Яшьлек (Җәлил)

Tatar Book Publishers This material is uploaded by Republic of Tatarstan State Unitary Enterprise «Tatar Book Publishers» in the framework of cooperation with Wikimedia Russia («Wikimedia RU» non-profit partnership) and Wikimedia Community of Tatar language User Group. Public Domain texts once printed by Tatarstan Publishers is being uploaded by the publisher's staff or third parties on the order of the publisher, or other participating volunteers.

English | русский | татарча | +/−

This work is in the public domain in Russia according to article 1281 of Book IV of the Civil Code of the Russian Federation No. 230-FZ of December 18, 2006, articles 5 and 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006 (the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation).

Usually:[1]

  1. The author of the work didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War, and died before January 1, 1954 (more than 70 years ago), and the work was published first before that date.
  2. The author of the work fought or worked for Soviet Union victory during the Great Patriotic War, and died before January 1, 1950 (more than 74 years ago), and the work was published first before that date.
  3. This work was originally published anonymously or under a pseudonym before January 1, 1943 and the name of the author did not become known during 50 years after publication.
  4. This work was originally published anonymously or under a pseudonym between January 1, 1943 and January 1, 1954 (more than 70 years ago), and the name of the author did not become known during 70 years after publication.

[1] If the author of this work was subjected to repression and rehabilitated posthumously, countdown of copyright protection began not from the death date, but from the rehabilitation date. If the work was first published posthumously, the copyright term is counted from the date of that first publication, unless the author was later rehabilitated, in which case it runs again from that later rehabilitation date.

Яшьлек
Автор: Муса Җәлил

Яшьлек


Яшьлек кызык,
                     хушлашмады да
Кул да биреп-нитеп тормады,
Әйләнде дә китте.
Тик мин, юләр,
Нәрсә диптер кулны болгадым.
Әллә кайтармакчы булдым,
Әллә аңа
Гомрем яртысына кадәрле
Юлдаш булган өчен,
Бу кул болгау
Булды микән соңгы сәламем?!
Ул җил төсле җиңел,
                     җитез генә
                     сыйпап китте.
Бары аңардан,
Җил күл өстен җиңел күперткәндәй,
Бөдрә сырлар калды маңгайда.
Мин каерылып артка карадым,
Күңел сизде моңсу читенлек.
                     Яшьлек ерак,
                     томан эчендә
Күмелеп калган урман шикелле.

Наян яшьлек,
                     белмим, нәрсәң белән
Якын булдың минем йөрәккә.
Бу юксыну кайдан туды икән,
Нәрсәң өчен икән бигрәк тә?!
Миләш ирене белән иреннәрне
Тибрәндереп, күңел түрендә
Ут кабызган көләч Раузаң белән
Син бик үзме минем күңелгә?!
Әллә юкса...
                     спорт сөючелек
Бәйләдеме сиңа күңелне?

Оныталмыйммы –
                     иркен стадионда
Йөгерә-йөгерә футбол тибүне?
Әллә менә...
Шинель кочагында,
Мишень белән күзне кысышып,
Курок тартып кына сөйләшүне
Сагынам микән шулай, эч пошып?!

Белмим... белмим...
Нинди явыз хәтер
Моңсулыкка мине өстери?
Инде миңа чират җиттемени
Моңаерга, яшьлек үтте дип?!

Юк, пошынма,
                     бу бит болай гына,
Һәр аерылышу шулай читен ул.
Мин гомремнең кайсы яшендә дә
Сизмәм, дуслар,
                     җанда читсенү.
Яшьләр белән бер үк сафка безне
Чакырып сукса набат илебез,
Без шулай ук ярсу йөрәк белән
Җитен сакал селкеп килербез.

Юк, шаярма, яшьлек!
Ярсып кабыну
Синдә генә түгел икән ул,
Бу өр-яңа тойгы,
                     ахры, безнең
Бөтен гомребезгә китәр ул.
Рауза кебек чибәр тагын үсәр,
Ул килер дә миңа иртәләп,
Минем «егетлеккә» сокланыр да
Сакалымны сыйпап иркәләр.

Юк, шаярма, яшьлек!..
Ярсып сөю
Синдә генә түгел икән ул.
Чор тудырган
Яңа тойгыларга
Яшь куя алмый хәзер чикләнү.

Кайнар яшьлек, үттең.
Инде хәзер
Борылып карасам да артыма,
Яшьлек ерак,
                     зәңгәр диңгез төсле,
Күкселлеккә төренеп ялтырар.
Бүген менә соңгы мәртәбә,
Артка борылып, кулны болгадым.
Шушы булыр безнең иптәшләрчә:
– Хуш, – дигәндәй,
                     күрешеп кул алу.
Бөтен гомрем буе эш өстендә
Ялкын булып ярсып янарга –
Мине кабындырган яшьлегемне
Мин сагынмам инде яңадан.
Көрәшләрдә ярсу егетләрчә
Алга чыгу янып, үчләнеп –
Шушы булыр хәзер йөрәгемдә
Сиңа булган иң зур истәлек.


1933