ناردنی شەماڵ و پەنا پێ بردنی

ناردنی شەماڵ و پەنا پێ بردنی (1941)
by ئاغا عینایەت
308224ناردنی شەماڵ و پەنا پێ بردنی1941ئاغا عینایەت
یەک ڕۆ نیشتە بیم نە گۆشەی زیندان ڕەنگ زەرد و زایف تەن لوخت و عوریان
دڵ پڕ نە زووخاو دەردی پنهانی سەر نیام وە بان کاسەی زرانی
دەس کەمەند کەردم نە دەوری زانوو نە دەریای بێپەی هەر باڵ مەشانوو
قامەت خەمیدە لوول وەردەن وە هەم تاویای بۆتەی هەتیتەی ستەم
زەلیل و زگار دڵ پڕ نە حەسرەت کەوتەی سۆچیای نار و زوڵمی سەخت
بێ قەدر و قیمەت بێ یار بێ یاوەر کەسیف و موحتاج مەبغووزی نەبەز
ڕەنگم چون خەزان پایزان زەردەن سەرتاپای تەنم ئالوودەی دەردەن
هەر دەردەن مەدۆم وە ڕووی زەمیندا هەر ڕۆ دەردێ تەر ها نە کەمیندا
یەک دەم ئاسایش پەیمان نەمەندەن هەر ساتێ سەد جۆر گیان لێمان سەندەن
هەشت ساڵەن وەی تەور نەی زیندانی تار گرفتاری دەس زاڵم و ئەغیار
غەریب و بێکەس پاشیای شاران تەفرەقە و تەقسیم دوور کەفتەی یاران
ڕەفێقان تەمام یەک جە یەک بەتەر غەرقەن نە گێجاو دەریای پڕ خەتەر
قەومان و خوێشان هەر یەک نە شارێ هەر یەک گرفتار دەستی ئەغیارێ
ئەوەند زووخاوان زیندانان وەردەن لووان حەسرەتان وە گڵکۆ بەردەن
چێش واچوون جەو وەخت نەزعی گیان کێشان نە یار نە یاوەر نە قەوم نە خوێشان
هەرچی چەم مەدان پەرێ خەمخوارێ کەس دیار نەبێ جە هیچ دیارێ
ئەڵهای فرزەندان مەکەردەن تاو تاو دڵ ئەر سەنگ مەبی سەنگ مەبی وە ئاو
وەلحاسڵ وەی تەور نە گۆشەی زیندان وە بێ ناز کەفتە تا بەر مەشی گیان
دەردەم یەک نەفەر حازر مەکەردەن نەعشی ئەو وە حەبس تاریک مەوەردەن
نەو جا کەفتە بێ یەک شەوانەڕۆ تا دوکتور بەیۆ تەسدیق بکەرۆ
ئەو سا مەوەردن وە کەناری شار بێ قەدر و حورمەت بە وێنەی ئەغیار
یاران عەزیزان گرانەن دەردم ئینە دیم وە چەم هەر مام نەمەردم
هەر جە ئارۆوە تا عەهدی ئادەم سەدەمەی وەی سەخت کەس نەدیەن وە چەم
ئارەزووم ئێدەن وەی دنیای فانی قاسیدێ مەحرەم ڕازی نیهانی
باخەبەر نە حاڵ جەمعی زیندانی بکیانوون وە لای یارانی گیانی
سەرگوزەشتەمان تەمامیی یەکسەر مەنزڵ وە مەنزڵ پێشان دۆ خەبەر
تەفەککور کەردم غەیر جە بای شەماڵ مەحرەمی ڕازەن حاڵزانی ئەحواڵ
زەحمەت کێش بییەن پەرێ بەدبەختان سەفا بەخش بییەن پەرێ زام سەختان
هەر ئەو مەتاوۆ ئەنجام بدۆ کار کارش هەر ئێدەن هەر سوب تا ئێوار
