Хъæддзау (Коцойты)

←

Хъæддзау (1939)
by Коцойты Арсен

→

Фыст датæ: 1939, Рауагъ аз: 1939. Равзæрæн: Коцойты А.Б. Уацмыстæ. – Дзæуджыхъæу : Ир, 2012.

289571Хъæддзау1939Коцойты Арсен

Хъæддзау

Астазыккон Черменæн йæ мады ’фсымæр ралæвар кодта хъазæн фæрæт. Чермен йæхицæй хъæддзау акодта, фæрæт йе уæхскыл авæрдта æмæ уæртæ фæцæуы. Бацыди дыргъты цæхæрадонмæ, лæппын фæткъуы бæлæстæй рæсугъддæр чи уыди, уый равзæрста æмæ йæ лыг кæныныл ныллæууыди. Акуыста Чермен дæс минуты бæрц, æмæ бæлас афæлдæхти. Уыйфæстæ та лæппу фæрæт йе уæхскыл авæрдта. Кæс, æмæ æцæг хъæддзауы хуызæн бараст ис хæдзармæ.

Дыккаг бон Чермены фыд уыди цæхæрадоны. Фæткъуы бæлас калдæй куы федта, уæд бамæсты ис æмæ хъæрæй æлгъитын байдыдта:

— Йæ къухтæ бахуыскъ уой, чи уыди ай, чи мын алыг кодта мæ бæлæсты хуыздæр? Æз æй базонон, стæй йын хорз фæуыдзынæн.

Уыцы афон Чермен уыди быруйы æдде æмæ бамбæрста, сгуыхт хъуыддаг ын кæй нæ уыдис бæласы акалд.

«Хъуамæ гæды ма зæгъон, хъуамæ мæхи ма бамбæхсон», — сдзырдта Чермен хинымæр. Фидар къахдзæфæй бараст ис цæхæрадонмæ, æрлæууыди йæ фыды раз æмæ загъта:

— Баба, æз акалдтон бæлас. Æз дæн аххосджын. Æз уыцы ран пыссадздзынæн æмæ схъомыл кæндзынæн æндæр бæлас.

Фыд ма мæсты каст кодта, фæлæ мæсты нал уыди — Чермены ныхæстæ йын ахуыссын кодтой йæ маст. «Æгайтма йæ фырт гæды нæу, æгайтма афтæ комкоммæ басасти йæ аххосыл... Сахъ лæг дзы рацæудзæн, бæлвырд».

This work is in the public domain in Russia according to article 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006; the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation:

its creator didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War — so the 70-year protection term is applied;
and the creator died before January 1, 1954 (more than 70 years ago), and has been not posthumously rehabilitated since that date;
and this work was first published before January 1, 1954 (more than 70 years ago).

This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States (and not published in the U.S. within 30 days), and it was first published before 1989 without complying with U.S. copyright formalities (renewal and/or copyright notice) and it was in the public domain in its home country on the URAA date (January 1, 1996 for most countries).
This work was in the public domain in Russia on the URAA date January 1, 1996, according to the Law 09.07.1993 No 5351-1 which was enacted on that date:

its creator didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War — so the 50-year protection term was applied;
and the creator died before January 1, 1946 (more than 50 years ago from 1/1/1996), and has been not posthumously rehabilitated since that date;
and this work was first published before January 1, 1946 (more than 50 years ago from 1/1/1996).

The author died in 1944, so this work is also in the public domain in other countries and areas where the copyright term is the author's life plus 79 years or less (if applicable), or the copyright term is 84 years or less since publication (if applicable).