دیوانی شێخ ڕەزای تاڵەبانی/تاکە شیعر

دیوانی شێخ ڕەزای تاڵەبانی  (1891)  by شێخ ڕەزای‌ تاڵەبانی
تاکە شیعر

1 edit

ماری ڕەشە خنکاوە لە گێژاوی خەلادا کێرمە لە قنگی کاکە حەمەی حاجی مەلادا

2 edit

لە بۆ مەغبووری و لێڵی دو سێ تێڵام لە زێ وەردا وەکوو شەخسێ کە چەند کێری لە سەرچەشمەی قوزێ وەردا

3 edit

ئەحمەقم نەمکرد هەتا ڕیشم نەبوو گانێ بدەم مستەفا بەگ چاکی کرد تا ڕیشی هات هەر گانی دا

4 edit

یەهوودی بەچچەیێکم گرت و لێم برد و تیا خووسا کە تێم نا چاوی نووسا بانگی کرد یا حەزرەتی مووسا

5 edit

هەر لە دەنگی کەڕەنا و شەیپووری جەنگیزخان ئەکا وردە ئاهەنگی پیاوی پیر کە وەختێ گان ئەکا

6 edit

عومرم گەیشتە هەشتا کێرم بەکارە هێشتا تەسدیقی گەر نەفەرمووی هەستم بەرم بە ڕەشتا

7 edit

مەیلی ئەشعارم هەیە، تیغی زبانم موو دەکا هەرکەسێ جارێ کە بیگێم پڕ بەشارێ گوو دەکا

8 edit

کافی کلک و کافی کوون و کافی کەر تێکەڵ کرا ئیسم و ناو و شۆرەتی کەرکووکی لێ تێکەڵ کرا

9 edit

دانەی دەمت نەماوە و لە گەف ناکەوی هێشتا پیرەکەری چەنە باز ئەڵێم بکەم بە لەشتا

10 edit

«کووپە» هەیئەت، ڕوو «قەرە»، «سینەک» سفەت «دینار» پەرست «ئەسکەمل» مل، مەشرەب «ئوغڵان» کاری «پاپاز»ی دەکا

11 edit

پێم مەڵێن ئەم دوو ژنەت بۆچییە تۆ شێخ ڕەزا شوکری بۆ تەسک و تروسکی و جەمیل بۆ زگ و زا

12 edit

کێ دیویەتی شێخ عەلی! ماڵی خەزوور بۆ زاوا تۆ لە کوێ تەکیە لە کوێ بزنەگەڕی مەزناوا

13 edit

سێ ئیسم هەن بێ موسەمما هە روەکوو ئابی بەقا تەیری عەنقا، شاری جابوڵقا، پڵاوی خانەقا

14 edit

دەماری مردووە کێرم لە ماری مردوو ئەکا لە ساق و ساعیدی میهتەر نەسیمی جادوو ئەکا

15 edit

داخیلی فەوجە لەسەر قنگ کێر بە گون دەعوا دەکا نانی کون ماسی دەخوات و پاسی جرتاوا دەکا

16 edit

چونکە شاعیر زۆر بووە لەم عەسرەدا بووەتە حەشری نێرەکەر لەم حوجرەدا

17 edit

شێخ ستار ئێمەی بەزاند وا بۆ مەلای گون سەنگەلا دینی پێغەمبەر بەئاشکار خۆشە یا من یا مەلا

18 edit

کەلیماتی حیکمەت ئامێز لە جەنابی شێخ ڕەزاوە بە عەجایبی مەزانن کلکی تیایا ڕزاوە

19 edit

بەسە بۆ دەفعی ئەعدا چاوەکەم قەڵغانی سیمینت هەزار مارتین بەقوربانی تفەنگی لوولە چەرمینت

20 edit

ئەسپەکەت دەرکرد لە دەستم وای درێغ بۆ ئەسپەکوێت سنگەکەی ماوە کەریم خان پێم بڵێ بیکوتمە کوێت

21 edit

کێر ئەگەر مەیلی کونی کرد، سەرەکەی بگرە لە مشت همه‌ جا خانه‌ی عشق است چه مسجد چه‌ کنشت

