103138دیوانی مەولەوی — پیتی ا1866مەولەوی تاوەگۆزی

ئیمشەو تەنیا بێ جەستەی زەبوونم

edit
ئیمشەو تەنیا بێ جەستەی زەبوونم دیسان سەرواز کەرد دڵەی پڕ هوونم
خەیاڵانی خام هاوردم بەردم هاوار جە دەمەی هەناسەی سەردم!
زووخاو گێج مەدا دیگی دەرووندا هووناو هورشاناش جەستەی زەبووندا
ڕەنگا ڕەنگ ڕەنگ، ڕەنگ گوڵگوون هوونم قرچەی برێشتەی کوورەی دەروونم
چون دانەی سەر ساج هور ئامام جارجار جە تاوی دووکەڵ، جە شەرارەی نار
سۆزیام هەی سۆزیام، وێنەی شوعلەی نوور بیم سورمەی سوبحان ئاوەردەی کۆی توور
من قەقنەس نەویم، ها بیم وە قەقنەس یەکجاریچ ئیمشەو، ها بەرشیم جە دەس
ئەوەند خەیاڵان بەردم وە دەروون پەی دووریی یاران بەتەر بیم زەبوون
ڕۆ جە شەو فێشتەر، زار و زەلیلم ساقی! سا جامێ، ئەمجار دەخیلم
بدەر پێم نۆش کەم چون هەردەجاران وە ڕەغمی گردین گرۆی مەیخاران
شیعری وێم تەنخوای سەمتوور سازێ لێدەر، سا نەیچی! هەر تارێش گازێ
چنگ پێکۆ نە جەرگ نەغمەی سازەکەت بەرارۆ تۆتۆ میقراز گازەکەت
سا دەروێش! کەفێ بدە نە ڕووی دەف گیان مونتەزێرەن پەرێ ڕێزەی دەف
موغەننی! لێدەر یەک ئیمشەو سازان بەشقی ئەو کەسە تۆش ئاوات وازان
بەڵکە خەمانم تۆ دەری وە باد هەیهای جوانم، فرێم هەن مراد
ساقی! سا دەخیل وە فریادم ڕەس بە ڕووی نازەوە جام گێرە وە دەس
دەور دەرە وە ناز چون هەردەجاران پێمدەر یەک مەنێ سەبا و ئێواران
با وەس باڵینم سێڵاوی هوون بۆ ئامێتەی زوخاو دیگی دەروون بۆ
وەختەن سەر تا پام ببۆ وە زوخاڵ بۆیی سفتەکەم هورگێرۆ شەماڵ
ساقی! ئامانەن، نەشوو جە ویرت وە فریادم ڕەس تۆ بەشقی پیرت
بەڵ ئیمشەو خەمان نەدەرۆم وە باد ساقی گیان! قوربان، خاتر کەرە شاد
بووە وە باعس ئەی نیم گیانی سەخت سا بەڵکە نەمرۆ مەعدوومیی بەدبەخت

ئازیز دیارەن وادەی لوامەن

edit
ئازیز! دیارەن، وادەی لوامەن ئەلوەدای ئاخر ئەوەنامامەن
دەوڵەتەکەی وەسڵ پا نە زەواڵەن جارێوتەر دیدەن باڵات مەحاڵەن
سا دڵم وەش کەر وە ئیلتیفاتێ بدیە وە لاوە، بوینووت ساتێ
با بەیۆ شنۆی شیرین ڕازەکەت گۆش دەرۆ لادێ مەینەت گازەکەت
ئاخر سەفەرەن، ڕا خەیلێ دوورەن مەنزڵ بێ پایان تۆشە زەروورەن
دینت تۆشەی چەم، مەیلت تۆشەی دڵ ڕازت تۆشەی گۆش، مەنزڵ وە مەنزڵ
کێ زانۆ چۆن بۆ ئەی دنیای فانی؟ با ببۆ نە بەین گەردن ئازادی!
من شەوێ ناڵەم جۆش ئاوەردەبۆ سەگی ئاسانەت بێدار کەردە بۆ
یا ناستەبۆ سەیل دیدەم، نەفەسێ نەسیم گەرد پات بەرۆ پەی کەسێ
جەمینت زەحمەت نیگام کێشابۆ کەفی پات وە خار دیدەم ئێشابۆ
یا کەردەبۆ دڵ دێوانەی دڵ تەنگ وەختی نیشانەی دڵان پەی خەدەنگ
پەلەپەل پەی زەوق زامێ وە تیرت ئازار دابۆ تای زوڵفی زنجیرت
یا خۆ تۆ دابۆت وە دڵ مەزەی مەرگ تیری خەدەنگت دابۆ نەتۆی جەرگ
یا مەڕدەبۆت دڵ دێوانەی دڵگیر جە تیرئەندازی کەردەبۆت تەقسیر
یا نەدابۆت تۆز گەردی پاڵاکەت پەرێ سورمەی چەم سفتەی باڵاکەت
تۆ بویەر جە من، من زوو ویەردم هیممەت بۆ، ها ژار مەحروومیت وەردم
چەپگەرد پەی دووریت شانا مۆرەی نەرد وە زاهر «بانە»ش وە بەهانە کەرد
تا فەڵەک پەیمان نە بەهانە بۆ ئەر سەد بانە بۆ، باز شوکرانە بۆ
ئەر فرسەتش دا پەی دڵ خەمینت عومرێ دووبارەن جارێوتەر دینت
وەر ناستش، ئازیز! تۆ وە سڵامەت دیدەنی دیدار کەوت ئەو قیامەت!

