قصہ سیف الملوک/15
15. استغنا (بے پرواہی) دی منزل دا ذکر
بے پرواہ دی منزل ناہیں جس وچ سود سوداگر
بے نیازی دی چکھّ اگے دو جگّ ککھّ برابر
ستّ دریا اوتھے ہکّ قطرہ ستّ دوزخ چنگاری
اٹھ بہشت ہوئے گمّ سارے نہ ہکّ پھلّ بہاری
باغ بہشت ویرانے دسدے دوزخ سارے بجھے
کیڑے دے منہ سو سو ہاتھی خسخس وانگر سجھے
جس جنگل دے کیڑے دے منہ سو سو ہاتھی ویندا
کالا کاگ جدوں رجّ کھاوے پھیر کی باقی رہندا
لکھ ملائک نوری غم تھیں وانگ پتنگاں جلیا
تاں ہکّ آدم خاکی والا روشن دیوا بلیا
لاکھ جسا توفانے اندر ڈبّ بے-روح ہویا سی
اس درگاہ اندر مکبولی تاں ہکّ نوح ہویا سی
سے لشکر ہکّ مچھر مارے ہکّ خلیل اعظم توں
لکھ معصوم شہید ہوئے سن ہکّ موسیٰ دے دم توں
لکھ خلقت گلّ جنجو پائے خارز ہوئے ایمانوں
تاں ہکّ مہتر عیسیٰ ہویا محرم سر-ہکانوں
لکھ جانی لکھ چتّ وکائے سنے چتاں دے سائیں
تاں مئراج ہویا ہکّ راتیں خاتم نبیاں تائیں
نویں پرانے چنگے مندے اتھے خبر نہ کائی
خاہے گریا زاری کیجے خاہے کرو نہ بھائی
جے کر سبھ جہان محمد بھجن مثل کبابے
اس منزل وچ مالم ہندا وانگ خیالے خابے
جے لکھ جاناں صدقے ہوون جھلّ کے تیغ پرم دی
کجھ پرواہ نہیں دریاوے ہکّ قطرے شبنم دی
جے لکھ سیس رلن وچ خاک کر کے عشقَ پیارا
جیوں سورج دے نوروں چھپیا ذرہ ہکّ نکارا
سبھ اسمان جھڑن تاں جاپے پتّ درختوں جھڑیا
چوداں طبق ڈبن تاں جویں ککھّ باروں ہکّ کھڑیا
دوئیے جہان محمد بخشا جے سبھ ہون نبودے
گھٹّ ہویا ہکّ ریتوں دانہ وچ تھلاں دے بھودے
آدم جنّ ہوون قربانی کنی ہکو برانی
جیو جامے جل جاون سارے کھتھا وال حیوانی
جے سبھ عالم فانی ہوون اوتھے کجھ نہ خطرہ
کی ہویا کے گھاٹا وادھا گیا سمندروں قطرہ
کتھے آدم کتھے پریاں کتھے ہور فرشتے
کتھے شاہ امیر سوداگر کتھے ہور سرشتے
کتھے نی اوہ بدن نورانی کتھے جانی پاکاں
ہے کی تھاں محمد بخشا واؤ پانی اگّ خاکاں
جو ہویا جو ہوسن اگوں کیا نیکی کیا بدیاں
بے پرواہی دے وچ نیڑے کد قطرے تھیں ودھیاں
سہل نہیں ایہہ وادی بھائی سہل تکیندے جاہل
عملاں دا ایہہ حالَ محمد پر ہو بہو نہ قایل
جے نت کریں جہان ہکّ پینڈا متّ جانیں کجھ ٹریا
پرط تکیں تاں اوہنیں پیریں دو تنّ قدم نہ دھریا
کس سالک اس رستے ٹرکے اوڑک انت لیا سی
اس دردے دا دارو بھائی کس دے ہتھ پیا سی
جے ٹرنوں دقّ ہو کھلوویں مار سجن دی وگے
جے دوڑیں تاں کیڑ تلی دی سدا اگے ہی اگے
نہیں کھلونا لایق تینوں نہ ٹریاں پندھ مکدا
مشکل کم پیا سر تیرے کوئی علاج نہ ڈھکدا
نہ سر مار اتے سر ماریں تر تے بیٹھ چپیتا
چھڈّ دے کم اتے کم کر خاں یاد نہ آئی کیتا
نالے ترک کموں کر بندے نالے کم کمائیں
اپنا ہی کم کریں نہ تھوڑا زور بتھیرا لائیں
جیکر کار تیری ہے کاری رہیں لگا نت کارے
جیکر کار نہ کاری آوے بیٹھ اتھے بیکارے
ترک کریں اس سارے کموں جو کجھ کیتوئی اگے
کرنا تے نہ کرنا تیرا ایہو چنگا لگے
اول سکھ شناس محمد لایق کار کرن دی
جب لگّ کار بے کار نہ پرکھیں کرنی ہے کد بندی
لاکھ کروڑ اساں تھیں چنگے خاک ہوئے اس جائی
جے جگ ہوئے نہ ہوئے ایتھے ہے پرواہ نہ کائی
کار کریں جو کہے کاریگر کریں ہنکار نہ کاروں
عملاں تے دھر آس نہ ذرہ فضل منگیں سرکاروں