دیوانی حەریق/ێ
1
editلەگەڵ مانگی موبارەک - بێ قەزا بێ - سازیشم نابێ | لە تەکلیفی ئەدای بێ مۆڵەتی گونجایشم نابێ |
حەکیمانە قەراری چا نەفەرمووی گەر بە شیرینی | ئەوەند دەم تاڵە، قەت ڕۆژێ ئەمن ئاسایشم نابێ |
2
editقەمەر کەوتۆتە میزانی خەیاڵم موشتەری با بێ | لە عیقدی نەزم و نەسرم تالبی عیقدی سوڕەییا بێ |
جەماڵی دڵبەری فکرم لە خەڵوەتدا بوو تا ئێستا | بڵا با دڵبەرئارا بێ، قەبووڵی ئەهلی ئارا بێ |
لە دووکانی خەیاڵم بۆ عەرووسی دڵ غەزەل دێنم | گرانجانی بەکارنایە کەسێ سەودای لەسەردا بێ |
لە موژدەی نەوبەهار و غولغولی بولبول لە دەوری گوڵ | وەکوو قومری دەبێ تۆقی وەفای سەروم لەملدا بێ |
نەفەس دەم، دیدە پڕ ئاو و سەماوەر سینە، جەرگ ئاتەش | کەلامم قەندە گەر ساقی لەگەڵ من ئارەزووی چا بێ |
سەرم سەمتوور و سینە ساز و ئەشکم تارە بەو شەرتە | بدا ساقی مەیی نابێ بڵێ موتریب بڵێی نابێ |
لە دامێنی خەیاڵم دامەنی گوڵ بچنە ئەی شاهید | بە شەرتێ شاهی شەمسەددین لە دڵما جیلوەئارا بێ |
لە گەرمی لوتفی مەولاوە نییە سەردی لە مەولاوە | بە سەرما ڕۆییوە سەرما، نییە باکم بەسەرما بێ |
خەڵاتی شاهی نەورۆزی نیشانەی ئاتەش ئەفرۆزی | نەسیم هێنای بە دڵسۆزی دەڵێی سۆزی جەفا نابێ |
ڕەئیسە هەور و تۆپچی ڕەعد و تۆپ بەرق و نیزام باران | نەسیم پێشڕەو، تەلیعە تەرزە، فەڕڕاشی دەبێ با بێ |
شەماڵ سەرتیپی تەرتیبی غوڵامانەی غوڵامانە | جنوبی یاوەری فەوجی شەدە و دەسماڵی واڵا بێ |
بەڵەک بوو کێو و سەحرا وەک دەڵەک خۆی دزیەوە زستان | زەییستان ئیتتیفاقەن چوون بەری خست هێزی پێی بابێ |
لە دەنگی ڕەعد و ڕەنگی بەڕق و ناڵەی هەور و گرمەی با | کەڕ و کوێر بەفری تایین مەر هەناسەسەردی پێ مابێ |
لە شەوقی گوڵ، لە زەوقی مول، عەجەب سەرخۆشن ئەهلی دڵ | دەوێژن تاییفەی خووبان مەگەر جەننەت بە دنیا بێ |
حەجەر هەروەک شەجەر ناتیق بە سڕڕی قودرەتی حەق بوو | کەسێ حاڵی ببێ حاڵی دەبێ گەر ئەهلی بینا بێ |
نیشانەی نیعمەتی عوقبا لە دنیادا هووەیدا بوو | کەسێ باوەڕ بە من ناکا لە ڕەنگی سەوزە جۆیا بێ |
عەتای موتڵەق بەغەیری خالیقی حەق بۆ درەختی ڕەق | بە کێ دەکرێ هەموو ساڵێ شکۆفەی سەبزی پێدابێ؟ |
نەباتاتی زەمین نەوخێز و جامی کەیفی گوڵ لەبریز | لە خەو بێداربوو نەرگس هات بەخێر بێ ماڵی ئاوا بێ |
بە عەزمی دەستبۆسی دەستەدەستە هاتە خزمەت شا | هەموو مەخمووری نیسبەت وەک کەسێ سەرمەستی سەهبا بێ |
وەنەوشە بۆ غوڵامی خاڵی خووبان گەردنی کەچ کرد | بە وەجهە وەجهی وەک موئمین لەبۆ سوجدە بەسیما بێ |
سەفینەی فیکرەتم ڕۆچوو دەفینەی حیکمەتی تووش بوو | سەلەف حیرزی خەلەف هەروەک سەدەف بۆ دوڕ موهەییا بێ |