ئەمجار سەختتەرەن زامم جە جاران

edit
ئەمجار سەختتەرەن زامم جە جاران چڵ مدۆ دایم چون گەستەی ماران
هەر وە زۆر مەندەن ڕای ئامای نەفەس تای ڕیشەی تاقەت شییەنم جە دەس
بڵێسەی فیراق سۆچنان جەستەم ناسۆرەن زامان گازی خەم بەستەم
دووی کەواوی دڵ پۆشان سەر هەردان زەرد کەردەن ڕوخسار پاییزی دەردان
سەرسامەن عاڵەم یەکسەر جە ناڵەم فەڵەک مۆرەی بەد شانا وە تاڵەم
مەینەت سەر بەرزەن، شادیم زگارەن ساقی! جامەکەت ئەمجار وەکارەن
بۆرێ وە مەجلیس لا بەر پەردەی شەرم وە دەورێ دیسان بەزمێ کەرمێ گەرم
تا موتریب وە ساز حەنجەرەی بێگەرد هوردۆ مەقامێ دەوا کەرۆ دەرد
بەڵ ناکا نەیچی بەیۆ جە لاوە وە مەقامەکەی قەقنەس ئاساوە
بەزمێمان جەم بۆ چون هەردە جاران بنۆشین جامێ وە یادی یاران
هەر وە زۆر مەندەن نیم نەفەس باقی پڕ کەر جامەکت، دەخیلم ساقی!
ئەر ئازیز وەی تەور لێم کەرۆ ستەم خەلاسیم نییەن ئەمجار خاتر جەم
عەرەق چون شەونم نیشتەن نە ڕووی گوڵ تەڕ کەردەن تاتای توغراکەی سونبوڵ
جە قازانی خەم، دڵ کەردەن وە ئاو وە درۆ ماچۆ مەگێروو گوڵاو
ئازیزم! گوڵاو بۆی خۆی کوڵمی تۆن ئەر بۆی تۆ نەبۆ بۆی گوڵاو جەکۆن؟
زەڕەی بۆی زوڵفت کەفتەن نە بەرزان بۆی گوڵان کەردەن جە بەرزان هەرزان
ئازیز، وە مەرگت گەر ئینسافت بۆ هەنی کافییەن بۆی زوڵفت پەی تۆ
ئیتر چ حاجەت وێت مەدەی عەزاو قەبووڵ کەری جەور مەگێری گوڵاو؟

ئیحیا نەبوون سا نەشوون مەردەن

edit
ئیحیا نەبوون، سا نەشوون مەردەن نامەکەش ئامان، گلەییش کەردەن
قاسد! شۆ وە لای ئەو نەونەمامە چون یاوای، پێشدەر ئەی جواو نامە
جەو ئەسکەنجەبین دەس سوروشتەکەت یانێ: نامەکەی زێبا و زوشتەکەت
بە بادەکەی وێت جام جام وەردەوە تاڵی سەفرای دەرد دووریش بەردەوە
فەرمابێت بەو لەفز شەکەر ڕازەوە گا جە ڕووی عیتاب، گا وە نازەوە:
نە وەختی هیجران ویداعت فاما نە وە شەماڵدا پەیامت ئاما
دەیسا هورێزە، خەمیارەکەی وێم بۆ شاد بەر وە دین دیدارەکەی وێم
تۆ تیرەکەی وێت، وە زامداریی وێم تۆ بێباکیی وێت، بوردەباریی وێم
ئەو وەخت پایی کاو هەردی دڵ تەم بۆ ئەساسەی دووریی ئازیزان جەم بۆ
چۆن نەبڕیۆ تای ڕشتەی سەبووری؟ گۆش چۆن وێش مدۆ وە قسەی دووری؟
زوان چۆن تاقەت هیممەت وازیشەن؟ دیدە چۆن تاقەت شۆن دیاییشەن؟
گێج مدۆ دەروون چەنی نێش، ئامان! بەڵام هەی سەرخێڵ نەو تووڵ نەمامان
چۆن یارای نەفەس بەراوەردەمەن؟ سۆزش وە شەماڵ ڕەوانکەردەمەن؟
مەتەرسوو جە حیفز تەقریری ئەحواڵ، سۆچۆ خەزانەی خەیاڵی شەماڵ
من خۆ شەو و ڕۆ ئارەزووی تۆمەن پەرێ دیدەنت نەزر و فتۆمەن
بەڵام، یەن وە یاد باڵاکەی تۆوە دەورم دان وە دەور سارا و سەرکۆوە
بۆی باڵات هەرزان وە دەشت و دەردان نمەز ڕای لای تۆم وەکام گوزەردان
گلەی تۆ وەی تەور، حاڵەت وەی نەسەق دووریچت وەی ڕەنگ، خودا تۆ وە حەق!