22 edit

خورووی نامرێ بە شیشی من تڵیشی ناوگەڵی داکت بڵێم چی سەد هەزار لەعنەت لە خۆت و شیری ناپاکت

23 edit

گەرچی میرانی خدر بەگ موددەتێ قورعەی نەدا پار لە خۆشناو قورعەیان کێشا و گەلێکیان پێوەکرد

24 edit

حەیدەری کەڕڕاڕە یاخۆ خالیدی ئیبنی وەلید ڕۆستەمێکە ڕۆژی دەعوا بەینی بەینەڵڵا حەمید

25 edit

وەختێ ناجی ڕووت کرا وەک شێری نەڕ جەنگی دەکرد گاهـ گاهێکیش لە ترسان وردە ئاهەنگی دەکرد

26 edit

قوربانی پەلی بم کە پولی هەمپەلی پەل کرد خۆی و سەگەکەی هەردوو بەجارێ شەق و شەل کرد

27 edit

ئەم قنگە زلە حیزە کە موسەمما بە ڕەشیدە بیگرە لە ڕەشی نێ لە ڕەشی بە لە ڕەشی دە

28 edit

چایەکەی مامە غەفوورم زەردە وەک میزی نەخۆش ئیحتیاج ناکا بە ئاگر هەر بەدوو تڕ دێتە جۆش

29 edit

سەد ساڵە ڕەنج ئەدەی و هێشتا ڕووتتری لە سڵق کێرێکی سیس و دوو گونی چرچ و قنگێکی فڵق

30 edit

هەر مەتاعێ کە تەڵەب کەی لە سولەیمانیدا هەیە ئیللا کوزی بیکر و کونی ناموستەعمەل

31 edit

بەم جووتە گونە کە دەڵێی عەنتەری نێرم لێم لادە نەوەک بتخەمە بەر حەملەیی کێرم

32 edit

بەغەیرەز میهری تۆ گەر بێ لە دڵما زڕەی زنجیری زاڵم بێ لە ملما

33 edit

سەر پەتی، خۆی لێ پەتی کرد تا مووانی نایە سەر قوڵەڕەش هێندەی گوشی تا ئاوی لێ هێنایە دەر

34 edit

تڕی ئەولادی ئەم عەسرە بە کێرم کە من مردم مەگەر گوو بکەن بەخێرم

35 edit

موددەتێکە نێربازی و ئێستە مەیلی مێ دەکەم ئارەزووی گانی کچێکی کوز پڕی دەرپێ دەکەم

36 edit

موخالەفەم نییە من ساعەتێکی میقاتم غولامی حەلقە بگۆشی ڕەسوولی ساداتم

37 edit

ئەم قەحبە، فەلەک لە داخی مردم موحتاجی ڕەشی ڕەشیدی کردم

38 edit

گەلێ سمتی سپیم دەس کەوت و نەمتوانی پیاکێشم درێغ بۆ تەمتوراقیی کێرەکەی چەند ساڵ لەمەوپێشم

39 edit

هەر بە تەعریف و کینایەت لە بنی سنگت بەم بەگ ئەفەندی بە سەراحەت لە کونی قنگت بەم

40 edit

نەجابەت کەی لە تۆدایە لە دوو چاڵی چەتیوت بەم حەمەی تووڵینە بەم تووڵە لە تووڵینەی هەتیوت بەم

41 edit

ئەسبابی تەرەب زیر و بەمە ئەی بەگی جافان بەزمێ بگرین چاکە لە من زیر و لە تۆ بەم

42 edit

پیر بووە ناجی ئەفەندی، بووە پشتی بە کەمان چرچ و ژاکاو و مولەووەس وەکوو کێری پاش گان

43 edit

وام نەزانی ئێوە ساداتن مەعاشتان نابڕن داخی داخانم جەباری خۆ لە ئێوەشیان بڕی

44 edit

تۆ هەتە تیغی دەبان و من هەمە تیغی زبان فەرقی ئەم دوو تیغە هەروەک ئاسمان و ڕێسمان

45 edit

گەر نەکا مەخموور ئەفەندی تەرکی تریاکی لەعین فێری سێ نەزمی دەکا پژمین و کۆکین و تڕین

