مایەی نۆماڵیم کەرێکی دێز بوو

مایەی نۆماڵیم کەرێکی دێز بوو (1955)
by مەزڵووم
303550مایەی نۆماڵیم کەرێکی دێز بوو1955مەزڵووم
مایەی نۆماڵیم کەرێکی دێز بوو چاپۆک و وریا گەلێ بە هێز بوو
هەربەناو کەر بوو ڕەوت و ڕەفتار خۆش عەقڵی زیاتر بوو لە بەعزی بێهۆش
چونکە ئەو کەرە چوست و چالاک بوو دێزێکی پەسەند دەس و چاو پاک بوو
خزمەتم ئەکرد بە ڕۆژ و بە شەو نەمئەدا بە سەد ئێستری خۆشرەو
عەجەب شێرێ بوو بۆ ڕێگە و سەفەر لە دەشت کەژدا چوست و هەڵمەتبەر
***
کاتێکم زانی خەبەریان هێنا قاچی کەرە دێز لە بنا شکا
کە دیم کەرە دێز شل و شێواو بوو سەبرم لێبڕا چاوم لێڵاو بوو
هاتمە گوفتار لە ڕووی قار و قین ئەمە چ کەسە لە ڕووی سەرزەمین
کێ وا جەسوورە ساحێب زۆر و سام قاچی ئەم کەرەی جیا کرد لە ئەندام؟
شەرتە هەقی خۆم، بۆخۆم بسێنم ڕیشەکێشی کەم جەرگی دەربێنم
***
زانی غەزەبناک دڵم بە جۆشە بۆ قەساسی ئەو دڵ بە خرۆشە
بە ڕەسم و تەعزیم هاتە پێشەوە وتەی شیرین مەعنا کێشەوە
وتی غەم مەخۆ مەکێشە ئازار هەقم بسێنی ڕەحیم و غەفار
ئەم ئیشە ئیشی - - - - - ئیشی شێخ ڕەشید کە خزمی خۆتە
***
وەرنە کەسی تر چ حەدی هەیە تەجاوز بکا بەم دەرەجەیە
منیش ئومێد و ڕەجام وەهایە بۆ قەساسی من مەسڵەحەت بوایە
وتم کەر دێز قسەت مەقبوولە قەناعەت ئەکەم لە لام مەعقولە
ئەمن خۆش ئەبم ساڵح خۆش نابێ بەم مەسڵەحەتە قەت ڕازی نابێ
گەرچی خزمیشین عەفویان ناکا خوێنی کەرە دێز تاقیق گوم ناکا
***
ساحێب تفەنگ و دەمانچە و تیرە ژێرەوژوور ئەکا خاکی فەقیرە
مەعلوم دیارە لە لام ڕۆشنە خوێنی کەرە دێز دەبێ بە فیتنە
هاتەوە گوفتار بە داد و ئامان وتی «سەید ئەحمەد» دەسم بە دامان
من قاچم شکاو حاڵم بێفەڕە مەڵێن کەرە دێز هەر مایەی شەڕە
***
لە حقوقی من گەردن ئازابن مەحفوز لە فیتنە و بەڵای خودا بن
تۆش ئەگەر مەردی مەردی بنوێنە ساڵح ڕازی کە دڵی مەشکێنە
ئەمن بە قسەی ئەو کەری فەقیر چوومە لای ساڵح بە فیکر و تەدبیر
وتم براکەم بە نەسسی خەبەر هەر کەس ئیسلام بێ بەڵای دێتە سەر
***
ئیستاش کەرە دێز قاچی شکاوە ئەڵبەت خوداوەند ئەوەندەی داوە
هەرچەند قاتیلی «شێخ ڕەشید» بووە ئەمری خودایە و ئەو سەبەب بووە
ئەبێ سابیر بین قەناعەت بکەین کاری خودایە کەس عاجز نەکەین
وتی: چی بڵێم قسەم نەماوە پەتی «تەمورم» یەکجار بڕاوە
***
ئەهلی فەقیرە سیغار و کیبار ئەمکردن بە پەند واتەی ڕۆژگار
لە حقوقی خۆم سەرفی نەزەر بێ گەردن ئازا بن گەر هەزار کەر بێ
کەرە دێز چونکە لەفزی شیرین بوو لە بۆ دوژمنان مایەی خۆشبین بوو
***
کەرە دێزم ڕۆ کەرە دێزم ڕۆ موتیعی فەرمان هیچ نەڕێژم ڕو
کاسبی فەقیر هیچ نەزانم ڕۆ سابیر و شکور بێ کاو دانم ڕۆ
ئازا و گورجۆگۆڵ ڕێی کاروانم ڕۆ شێری مەیدانی گشت کەرانم ڕۆ
***
هەتا تۆ مابووی هیچ باکم نەبوو غەم و غائیلەی خۆراکم نەبوو
کەرە دێزم بوو، بۆ ئەخزی مەعاش هەر کەرە دێز بوو بۆ کاروان و ئاش
ئێستا تۆ ڕۆییت باڵت شکانم سەر و ژێرت کرد باری ژیانم
دوعایە ئەکەم ڕەببی گیرا بێ سەبەبکارەکەت غەرقی بەڵا بێ


This work is first published in Iraq and is now in the public domain because its copyright protection has expired by virtue of the Law No. 3 of 1971 on Copyright, amended 2004 by Order No. 83, Amendment to the Copyright Law. The work meets one of the following criteria:
  • It is an anonymous work or pseudonymous work and 50 years have passed since the year of its publication
  • It is a work where the copyright holder is a legal entity or a work of applied art and 50 years have passed since the year of its publication
  • It is a photographic or cinematic work that is not compositive (artistic in nature) first published before 1 January 1999
  • It is work published in Iraq before 1 January 1954, and the author died before 1 January 1979
  • It is another kind of work, and 50 years have passed since the year of death of the author (or last-surviving author)
  • It is one of "collections of official documents, such as texts of international laws, regulations and agreements, judicial judgements and various official documents."
  • It is the work of a body corporate, public or private, published by January 1st, 1980 (Article 20, 1971 law).