دڵداریی لادێ سەیرێ جوانە
|
بۆت بەیان بکەم زۆر چاک بزانە
|
کاتێ کوڕ و کچ تەمەن شەش ساڵن
|
یەک بۆ یەکتری دراوسێ ماڵن
|
بەجووت ئەگەرێن لە دەشت و سەحرا
|
بێ دایک و باوک بێ خوشک و برا
|
یا چێچەقولێ یاخۆ چاوشارکێ
|
گۆرانی وتن یاخۆ هەڵپەرکێ
|
یا ماڵە کۆچێ یاخۆ گیا کەندن
|
بۆ باوک و برا نان بۆ دەشت بردن
|
لە ڕێدا ترسی مەشکەدۆ ڕشتن
|
تاوێ راکردن تاوێ دانیشتن
|
هەتا ئەگەنە سەرگێرە و خەرمان
|
ئەچنە ناوەراست کۆری دەشتەوان
|
نانیان دائەنێن بەجووت دووبەدوو
|
ئەگەرێنەوە هەروا زوو بەزوو
|
کاتێ دێنەوە بە گاڵتە کردن
|
هاشاوڵ بۆ گوێی یەکتری بردن
|
کە ئەگەن بەئاو شەڕە ئاو پرژێن
|
تاوێ پێکەنین تاوێ شەرە جوێن
|
ئەم چەپۆکێ لەو، ئەو چەپۆکێ لەم
|
ئەدەن لە یەکتر بەبێ زیاد و کەم
|
کە ئەگەنۆ ماڵ هەر یەک ماڵ خۆیان
|
دایکیان خێرا نان دێنێ بۆیان
|
هەتا تەمەنیان دە، دوانزە ساڵە
|
پێکەوە ئەبن ئەو دوو منداڵە
|
ئەمجا کچ تۆزێ تووک ئەوەرێنێ
|
دەم وچاو ئەشوا و عیشوە ئەنوێنێ
|
لە مورووی سەوز، لەشین و لە سوور
|
لەرزانە ئەکا برق بدا لە دوور
|
پێچکەی کەڵانە یا قۆشەی عەجەم
|
ئاوێزان ئەکا لە زۆر و لە کەم
|
بۆ کیسەی سەر سنگ سمڵ و ڕێحانە
|
تا بۆنی خۆش بێ ئەو کچە جوانە
|
کڵاشی پەرۆ بەبەن ڕەش چنراو
|
کوڵەنجە، چیتی سوور، کۆن و داڕزاو
|
قەڵاقۆچکەکەی بستێ جاوی سوور
|
کەچی روومەتی بە چەشنی بلوور
|
سونکە سابونێ لەل لەتێ شانە
|
لەتێ ئاوێنە لە گیرفانیانە
|
کوڕیش بستێ خام فەقیانەی ملی
|
کەواکۆن باوکی بۆ بەرگ و جلی
|
نیوگەز چیتی سوور هەڵئەدڕێ سێ جار
|
ئەیداتە سەریەک درێژ وەکوو مار
|
ناو ئاخن ئەکا لە پەڕۆی کۆنە
|
هەر من ئەزانم ئەو پەڕۆ چۆنە
|
چەپاڵێ ڕەشتی، مێزەری سەری
|
چەپکێ گوڵ ئەدا لەبەر کەمەری
|
بستە خامەکەی ئەخاتە سەرشان
|
دێت بۆ چاو بڕکێ، گوێ بانە و گوێ بان
|
ئەگا بەکچە لە ڕێی کانی و ئاو
|
مەرحەبا گیانە، مەرحەبا سەرچاو
|
ئەڵێت بە کچە خۆزگەم بە جاران
|
هەر پێکەوە بووین شەوسوو ئێواران
|
بە پێکەنینۆ کچ دێتە وتار
|
چاو بڕکێ ئەکا لە گەڵیا جار جار
|
تاوێ ئیشارە، تاوێ پێکەنین
|
کچ لە ترسانا بۆ باوک نواڕین
|
کوڕ ئەڵێ بەکچ، وایە نیازم
|
گەر بۆم ڕێکەوێ هەر تۆ ئەخوازم
|
حەزت لێ ئەکەم، سووچی خۆم نییە
|