46 edit

بە قوزێکی ڕەش و قنگێکی پەلید و گوویین خۆی لەمن کردووە یایە بە هەناری شیرین

47 edit

هەمەوەند لەشکری ڕۆم و عەجەمی داوە بەگان بەری حەملەی دەگرێ لەشکری گاوان و شوان

48 edit

دوو جانەوەر لە ئەسلی جانی ئیبنی جان «ئەمین» حاجی کەریم و «ئەمین» بابە جان

49 edit

ڕەفیقم بوو جوانێکی «جوانڕو» کە چوو «ماڵیم بەسەر خۆما جوانڕو»

50 edit

ئەی «مەلا»ی مل زەعیفی «خورماتو» «نه‌عره‌ای برکش ای خرما تو»

51 edit

لازمە بۆ شێخ سبەینان گورگەخەو تا بڵێن شێخ عابیدە نانوێ بە شەو

52 edit

نان و دۆشاو بوو بە یاپراغ و پڵاو بووی بەگەورەی ئەهلی «نۆدێ» کاکە لاو

53 edit

سولەیمانی هەتانە ناوی نابەم وەک کونی بێچوو

وەکوو داینیێ لەسەر بەرگی شەقاییق جێ سمی ئاهوو

54 edit

شێخ عەلی مەحبووبمە و بیناییی هەردوو چاومە بێ قەیی بێ، بۆ تەبەڕووک تاقە جارێ گاومە

55 edit

قامەتی بێ شک نەمامی عەرعەرە، یا سەوسەنە دەک فیدای ناز و گریشمەت بم پەریزادەی سنە

56 edit

کەنێکەی فەقێ قادر چ ڕەعنا و زەریفە بە تاپۆ هی حەمیدە، تەسەڕڕوفی لەتیفە

57 edit

تۆ بە تیری عەشقی شۆخی جەرگی پێکاوت هەیە ناوزگت مەجرووحە بۆیە زەردەلیکاوت هەیە

58 edit

ئیددیعای «عیلم» و ئەم سەر و سەکوتە سیکتری کەن، کە هەر بەشی سووکتە

59 edit

لووتی وەک مەمکە کەنوو، چاوی دەڵێی کوندەبوو بەدفەساڵی وەکوو نووری نە دەبێت و نە بووە

60 edit

هەرکەسێ ئەسڵ و میزاجی فیتنەیی و بەدگۆیییە دەستی حیزیشی هەبێ ئەمجا بە تەحقیق کۆیییە

61 edit

ژن یەکێ بوو من هەر ئەمگوت ئاخ لە دەس ئەم جادووە بۆ چ قوڕی عالەم بەسەر خۆمدا نەکەم ئەمجا دووە

62 edit

کاکە قادرە بۆزە دەستی شکاندم بە گۆزە

63 edit

لە ترسی ئافرەتاکانی ئەمێستە واقی وڕە حسێن ئەفەندیی دوکتۆر ئەڵیێ مریشکی کڕە

64 edit

شێخ حەمید گەرچی قەبیلەی ئێمەیە ئەحمەد ئاغای یەعقووب ئۆغڵیی ئێمەیە

65 edit

لەسەر شاهـ و گەدا ئەم فیعلە فەرزە کەسێ ئەلفێکی بێ بینێ لە هەمزە

66 edit

ئاخ لە دەس شۆربای سڵێمان چاوەش و قاوەی بلە ئەو دەڵێی ئاوی گەڕاوە، ئەم دەڵێی نەوتی گلە

67 edit

هەتیوی لووس بێ تووکم لە عومری خۆم گەلێ گاوە لە سەمتی سمتی حەممادیم نەبرد ئەم حەسرەتەم ماوە

68 edit

گیر نەبوو دەستم لەبەر لووسی بە سمتی خڕتەوە زۆر نەمابوو گەردنم بشکێ بە گون خۆم گرتەوە

69 edit

چاوی عیبرەت دانەوێنن هەر لە سورقاوشانەوە ئاوی سووری ئێمەیە ئەڕژێتە ناو زێتانەوە

70 edit

کوڕەکەی قوتبە کە پشتی ملی دوو گەز پانە جلەکەی لێی بە شکم من جلە یا کورتانە

71 edit

گەر لە نامووست ئەترسی های وە تەنگی تنتەوە وەختی بۆ تەکیە ئەچی دەس بگرە پشتی قنگتەوە

