Җил (Җәлил)

This material is uploaded by Republic of Tatarstan State Unitary Enterprise «Tatar Book Publishers» in the framework of cooperation with Wikimedia Russia («Wikimedia RU» non-profit partnership) and Wikimedia Community of Tatar language User Group. Public Domain texts once printed by Tatarstan Publishers is being uploaded by the publisher's staff or third parties on the order of the publisher, or other participating volunteers.

English | русский | татарча | +/−

This work is in the public domain in Russia according to article 1281 of Book IV of the Civil Code of the Russian Federation No. 230-FZ of December 18, 2006, articles 5 and 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006 (the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation).

Usually:^[1]

The author of the work didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War, and died before January 1, 1954 (more than 70 years ago), and the work was published first before that date.
The author of the work fought or worked for Soviet Union victory during the Great Patriotic War, and died before January 1, 1950 (more than 74 years ago), and the work was published first before that date.
This work was originally published anonymously or under a pseudonym before January 1, 1943 and the name of the author did not become known during 50 years after publication.
This work was originally published anonymously or under a pseudonym between January 1, 1943 and January 1, 1954 (more than 70 years ago), and the name of the author did not become known during 70 years after publication.

^[1] If the author of this work was subjected to repression and rehabilitated posthumously, countdown of copyright protection began not from the death date, but from the rehabilitation date. If the work was first published posthumously, the copyright term is counted from the date of that first publication, unless the author was later rehabilitated, in which case it runs again from that later rehabilitation date.

Җил
Автор: Муса Җәлил

Җил

Җил чиртте тәрәзәгә,
Җил какты ишекне.
Җитәр, дим, җил, азма,
Ишеттем, ишеттем.

Ай әле батмаган,
Таң яңа сызылган.
Беләм бит, син килдең
Матур таң кызыннан.

Ул яңа торгандыр,
Чәчләрен үргәндер.
Ургычын җиккән дә
Басуга килгәндер.

Мин беләм, шулай ук
Кырдагы арышлар
Таң кызын көткәндер,
Саргаеп сагыштан.

Ул килеп, аларны
Иркенләп сөйгәндер,
– Мин килдем, җаннарым,
Гөрләгез, – дигәндер.

Мин беләм, ул килгәч,
Ургычын көйләгән.
Һәм мине дәшәргә,
Җил, сине җибәргән.

Җил килде, ишекне
Сак кына шакыды –
Йә, җитәр, ишеттем,
Йә, җитәр, акыллым!

Мин хәзер чыгармын,
Миңа соң озакмы?
Мине дә моңаеп
Көтәдер трактор.

Җил мине җитәкләп
Йөгертер басуга.
Һәм сабан тургае
Җыр белән каршылар.

Таң кызы! Таң кызы!
Таң кебек ал йөзең.
Бик иртә торгансың,
Нәкъ Чулпан йолдызы!

Без икәү китәрбез
Бер эздән, сафланып,
Дулкынлы арышлар
Диңгезен актарып.

Бәхетле шат җырдан
Бөтен кыр яңгырар.
Җил тынар җыр тыңлап,
Күл өсте ялтырар.

Бер яктан елмаеп,
Ал кояш күренер.
Кыр, урман һәм күлләр
Саф нурга күмелер.

Ул карар иркәләп
Бәхетле икәүгә!
Үзебезне һәм илне
Бәхетле иткәнгә!

Таң кызы! Бир кулың,
Сөй мине, иркәлә!
Таң кызы! Җил тагын
Килсенче иртәгә!

1937