قصہ سیف الملوک/60
60. وفات یافتنِ بادشاہِ عالی درجات یئنی
عاصم سانیئے جم
(جمشید ثانی شاہ عاصم دی وفات)
روزوں رات انھیری آوے راتوں روز نورانی
مکر فریب دغا کر ٹھگے کم ایہو اسمانی
اکے نوں چا گگن چڑھاندا وانگو سورج پاکے
اک پچھاویں وانگ محمد خوش رہے وچ خاکے
اوہو دانا وچ جہاناں جو ہر کم دی واری
بولی-بازی اسمانے تائیں جانے نہ اعتباری
عزت تے اقبال اوہدے تے کرے نہیں مغروری
نہ وچ شامت تے بدبختی چھوڑے تروڑ صبوری
دنیاں دا غم کھاوے ناہیں جو آوے سر چاوے
آخر دا کر خرچ محمد راضی ہو گھر جاوے
عاصم شاہ عبادت کردا جانوں دلوں زبانی
درد فراقَ مجازی اندر کھلے سر ہکانی
بھلی عشرت عیش جہانی لگی چھک ہکانی
باقی ولّ محبت اٹھی ایہہ جگّ سجھیوسُ فانی
فانی دی اشنائی کولوں دل بے زار ہویا سی
باقی ولّ محمد بخشا اٹھ سوار ہویا سی
ذکر شہادت کلمے پڑھدا خوشیاں نال مراداں
عاصم شاہ پکے گھر ٹریا چھڈّ کچیاں بنیاداں
پنجر وچ اداسی ہوئی بلبل مست چمن دی
پھاہی گر نے لائی کڑکی قید مکی جل-انّ دی
عاصم شاہ بلایا بیٹا سینے چھک لگایا
پند نصیحت دتی نالے الوداع بلایا
سکھی وسیں توں صیف-ملوکا ٹریا باپ سفر نوں
ماتم سوگ نہ کرو سفر دا چلے اصلی گھر نوں
جاں تدھ سفر تیاری کیتی لگی اساں جدائی
مڑ مڑ موڑ رہے ساں تینوں خبر نہ آہی کائی
جہنا چھک سجن دی لگی پھیر نہیں مڑ بہندے
اج سانوں کوئی موڑ نہ سکدا نہ موڑے ہن رہندے
الوداع تساں تھیں مینوں کیتا یاد سہیلی
اﷲ بیلی جان اکیلی چلی چھوڑ حویلی
لے کے نال گیا جو آیا قاصد تیز سجن دا
عاصم شاہ پیالہ پیتا ہویا آہر دفن دا
حرماں اندر گریازاری حدوں ہوئی زیادہ
آہیں ڈھاہیں کھلیں باہیں روندا کھلا شاہزادہ
میر وزیر رعیت روندی لشکر دے سرکردے
کیوں شاہا منہ کج اساں تھیں ہو چلیوں پسپردے
تدھ نہیں پرواہ اساڈی ہوراں خدمتگاراں
کون اسانوں یاد کریسی یار ملے جد یاراں
سانوں لکھ محتاجی آہی درشن دے سدھرائے
اک اک دم دی صحبت تیری سو سو عیب گوائے
اک اک سخن مبارک تیرا آہا لئل رومانی
ہر ہر پند تساڈے اندر ہر دل دی زندگانی
لطفَ احسان مروت شفقت کرسی کون اجیہی
شالہ چھک محبت تیری کدے نہ ہووے بیہی
مغفرت کرے ربّ تینوں دیندے اسیں دوائیں
راضی رہیں اساں پر دائم متھے وٹّ نہ پائیں
کفن صندوق تیار کیتو نے غسل دتا علماواں
ظاہر باطن چھتر نورانی سر پر کردے چھاواں
نال ادب دے کفن پہنایا بند سوہنے دنکائے