دڵ لەسەر تۆیە، دەسەڵات چییە؟
|
کچ ئەڵێ بە کوڕ لاچۆ درۆزن
|
کەم گاڵتەم پێ بکە، پەن مەدە بە من
|
کوڕ کە ئەزانێ وا کچ حەز ئەکا
|
بە پێکەنینۆ سوێندی بۆ ئەخوا
|
وەو سەی سادقە، وەو میری سوورە
|
دڵم هەر بۆ تۆ چەشنی تەنوورە
|
وە برایم سەمین وا لە گەرمیان
|
وە کابلەسووری ماڵ لە مەریوان
|
وە نەبێ یۆنس، وە هۆمەر مەنان
|
دەستت نابڕم سەوڵی خەرامان
|
بەڕاستی ئەڵێم گاڵتەت پێ ناکەم
|
داوای هەرچی کەن زوو بەزوو ئەیدەم
|
بەڵام پەریخان، هیچ کەست نەمرێ
|
دەمەکەت بێنە ماچێکم بەرێ
|
پەریخان:
|
بێفەڕ ئەو باڵا ئەو قول و قاچە
|
بەم ڕۆژە ڕوونە کەی وەختی ماچە؟
|
عالەم دیارە، ئابڕوومان دەبەن
|
لە ئاواییدا ئەمان کەن بە پەن
|
شەریف:
|
ئەمجا کوڕ ئەڵێ گیانی شیرینم
|
بەوەڵڵا بۆ تۆ دڵ ئاگرینم
|
ئەمشەو وادەمان کەلاوەی لاماڵ
|
بگەین بە یەکتر سا بە هەر ئەحواڵ
|
پەریخان:
|
هەتیو ئەترسم دایکم بزانێ
|
تێر و پڕ لێمدا هەتا ئەتوانێ
|
کاکم بزانێ لەت لەتم ئەکا
|
باوکم خراپتر لە ناوم ئەبا
|
شەریف:
|
کچێ مەترسە، دنیا تاریکە
|
هاتمە کەلاوە بۆت ئەکەم فیکە
|
کە فیکەکەت بیست هەڵسە بێ بۆ لام
|
ئیتر خوا حافیز وا من بە تەمام
|
***
|
لەویا جیا ئەبنۆ، ئەچنۆ ماڵ خۆیان
|
بەروبەر ئاوسێ ئەڕوانن بۆیان
|
ئەمجا ئەم کوڕە زۆر بێ قەرارە
|
هەر چاوەڕێیە لە بۆ ئێوارە
|
کاتێ کە شەو هات دنیا بوو تاریک
|
کوڕ لە کەلاوە ئەکا فیکەفیک
|
کچ کە گوێی لێ بوو، خێرا هەڵئەستێ
|
هەتا کەلاوە هیچ ڕاناوەستێ
|
کوڕ ئەڵێ هاتی؟ نووری چاوەکەم
|
ئارامی دڵی لێقەوماوەکەم
|
کە ئەگەن بە یەک دەست لەمل کردن
|
دەم بۆ ڕوومەتی یەکتری بردن
|
دەستێ لە سەر مل دەستێ لە سینە
|
بە دەم ماچ، بە دەس مەمکە گوشینە
|
کچ ئەڵێ لاچۆ، وەی وەی دایە گیان
|
وازم لێبێنە بۆ خاتر قورحان!
|
هەتا یەک سەعات هەر دەست بازییە
|
کچ و کوڕ لە یەک زۆر زۆر ڕازییە
|
لە پاش سەعاتە ئەچنەوە بۆ ماڵ
|
هەر کەس بۆ جێی خۆی سا بە هەر ئەحواڵ
|
دایکی کچ ئەڵێ ڕۆڵە لە کوێ بووی
|
بۆچی دیار نەبووی توخوا بۆ کوێ چووی؟
|
کچ دێتە وەرام بە هەزار قورحان
|
نیو سەعات چوومە لای باجی ڕێحان
|
توخوا دایە گیان، یەکجار نەخۆشە
|
هێندە هیلاکە دڵ بۆی پەرۆشە
|
دایک ئەزانێ کە بۆ کوێ چووە
|
بەڵام دەنگ ناکا، پیشەی خۆی بووە!
