Өскүс оол

Тоолдан үзүндү.

Шаан ам муң ак чаанныг чаңгыс багай өскүс оол багай чөнүк иелиг андыг турган эргин. Ам чөнүк иези-биле ижилээ ажылдап чыдырда, бээги өскүс оолдуң муң ак чаанын Караты хаан булаап алгаш, чөнүк иезиниң эжиин так шарып каапкаштың, багай өскүс оолдуң ижи караан дуй челиннеп каапкаш, чер-черинге аппарып ыдып кааавыдып-тыр. Чер-черинге ыдып кааптарга, канчаар хөөртүй, чоруп-ла чораан, чоруп-ла чораан. Ам демги оол караан арай деп ажыдып алгаштың, аштап-суксап кылаштап чорааш, көөрге, кедээрден үш чаш хадың туруп-тыр. Үш чаш хадыңның эң ортузундаазынга… кылаштап кээрге, ижи андыг алдын чө тургузуп каан туруп-тыр, демги хадыңның дөзүнде. Алдын чөнү бирээзин ап алгаштың, көөрге, иштинде дооза амытан чүү-даа аъш-чем белен: хайндырган шай, эът, быштак дээштиң байгы аъш-чеми дооза белен туруп-тыр. Бээзин ап алгаштың, ам демги чемин ижип-чип: “Ам эртен моомнуң иштинге мындыг чүве турар болза аар” – дээштиң кылыштап-ла чоруп-тыр. Кылаштап чоруурга оозун ам удуп чыдып алгаш-ла мооң иштинге аъштыг-чемниг турар болза дээрге-ле эртен көөрге-ле дооза аъш-чем белен турар мындыг. Оозун ижип-чип алгаш, кылаштап чоруурга ай балды тыткан ашак кылаштап кээп-тир.

(Хертек Оржуңмаа Дүвен-ооловна).

Ушта бижээн ному: Я. Ш. Хертек. Некоторые особенности речи населения Кара-Холя. стр. // ТНИИЯЛИ. Учёные записки. Выпуск XIV. Кызыл – 1970.