خاویار
| خاویار محرری: عمر سیف الدین |
حمدونه خانم أسكی بر شیخ الاسلام حرمیدر. یاشی بوگون آلتمشی آشمق آوزره... غمسز، قساوتسز وقتنی گچیریر. حالا پنبه بیاض دورور. یوزنده بر چیزگی اولسون گوره‌مزسڭز، یكرمی سنه اول دوقسان دوقوزینی دولدوران أفندیجكی گوزینی قاپاینجا كندی گبی بياض٬ طومبول٬ يتيشمش تام قوامنه كلمش بر طانه جك قزجغزيله یاپ یالڭز قالمشدی. مال واردی، ملك واردی. آت واردی، آرابا واردی. آما بو أوده باقاجق بر أركك یوقدی.
حمدونه خانم پاچالری صیوادی. كندينه بر داماد آرامغه قالقدی.
- قیز گبی بر دلیقانلی ایسترم!
دییوردی. تجارلری، اركان حربلری، كاتبلری، دوكتورلری، محندسلری، حاصلی هیچ بریسنی بكنمدی. هله صاریقلیلرڭ: « بن اونلری بیلرم، نه هین اوغلو هین اولورلر...» دییه لافنی بیله ایتدیرمیوردی.
- مالى اولماسین، ملكی اولماسین، پاراسی اولماسین، پولی اولماسین. محجوب، ناموسلو، تربیه‌لی بر گنج ایستیورم!
شرطنی عادتا منظوم، قافیه‌لی بر نقرات گبی دیلنه ورد ایتمشدی
آرایان مولاسنی ده بولور بلاسنی ده... نهایت حسام آیفندی یی طوپ قاپونڭ عجرا بر محله‌سنده كشف ایتدی. هنوز یگرمی یاشنه گیرن بو گنج او زمان اوقافه دوام ایدییوردی. او قادار اوتانغاچدیكه... سلام ويرسه‌لر گلنجك چیچگی گبی قيزاريويريردى. راقی، توتون، انفیه، بیرا، تیاترو، فلان نه اولدیغنی بیلمیوردی. داها عمرنده بر دفعه‌جق اولسون كوپری یی گچمه‌مش، قارشی یه آیاق باصمامشدی. فقیر بر تربه‌دار اولان مرحوم صوفی باباسندن قالما ئوده‌نه‌جك بر بورج گبی بش وقتنڭ آراسنه هابره نافله نمازلری صیقیشدیرییور، رمضانی طوتدقدن باشقا، اوچ آیلری بیله بوزمیوردی. محله‌لی، حسام افندیدن بحث اولونوركن: «مطلقا بر گون ایره‌جك، اولیا اولاجق!» دیرلردی. حمدونه خانم بو گنجڭ خارق العاده عفتنه، صوفولغنه، مسلمانلغنه حیران قالدی. ایری، چارپیق بورننه، قویو، یاغلی صاری یه چالان كوتو رنگنه، بودور بوینه، سویه‌ڭدن بوزولمش ایگری باجاقلرینه باقمادی.
- أركگڭ چیركینیمی اولور، مگركه زوگورد اولا...
دیدی. فقط بو آتا سوزی ده حسام أفندی یی قورتارمیوردی. چونكه صوڭ درجه چیركین اولمقله برابر فقیردی ده... حمدونه خانم بو قصوری:
- الله فضله‌سیله ویرمش، بزم پارایه احتیاجمز یوق!
دییه گورمه‌مزلكدن گلدی. حسام افندی یی حمامدن گلین قالدیریر گبی یالڭزاوستنده‌كی اثوابیله آلدی. أره‌ن كوینده‌كی كوشكنه گتیردی. نكاحی دوگونی بر گونده یاپدی. بیاض، غایت بیاض، طومبول قیزینڭ یاتاق اوداسنه صوقدی. قیزینڭ بیاضلغی گوزللگی قادار مشهوردی. قومشولر اوڭا:
- قایماق خانم! دیرلردی. حمامه گیردیمی بوتون قادینلر بو گوزلری قاماشدیریجی بیاضلغندن شاشیریرلر: «توه، توه، یارادنه، ماشاالله! » دیه نظرلری ده‌گه‌جك قورقوسیله اوڭا اوزون اوزادی یه باقامازلردی. بو قایماق وجودله حسام افندی تام یگرمی سنه قویون قویونه یاتدی. حمدونه خانم دامادندن سوڭ درجه ممنوندی.
- بویودی گیتدی. شكر یتشدیره‌نه! قرقنه گیردی. صاچ صاقال صاحبی اولدی. حالا قیز گبیدر! یوزینه باقیلسه ته‌رله‌ر، قیب قیرمزی كسیلیر. دیردی. حقیقةً حسام أفندی اویله‌یدی. گوزلرنی بردن قالدیرماز، دیشی، أركك، كیمسه‌نڭ صوراتنه دیك دیك باقمازدی.