|
دایک پەریخان:
|
کچی خۆم دەخیل ئامان سەد ئامان
|
باوکت نەزانێ، چووی بۆ لای ڕێحان
|
بێت و بزانێ سەرت ئەبڕێ
|
بە چەقۆیە کول زگت ئەدڕێ
|
کوڕ
|
کەوتە بەیانی کوڕ بە قیتەقیت
|
ئەخاتە ملی دەسەسڕێ چیت
|
بۆستە خامەکە ڕائەوەشێنێ
|
بە بەردەم کچا عشوە ئەنوێنێ
|
ئەو شەو تا بەیان هیچ نەبوە خەوی
|
ئەچی بۆ دەرگای یارەکەی شەوی
|
ئەگەنۆ بە یەک ئەم دوو دڵدارە
|
ئەنواڕن بۆیەک هەتا ئێوارە
|
نیوەڕۆ دوا کچی بەڵەک چاو
|
گۆزە هەڵئەگرێ بۆ سەر کانی و ئاو
|
دیسان کوڕ ئەچێ بۆ ڕێگەی کانی
|
لە کۆڵانا شان ئەدا لە شانی
|
وادە وەر ئەگرێ بۆ شەوی دووهەم
|
ئەچنۆ کەلاوە بەبێ دەرد و خەم
|
کە لە کەلاوە نزیک یەک کەوتن
|
ئیتر حەرامە خواردن و خەوتن
|
لە پاش دەسبازی و هەرا و زەنایان
|
دێنە سەر تەگبیر بۆ ئیساولایان
|
بڕیارێ ئەدەن هەردوو دووبەدوو
|
نە ئەو ژن بێنێ نە ئەم بکا شوو
|
بەیانی کوڕە زۆر بە بێ باکی
|
دەردی دڵی خۆی ئەڵێ بە دایکی
|
دایە بزانە بێترس و ئازاد
|
کە من حەز ئەکەم لە کچ مام موراد
|
بڵێ بە باوکم، نەڵێ مناڵە
|
گەر بۆم نەیەنێ ژیانم تاڵە
|
دایک لە سەر جێ لە کاتی نووستن
|
وتی بە مێردە، گوێ بگرە لە من
|
شەریفی کوڕت زۆر بە خاتر شاد
|
داوای ژن ئەکات، پەخەی مام موراد
|
باوکی شەریف:
|
ئافرەت شەریفم هێشتا مناڵە
|
وازی لێبێنە دە دوازدە ساڵە
|
دایکی شەریف:
|
ئەی هو پیاوەکە من خۆم ئەزانم
|
حەزی لێ ئەکات دەردی لە گیانم
|
باوک:
|
جا بەڵکوو ئافرەت کچ نەبێ ڕازی
|
خوا خۆی ئەزانێ، کێ بێ دڵخوازی؟
|
دایک
|
نە نە پیاوەکە، ئەو خراپترە
|
پەخە بۆ شەریف تەواو حازرە
|
باوک:
|
کچی مام موراد هاوماڵ من نییە
|
کچم ناداتێ دەسەڵات چییە؟
|
خۆی بەزل ئەگرێ، کچ نادا بە من
|
مەمخەرە تانەی گشت دۆست و دوژمن
|
ئەو چوار پێنج بزن و مەڕێکی هەیە
|
یەک دوو پەلاس و بەڕێکی هەیە
|
دوو دێزەی سوور و خوانەیێ گڵین
|
شەکردانێ دار، بەرماڵی شاڵین
|
گوریسێکی گۆش، پەتێکی چڕاو
|
هەمانە کۆنێ لە گاڵ داگیراو
|
بێڵێکی دارین بێژنگێ دڕاو
|
گۆزەیێ تازە و گوزەیێ شکاو
|
کچم پێ نادا، خۆیشم خنکێنم
|
بەرامبەر بە ئەو من چۆن ئەنوێنم؟
