دیوانی مەولەوی/م
من پێسەم زانا تۆ پڕ مەیلەنی
editمن پێسەم زانا تۆ پڕ مەیلەنی | دەروون جە بادەی مۆبەت کەیلەنی |
دووی کوورەی دووریت مشۆ وە تووندا | بەردت دان وە پای وەفای مەجنووندا |
ئیسە دیدەکەم ئێد دیارییەن | ئەر چیوێت کەم بۆ وەفادارییەن |
ئامۆشۆی وە گەرم یارانی گیانی | وە باری خاتر نازک مزانی |
بۆی بێوەفاییت چون بۆی وەر زاخان | مدۆ نە دەماخ بەختان قوڵاخان |
شەرت بۆ تا وەی دەرد دڵەی تەنگەوە | سەر بنیەو وە سای سیا سەنگەوە |
هەنی پێشانی ڕەنگ وە خەزان دەر | پای ئاسانەکەت نەگێرۆ نە زەڕ |
دیدەی کۆری هیجر باڵای بێخەوشت | نەوینۆ سورمەی گەردەکەی کەوشت |
جە شنۆی ناڵەی شەو سۆزی زاری | سەگی ئاسانەت نە بۆش بێداری |
چەم نم نەدۆ تۆز حەریم چون جاران | هەرزان کەرۆ باد دەوا پەی یاران |
جە سای دووی دەروون سەودایی بێشۆ | نەڕەنجۆ سەفحەی لای سەوزەی وەش بۆ |
دایم هەوای یار پڕ بەینەتت بۆ | نەوینی کەسێ جای مەینەتت بۆ |
بڵێسەت بەرزان بگێرۆ پەرێم | هەر بواچی ئاخ پەی داخداریی وێم |
من وێڵ وێڵ گێڵوو هەردە و هەردەوە | هەر دەرد بۆ بدۆم وە دەم دەردەوە |
تا ڕێزۆ وە خاک دڵ چون پڕ داخان | چەند داخ شین وە خاک، ئێدیش بان داخان |
ماتەمی و وەهار بێ شەوقی و نەوگوڵ
editماتەمی و وەهار؟ بێ شەوقی و نەوگوڵ؟ | مەلوولی و گوڵزار؟ بێزەوقی و بوڵبوڵ؟ |
سوب بۆی وەش نەسیم چون هەردەجاران | نمەدۆ نە کاخ دەروونی یاران |
داخۆ نەی سەروەخت فەزای وەهاردا | کام تەم نە سەر هەرد قەزا دیاردا |
سەدای «های دێبای خەمان» هەرزانەن | سەڵای واوەیلای بادام تەرزانەن |
مەر گوڵشەنی حوسن شای گوڵئەندامان | جە وەیشوومەی مەرگ خەزانش ئامان |
ئەو باڵای ئاڵای تەرزی سەهی سەرو | پێوە هێلانەی دڵان چون تەزەرو |
کنیا و خەمیاوە وە دەم ڕێشەوە | تەزەرو ئاسا نیشت وە سای وێشەوە |
تای بەڕەزای شەنگ عەنبەر بۆی شەو ڕەنگ | پەخش بی نە ڕووی تاش ئەڵحەد سەرای سەنگ |
ئەو کۆی نەزاکەت وە ناز پەروەردە | لەتافەت جە بەرگ حەریر ڕەم کەردە |
نە تۆی جامەی خاک حاڵاتش چۆن بۆ | دەک چەرخە بەختت هەر نیلگوون بۆ |
باڵی چەم هوردا نەرگس نەی دەمدا | چ خێر بی تۆ چەم نیای وە هەمدا |
چێش بی خێڵخانەی وێت جە یاد بەردی | رووی تەڵمیت ئەو خێڵ حۆرییان کەردی |
راسەن هەمڕازی حۆرییان وەشەن | پەی عەشرەت دووریت دەردێ سەرکەشەن |
بارێ تۆ و سەفا و سەیران و گوڵگەشت | هەمسایەی حۆری و سەردەشتی بەهەشت |
عەشرەت وە پێچش وە زامەتەوە | وەو زامی تا قام قیامەتەوە |
مایەی ئێش و نێش گشت زامانی سەخت
editمایەی ئێش و نێش گشت زامانی سەخت | بازووی تەوانای بەرگەشتەگیی بەخت |
ڕاسەن خۆ فەڵەک چەواشەی چەپگەرد | پەی دووری باڵات شانا مۆرەی نەرد |
بەڵام گیانەکەم حەیفەن پەرێ تۆ | بێشەرتیت بەی تەور نە عام مەشهوور بۆ |
من بیم خڕیدار کاڵای باڵاکەت | من بیم وە سەرگەرد گەردی پاڵاکەت |
باعیسی گەرمیی بازاڕت من بیم | جەلای ئایینەی ڕوخسارت من بیم |
من سکەم وە نام مەحبووبیت لێدا | من ڕەواجم دا وە شار و دێدا |
ئاخر پەی ئەغیار جە من ویەردی | ئای بێ بەڵا بی، ئانە چێش کەردی؟ |