72 edit

چەند هەتیو خۆی تاس و لووس دا چوون بە پیری شێخەوە کاشکی موویێ بووایەم من بەکیری شێخەوە

73 edit

بۆ کەرێ ئیعلانی حەربی کرد لەگەڵمان شێخ حەسەن سەیری کەن یاران چ گوبەندێکی گێڕا ئەم کەرە

74 edit

من نە نانم خواردووە ئەمڕۆ، نە گانم کردووە وەک ژنی سەر کاسە یاران بۆچی ژانم کردووە

75 edit

شێخ عەلی! ئەتواری باوکت تێک مەدە «قل هو الرحمن آمنا بە»

76 edit

عەشرەت ئازاش بێ کە نامووسی نەبێ بێ هوودەیە عەشرەتی بێ غیرەت ئەمڕۆ عەشرەتی داوودەیە

77 edit

ئاشی سمتی تۆ بە ئاوی کێری ئێمە ناگەڕێ ئاش بەتاڵی بۆ بکە گەر تاقەتی دانت هەیە

78 edit

ماڵی مفتی لەم بەرە مەعلوومە قازییش لەوبەرە من فەقیرم، کێ دەزانێ لەم بەرم یا لەو بەرم

79 edit

هەتیوی خوبڕوو مەحبووبی سادە کە دەستت کەوت سواری بە و پیادە

80 edit

حەرامزادە و داکی خۆگێ لە بەرتەکیە زۆرە خلەو بلە و فشەگاڵتە و عەزە دەم بۆرە

81 edit

بە مارف بەگ بڵێن قەتعی مەعاشی من نەکا چاکە زمانی من لە بۆ ئەعدا وەکوو مارێکی زوححاکە

82 edit

قازی ڕەئیسی ئەووەڵ تۆش موددەعیی عوموومی ئەم کارە چۆن سەر ئەگرێ لەعنەت لە بابی ڕۆمی

83 edit

خانەقاهـ تەوبە لە سەید ئەحمەد و نان و خوانی لە تەعامی شەلەم و بامیە و باینجانی

84 edit

مەکەن باوەڕ بەقەولی داکی خۆگێکانی کەرکووکی ئەگەر خەڵتێ بکەن وا بزانە گا قۆڕانی کەر کۆکی

85 edit

دوێنێ قەترەیێ خوێن بوویت و ئەمڕۆکە کەفێ خاکی بەنی ئادەم! کەری، گەر کەر نەبی بۆ چ هێندە بێ باکی

86 edit

لە سوورەی سەرخڕم ئاگر دەباری کوتامە ژێرگونی ئاغای جەباری

87 edit

لە سایەی دەهری دوونپەروەر ئەمێستە لەک لەک ئەدوێ بە کۆڵێ کلکەوە ڕێوی لەگەڵ کەوڵی دەڵەک ئەدوێ

88 edit

کە تەشریفی شەریفی هات ئەمین فەیزی بە میوانی لە عوهدەی شوکری دەرناچم، مەگەر خۆم کەم بە قوربانی

89 edit

من داکی هەزاری وەکوو تۆم گاوە بە فەردێ نەتبیستووە زەربولمەسەلە «سەد قەل و بەردێ»

80 edit

ئەگەر حەملە بکەی مەدحت دەکەم من جەزای قەولی درۆ با هەر درۆ بێ

91 edit

مەگەر وەختێ مرادی من بە جێ بێ زرنگەی پاوەنەی زیوی خەجێ بێ
بەڵێ فەیزی «لەجێ» بێت و «لەچێ» بێ

92 edit

وەها مەشهوور بووە بەینەلئەهالی هەتیوی تەکیەکەی خۆمانە والی

93 edit

ساغ لە دنیادا نەماوە گەر قسەی ساغت دەوێ بێ هەزارت پێ نیشان دەم گەر قورمساغت دەوێ

94 edit

یەکتری دەعوەت ئەکەن ئەهلی دیانەت بە قوزی کوڕی مفتی بە قنگی خانمی دایکی بە قوزی

95 edit

خواستم لە کوڕی حاجی بەکر کۆنە دوکانێ بۆ تەجرەبە نەیدایە من و دای بە دیانێ

96 edit

عومەرم دی، عومەری پێشووتریش گەر وابێ گەردنی شیعە دووسەد دەفعە لە سەب ئازابێ

97 edit

ڕەگی کێر ها لە گونا هەر گونە ئەیبزوێنێ مەسەلی کۆنە سەگ ئێسقان بەکەلک ئەشکێنێ

98 edit

موسوڵمانان، موسوڵمانان، موسوڵمانی، موسوڵمانی هەتیوێکم ئەوێ خەڵکی سولەیمانی، سولەیمانی