ئارەزوومەندیم جە حەد ویەردەن

edit
ئارەزوومەندیم جە حەد ویەردەن فراوان خەیلێ تاسەی تۆم کەردەن
قیبلەم بەو ئەحەد بێهەمتای فەردەن سەوگەند یەکێوەن چەنی تۆم وەردەن
فکر و خەیاڵان وەسواسەی وەفات دایم نە دڵەن نە ڕووی سەر بەسات
شەوان تا وە ڕۆ فکرم جە لاتەن ڕۆحی ڕەوانم نە خاکی پاتەن
قاڵبم بێڕۆح، ئەڕوام نەمەندەن من دانی حەیات زیندەگیم کەندەن
نامت چوون ئەوراد سوبح و ئێواران موانووش وە گەرم نە پای دیواران
چەمم چوون شاباز وێڵی شکار بۆ دایم باڵ پەرواز نە سەر دیار بۆ
جە سەرقەڵاوە مەگێڵوون پەی تۆ دەک دیدەم هەر دوو سەد جار فدێت بۆ
ئامان، هەی ئازیز بینایی چاوان! گلەم هەن جە تۆ خەیلێ فراوان
یانێ چێش مەیلت فەرامۆش کەردەن مەر بادەت نە جام بێشەرتی وەردەن؟
وەرنە یانێ چێش نە جاران جارێ خەبەر نەپەرسی جە ڕاویارێ؟
ئومێدم ئێدەن، ئامانەن ئامان! جەی فێشتەر ناسۆر نەوزی زامان
ئەحواڵی حاڵات شەرت و وەفاکەت بکیانە پەرێم تۆبی خوداکەت!
نە ساڵ و نە ماهـ، نە هەفتە نە شەو نە ساتێ ئارام، نە دەقیقە خەو
نمەشۆم نە چەم، دیدەم، نە دووریت هەر ئێد موانوون: ئاخ جە مەهجووریت!
ئیسە کێ تاقەت دووری تۆ دارۆ؟ دەک بەرقی غەزەب وە جەسەم وارۆ!
بە سەرگەردت بام، ئەڕواحەکەی وێم! جوابی سەریح بکیانە پەرێم...

ئەنیسی خەیاڵ دەردانی پڕ زام

edit
ئەنیسی خەیاڵ دەردانی پڕ زام! مەرهەمی جەستەی خەستەکەی ناکام!
خەیلێن نە گێجاو بەحری مەهجووری نە دەوری دووەی تەنوورەی دووری
پووشەکەی جەستەم وە پەنا کەفتەن سامیعەم خەبەر یاران نەشنەفتەن
ئینشەڵڵا، چەنی خۆشحاڵی، شادی نە شاخەی شۆخیی گەردوون، ئازادی
چەنی وەشبەختی دوو دەس نە گەردەن عومرتان وە عەیش عوشرەت ویەردەن
نەک چون من جە دەس بێمەیلی دڵبەر مەکێشوو هەر سات هەزار دەردیسەر
دایم دڵ ڕەنجوور هیجرانی یارم زەنجیری جەفای زوڵفی نیگارم
خوسووس شەرارەی دووری زۆر کەردەن مەزرەعەی هەستیم وای سەبوون بەردەن
کەس بە وێنەی من پڕ مەینەت نەبۆ گوروفتاری دۆس بێبەینەت نەبۆ
هیچ کەس موبتەلای دووریی یار نەبۆ چون من سەرگەردان بێقەرار نەبۆ
کەس نەبۆ چون من یاری بەدکاران زامداری موژەی دیدە خوماران
جە هاژەی هووناو دەروونی پڕ دەرد نە گەردشی چەرخ گەردوونی چەپگەرد
تا جە تۆ بڕیام وە مەرگت قەسەم ساتێ ئاسایش نەدیەنم وە چەم
نەکەری خەیاڵ گلەیی کەردەن نەواچی بادەی بێشەرتیش وەردەن
ئەر زەلیلی دەس بێشەرتان نەبوون کەی مەبۆ مەیلت فەرامۆش کەروون؟

ئیمشەو هەم خەمان وەنەم سەرداوە

edit
ئیمشەو هەم خەمان وەنەم سەرداوە سەر تا پای تەنم ئایر وەرداوە
جەستەی زەعیفم، ئیستیخوانی ڕێش هەر ئازای ڕێشم مەگریا پەی وێش
گۆشت و پۆستەکەم نەفت پێدا ڕژیا مەغز و ئیستیخوان وە هەمدا پژیا
کەس نەبی ئاوێش بکەرۆ سەردا بڵێسەش بەرز بی وە هەر تەرەفدا
زاهیرەن دڵم هەم کۆسش کەفتەن داخۆم جە دۆسان هەم کێ دوور کەفتەن؟
جە تاوی ئایر تەنوورەی دەروون دیسان سەرواز کەرد زوخاو چەنی هوون
ساقی باوەرە ئەو مەی دوو ساڵە پێمدەر یەک جامێ حاڵم بەد حاڵە
موغەننی! کۆککەر سازانت وە هەم سەمتوورێ، تارێ، وە هەم کەرە جەم
نەیچی! سا لێدەر، قەزات وە ماڵم دەمێ دەر جە نەی، دەروون زوخاڵم
هۆشێکەر هامفەرد! سازان بسازە باڵات وەکاڵای خەمان بوورازە
باوەرە بسات تەمام تەیار کە شەوخەفتەنی شووم بە ژاری مار کە
قەزای پەنجەکەت دەک لە من کەفێ خەیلێ عاجزم، سا لێدەر دەفێ
باوەرە کوورەی دڵ نە جەهد و جەخت ڕووی تەوبیخ وەلای مەعدوومیی بەدبەخت

