Челядьӧс оз ков нӧйтны

Челядьӧс оз ков нӧйтны (1924)
by Суханова Агния Андреевна
336299Челядьӧс оз ков нӧйтны1924Суханова Агния Андреевна

Ёна мырсьытӧг, дӧзьӧриттӧг немтор оз быдмы. Босьтам йӧрса пуктасъяс, нянь. Градъяс дінын тулысбыд лоӧ ноксьыны: потшны, небзьӧдны, вынсьӧдны, пуктыны, сэсся киськавны, весавны гожӧмбыд. Сэки вӧлись позяс виччысьны бур пуктас, сёянтор. Няньыд сідз жӧ — ёна кӧ мутӧ дӧзьӧритан: небзьӧдан, вынсьӧдан — бур нянь воас.

Быдманторъясӧс кӧ сэтшӧма колӧ дӧзьӧритны, морттӧ быдтігад нӧшта нин ёна колӧ видзны, дӧзьӧритны. Быд бать-мам челядьӧс быдтӧ бур вылӧ, виччысьӧ на помысь бур. Сідзкӧ колӧ вердӧм-юкталӧм кындзи на унатор. Бать-мамлы колӧ, мед эськӧ челядьныс быдмасны да лоӧны шаньӧсь, вежӧраӧсь, сюсьӧсь, веськыдӧсь, мед эськӧ аслыныс лӧсьыд овныс лои дай йӧзыслы накӧд тшӧтш, обществоыслы. Колӧ челядьӧс ёна дӧзьӧритны, видзны быд омӧльысь, лёкысь. Посни челядьыд дзик жӧ рыж быдманторъяс кодь. Ёна колӧ кужны найӧс видзны. Кутам кӧ лёкавны, скӧравны, зургыны, чужйыны, вачкыны, нӧйтны — найӧ быдмасны вынтӧмӧсь, лёкӧсь, висьлӧсӧсь, на помысь бур босьтӧм оз нин ло некодлы. Юръясӧ кучкалӧмысь челядь вермасны лоны юр вежӧртӧмӧсь, йӧй нисьӧ прӧсужӧсь. Мукӧддырйи ӧтчыд кучкӧмысь пельтӧммӧны, немӧйӧ пӧрӧны. Унджык йӧйясыс лоӧмаӧсь лёка видзӧм понда.

Бать-мамыд кагаыдлы мусаӧсь; сійӧ виччысьӧ насянь мелі кыв, бур кыв. Сы пыдди кӧ найӧс нӧйтны, видчыны кутасны, сэки налӧн сьӧлӧм лёкмас, чорзяс, бать-мам мустӧммасны. Челядь некор оз гӧгӧрвоны лёкӧн, нӧйтӧмӧн велӧдӧм. Сэтысь сӧмын найӧ вывті ёна чорзьӧны, оз кутны кывзыны. Челядь кывзӧны сӧмын бурӧн кесйӧдлысьяслысь. Гашкӧ полӧмла и кывзасны син водзад, сӧмын пыр кутасны пӧръявлыны, мустӧмтны.

Ичӧтдырйи челядь сьӧлӧмӧ, юрӧ позьӧ бурӧс и омӧльӧс сюйны, наысь позьӧ, сёйысь моз, быдтор вӧчны. Челядь гырысьлысь велӧдчӧны омӧльӧ и бурӧ. Быдтан кӧ челядьӧс нӧйтӧмӧн да видӧмӧн пыр, найӧ быдмасны да асьныс сідзи жӧ кутасны мукӧдӧс видзны. Морт виысьяслӧн, грабительяслӧн челядьдырся олӧмныс унджыкыслӧн вӧлӧма вывті омӧль: нӧйтӧм, видӧм кындзи абу немтор аддзывлӧмаӧсь. Эськӧ найӧ асьныс вывті ыджыд, вына сьӧлӧмаӧсь, да сӧмын ыджыд вынныс лёкланьӧ пӧрӧма лёка быдтӧмысь. Сійӧ жӧ йӧз бура быдтӧмӧн вермисны лоны вывті бур йӧзӧн.

Эбӧстӧм полысь челядьӧс лёкӧн быдтӧмӧн тулысын градвывса пуктас нетшкӧм, шыблалӧм кодь жӧ лоӧ. Найӧ гашкӧ оз лёкмыны, оз кутны водзӧс босьтны, быдмасны да, сӧмын коньӧръяс кодьӧсь, шудтӧмӧсь, шыасьтӧмӧсь, водзмӧстчытӧмӧсь быдмасны. На помысь бур обществолы оз ло, омӧль уджалысьяс найӧ лоӧны. Ас выланыс лачаӧн найӧ некор оз вермыны овны; выльтор, буртор на помысь оз артмы. Со мый понда челядьӧс оз ков некор нӧйтны.


This work is in the public domain in Russia according to article 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006; the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation:
  • its creator didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War — so the 70-year protection term is applied;
  • and the creator died before January 1, 1954 (more than 70 years ago), and has been not posthumously rehabilitated since that date;
  • and this work was first published before January 1, 1954 (more than 70 years ago).

This work is in the public domain in the United States because it was published before January 1, 1929 (more than 95 years ago).


The author died in 1925, so this work is also in the public domain in other countries and areas where the copyright term is the author's life plus 98 years or less (if applicable), or the copyright term is 99 years or less since publication (if applicable).