فقط... آه بو محاربه! هرشیی آلت اوست ایتدیگی گبی حسام أفندى‌يى‌ده قایماق گبی قاریسنڭ قویننده، قاین آناجغنڭ دیزی دیبنده راحت براقمادی. قرقنی گچدیگی حالده عسكره آلدیلر. صوڭره برقولاینی بولدی. قورتولدی. آماأره‌ن كوی خلقی فوقالعاده عفتنه مكافات اولاراق اونی كندیلرینه فخری أكمك موزعی یاپمق ایستدیلر. دیركن قواپه‌راتیف شركته صوقمغه قالقدیلر. حتی مدیر یاپدیلر! قاین آناجغنڭ پاراسیله شمدییه قادار راحت راحت یاشایان حسام أفندی‌یه آنسزین بر تجارت هوسی گلدی. بشیوز لیرا سرمایه ایله بیڭ، بیڭ بشیوز، ایكی بیڭ لیرا قازاندی. مدیرلكدن استفاسنی ویردی. تجارته آتیلدی. آرتق تمامیله یرتیلمشدی. یزده اون بیڭ كاری بیله آز گورویور، یوزده یوز بیڭ قازانمق ایچون عقله گلمز یوزسزلكلره جسارت ایدییوردی. أسكی محجوب، صیقیلقان حسام أفندی شیمدی چاچارون بر شی اولمشدی. « وقتم یوق!» دیه نمازی نیازی براقدی. گولویور، اوتییور، قهقهه‌لری آتدیغی وقت كوشكی چینغیر چینغیر ئوتدورویوردی. دامادینڭ بو حالی حمدونه خانمی فنا حالده متأثر ایتدی. اوزولویور، صیقیلیور:
- یاربم! بو آدم قرقندن صونڭرا «یالاقا» اولدی!
دییوردی. أسكیدن «أویله خایر» دن باشقا هیچ بر سوز بلمه‌ین سكوتی حسام أفندی، شیمدی اوڭنه راست گلنله جیر جیر قونوشویور، آلای ایدییور، آچیك صاچیق لطیفه‌لر یومورطله‌یور، داها صوڭرا قوجامان آغزینڭ ایچنده‌كی چوروك دیشلری گوسترن گنیش بر قهقهه ایله عارسز عارسز گولویوردی. « حاضر جواب» لغی بر مزیت ایدینمشدی. كندیسنه نه صوریلسه گویا توحاف بر گلمه‌یله جواب ویریردی. قاریسی، قاین آناسی بو دگیشیكلگه تحمل ایدییورلر، سسلرینی چیقارمایورلردی. لكن حسام أفندی، دیل نناسبتسزلگلرینه، أل مناسبتسزلكلری ده قاریشدیرمغه باشلادی. أوده‌كی خدمتجیلرله آغز شاقاسندن طوتدوردی. حمدونه خانمڭ قیرق ییللق عرب حالایغنی سرونوره صاتاشمغه قادار ایشی ایله‌رله‌تدی. بو كومور گبی سیم سیاه، اینجه اوزون حالا یگیرمی یاشنده گبی دیم دیك دورور، دینج بر سودان قیزیدی. حسام أفندى آلمانلر پارسه ياقلاشدقجه داها زياده آزيتدى. ئوپمكله، صیقمقله قالنمادی. گیجه‌لری زواللی سرونورڭ اوداسنه هجومه بیله قالقدی. حمدونه خانم بو رزالته آرتق تحمل ایده‌مه‌دی. زواللی قیزینڭ گوزلری ایكی چشمه‌یدی. بر صباح دامادنی قاپیدن چیقاركن یاقالادی.
حزام أفندی اوغلم، براز بنی گورورمیسڭز؟
دیدی.
- نه دیمك أفندم، امريكز باش اوستنه! بویوریڭز أفندم. سز بنم ولی نعمتم، سبب رفعتمسڭز، سز بنم آنام، بابام، أفندم، هر شیئمسكز، سز بنم...
أوت، اویله آزغین بر شاقلابان اولمشدیكه. حمدونه خانم:
- استغفرالله، استغفرالله، بویوریڭز آزیجق!
دییه قاپینڭ یاننده‌كی قاناپه‌یه اوطورتماسه كیم بیلیر داها نه ماسقارالقلر ایده‌جكدی. قاین آنا یره باقدی. ئوكسوردی. آجیقلی بر چهره‌یله:
- اوغلم لطیفه‌یی براق. سڭا جدی بر شی صوراجغم!
دیدی.
- طبیعی جدی! هیچ لطیفه ایدرمی‌یم؟ حدمه‌می دوشمش، عینی زمانده...
حمدونه خانم ینه دامادینڭ لافنی كسدی:
- صوردیغم سوأللره قیصاجق جواب ویریڭز.
- باش اوستنه أفندم.
- سز قاچ سنه‌در بنم دامادمدڭز؟
- یگرمی سنه‌در!
- بندن ممنونمیسڭز؟
- صوك درجه‌ده أفندم!
- حرمڭزدن؟
- الله راضی اولسون أفندم.
حمدونه خانم طومبول وجودینی گنیش قاناپانڭ اوزرنده قمیلداتدی. یشیل باش ئورتوسنی أللریله دوزه‌لتدی. صوڭ ضربه‌سنی ایندیره‌جك بر دوگوشیجی گبی طوپلاندی. صانكه گوگسنی نفسله دولدوردی. كلمه‌لری آیری آیری سویلیه‌رك صوردی:
- اویله ایسه قایماق گبی عیالڭز دوروركن بر پیس صرونور فلاحنه صاتاشمغا صیقیلمیورمیسڭز؟
حسام أفندی یوزنی اكشیتدی. بر آن دوشوندی. صوڭرا ایری چارپیق بورننی ألیله قاشیور گبی یاپدی. چاتیق قاشلرینی قالدیردی. صیریتدی. چوروك دیشلرینڭ آراسندن توكوروكلر صاچان كستاخ بر أدا ایله:
- والده‌جگم، یگرمی سنه‌در قایماق یمكدن اوصاندم، دیدی، شیمدیده براز جانم حاویار ایسته‌یور!
- سياه حاويار
عمر سيف الدين