مسپارووت وە سۆز هەناسانی سەرد | وە جۆش و خرۆش دڵەی پڕ جە دەرد |
تەپ و دووی دووکەڵ هەناسەت بەرز بۆ | ناڵەت چون ناڵەم جە هەزار تەرز بۆ |
هەر شەو سەیلی هەرس وە ڕووی ڕوخساردا | تۆف تۆفانش بۆ وە هەر دیاردا |
خەدەنگی چلچەنگ شۆت وە جگەردا | پەنجەی بەدبەختیت بدەی وە سەردا |
تا بەڵ نەو سەردەم بەیۆ وە یادت | رەنجی بێسامان بەردەی فەرهادت |
مەرگت دێوەلوول خەمان دێونان
editمەرگت دێوەلوول خەمان دێونان | بونیادی خەرمان عیرفان شێونان |
جە دیدە و دەماخ، جە گۆش و گەردەن | دووریت نمەز کام زامدارتەر کەردەن |
دیدە پەی ڕوخسار خورشید وارەکەت | یا دەماخ پەی بۆی عەنبەر بارەکەت |
گۆش پەی شنۆی ڕاز ڕێزەی شەکەر ڕێز | یا گەردەن پەی بەند حەڵقەی زوڵفی دێز |
خێڵخانەی مەینەت یەند ئاما و شییەن | وە سەفحەی دڵدا سۆهان ساو بییەن |
هیچ بەند نمەبۆ پای بەڵاش پێوە | وەرنە هەی شاباز شۆخی شەم شێوە |
جە کۆ مەعدوومی ئەو تاقەت دارۆ | ساتێ وە بێ دین باڵات بویارۆ |
قەزا وە سەد تەرز بەڵا باریشەن | دڵ هەم هەر دەمێ تەرزێ زاریشەن |
چێش بی، هامدەردان دەروون جە خەم کەیل؟ | ئەو باڵا و چیهرە و خاڵ و زوڵفی لەیل |
تۆمەی سەروی گوڵ وەنەوشە و سونبوڵ | شاناش باخەوان ئەجەل وە تۆی گڵ |
تا دیسان ئەر قەیس وە مودارا بۆ | نە کام وەهارا چەمەن ئارا بۆ |
من خەریکی ئێش زامی جیایی
editمن خەریکی ئێش زامی جیایی | نیشتەی گۆشەی تار مزگیی تەنیایی |
گا مەشغووڵی زام، گا خەریکی دەرد | گا ڕەفێقی خەم، گا هەناسەی سەرد |
گا سەر مەکەرۆ هوون نە چەمەی چەم | گاگا مەویەرۆ سێڵاو نە دیدەم |
گا زامی ناسۆر هیجران مدۆ چڵ | گا یاوۆ وە عەرش ئاهـ و ناڵەی دڵ |
گا نێشی دووری مدۆم ژاری مار | گا تیری فیراق مەکەرۆم لەتار |
نە هاوزوانێ دڵداریم کەرۆ | نە هاوقەتارێ دەسباریم دەرۆ |
نە حەکیمێوەن کەرۆ دەوای دەرد | نە تەبیبێوەن جە دڵ لادۆ دەرد |
سا ئیسە ساقی جەمین جامی جەم | وادەی ئاماتەن وە بانی دیدەم |
دەورێ دەر وە جام بادەی پڕ جە مەیل | بەڵ دەروون جە مەیل باڵات ببۆ کەیل |
جە ماسیوای تۆ فارغ بۆ حاڵم | بەڵ نەدۆم ئازار شوومی خەیاڵم |
یەک دڵ بوو چەنی عەشقی دیدارت | گیان کەروو فیدای دیدەی خومارت |
موبارەکت بۆ بەزمی نەو وە خەیر
editموبارەکت بۆ بەزمی نەو وە خەیر | توخوا تەنخوای من خاسخاس بکەر سەیر |
سێر کەر تەماشای ئەو جەمین جامان | وە خوسووس ئازیز شای نەونەمامان |
وەختی ئامۆشۆی ئاما و لواشەن | تەرزەکەی وە بەرز دەورەی سەماشەن |
گرمەی نقارە و لرفەی شەرواڵان | خشپەی پاموورە و زرنگەی خرخاڵان |
چریکەی سڕنا و پریکەی خەندە | پەشێوی زوڵفان ڕیشەی دڵ کەندە |
ئیشارەی وە ناز لەب خەندەی وە نەرم | نمانای خاڵان نە تۆی پەردەی شەرم |
سەرچۆپی وە ناز قۆڵ هوردای دەسماڵ | بریقەی شیشە و لەرەی لیمۆی کاڵ |
ورشەی ستارە نەو زوڵفی بووم زەڕ | چون قەوسوقەزەح گرتەن دەوری وەر |
جەو بەزمی شیرین منیش کەر وە یاد | بەزمتان جەم بۆ دایم وە دڵشاد |
من وێم زووم زانان تاڵەم پەشێوەن | رەفێقم مەینەت، ئەنیسم دێوەن |
