بەیتی ترخێنە
| ساڵ و عەیامان کە ئەتوت: زستان | ئەبوو بە بەفر و زوقم و ڕێبەندان |
| کە بەفر ئەباری تا پشتێنەی پیاو | نە ئەتوایەوە بە تینی هەتاو |
| دەر و ژوور بیست ڕۆژ ڕێگا ئەبڕا | مەل و جانەوەر ئەچوو بە قڕا |
| کەو و کۆتر و داڵ ئەڕژانە شار | لە بیرمە کەوم ئەگرت جار بە جار |
| ئای لەو خۆشییە کە لە ناو بەفرا | کەوم ئەگرت و ئەمکرد بە هەرا |
| گۆشت و دارو و ماست ئێجگار قات ئەبوو | بەشەو ئەم شارە کش و مات ئەبوو |
| هاوین زەخیرەی زستانیان ئەخست | ماڵی تفاقیان ئەهاتە نوشوست |
| قاورمە لەجێی گۆشت دائەنرا | بە کەشک تامەزرۆی دۆکوڵیو ئەدرا |
| بە لەتکەهەرمێ دەم تەڕ ئەبووەوە | بە خۆشاو ترێ لە بیر ئەچووەوە |
| گەڵامێوی وشک بۆ یاپراخ نەبوو | بۆ خەنەی بووک بوو کە ئەدرا بە شوو |
| دۆینەی بەیانیان چەند مزر و خۆشە | بە کەوچکی دار تێر هەڵیلوشە |
| ئەنجا لە باتی سەوزە و میوەی تەڕ | شێلمی ترخێنە خۆی ئەخستە گەڕ |
| وا هاتینە سەر بەیتی ترخێنە | کە ترخێنە هات هەڵیقوڕێنە |
| یەکەم «حسن» ە دوو «سیّئە» یە | لە ناو عەرەبدا دوو بدعە هەیە |
| بۆ عەنعەنەی کورد ترخێنە و ئێستە | بڵێ «سیّئە» هیچ لێی مەوەستە |
| چونکە ئێستاکە بە چلەی زستان | هەموو سەوزەیەک دێتە بەر دەستتان |
| لە باتی شێلم، سڵق و سپیناخ | لەگەڵ «ئەنکەناز» بیکە بە یاپراخ |
| هەمیشە گۆشتی تازە و ماست حازر | کەشک و قاورمە چی لێ بکەم ئیتر |
| کە خوا فەرموویە: «لحماً طريه» | دیارە گۆشتی وشک لە تام بەرییە |
| کەوابێ شێلمی گەنیو چی لێ بکەم | گوێ ڕاگرە بەیتی ترخێنەت بۆ بکەم: |
| شێلم و بڕوێش تێک هەڵئەشێلرێ | چاڵێکی قووڵی بۆ هەڵئەکەنرێ |
| لەو چاڵەدایە هەتا ئەترشێ | کرم و گڵخۆرکەی تێ ئەورووژێ |
| بۆرە زەلامێک ئەچێتە ناوی | پاو و پل کوڵکن، قول کڕێشاوی |
| تیا هەڵدەپەڕێ و بەرز ئەبێتەوە | تا پێی ئەو چڵکەی لێ ئەبێتەوە |
| ئەنجا دەگەنێ وەک دەعبای تۆپیو | دکتۆر بیبینێ ئەیخاتە ناو شیو |
| کە دەریان هێنا دەستی نەشۆراو | ئەیکات بە تۆپەڵ بە سووری هەتاو |
| جارجار بەو دەستەی کە چڵم ئەسڕێ | ترخێنە ئەخوا و ناوسکی ئەگڕێ |
| هەر چەند کە بێزووش بە ترشی ئەکا | لەبەر بۆگەنی ناوچاو گرژ ئەکا |
| شێلم ئەکرۆژێ خرمەی دێ وەک گیا | لاسکە شێلمی لەلا وەک لوبیا |
| لە لاجانگیدا ئەسپێ دەردێنێ | لەگەڵ ترخێنە هەڵیەفلیقێنێ |
| لالغاوەی پڕ لە کەف و بڕوێش | سەر و پۆتەڵاک وەک پرچی دەروێش |
| چیغێکی کۆنی پڕ لە چڵک و تۆز | کە بۆ کارەگەل کرابێت بە کۆز |
| دەیبەنە سەربان لەوێ هەڵیەخەن | سفرە بۆ مار و مێروو ڕائەخەن |
| کە ڕەشەبا هات تۆزی میز و گوو | ئەڕوانی بەگژ ترخێنەدا چوو |
| چونکە هاوین خەڵک شەو لە سەربانە | جێی میز و گووە وەک ئەدەبخانە |
| قەیناکە تۆزێک تۆزی لێ نیشتوە | پیشەی قەدیمە کە بەجێی هێشتوە |
| ناوزگی ئێمە لەو پاکتر نییە | لە زگدا فەرقی پاک و پیس چییە؟ |
| ئەمە تەرتیبی ترخێنەمانە | بۆچ پێی نەئاوسێ زگ وەک هەمانە |
| عەنعەنەی وا قۆڕ عەمری نەمێنێ | با شێلم بە ترش لەجێی بخوێنێ |
This work is first published in Iraq and is now in the public domain because its copyright protection has expired by virtue of the Law No. 3 of 1971 on Copyright, amended 2004 by Order No. 83, Amendment to the Copyright Law. The work meets one of the following criteria:
- It is an anonymous work or pseudonymous work and 50 years have passed since the year of its publication
- It is a work where the copyright holder is a legal entity or a work of applied art and 50 years have passed since the year of its publication
- It is a photographic or cinematic work that is not compositive (artistic in nature) first published before 1 January 1999
- It is work published in Iraq before 1 January 1954, and the author died before 1 January 1979
- It is another kind of work, and 50 years have passed since the year of death of the author (or last-surviving author)
- It is one of "collections of official documents, such as texts of international laws, regulations and agreements, judicial judgements and various official documents."
- It is the work of a body corporate, public or private, published by January 1st, 1980 (Article 20, 1971 law).
Public domainPublic domainfalsefalse