کیسر امبر عطر گلابوں بھر شیشے چھنکائے
شہر خموشاں دے ولّ چڑھیا عاصم شاہ مصر دا
فوجاں دا کجھ انت نہ رہا صدقہ گنج گوہر دا
اوس نگر وچ اگے آہے اس تھیں وڈے وڈیرے
شاہی چھوڑ رہا ہو بردا دھرت اتے کر ڈیرے
جاں تابوت پیو دا ٹریا صیف-ملوک شہزادے
صدقے خیر خیرائت دتی حدوں بہت زیادے
رپے مہراں لئل جواہر مانک موتی ہیرے
اس تابوت اتوں سن سٹے چن چن رجے کیرے
جیوں کر صیف-ملوکے اتے بابل سی زر لائی
تویں صیف-ملوک پیو دی کھٹی گھول گھمائی
قدر موافک صدقے دتے کر اسقاط زنازا
شاہ محل وچ داخل ہویا بند کیتا دروازہ
فاتحہ آکھ گھراں نوں آئے روندے تلیاں ملدے
ہائِ ہائِ دنیاں تے کس رہنا بھلے بھلیرے چلدے
ایہہ پل پور لنگھاون ہارا جو آیا اس ٹرنا
کون مقامی ہر دے سر تے کوچ نکارا گھرنا
دنیاں باغ پرانا بھائی نویں نویں پھلّ بندے
پھلن ساتھ چنیندے بائزے اک کوئی روز وسندے
ہر اک شاخ عمر دی نالوں توڑ کھڑے جد مالی
پتاں پھلاں پوے وچھوڑا رو رو کہندی ڈالی
پیٹوں پاڑ شگوفے کڈھے پھلّ ہووے رنگ والے
مالی تروڑ بازاریں سٹے برے وچھوڑے ڈالے
اساں ایہناں کد ملنا مڑ کے پئی ہمیش جدائی
روون پھلّ محمد بخشا رجّ نہ شاخ ہنڈھائی
کئی بہاراں ہو ہو گئیاں ڈھٹھے پتّ بچارے
کئی ہزاراں بھور گلاں دے کر کر گئے نظارے
جاندے کتے نہ نظریں آئے گل پھلّ بھور ہزاراں
دستاراں سر مٹی ہوئے سینکڑیاں سرداراں
لاکھاں سرو آزاد اچیرے ہو ڈھٹھے سر پرنے
لکھ لالے رنگ لعلاں والے گالے داغ ہجر نے
کہاں گئے جمشید فریدوں کہاں سکندر دارا
افلاطون ارسطو کتھے کردے عقل پسارا
کیکاؤس سیاؤس کتھے بہمن ناگ ڈنگالا
کیخسرو تے رستم دستاں سام نہ ہویا سمبھالا
دنیاں نال نہ گئی کسے دے ٹر ٹر گئے اکلے
اوہو بھلے جہنا چھنڈ رکھے اس دھوڑوں ہتھ پلے
جمدڑیاں وچ خاکوں ستے چکڑ پیر نہ بھریا
اس جوئے جس بازی لائی کس نہیں دھن ہریا
دانشمنداں دا کم ناہیں دنیاں تے دل لانا
اس وہوٹی لکھ خاوند کیتے جو کیتا سو کھانا
جس چھڈی ایہہ بچے کھانی سوئیؤ سگھڑ سیانا
ایسی ڈائن نال محمد کاہنوں عقد پڑھانا
نت نویں ایہہ بن بن بہندی بڈھی مول نہ دسدی
ہر اک سنگ کریندی گوشے نہیں اکے پر وسدی
سوئیؤ نہں لگاندا اس دا شامت آئی جس دی
ہر بھرتے دا بھرتا کیتوسُ بنی محمد کس دی
ہو ہو گئے تخت دے سائیں تاج سراں پر دھر کے
مہاراجے سلطان کہائے شان اچیرا کر کے