خودا وە تۆش دان سەیری نەمامان | وە من ڕەنگ زەردی و ناڵەی بێسامان |
منارە سەدای سەڵاش سەد تەرزەن
editمنارە، سەدای سەڵاش سەد تەرزەن | مزگی، جە شادی دەماخش بەرزەن |
مەی نە خوم چون من نە خەم ئەسیرەن | مەیخانە سەفاش خەیلێ دڵگیرەن |
لوولەی تەراویح وەشوەش مدۆ دەنگ | بێئاهەنگەن تار تەموورەی ئاهەنەگ |
مەرحەبای لیباس تاعەت پۆشانەن | ئەلوەدای کاسکاس بادە نۆشانەن |
ساقی، سا سەد جار وە نازت نازوو | هوردەر وە گوڵبانگ سەدای وَامْتازُوا |
توڕڕەت نە ڕووی خاڵ جەبین سەراوێز | پیاڵەت چون جام «کەچ دار و مەرێز» |
ستارەت نە شەو توڕڕەی قەترانی | هوەیدا و پەنهان شەمس پێشانی |
هیلال نە پای شەو نەسیم بۆی نافدا | بنمان نەو شەفەق بادەکەی سافدا |
هەی هیلال، هەی عید، خێزۆ جە یاران | وە ڕەغمی گرۆی پەرهێزگاران |
شادی دەر وە دڵ لای مەیخاراندا | خەفەت دەر وە جەرگ ڕۆزەداراندا |
مەیلت ئارەزووی ئەغیار کەردەبێ
editمەیلت ئارەزووی ئەغیار کەردەبێ | چێش خامەکەت نام مەعدووم بەردەبێ |
بێمنەت جە مەیل ئامای نامەتم | مەمنوونی جە وەفای ڕەشحەی خامەتم |
پەرسابێت چۆنی؟ وێت غەڵەت کەردەن | مەر نمەزانی دووریت چ دەردەن |
گەرمیی بڵێسەی دەروونی دەماخ | دێوەلوولی ئاخ دڵەی پڕ جە داخ |
ئەو بەرد نم نە چەم دیدەی پڕ جە دەرد | ئێد ماڵا ڕووی حەرف خەیاڵی بێگەرد |
نە قەترەی ئەسرین مەندەن نە چەمدا | نە نوختە نە حەرف ئینشای ماتەمدا |
عەرزە شاهیدەن خاس بدیە پێشدا | حەرفی نوختەدار نەمەندەن تێشدا |
مامۆسای سەر ئێڵ شیرین کەلامان
editمامۆسای سەر ئێڵ شیرین کەلامان | تەشریفی خەیرت باوەر وە لامان |
نە شنۆی بەدکار، نە بۆی بەدوازەن | وەحشییان هەمراز، تەیران دەم سازەن |
شەتاوان چون سەیل دیدەمەن جاری | پێچ مدان چەنی زامانی کاری |
تۆ نە سەرگوزەشت سزای دەردی لەیل | من نە حیکایەت ئازیزی بێمەیل |
ساتێ پەی وێما بنیشمێ وە شاد | بەو ڕازانەوە خەم بدەین وە باد |
تا فەڵەک دیسان نەی ڕاگوزەردا | بوینمێ چێشش ها نە ژێر سەردا |
مامۆستای شیرین شۆخی دیدە مەست
editمامۆستای شیرین، شۆخی دیدە مەست | جە مەکتەبخانەی مەدرەسەی ئەلەست |
دیدەش مەکتەبی قەدەر سزادا | نیمنیگاش تالیم تفڵی قەزادا |
سەرنووکی موژەش مەکەردش تەقریر | راستی پەی تیر تەدبیر تەقدیر |
تۆ پەی تەعلیمش نە ڕای جەختەنی | ئەڵبەت یا سەرسەخت یا بەدبەختەنی |
مەجنوونەکەی وێڵ شەیدای باڵای تۆ
editمەجنوونەکەی وێڵ شەیدای باڵای تۆ | سەلام کیانا وە خاکی پای تۆ |
وێش جە تاوی دەرد باری خەمان بەرد | جادەی مەینەت گرت، وێڵبی هەرد ئەو هەرد |
دڵ ئەمیرشەن جە لات ئەسیرەن | چون تاوانکاران بەندی زنجیرەن |
ئامان سەد ئامان خاس نیگاش دارە | وەرنە ئاروفتەن زوو مبۆ پارە |
مەنزڵگەی دیدەم ئاوپاشی کەردەن
editمەنزڵگەی دیدەم ئاوپاشی کەردەن | چەشمەندازی بەرز بێتۆز و گەردەن |
شێوەت با بەیۆ ئەر مەیلش بارۆ | بەڵام بویەرۆ ئەر بەد بویارۆ |
من کە دڵ دایم نە واوەیلمەن
editمن کە دڵ دایم نە واوەیلمەن | غەرقی موتاڵای خاڵی لەیلمەن |
چ باکی تانەی تەوەنتاومەن | شەوقی موتاڵای ڕووی کتاومەن؟! |