт миянлы. Медся ыджыд бурыс со мый: 1921 воын сетіс коми йӧзлы автономия, сетіс вӧля ас ногӧн, ас вежӧрӧн овны. Ӧні озырлуныс коми йӧзлӧн коми йӧз киын, некод оз кут олӧмнымӧс босьтчӧдӧмысь. Сӧмын колӧ важ йӧйлунысь, ен вылӧ лачаӧн олӧмысь эновтчыны, ёнджыка велӧдчыны, ас вын вылӧ лачаӧн овны.

This work is in the public domain in Russia according to article 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006; the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation:

its creator fought or worked for Soviet Union victory during the Great Patriotic War — so the 74-year protection term is applied;
and the creator died before January 1, 1950 (more than 74 years ago), and has been not posthumously rehabilitated since that date;
and this work was first published before January 1, 1950 (more than 74 years ago).

This work is in the public domain in the United States because it was published before January 1, 1929 (more than 95 years ago).

The author died in 1942, so this work is also in the public domain in other countries and areas where the copyright term is the author's life plus 81 years or less (if applicable), or the copyright term is 100 years or less since publication (if applicable).