ئیمشەو دیارەن بانگم بێشەرمەن

edit
ئیمشەو دیارەن بانگم بێشەرمەن زایەڵەی سەمتوور کەللەم وە گەرمەن
سەدای زیل و بەم مەینەت سەد تەرزەن خەفەت شادیشەن، خەم دەماخ بەرزەن
هۆشم بێهۆشەن، فامم قامەت قاخ بۆی دووریی ئازیز مەیۆم نە دەماخ
نەیچی! درەنگەن سا مەکەر درەنگ فیدای پەنجەت بام، نەی باوەر وە دەنگ
هەر تەرزێ پەی وێش بکەرۆ ڕازێ گێرۆ نە دەروون هەر سازێ گازێ
بجۆشۆ هەر کەس وە قەد ناڵەی وێش بنۆشۆ هەر کەس وە پیاڵەی وێش
جەلای هەر گەردێ وە سەدایێوەن دەوای هەر دەردێ وە نەوایێوەن
هەر مەقامێوەت جگەر تاون بۆ تفڵی بێچارەی دڵان لاون بۆ
ئەو سەدای دەردە خەیلێ دڵکەش بۆ دڵ تفڵان ئاسا بەڵکم دڵوەش بۆ
هەی پەشێویی هۆش، هەی شێویای فام هەی عەقڵی عەبەس، هەی خەیاڵی خام
من و دڵوەشی و سەفایی کەردەن هوونی یەکتەرین تا وە ڕۆی مەردەن
سا دەی، ساحیب نەی! ڕیشەی دڵ کەر پەی تالیمدەر، ئەیفەرد وە نەزمەکەی نەی:
ئیمشەو وە هەر حاڵ شەو وە ڕۆ بەروون ئەی خوا سا مەرگێ، سەحەر چێش کەروون

ئەیازی هەمڕاز ناڵە و ئاخ و دوود

edit
ئەیازی هەمڕاز ناڵە و ئاخ و دوود عەرزش هەن وە خاک ئاسانەی مەحموود
یاوا، وات، نامەی شیرین ئینشادت: نەی ڕەمەزاندا نەشوون جە یادت
نەکەردەن ئیفتار، دۆسەکەی کامڵ! سیوای وە مەیکووس خەیاڵەکەت، دڵ
«فاتحەی کتاب» دوعام، شەو ئەر ڕۆن ئیلتیماسی حوسن خاتمەکەی تۆن
حەق وە لوتفی وێش باوەرۆ ئەوڕێت سوودی سەرمایەی عەقیدەکەی وێت
وەرنە من لافاو تاوانان بەردەم دوعا ڕای دەرگای قەبووڵ گوم کەردەم
نەیچی! من پەنجەی پای ناڵەم سفتەن تۆ دەی چون تەئسیر وە ناڵەت جفتەن
چەند فەردی مەعدووم دەروون نە وەیدا باوەر جە تەنخوای ناڵە وە نەیدا:
من وێم مزانوو کام تۆمم کاڵان یاران پەی هیممەت وەنەم مەلاڵان
کەرەم دەر نە دەس ڕجای ئەوگاران بۆ بەخشەم وە عەشق مەزننەی یاران
وەختێ گۆشەی شار خامۆشان بۆ جێم نەبوون وە تەسدیع هامسایانی وێم

ئازیزم ئاهیر دووریی باڵای تۆ

edit
ئازیزم! ئاهیر دووریی باڵای تۆ جەستەم کەرد وە بووڵ، شەماڵ بەرد پەی کۆ
ورشەی پرشەی تاو کوورەکەی جەستەم شەرارەی لوولەی پێشەی شکەستەم
گرمە و پزیسکەی چەخماخەی پارە بەرقی بریسکەی شوعلەی شەرارە
شاخەی شریخەی برووسکەی دەروون نە چەم شەتاوان جاری کەرد چوون هوون
مەوج مدۆ لافاو هوونی دەجلەی دڵ نە فوارەی چەم هورمشانۆ گڵ
کای دڵم نە گێج مەوجی فەنادا مۆڵەقەن نە بەین خۆف و ڕجادا
تۆیچ ئینسافت بۆ هەنی وەسەن وەس بیللا جە دووریت، ها بیم وە قەقنەس
تاکەی چوون مەجنوون ویڵی هەردان بم؟ تاکەی خەمزەدەی باری هیجران بم؟
هەر ساتێ دووریت سەد ساڵەن جە لام دەردم کارییەن وە سەرگەردت بام!
بەزەییت بەیۆ وە جەستە و حاڵم ڕیشەم بەراما، هەرەس وە ماڵم

ئازیزم ئامای ئای بێ قەرار وێم

edit
ئازیزم، ئامای ئای بێ قەرار وێم! ئای ئای چەمەڕا ئای ئینتیزار وێم!
مەوتەنەکەی چەم دیدەش ها نەڕێت غەریبی تاکەی، بۆ وە ماوای وێت
های ساقی! بازاڕ جیلوەی دڵدارەن سەودای خڕیدار، دانەی دیدارەن
یەکێ وە مایەی گەنجی کەیەوە چون منیچ وە تای فەرتووت «نەی»ەوە
ئەر سەد هەر کەسێ پەی وێش وە ڕاوەن وە قیمەت نییەن، ئیخلاس حەساوەن
مایل کەر باڵا وەی لادا چون نەی دەسێوت دەف بۆ، ئەو دەس جامی مەی
با بێدار کەرۆ تاکەی بۆ غافڵ دەف وە سەدا گیان، جام وە ڕەشحەی دڵ
با کڵافە بۆ، ئاخر لەوانم خاکی پای حەزرەت پیری موغانم
چون دەف، بەرگ پۆس ئیرادەت پۆشم غوڵامی بەر دەس حەڵقە نە گۆشم
خوم ئاسا خەیلێن وەتەن مەیخانەم چون پیاڵەی واق شیشەی پەیمانەم