|
دایک شەریف:
|
سا وەک تۆ ئەڵێی، قاروونە قاروون
|
چش دەوڵەمەندە، جەحەنم بە توون
|
باجی ئامانی ژنی حیسابە
|
ئەزانێ کچی دڵی کەبابە
|
با بۆت بەیان کەم زۆر جوان و زەریف
|
حەز ئەکا پەخە بیدە بە شەریف
|
باوکی شەریف:
|
ئافرەت ئەو کچە بە نوشتەی قازی
|
بە ماڵی ئێمە قەت نابێ ڕازی
|
چونکە ئەو کچە نازک و نازدارە
|
بێچوە دەوڵەمەند لە دێ دیارە
|
با بیشم دەنێ، من هەر نامەوێ
|
بۆم بە خێو ناکرێ بۆ تەنیا شەوێ
|
هەتا ئەم چەرخە وا بخولێتەوە
|
زامی هەژاران زوو بکولێتەوە
|
تۆیشم پێ زیادە، بووکم بۆ چیە؟
|
زۆردار نایەڵی هیچ سوودی نییە!
|
ئەرنا من خۆم و شەریفی کوڕم
|
بە نووکی گاسن کێو هەڵئەدڕم
|
گەر زۆردار نەیبا، بۆچی وا لاتم؟
|
شڕ و شیتاڵ و زەبوون و ماتم؟
|
بووک کەوشی ئەوێ کە بیکاتە پێی
|
جاجمی ئەوێ کە شەو بنوێ پێی
|
دایک شەریف:
|
نە نە پیاوەکە، کچە مەمنوونە
|
دڵی بۆ شەریف زار و زەبوونە
|
باوک شەریف:
|
کەوتە بەیانی مامە ڕەمەزان
|
کەوشی کردە پێی کۆڵان بە کۆڵان
|
سۆفی مەولان و کاکە ئەوڕەحمان
|
کوێخا باوەیس و لالە نەریمان
|
بۆ ماڵ مام مراد سەرپاکی بردن
|
بۆ دەنگوباسی خوازبێنی کردن
|
باوکی پەخە:
|
مام مراد وتی: دەروێش ڕەمەزان
|
کچم نازارە، ئامان سەد ئامان
|
بۆت بەخێو ناکرێ مەچۆڕە ژێری
|
بەڵکوو کەنیشکێ تری بۆ بێری
|
باوک شەریف:
|
وتی: هاچیت کرد سا بێ قەزابی
|
تۆ گەورەی منی ئەبێ ڕەزابی
|
دەروێش و سۆفی کە ڕوویان تێکرد
|
گفتیان لێ سەند، زوو بە دەسوبرد
|
دەسی ماچ کرا موبارەک بادی
|
یەک بۆ یەکتری بە ڕەویەی شادی
|
لە پاش چەن بەینێ زەماوەن کرا
|
پەریخان بۆ لای ماڵ شەریف برا
|
خەتای قانونی چەوت و چەوێڵە
|
قانوون کام قانوون؟ هەر فڕوفێلە
|
گەر شەریف زۆردار وازی لێبێنێ،
|
هەر ساڵێ بووکێ ئەتوانێ بێنێ
|
دەس ساق و چاو ساق، بۆ ئیش زۆر مەزبووت
|
بەڵام لە بەر جەور، تەواو ڕووت و قووت
|
دەسڕەنجی شەریف ئەر زۆردار نەیبا
|
ساڵێ قیمەت کچ پەیدا ئەکا
|
لۆکەی ساڵانەی سەلەمی حاجی
|
تووتن نیوەکار، بە ناعیلاجی
|
بەش مامە شێخیش ئەبێ جیا بێ
|
یا لە تەکیە بێ، یا خانەقابێ
|