Чукӧстчӧм

by Тима Вень

Коми школаясын велӧдысьяслы
найӧ медводдза ӧтчукӧртчылӧм дырйи.
Юнь 1921 во, Сыктывдінкар

Вокъясӧй! Ёртъясӧй!
Коми му пиянӧй!
Чолӧм ме
Тіянлы видза!
(Быдсяма бурсӧ
Медводзын сиа!)
Тӧдам кӧ, —
Ыджыд ӧд миянлы
Талунъя луныс!
Аддзанныд, кымынӧн ми
Чукӧрмим ӧтлаӧ татчӧ,
Став Коми му вывсьыс ті
Кыссинныд-локтінныд карӧ:
Сыктылысь, Эжваысь,
Печӧра-Изьваысь, ылысь
Асыввыв пармаяс сайысь...
Воӧдчим быд вожысь-юысь.
Тӧданныд-ӧ,
Кодъяс ті асьныд?
— Дзоридзыс ӧд Комилӧн тані!
Сьӧлӧмыс!.. Вужйыс!.. Юр вемыс!..
Уджалысь йӧз пиысь петӧм.
Вермим жӧ нэм чӧжӧн
Ӧтлаӧ аддзысьны ӧтчыд.
Аттьӧ нӧ ыджыдӧс шуамӧй водзын,
Сьӧлӧмысь горӧдам ставӧн:
«Югыд шондіӧй, тэӧй,
Мездлунӧй миян!»
Майбыръяс, аддзысьяс мияс!

 * * *

Тырӧма, тыдалӧ,
Рӧкыслӧн кадыс —
Кольӧма важ олӧм адыс:
Воӧма выль нога олӧм,
Воссьӧма долыдджык вылӧм.
Мырсим нин сьӧд уджӧн ёна —
Ки-коклысь нюжӧдлім сӧн,
Коньӧръяс, тільсим нин уна,
Ёна нин бертім ми вын...
Ӧні нӧ:
Тшӧтш ковмас зэвтлыны
Юр вемлысь визьяссӧ,
Ковмас ӧд мӧвпавны,
Артавны ёна.
(Ковмас кӧ — мед!
Чайтам да, судзсяс на
Комилӧн мывкыдыс сэтчӧ).

 * * *

Тӧдам ми, водзӧсӧ
Кыдзикъяс лоас.
Аддзам ми, кыдзикӧн
Чужӧмыс вежсяс
Коми му вылыслӧн...
Татшӧми син водзӧ
Серпасъяс воссьӧ:
Кольӧны вояс...
(Гашкӧ нӧ, уна на сэтчӧдз).
Кӧрт туйяс
Орйӧдлас вӧрнымӧс...
Везйӧдлас черань моз
Ю вомӧн посъяс —
Йиркӧдны-ветлыны
Кутас сэт
Шусяна
Кӧрт гыркъя вӧвъяс.
Садьмас-пальӧдас зыкнас
Нэмчӧжся вугырсӧ вӧрлысь.
Шызьӧдас пӧткасӧ-зверсӧ,
Ылыстас, ыліӧ вӧтлас...
Суднояс-карабъяс локтасны
Миянӧ Вой Саридз кузя...
Лэбавны-чилъявны кутасны
Шемӧсъяс-аэропланъяс.
Сувтасны кузь завод трубаяс —
Вӧр пыдди чурвидзны кутас,
Прудитны сьӧд тшынӧн мӧдас
Сэсь дугдывтӧг чадӧдан тшын.
Воссялас пасьтала туйяс —
Йитчас сэк китыръя йӧз:
Мукӧдкӧд, йӧз мукӧд,
Унакӧд тӧдсьыны кутас...
Воссяс сэк, кыдз шусьӧ,
Культура олӧм.
Озырмас Коми му.
Пӧтас сэк коньӧрлӧн кынӧм...
Но... (тӧдам ми):
Озырлун вайӧ
Бурыскӧд омӧльсӧ тшӧтш
(Горшлуныс мортлӧн тай сэки
Мывкыдсӧ, вежӧрсӧ вевттьӧ,
Эмбурсӧ муыслысь сакӧ,
Эновтӧ бӧрвылас пежсӧ).

 * * *

Гежӧдмас-шочаммас вӧръяс,
Кушмалас пармаяс-ягъяс,
Гудыртчас, няйтчалас юяс,
Синва кодь сӧстӧм ва пемдас...
Лӧнь гажыс бырӧ,
Важ сьылӧм кусас,
Чужан кыв
Мисьтӧммас, торксяс.
Бырас сідз унатор,
Мый ӧні бурторйыс эм:
Вошласяс, вунласяс,
Шылясяс, тшӧтшкӧсмас...
(Бурторйыс, шуны кӧ,
Уна на сюрӧ,
Кӧть гӧля ми олам да).
Ӧти-кӧ, вӧр-ваыс,
Мичлуныс сылӧн!
Мӧді-кӧ — сёрниыс, кывйыс!
Мойдӧмыс, сьылӧмыс йӧзыслӧн
Мыйи оз сулав!
Кынӧмпӧт кындзи тай
Мортыдлы мыйикӧ
Нӧшта на, вӧлӧмкӧ, колӧ!
Сьӧлӧмгаж мортыдлы колӧ!
(Пытшкӧсса кылӧмтӧг
Мортлӧн дон — джын!)

 * * *

Мед эськӧ сьылӧмсӧ
Йӧзыслысь эз
Сэтшӧмӧн олӧмыд нетшышт!
Мед эськӧ горшлуныс
Мортыдлӧн эз
Мичлунсӧ ывлаысь
Дзикӧдзсӧ бырӧд!
Мед вӧр-пулӧн шувгӧмыс
Пель водзас кылана кольӧ.
Мед мичлуныс сылӧн пыр
Син водзас йӧзыслӧн олӧ...
Вайӧ жӧ видзамӧй
Сійӧ ми ӧнісянь!
Куталам-гижалам, пасъялам.
Велӧдчам радейтны,
Тӧждысьны ӧнісянь
Ещӧ на водзӧвыв
Выль олысь-йылӧмлы,
Мӧдысь кеж колямӧй
Йӧзыслы сьӧлӧмас.
Кужамӧй лӧсьыда
Сійӧ ми вӧчнысӧ мед.
Выль ногса олӧмсӧ
Мичатор важыскӧд —
Кужамӧй лӧсьӧдны мед!
Бурыскӧд шаньсӧ ми
Мичаа ӧтлаӧ кыам!