ئازیز تەن وە نێش زامانت خەستەن

edit
ئازیز! تەن وە نێش زامانت خەستەن مەینەت پای ئامام وە زنجیر بەستەن
قاسدێیچ واچوون پەی سەفەر خاسەن ڕەوان بۆ تێزڕەو، هەرس و هەناسەن
هێزی پای ڕەفت و ئاماشان نییەن ئەو سەرچەمەش وشک، ئێد کۆتا بییەن
سا تۆ بۆ وە ڕەغم بەختی بەرگەشتەم جاگێر نە دیدەی وە هووناو ڕشتەم
با ساتێچ ڕەقیب دووریت بکێشۆ شەوێ وێنەی من وەی ڕۆوە نیشۆ
وەرنە، سا چونکە ئاسانەت دوورەن ڕا نمەزانوو، بەڵەد زەروورەن
دڵ وەلاتەوەن، ئامان سەد ئامان ئامۆشۆش کەردەن، فرە جار ئامان
چون وە تامی زام دووری سەرشارەن ویانە مارۆ، بەدەن بێزارەن
هیچ مەوەر وە تەنگ ویانەشەوە پەرێ بەڵەدیم، بکیانەشەوە

ئەی گرد مەوجوودێ جە تۆ گرت مایە

edit
ئەی گرد مەوجوودێ جە تۆ گرت مایە مەوجوود هەر تۆنی، ماسیوا سایە
پەنهان بی تەنها، وەحدەتت مەوج وەرد پەی شناسایی زوهوورێوەت کەرد
بە وێت، جەی عالەم بێبەقای ناسووت ئەر وەی گرد جیلوەی وەرین نەشناسووت
بە سەد جیلوەیتەر بێچوون و چەنی شناسایی تۆم نمەبۆ، هەنی
سەروەشم بەی وەسف جەمالیتەوە باز هەم بەی جیلوەی جەلالیتەوە
ئەر هەر بەو عادەت سەروەش نیگاران پەی فەنای یەکسەر خاتر پڕ خاران
چار نییەن جە دەس جیلوە نەکەردەن بسم اللّە ئەو تێخ، ئێد کەچیی گەردەن
یاگێوتەر نییەن دادی وێم کەروون جە دەس تۆ بێداد وە لای کێ بەروون
واوەیلام بێحەد، زاریم بێشۆمەن جە لای تۆ فەریاد، جە دەسی تۆمەن

ئای کێ بی هەواڵ لوای تۆ ئاوەرد

edit
ئای کێ بی هەواڵ لوای تۆ ئاوەرد؟ بەختش بەرگەشت بۆ، هۆشم وەحشی کەرد
مدیا ئەو شۆنت دڵ نە پەنهاندا چون ئیسمی ڕەحیم وە شۆن ڕەحماندا
کۆترەکەی ئازاد حەریمی دڵ بیت دانەی مۆبەتچین پەی وێت غافڵ بیت
سەیادی چەپگەرد ئاخر فرسەت سەند ناکاو دوور ئەنداز دووریت وە دڵ شەند
هاڵای کزەی زام جگەرگۆشەی وێم موو ئاسا و ئایر هەر پێچ مەدا پێم
ئێشی زامی سەخت تۆیچ ئاما پێشدا هەر ئێشەن مدیەی کەفتەن وە ئێشدا
وێت تەنیا ئەیاز مەحموود نەزانی من شەیداتەر بیم پەرێت پەنهانی
بەڵام با جە تیر بەڵای قەزاوە پاڵ دەیم وە قوللەی قەڵای ڕەزاوە
تا بدۆ سەفای بێگانە و خوێشەن هەر وەختێ بەرۆ باز ماڵی وێشەن

ئەی دڵ مزگانی ئاما کۆچی یار

edit
ئەی دڵ، مزگانی، ئاما کۆچی یار شای شادی سەر دا، خەمان کەرد فیرار
ها گەرد و غوبار مەحمەل دیارەن دەک لێڵاویت بۆ چۆنت قەرارەن؟
چون بەدەن جە تاو هیجرانی باڵاش ئەسڵەن هازو هێز نەمەندەن جەلاش
فیراقش بەو تەور تەوانا سەندەن پا قووەی ڕەفتار جەلاش نەمەندەن
فرسەتەن ئەڕواح بشۆ وە پێشواز پەردەی بینایی تۆ پەی پایەنداز
دیدە فەرش بووزۆ وە سەتحی ڕێشدا تاکە سەمەندش پا بنیۆ پێشدا
عەینەین! وە ئەسرین ئاوپاشی ڕاش کەر نەک گەرد بنیشۆ وە گۆنای دڵبەر
با شای خاڵخاسان جەمین پەڕەی گوڵ وەی ئەساسەوە یاوۆ وە مەنزڵ