99 edit

سەیری کە زبل ئەسلی گووە گول ئەروێنی باوکی وەک ئەمینە بۆقە کوڕی وەک عەبەکە دینی

100 edit

هەمین نانەوا و خەجێ ئاشپەز بی یایە لەگەڵمان با بەغەرەز بی

101 edit

گەر بێت و بە سەد دەریا بیشۆیەوە شێخ باقی پاک نابێتەوە هێشتا پڕ گووی سەگە لوولاقی

102 edit

بەتییەی بەسرەیی و مێزەری هیندیی من و تۆ وەکوو ڕەخت و شەقەبەندە کە لە گاجووتی بدەی

103 edit

ئاوازی تڕی، بۆنی تسی حەمزە حیماری ئافاقی هەموو گرتووە وەک هەوری بەهاری

104 edit

در جهان هر که‌ میشود بابی مەترەقی کەر بە مەقعەدی بابی

105 edit

حەیزی کوزی حیز و دزی فەیرووزە گوواوی مەعجوونی خەنە و وەسمەیە بۆ ڕیشی زەهاوی

106 edit

بەجێ ما کاکە جاف خۆی و کڵاوی دەردی کرد، ئافەرین خدری گڵاوی

107 edit

سەرداری لەشکر ئەگەر باوەل بێ کێرم بە قنگی دەسا با وەل بێ

108 edit

چەرمی ڕووی هێند قایمە شمشێری میسری نایبڕێ گەر بە کەوشی کەی دەمێنێ تا قیامەت نایدڕێ

109 edit

ڕەئیی ئەو باعیسی تەنزیمی ئومووراتە بەڵێ بۆ کورەی عالەمی ئیمکان بووەتە قوتبی مەدار

110 edit

نه‌ تو هر پیش مریدان چو شکر شیرینی بە خدا ای پسر شیخ تو هر جا شکری

111 edit

کەبابی گۆشتی بزن، فاکیهەی بەری خڕنووک لەمن بپرسە سەفای شارە حیزەکەی کەرکووک

112 edit

هەر لە تۆم بیستووە ئەی کوێری لە یەزدان عاسی زیکر و تەهلیلە بەخورشیدی و ئەڵڵاوەیسی

113 edit

موخبیر خەبەری داوە لە سەر موفتییی کۆیێ حەسرەت کەشی شیری سەگە بۆ کەوچکە دۆیێ

114 edit

با جەردە بیبا کەوڵەکەی تاجی بەهار هات جلی پێ ناوێ تاجی

115 edit

بەسە بۆ دەفعی ئەعدا چاوەکەم قەڵغانی سیمینت هەزار مارتین بەقوربانی تفەنگی لوولە چەرمینت

116 edit

بە سەگم وت عەجەبە خزمتە حوسنی پاشا تووڕە بوو کلکی لەقاند و گوتی حاشا حاشا

117 edit

گەرچی من سەگم ئەمما بەخودا خۆم دەکوژم ناوی من بێنی لەگەڵ ئیسمی خەبیسی پاشا

118 edit

ولدت جمیلاً أمّە من دبرها فلذا نری في وجهە أثر الخرا

119 edit

تا بەکەی بێ دەنگ ببم، تاکەی بکەم زەبتی زەبان حەیفە گەر هەجوت نەکەم قائیممەقامی بازیان

120 edit

بەسە ئەم شیعرە لە وەسفی حەسەنەی ئەهلی بەیان سەگە نێریان لە دووە، دێڵەبەبان، جوملە بەبان

121 edit

وەسمان حەبەش و حەمە شین و ئەحمەدی حاجی دەم دەم دەوەڕن وەک سەگ و توولە و تانجی