ننگیں پیریں گئے بیدیشیں خاک رلے سبھ مر کے
کرو کی مان محمد بخشا رہو نمانے ڈر کے
ڈیوڈھ
ماتم سوگ سنسار تمامی جائ خوشی دی ناہیں، سمجھ کداہیں
اک اک قدم شاہاں دے سر تے خلق ٹرے جو راہیں، مارے پاہیں
پھیر نہیں مڑ آون لگے نیر گئے وگ واہیں، کھوکے لاہیں
جو کریئے سو اج محمد بھلک نہ ہوگ اتھائیں، بھرسیں آہیں
پینگھاں بہت ہلارے چڑھیاں ترٹ زمیں پر جھڑیاں
کڑیاں پھیر نہ مڑیاں پیکے ساہریاں چھک کھڑیاں
موتی کد ملے مڑ سپاں ونجھ پئے وچ لڑیاں
ڈگیاں پھلیاں خاکو رلیاں پھیر رکھیں کد چڑھیاں
جت ولّ ویکھو فکر جدائی کتے ملاپ نہ سکھ دا
لمب انگار نہ کٹھے رہسن ات غم دھوآں دھکھدا
سن مرلی دی لکڑ کولوں درد وچھوڑا رکھ دا
سبھنا دا ایہہ حالَ محمد کہو کی حالَ منکھ دا
مٹی گھٹے رلدا جاندا جو کوئی سندر مکھ سی
گھاٹ ملے دل رلیا ناہیں تاں کس کس دی بھکھ سی
دکھ دکھا گئے ٹر اگے جہناں اساڈا دکھ سی
مطلب دے افسوس محمد کون اساں لئی جھکھسی
کتھے گلّ گیوں اٹھ کتھے کر کجھ سرت فقیرا
قصہ چھوڑ وڑیں وچ جالاں بھجّ بھجّ ترت فقیرا
ہور رضا قضاع منی سی جو کجھ ربّ ارادہ
ماتم فاتحہ خیر درودوں فارغ ہویا شاہزادہ
ٹھپّ کتاب غماں دی رکھی شادی دفتر پھولے
جیون کے تؤں اقبال حکومت پین نہ دتے رولے
نویں لئے سروپا وزیراں صدر چڑھے مڑ سدرے
فوجاں رعیت اندر ورتے خلعت قدر-ب-قدرے
کردا عدل انصاف شاہزادہ خلق مراداں تکے
سخت سزا تمبیہاں لیندے ظالم چور اچکے
میلی نظرے ویکھ نہ سکے باز کبوتر تائیں
پتن تے رل پانی پیندے شیر ببر تے گائیں
بھیڈاں تے بگھیاڑ اکٹھے پھردے وچ اجاڑاں
کوئی کسے نوں چھیڑ نہ سکے عدل جھکائیاں واڑاں
پیو دادے دے کسب ہنر تھیں ہر کوئی کرے کمائیاں
دھاڑے-مارو کرن مزوری چور کریندے لائیاں
جس جس کم دے لایق کوئی تس تس کم تے لایا
دانشمنداں لایق داراں پایا عالی پایا
ملکاں اندر خوشیاں خوشیاں دیندا جگّ دوائیں
زلِ اﷲ اساڈے سر تے رہے قیامت تائیں
ظلم ستم دا پٹّ گوایا جس نے تخم زمینوں
عالم اتے دیوا بلیا صدق اسلاموں دینوں
لنگر درس لوائے شہریں راہاں وچ سبیلاں
آس منداں دی آس پچاوے بجھے شاہ دلیلاں
نال بدیع-جمال پری دے رجّ رجّ خوشیاں کردا
اول کوڑا زہر محمد مٹھا پھل صبر دا
عاشق تے معشوق دوہاں دے چانن چین اجالا
شاہ-پری دے پیٹوں ہویا بیٹا صورتَ والا
دم دم شکر الٰہی پڑھدے پنیاں سبھ مراداں
بہتی عمر گزاری دوہاں عیشاں نال صواداں