ئیمشەو مەینەتان نە دەروون جەمەن

edit
ئیمشەو مەینەتان نە دەروون جەمەن خێڵخانەی کەیفم پڕ جە ماتەمەن
دیارەن دووەی دووری زۆر کەردەن سوپای خەم و هەم هجووم ئاوەردەن
شنۆی ئارەزووی وەسڵت زهوور کەرد لافاوی مەینەت کۆگای شادی بەرد
هووناوی دەروون ڕیشەی گیان کەندەن سەرمایەی تاقەت نە دەسم سەندەن
مەحاڵەن ئیمشەو گیان وە ڕۆ بەردەن جارێوتەر تەواف ئاسانەش کەردەن
یا خوا سەبووری وە دڵ باوەری خەزانەی ئارام پێم عەتا کەری
بەڵ وە ڕۆ بەروون وە هەر حاڵ ئیمشەو کەروون زیارەت دەرگانەکەی ئەو
سەر بنیەو وە خاک ئاسانەی دڵبەر بەو ئارەزووی دڵ گیان بەرشۆ وە بەر

ئاماوە وەهار وەهاری شادی

edit
ئاماوە وەهار، وەهاری شادی بۆی عەتری نەسیم غۆنچەی ئازادی
خێڵخانەی خەفەت باربەنیش کەردەن مەینەت ڕوو نیان وە ماوای مەردەن
خەم وێنەی کەمان قامەت خەم بییەن هەوارگەی قەدیم نە دەسش شییەن
بەزمی شەوق و عەیش نە دەروون جەمەن ئانە هیچ نەبۆ نە دەروون، خەمەن
ئینە نەتیجەی دیای باڵای تۆن نیشانەی ویساڵ خاڵی ئاڵای تۆن
سرووری نەشئەی بادەی وەسڵی تۆن تەئسیری بۆی عەتر موشکی زوڵفی تۆن
سا پێم دەر، دەی دەی پەی پەی، نەو مەی مەی لەتایف مەردەم یەکسەر بکەر حەی
تا پەی یارانیچ وە ئیتمینان بۆ سەرمایەی نیشات دڵحەزینان بۆ

ئیمشەو هەر خەمەن ها نە کەمیندا

edit
ئیمشەو هەر خەمەن ها نە کەمیندا هەر دەردەن مدۆم وە ڕووی زەمیندا
دڵ نە گەردەلوول بێپەرداخییەن دەماخم نە گێج بێدەماخییەن
سا، دەروێش! وە عیشق مەلاوی دەروێشان وە یا هووی وە سۆز ڕیازەتکێشان
هەر پاسە مەبۆ زەلیلی، دەخیل چینەی زیاتەر مازەم وە زەلیل
پەی دیگی دەروون جۆشی کوڵ و کەف تەسکینی نمەک کزەی کەف و دەف
با بەیۆ وەش وەش سۆزەی سەداکەت لەرەی نەوای تەرز شیرین ئەداکەت
بەو نائیرەوە، بەو دائیرەوە خاس بنیەر هەستیم وە ئایرەوە
بەڵ ئیمشەو خەمان شێونان کەڵەک تا سەحەر چوون بۆ گەردشی فەڵەک

ئەی ڕۆشنیی چەم تا کەی تەشریف بەر

edit
ئەی ڕۆشنیی چەم! تا کەی؟ تەشریف بەر لێڵاوی، سا دەی! هووناوەی هوون کەر
پەی چێش، قیبلەکەم عەزمی سەفەر کەرد؟ سێڵاوی دووریش ڕیشەی هەستیم بەرد
بینایی وە ڕاست دڵەی پڕ دەردم! ئای چەند سەرسەخت بیم لوای نەمەردم!
بڵێسەی کوورەی هیجرانی باڵات گەرمیی مەحروومیی تۆزەکەی پاڵات
ئایر دان بەی تەور مۆبەت سەرای دڵ یادەکەت مەندەن پەی مەسکەن خەجڵ
دڵە! وە بادەی وەسڵش بادی بی دەماخت نە ئەوج برجی شادی بی
هیجرانی باڵاش وە هیچ مەزانای وێت وە ساحیب سەبر تاقەت مەوانای
سا ئیسە، ها دەرد دووریش ئاوەرد جۆش سەبرت ئەر ئازان بمانۆ شنۆش

ئارەزووی ئازیز وەنەم سەر داوە

edit
ئارەزووی ئازیز وەنەم سەر داوە نە هەردەی دەروون ئایر وەرداوە
تاقەت بی وە هوون جە سەختیی زامان تکتک چەنی هەرس ڕێزا وە دامان
خەم نە سەرجۆی هوون سارای دڵ جەم جەم بارچنی چون فەوج قافڵەکەی عەجەم
هەر وە زۆر مەندەن نیم نەفەس باقی وادەی دەورتەن، هانا هەی ساقی!
دەورێدەر وە ناز وە پیاڵەوە ژەنگی دڵ وە جام مەی بماڵەوە
بۆی گوڵاڵەی دەرد دڵبەر عەزیزەن مەزەی تامی خەم یاران لەزیزەن
فەریادڕەسیم کەر، نە جای گشت کەسم! مازە ئەو لەزەت بەرشۆ نە دەسم
ئیحیام کەر وە جام سافی یەک مەنی بەڵکوو بمانوون، پەی غەمێ هەنی

ئیمشەو هەم دیسان دەروون پڕ خەمەن

edit
ئیمشەو هەم دیسان دەروون پڕ خەمەن ئەساسەی ماتەم جە لامان جەمەن
نە تاوی دووری دڵ بێقەرارەن بینایی دیدەم جە خەفەت تارەن
شریخە و گرمەی هەوری دووریی دۆس وە فەنا بەردەن مەغز و ڕەگ و پۆس
شەرارەی گرپەی ناری مەهجووری کەردەن وە غوبار کۆگای سەبووری
نە تاقەت مەندەن نە تۆی دەرووندا نە لەیلێ مدیۆ وە لای مەجنووندا
یاخوا مەردەنی بۆ وە میهمانم ئیتر نەوینوون دووریی یارانم
بەڵکم خەلاسیم نە دەس دووریم بۆ بەو زووخی زامان نەشوون وە گڵکۆ