طرفة العینێ دنیا تەی کەرۆ هەر خەبەرێ بۆ مارۆ و مەوەرۆ
شەماڵ فیدات بام گرانەن دەردم فەریادڕەسی کەر وەرنە ها مەردم
شەماڵ ئامانەن مەدارا مەکەر ڕاگەی وڵایەت بگێرە نە وەر
یاخوا وێران بۆ ئەسفەهان تەمام بییەن وە دۆزەخ ئێمەی خاس و عام
حەرەکەت بکەر جەی وەر مەکانە یاخوا بۆ وە جێی باوەقوشخانە
ڕاگەی دلیجان بگێرە نە وەر مەنزڵگان نەو جا لادێ نیگا کەر
ئەر مەیلی سەیران نەتەنز و کاشان نە سەری ڕاتەن بویەر نە لاشان
نەو جا وییەردی منارانی بەرز بەرق مەدۆ وە هەم وە سەد هەزار تەرز
مەعسوومەی قومەن گرتەنش قەرار وە زاهیر مەدفوون وە باتن بێدار
شەماڵ دەخیلەن ئامان سەد ئامان زەلیل و بەدبەخت دەستم وە دامان
هەر تا مەتاوی نەو جا ساکن بەر پەی نەجاتمان ئیلتیماس بکەر
مەلجەء و پەنای شاهـ و دەروێشەن ئاگا نە ئەحواڵ بێگانە و خوێشەن
پەرێ تەقسیرات زوانم لەنگەن دەستگیری کەرۆ عەرسەمان تەنگەن
غەریب و بێکەس بێنەوا و فەقیر بێ دوون بێ جیهەت هەشت ساڵ نە زنجیر
غیرەت هەر لایق وە ئەوان بییەن ئومێدی حەیات نە دەس بەرشییەن
دمای عەرزە و حاڵ مەدارا مەکەر دوو ڕا نەو جا هەن خاس تەشخیس بدەر
دەستی ڕاست جادەی شەهری تەهرانەن ئیشتیبا نەبۆ دەخیل ئامانەن
نە ئەو جا مەویەر ئامان هۆشت بۆ نەوا ئاسیبێ وە تۆیچ بیاوۆ
دارالمظلمەن قەتڵگای عامەن مەنبەعی سدوور حوکم و ئەحکامەن
هەشت ساڵەن تەمام ئێمە بێ تەقسیر عەرز و حاڵ مەدەین وە شاهـ و وەزیر
ئەسڵەن جوابێ پەی ئێمە نییەن زوڵمێ وەی سەختی کەی بی کێ دییەن
شەماڵ دەسی چەپ جادەی عێراقەن بگێرە نە وەر تاقەتم تاقەن
مەنزڵ وە مەنزڵ تا سوڵتان ئاباد سەیری وێت کەرە تۆ وە خاتر شاد
نە ڕای هەمەدان حەرەکەت خاسەن زووتەر مەیاوی مەسڵەحەت پاسەن
هەر وەخت کە یاوای وە کۆهی ئەلوەند لادە نیگا کەر بەو سەحرا و دەروەند
هەمەدان یاگەی پڕ سەفا و سەیرەن پایتەختی قەدیم شاهـ و وەزیرەن
نەو جا نیگا کەر پەی کۆهانی بەرز خەتخەت و ڕەنگ ڕەنگ هەر یەک وە یەک تەرز
کۆی بیستوونەن نە عالەم بەرزەن نەقش و نیگارش وە هەزار تەرزەن
مەشهووری عامەن ئوستادیی فەرهاد ڕەنجش پەی شیرین یەکسەر شی وە باد
سەیری نەقاشی بیستوون کەردێ ڕەفعی خەستەگیی ڕاگەی دوور کەردێ
ڕشتەی شاهۆکۆ وەر نەدەی نەدەس شەماڵ دەخیلەن تا ئاخر نەفەس
ئەو ڕانموونە پەرێ کوردستان مەیاونۆت بەو جا وە سووک و ئاسان
نەو جا وییەردی پەڕاو دیارەن نە فەرقش دایم تەم و بوخارەن