نموونەی ئینقیاد و سەرکەشی بوو سەردی و گەرمی | کە موخلیس حاڵی گەرم و مونکیریش دڵ سەردە تا ما بێ |
سیراجەددین بە نووری حەق بە هەر شەخسێ بەهای دابێ | بە شەمسی ڕووی حیسامەددین وەفا کا بێ «زیبا» نابێ |
بەسەر خاکی وجوودی تالیبان ئیکسیری ئەلتافت | مسی قەڵبی قەڵب خالیس دەکا گەر عەکسی تێدا بێ |
لە دیباچەی کتێبی حوسنی عالەم هەر وەرەق لادەم | دەبینم مەبحەسی وەسفت لە هەر فەسڵ و لەهەر بابێ |
لەگەڵ نەفسی یەزید وەک بایەزیدە هەر دڵێ بۆ تۆ | موتیع و ئەهل و دانا بێ، سەری تەسلیمی دانابێ |
بە نەحوی سەرفی دڵ تا زوڵفەقارت گرتە نێو چەنگت | وەکوو حەیدەر لە فەتحی خەیبەرا شمشێری کێشا بێ |
بە عیشقی شای سیراجەددین و شەوقی بولوەفا جانا | کەرەم فەرموو وەکوو دێژن نەزانستم بەزا نابێ |
حەریقی ڕیشتەیی جانت فتیلەی شەمعی جانانە | لە بەزمی پیری مەیخانە کزەی دڵ بێ مەزە نابێ |
3
editئەی جەنابی سەییدی عالی نەسەب کەی ڕەهڕەوێ | عەرزە و دەردی دەوام و بێ دەوام دێنێتە وێ |
بۆ حوزووری پیری کامڵ عاریفی دانایی ڕاز | شەمسی ئەفلاکی هیدایەت نەجمی ڕێی هەر شەبڕەوێ |
خۆ مەسەللەم گەر لە غایب دەستی پیر کۆتا نییە | کەی دەبێ دەست و دڵی پیرێ لەبۆمن ڕێ کەوێ |
ڕۆژ و شەو غەرقی خەیاڵم بێ ئەنیس و بێ نەدیم | چاو نەماوە تا بڵێم قەت خەو لەچاوم ناکەوێ |
خەڵکی گەر دەستی بڕا من چاوی ڕێی دەستم بڕا | یەعنی چاومەبڕە لەدەست کەس ڕزقی دەست و پێت نەوێ |
گەر هەزارپێ بێ و هەزار چاو بێ بە قووەی بازوێ | غەیری مەقسوومی نەسیبی کەس وەدەست کەس ناکەوێ |
وەم دەزانی تۆ لە خزمەت شێخ و قازی لێرەدا | مەلجەئە بۆ موستەمەندی دەربەدەر لێرە ولەوێ |
بۆ قەزای حاجەت لە تەنگانەی زەرووری بۆ کەسێ | لێی بقەومێ ئێوە داڵدەن گەر زەرووری هەڵکەوێ |
ئێستە وەک زانیومە هەرکەس ڕوو لە داڵدەی ئێوە کا | خەرمەنی هەستی بەبا چوو ڕۆژێ سەد داڵیەی دەوێ |
پار لە «پشتەپ» وا شەکی بوو دەفعی سەد وەهمی دەکرد | زەننی ئەوساڵ بە یەقین چوو ڕەفعی شەککیش بوو لەوێ |
پار و پێرار بەحسی فیترەی بەردەسپانیان دەکرد | بە قسە ڕابرد و قسەش مەعلوم زەکاتی ناکەوێ |
تا مەلا حوسێن بوو خەیاڵی پشکەڵێکم لێ دەکرد | نەمدەزانی دەوڵەمەند بۆ شیاکە ڕووحی ناسرەوێ |
ئێستە گەر موللا مەجید سوورباشە لەو دەوروبەرە | وەک دەڵێن بێ دەوڵەتە ئەو پشکەڵی ڕێ ناکەوێ |
ڕەسمی ناسازی وەیە هەزیانی ناسازی هەیە | گەر لە بێتامی لە تام و خوێی قسەت دڵ هەڵگووێ |
سائیلی لامەزهەبی بێڕێ قسەی بێ جێ دەکا | وەک ئەمیر فەرمووی زبانی ببڕە تا لە زبان کەوێ |