ئیمساڵ نەو وەهار چون خەزانی سەرد

edit
ئیمساڵ نەو وەهار چون خەزانی سەرد بەرگی وەردی باغ مەعدووم بەرد پەی هەرد
مشیۆ تاڵەی من خیلاف ئەنگێز بۆ وەرنە، کەی؟ کێ دی؟ وەهار گوڵڕێز بۆ
دڵ وە گێجبازیی چەپگەرد بازیش وەرد جفت ئارەزوو کەرد، چەپگەرد تاق ئاوەرد
بۆی «عەنبەر» نە تۆی دەماخم دوور کەرد فرسەتش ئاوەرد هەوای وەبای دەرد
نەیچی! وە بێ بەزم یارانی جانی کام سەفا مەندەن پەی زیندەگانی؟
چون مەزاق تاڵەن جە گردین لاوە بۆ وە شیرینی یەک دوو نەواوە
یەکێ یەکجاری تاونۆمەوە ئەو یەک لاونۆم، یاونۆمەوە

ئایینەی کامڵ ئازیزەکەی فەرد

edit
ئایینەی کامڵ! ئازیزەکەی فەرد! فیدای ئامات بم، سەفاییت ئاوەرد
خەیلێن گەردی پات نە دیدەم دوور بێ یانەی چەم وێران تەمام خاپوور بێ
خاس بی تەشریفت هەم ئاوەردەوە گەردی پات، وەتەن ئاوا کەردەوە
ساقی، ئینە بەزم وەسڵی یارانەن چەرخیچ هەر ئەو چەرخ هەردە جارانەن
دەورێدەر وە بەزم وە پیاڵەوە ژەنگی دڵ وە زاخ مەی بماڵەوە
جامێمان جە دەس تۆ هەم سەندەبۆ فرسەتەن، نسیو نەک نەماندەبۆ

ئازارم جە وێم بێزارم کەردەن

edit
ئازارم جە وێم، بێزارم کەردەن ڕەویەی ڕەمەزان جە یادم بەردەن
جەوساوە نییەت ڕۆزەم ئاوەردەن هیچ ئازام جە هیچ زۆرش نەوەردەن
نە چەم نە دیدەن ئازیزی بێگەرد نە گۆش نە سەدای یارانی هامفەرد
شیرینیی ئیفتار دڵم تاڵییەن جام نە جەماعەت دۆسان خاڵییەن
نەوای مەرحەبا نامان نە گۆشم چەنی ئەلوەداش هەر نە خرۆشم
زایفیم هەر یەند جە حەد بەرشییەن نەسیم ئەر بارۆم عەجایب نییەن

ئازیز تای ڕشتەی دڵەی خەم بێشۆ

edit
ئازیز! تای ڕشتەی دڵەی خەم بێشۆ ئەزەڵیا نە بەند تای ڕشتەکەی تۆ
هەردوو چەنی هەم پێچ وەردەن وە هەم جیایی نە بەین مەحاڵەن ستەم
سەر مەودای ناخوون یەکسەر تێدا شی هەرچەند سەعیم کەرد جیایی نەوی
ئیسە خاس پاسەن تۆ نەی سەردەمدا هەر دوو چەنی هەم پێچ دەی وە هەمدا
تا یاران زانان ڕیشەی جەرگمەن پاچیان، ئاوێزان وە ڕووی بەرگمەن
هەنی مداران دەم وە سەناوە ئافەرین واچان جە گردین لاوە

ئازارم جە وێم بێزارم کەردەن

edit
ئازارم جە وێم، بێزارم کەردەن ڕەویەی ڕەمەزان جە یادم بەردەن
جەوساوە نییەت ڕۆزەم ئاوەردەن هیچ ئازام جە هیچ زۆرش نەوەردەن
نە چەم نە دیدەن ئازیزی بێگەرد نە گۆش نە سەدای یارانی هامفەرد
شیرینیی ئیفتار دڵم تاڵییەن جام نە جەماعەت دۆسان خاڵییەن
نەوای مەرحەبا نامان نە گۆشم چەنی ئەلوەداش هەر نە خرۆشم
زایفیم هەر یەند جە حەد بەرشییەن نەسیم ئەر بارۆم عەجایب نییەن

ئازیز تای ڕشتەی دڵەی خەم بێشۆ

edit
ئازیز! تای ڕشتەی دڵەی خەم بێشۆ ئەزەڵیا نە بەند تای ڕشتەکەی تۆ
هەردوو چەنی هەم پێچ وەردەن وە هەم جیایی نە بەین مەحاڵەن ستەم
سەر مەودای ناخوون یەکسەر تێدا شی هەرچەند سەعیم کەرد جیایی نەوی
ئیسە خاس پاسەن تۆ نەی سەردەمدا هەر دوو چەنی هەم پێچ دەی وە هەمدا
تا یاران زانان ڕیشەی جەرگمەن پاچیان، ئاوێزان وە ڕووی بەرگمەن
هەنی مداران دەم وە سەناوە ئافەرین واچان جە گردین لاوە

