Тирга (Җәлил)

Tatar Book Publishers This material is uploaded by Republic of Tatarstan State Unitary Enterprise «Tatar Book Publishers» in the framework of cooperation with Wikimedia Russia («Wikimedia RU» non-profit partnership) and Wikimedia Community of Tatar language User Group. Public Domain texts once printed by Tatarstan Publishers is being uploaded by the publisher's staff or third parties on the order of the publisher, or other participating volunteers.

English | русский | татарча | +/−

This work is in the public domain in Russia according to article 1281 of Book IV of the Civil Code of the Russian Federation No. 230-FZ of December 18, 2006, articles 5 and 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006 (the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation).

Usually:[1]

  1. The author of the work didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War, and died before January 1, 1954 (more than 70 years ago), and the work was published first before that date.
  2. The author of the work fought or worked for Soviet Union victory during the Great Patriotic War, and died before January 1, 1950 (more than 74 years ago), and the work was published first before that date.
  3. This work was originally published anonymously or under a pseudonym before January 1, 1943 and the name of the author did not become known during 50 years after publication.
  4. This work was originally published anonymously or under a pseudonym between January 1, 1943 and January 1, 1954 (more than 70 years ago), and the name of the author did not become known during 70 years after publication.

[1] If the author of this work was subjected to repression and rehabilitated posthumously, countdown of copyright protection began not from the death date, but from the rehabilitation date. If the work was first published posthumously, the copyright term is counted from the date of that first publication, unless the author was later rehabilitated, in which case it runs again from that later rehabilitation date.

Тирга
Автор: Муса Җәлил

Тирга


Кояш, малай,
                     бик төз атучы икән,
Нурын төртте
                     туры йөрәккә.
Әйтерсең бу йөрәк мишень аңа,
Әйтерсең ул тирга эләккән.
Мин күземне кысам,
                     кояш миңа
Мишень төсле күренә кечрәеп.
Сизәм,
            мине җиңәр
                                     бу йөрәкнең
«Атучы бул» диеп көчләве.
Бер шлемлы егет күргән саен,
Мине хәзер шушы уй баса.
Әхмәт туган,
                     ташла каләмеңне,
Әйдә, киттек тирга,
                                    булмаса.

Беләм сине,
Синең күз укларың
Кәгазь юлларына тегелгән.
Кара савыты сиңа –
                     мишень булып,
Каләм –
                                мылтык булып күренә.
Без күптәнме әле синең белән
Яңа җиңүләргә барышлый –
Кулыбызга кыскан винтовканы
Кара-каләм белән алыштык?!

Мин ялгышам,
                         юк, юк,
                                            алай түгел,
Без фронтта курыкмый-чигенми
Дошман белән күзне терәшкәндә,
Син шундый ук шагыйрь идең бит!
Без анда да күмер каләм белән
Тәмәкегә дигән кәгазьгә –
Шигырь яздык...
                                 Безнең җыр катышты
Туп авызыннан чыккан авазга.
Винтовкамы,
                                 әллә каләм микән
Ул вакытта күбрәк көч биргән?
Без җиңә алдык бары
                                 винтовка һәм
Каләм биргән күмәк көч белән.

Кояш, шаян,
                                 күзен кыскан төсле,
Җем-җем килеп карап тора да
Нуры белән туры
                                           йөрәгемә
Прицел алган төсле кылана.
Без кояшлы көнне
                                 винтовкалар
Уты белән алдык сугышып.
Без көрәшле көнгә
                                             багышлыйбыз
Җырыбызның кайнар сулышын.
Бездә хәзер тирны тормышында
Үз итмәгән кеше сирәктер.
Көрәш безне оста атарга да,
Оста җырларга да өйрәтте.
Җырны ничек
                                 дошман окобына

Оста төзәп ата белсәк без,
Винтовкадан шулай ата белик,
Бер пуля да әрәм китмәсен.
Әхмәт туган,
                   әйдә, тирга киттек,
Минем киңәш шушы сиңа да,
Төз атучы булдык без җырда да,
Төз атарбыз чиксез тирда да.


1933