نوقتەیی شەک بۆ بەیانی پشکەڵی موللا حوسێن | چونکە ئیشکالە بە ئەم فەحوایە کوشتی دەرکەوێ |
4
editلە خەرمانی ئەمەل مێرووی عەمەل جەزبی نەکرد دانێ | لە زەیقەتخانەدا ترسم هەیە ئاخرسەری دانێ |
دەڵێن جەردەی ئەجەل ڕێگا بە کاروانی نەفەس دەگرێ | شەقامی سینە دەبڕێ بۆ مەتاعی دیدە دەڕوانێ |
تەریدەی نەفس و شەیتان قافڵەی تاعاتی غارەت کرد | ئەگەر جاسووسی ئیمانی نەبێ دەرناچێ ئینسانێ |
تەرازووی تاعەتت لەنگە هەتا کەی ئەم سەر ئەو سەرتە؟ | بە پارسەنگی حەیا دەس هەڵبڕە بنواڕە میزانێ |
بەسی بێ تاعەتی ڕووکەش مەلەک سەڕڕافی ئەعمالە | موحەسسیل نەقدی قەلب و ناڕەوا ناباتە دیوانێ |
ئەوا بەردی ئەجەل هات و لە شووشەی عومری دا ساقی | بە قوربانی پیاڵەی چاوەکەت بم تێکە فینجانێ |
حەیا خۆ چوو لە نێو جامەی حەیاتی عارییەت بێعار | ئەوە داوای دەکەن چبکەم حەریق ڕێگەی ڕەجا کوانێ؟ |
5
editخودا تۆبە لەدەس شۆخێ کە وەختێ عیشوە دەنوێنێ | سەری تۆبەی مەلا و زاهید بە نۆبەی جیلوە دەشکێنێ |
ستونی قامەتت ڕاگرتووە بۆ خێوەتی دینم | خودا بۆ توولی عومرت ئەو تەناف و دارە نەپسێنێ |
لە ڕەمزا حیکمەتولعەینی ئیشارەی چاوی بیمارت | بە قانوونی ئەدەب ئایەی شیفا بۆ ئێمە دەخوێنێ |
نەخۆشی دەردی هیجرانم ویسالی تۆیە دەرمانم | شیفام نایە مەگەر بێنێ نەسیمی پەرچەمت بێنێ |
خەیاڵی نەوبەهار و سەیری گوڵزاری عەزیزانم | گەهێ بۆ ڕووی گوڵ و گاهێ لەبۆ سەبزەی خەتم دێنێ |
زرێی زولف و موژەی تیر و برۆی شمشێری ڕاکێشا | لە زومرەی ئاشقانی خوێنبەهای ڕوخساری دەستێنێ |
لەڕێی بادەی پیاڵەی چاو و شیشەی گەردنی ساقی | کەسێ گەر ئابڕووی بێ ڕەنگە جامی عەیشی بڕژێنێ |
دەزانی بۆ تەرازووی زوڵفی سەرناکا لەهیچ لاوە؟ | بە پارسەنگی حەیا دەستی لەمیزانا دەبزوێنێ |
حەریقی ناری هیجران و غەریقی ئەشکی حیرمانم | ئەگەر ئەو بێ دەخنکێنێ، ئەگەر ئەم بێ دەسوتێنێ |
6
editبێ جێیە قسەکردنی بێڕێ و بەبێ جێ | بێیاریدەیی یارم ئەمن نایەمە سەرڕێ |
وەک شەمعی سەحەر چاوەنواڕی نەفەسێکم | کەی بێ لە تەڕەف غونچەدەمێکم کە دەمێ بێ |
مەحرومی حوزووری مەدەنی و خاکی مەدینەم | بەم حاڵەوە قەت ڕێم نییە بێنی مەدەنی بێ |
پەیکانی موژەت بۆ سپەری سینە ڕەوان کە | نامەرد ئەوە بێ گەر لەبەر ئەو تیرە ببزوێ |
موحتاجە بە مەودایی دەمی تیغی برۆت دڵ | بینێ لە ملم شەرت بێ کە ئاییم نەیێ ئێستێ |
ئەغیار و ڕەقیب شاد و ئەمن هەمدەمی فەریاد | یاڕەببی خودا کەی بێ کە وەختی هەلی من بێ؟ |
زۆرم دەکوت ئەی دڵ مەبە سەرکەش لە حوزووری | زۆر موستەحەقی خوێڕی، دەبا واتە بەسەربێ |
تۆبی و سەری خۆت عەبدێکی زۆر چاکە حەریقی | ئازادی مەکە ئاخری بۆ تۆ بەعەمەل دێ |