قوجه حسن دايى

قوجه حسن دايى
محرری: رضا توفيق

قوجه حسن دايى


اصسز داغلر، كور اورمانلر، آقار صولر كچه‌رك؛
روم‌ايلىٰ‌نك بر ياننىى، ياپه يالكز دولاشدم.
ياز كونيدى؛ اوزاقلردن مزارلغى سچه‌رك،
صباح وقتى چوقورده بر ويران كويه اولاشدم .

سيسلىى برداغ اتكنده، ايسلى بر قاچ أوجكز.
بر اومانك كولكه‌سنده دالغين دالغين اويوردى..
چردن چوپدن چاتلمش بر ويرانه‌يدى كويجكز!
كشجه داغدن قوردلر اينر، دولانيردى او يوردى.

لكن بيلمم نه حكتدر! او قيرلرده، باغلرده،
بر پريشان كوزه‌للك وار؛ سوداسنه دويولماز.
صولر چاغلار، روزكار آغلار، كشجه كوندوز داغلرده؛
ايرماقلرده ايكيلتى‌دن باشقه بر شى دويولماز.

كستانه‌لك كولكه‌سنده خيال كبى يورورسك؛
بلبل شاقير هر آغاجك بر نازنين دالنده،
تارلالرده كولومسه‌ين چيچكلرك آلنده،
ألا كوزلى كلينلرك كل بكزينى كورورسك!...

أكرى بوكرى كچيدلردن، قومصال دره يانندن
دالغين دالغين كچيوركن٬ كوزى قالير انسانك!
لاله‌لرى آل آل اولمش وحشى قاره اورمانك؛
قدرت ألى قلم چالمش شهيدرك قانندن.

آقشام اوستو بر او داغلره صانكه بر ياس بورونور؛
دومان آلير يوكسكلرده ايصسز قايا باشنى.
هر كلينجك اوزاقلردن بر دامله قان كورونور؛
غزا يرى ظن ايدرسك طوپراغنى٬ طاشنى.

كولكه يورور؛ كويى اوقشار؛ افقى صارار كيزليجه؛
تپه‌لردن يالچين طاشلر آقان صويه سس ويرير.
قارانلقلر اينجى سرپر چاييرلره هر كيجه٬
صباح اولور؛ - پرى كبى - كون، يوزينى كوسترير.

بر دوش كورور كبى كچدم او كيمسه‌سز يرلردن؛
خرمانلره چيقار بر يول بولدم٬ كويه ياناشدم.
يالكز ده‌كل، چوقدن برى بن كوكلمله يولداشدم.
نه دوشوندم ؟ بيلمم نيچون غريبسه‌دم سفردن؟ ...

درت يول آغزينه كلمشم. مسجده پك ياقيندم.
آزيجق دوردم؛ دوغرولدىم. ا طرافمه باقيندم.
بر شئ كوردم: عصرلردن قالمه اولو بر چينار؛
آلتنده يشيل صاريقلى٬ بم‌بياض بر اختيار.

چشمه باشنده آآغاجه ياصلانمش بر امير دى[*]
قايغوسزو دويغوسزدى دنيايه بوش باقيشى.
افسانه‌لر نقش ايدردى انسانه لوش باقيشى،
ياشلى كوربوز بر يوروكدى؛ پاسلانمش بر دميردى.

هيچ اقرانى قالمامشدى!.. كويده وارسه بر أشى،
كولكه‌سنده ديكلندكى قوجه يوجه چيناردى.
بر نشئە‌لى چوجوق كبى دوغان صباح كونشى،
تميز بياض صاقالينى قوپر، سه‌وه‌ر، اوقشاردى.

بو چهره‌يه شن كونشك قهقهه‌سى وروردى:
لكن قوجه قارلى داغده آرتق چيچك آچمازدى.
بر ده‌وريلمش كوتوكط كيبى، قيميلداماز دورودى.
بو ضررسزاختياردن قوشلر بيله قاچمازدى.

ياواش ياواش ايلرله‌دم؛ كوچوك بر خندق آشدم؛
اوچ آديم صوكرا، سس‌سزجه اختياره ياناشدم.
سلام ويردم؛ سلا آلدى. توتون ويردم؛ سويندى.
بر مسلمان اولديغمدن تماميله اميندى.
بر قاو چاقدق، چوبوق ياقدق؛ بر آز دومان صاورددق.
كولكه‌لكده خوش بش ايتدك، بر آز يالان صاووردق.
آرامزده سوز اوزادى لافدن لافه آشارق،
« نره‌لى‌سك؟ » ديه صوردى: « استانبوللى!. » ديدمدىى
« سلطان محمود صاغغممى ؟.. » ديدى؛ صوكره، بردن، جوشه‌رق:
« تام بش ييمل عسكرلك ايتدم؛ أكمكنى يدمدى،
هى دولتلو قوجه سلطان !... هى جلاللى آرسلان هى !...
بر قير آته بينر كلير، كلن شاهين صانيردك !...
بيك يكيتك آره‌سنده، بر كوروشده طانيردك!...
آق صقاللى وزيرلرى قارشيسنده تيترردى،
آردى صره دريا كبى قوللر يورر كدردى!...
فرماننه يدى قرال باش أكرمش ديرلردى،
اوليا قوتى اردى: اوكا « ايرمش » ديرلردى.
بز نه موطلو كونلر كوردك ! ده هى كيدى دوران هى!...
دلى‌قانلى‌يدم او زمان؛ قاپوسنده چاووشدم.
بش سنه حدمتدن صوكره، كلدم، كويه قاووشدم.
بر دها چيقمادم آرتق.. تارلا تاقم ايديندم؛
اللى سنه شو طوپراقله كورهش ايتدم؛ ديديندم.

رضا توفيق