ئەو جا بەزمگەی کەس جێ نەڕەستە

edit
ئەو جا بەزمگەی کەس جێ نەڕەستە مەنزڵگەی سەیاد هەزاران خەستە
من نەچیرەکەی هەزار زام وەردە هەر زامێ پەی وێش زوخاو سەر کەردە
ترسیای سەدای ماردم هۆش بەردە ڕەمیای بۆی بارووت هەردە وە هەردە
کەی تەوانای سەبر دیارانمەن، یا پەروای تاقەت بێیارانمەن؟
ڕووم کەرد وە سارای هەرد و بەردەوە وە سەد ترس و لەرز جەستەم شەردەوە
چ داوایێوەن مەکەردێم چەنی؟ بازدێم، نیم ڕەمەق پەی جارێو هەنی

ئێمە گشت فانی هەر ئەوەن باقی

edit
ئێمە گشت فانی، هەر ئەوەن باقی نازوون وە بازووی پڕ نەیرووی ساقی
خەڵاسیش دا پێت وە یەک پەیمانە ئازاد بیت جە بەند بەستەی پەیمانە
عارفان چ خاس پەی وە حەق بەردەن وەسیەتی حافیز وە جا ئاوەردەن
دەفنت نە پەهلووی مەیخانە کەردەن وە سەر خاکتدا سەبووی مەی مەڕدەن
قەڵەم یاد کردار یار و ئەغیاردا ڕەقەم کەرد تەئریخ وە ڕووی مەزاردا:
جامێش نۆشاوە چون مەردان ویەرد گۆشەی مەیخانە وە زاویەکەرد

ئازیز وە مەرگت دڵ نە خرۆشەن

edit
ئازیز! وە مەرگت دڵ نە خرۆشەن ئارەزووی خەدەنگ پەنجەکەی تۆشەن
خەیلێوەن نامان تیرەکەت، ئامان نامان وە سەر وەخت بیمار زامان
وەختەن ساکن بۆ، قوربان سا تیرێ دەماخش بەرزەن، دەخیل زنجیرێ
نەوا جە حیکمەت بەربشۆ وە بەر جارجار وە تیرێ دڵنەواییش کەر
وەشوەش تای توغرای وێت بنمانە پێش با هەر ناسۆر بۆ، زوو نەبۆ ساڕێش

ئاخ چراخ چ ئاخ ئاخ پەی ئاخدارێ

edit
ئاخ، چراخ! چ ئاخ؟ ئاخ پەی ئاخدارێ چون من خاتر خار، خەمبار داخدارێ
بشیامێ وە سەیر سەر سەراو چەمەن چ ئەو چراخم نەو چەمەن، چ مەن
ناڵەمان کەردا چەنی بوڵبوڵان چەنی ناڵەیێ؟ چون سفتە دڵان
تا نە قەفەسدا مانمان نەفەسێ ئەوان پەی گوڵان، ئێمە پەی کەسێ

ئەدای پەشێوی حاڵاتی جەستەم

edit
ئەدای پەشێویی حاڵاتی جەستەم دوورەن جە تەحریر خامەی شکستەم
بەڵام مەعدووم هەرس دیدەش جۆش وەردەن ناعیلاج خامەش وە دەسگیر کەردەن
پەلەپەل پێکان پەل وە خامەدا یەک فەرد ڕەقەم کەرد وە ڕووی نامەدا:
ئیسە دیدەی دڵ دێوانەکەی وێت نە بێخی ئاودا مەگێڵۆ پەرێت

ئازیزم گەردەن بلووری بێگەرد

edit
ئازیزم، گەردەن بلووری بێگەرد! ئەمانەتی تۆو دڵەی پڕ جە دەرد
چون جە زێد وێش بییەن ئاوارە غەریبەن، قەدرش نیگا بدارە
فەرامۆش نەبۆ لادێ، درەنگێ سوبحێ وە تیرێ، شامێ خەدەنگێ

ئارەزووی ئامای مەرگی وێت کەردەن

edit
ئارەزووی ئامای مەرگی وێت کەردەن گۆیا خەلاسیت وە دڵ ئاوەردەن
ئەی پەی تۆ نەبۆ دۆسەکەی گیانی چەند بۆ پڕووز بۆ تۆ هەر بمانی

ئاخ پەی خەڵوەتێ بدیام وە بێخەم

edit
ئاخ پەی خەڵوەتێ بدیام وە بێخەم سیوای تۆ دیدەم، کەس نەدیام وەچەم
دڵ پەی دیدەنت کام خەڵوەت سازۆ تۆی دیدەیچم بی، مەردم نمازۆ

ئازیز وەس بووزەم نە گێجاوی خەم

edit
ئازیز! وەس بووزەم نە گێجاوی خەم وەس چون بینایی پەنهان بەر نە چەم
وەختێ جە وەسڵیچ هەر دڵم ڕێش بۆ مشیۆ وەسڵ و فەسڵ فەرقشان چێش بۆ؟

ئازیز جە دووریت تەن بی کڵافە

edit
ئازیز! جە دووریت تەن بی کڵافە ڕۆح بی وە تەنوین حاڵی ئیزافە

ئای چەنە سەرچەنگ چەرخ چەپ وەردم

edit
ئای چەنە سەرچەنگ چەرخ چەپ وەردم! چەرخ چەن چەرخاو من مام نەمەردم!

ئەو ساتە زانام بەختەکەم شەڕ بی

edit
ئەو ساتە زانام بەختەکەم شەڕ بی عێلەکەم هامڕای عێلی سەگوەڕ بی