(دایم الاوقات) وەفراو جارییەن بەرز و بڵندەن خاس دیارییەن
یاگەی کەڵڕەمان میر شکارانەن مەنزڵگای وەهار شەدەلارانەن
سەختیی کۆی پەڕاو مەشهووری عامەن ئەو هەم نە جای وێش ساحێب مەقامەن
تاقەوسان نەپای ئەو نەقشش کنیان کۆسی کەیخەسرەو نەو یاگە ژنیان
شیرین و خەسرەو وە شەودێزەوە تەمام سەرداران شەڕ ئەنگێزەوە
نە وەحش و تیوور هەرچی هەن نە عام کول نەقشش کنیان خولاسەی کەلام
چەشمە و سەراوێ نەو جا جارییەن شەماڵ نیگا کەر خاس دیارییەن
سەیرانگای سەییاح تەمامی دنیان ماچان تەعمیرش هەم تازە کریان
شەماڵ مەویەرە گیانم فیداتەن کرماشان نزیک نە سەری ڕاتەن
شارێ قەشەنگەن پڕ سەفا و سەیرەن بازاڕ خیابان مەغازە و دەیرەن
ئەترافاتی ئەو چەشمە و سەراوەن ئەویچ وە مەسکەن ئێمە حەساوەن
خاس بگێڵ نەو جا سەیرانی وێت کەر قەوم و ئاشنا باوەر وە نەزەر
ئەر دیت ئەشخاسێ پەی ئێمە کەیلەن یا خەفەتبارەن باوەفا و مەیلەن
سەفا و سەلامێ ڕەد و بەدەل کەر سەرگوزەشتەمان پەی ئەو بەیان کەر
بواچە پەنەش حاڵ و باڵمان سووچیای زوڵمەت کۆی زوخاڵمان
جەو دما ئەمری حەرەکەت بدەر وێت ئاسا بناڵ گێجەلوولە وەر
ئامانەت فەرزەن دەخیلەن شەماڵ دیارەن قەندیل وەیسی یەمەن ماڵ
یاگەی ئومێدەن زیارەتگاهەن دەستگیری مەزڵووم پەشت و پەناهەن
سەحرای هۆمەر مل بگێرە نە وەر داخڵ بەر نەو جا بێ خەوف و خەتەر
عالی مەقامەن بڵندەن پایەش ڕاحەت کەر یەک دەم تۆ هەم نە سایەش
ئیخلاس وەرزی کەر وە دیدە و وە گیان سێ یەکێ ئۆمەت وە ئەو بەخشیان
شەماڵ تۆ وەکێل عەرزە و حاڵەنی هەر چەند وێت شەخسێ پڕ کەماڵەنی
غەریب و بێکەس دڵ پڕ نە هیجران هەشت ساڵ گرفتار حەبسی ئەسفەهان
پیر و زەعیف و هەزار لا بەدبەخت ژاکیای دەوران زوڵم و زۆری سەخت
نەحیف و خەفیف مەحرووم جە دنیا ڕیشەی زیندەگی سەد ساڵەم کنیا
یەکجار پەشێوەن حاڵ و باڵمان عالەمش گرتەن بۆی زوخاڵمان
مەحروومی دیدار ئەولاد و دۆسم وەختەن ئسخوانم بەرشۆ نە پۆسم
شەماڵ دەخیلەن هەر تۆ هەنی کەس ئامان دامانش وەر نەدەی نە دەس
عەرز کەر نە خزمەت وەیسی یەمەن ماڵ سەر تا وە دامان بووین وە کۆی زوخاڵ
دوودی هەناسەم بەرمەشۆ کۆ کۆ مەر قرچەی جەرگم نەیاوان وە تۆ؟
مشکڵ گوشادەن پەی کول کەس هەردەم رجال الغیبەن ئەوتادی عالەم
شەماڵ قوربانت ئیستیغاسە کەر تا قەوڵ نەسانی نەو یاگە مەویەر
دمای ئیتمینان بوڵند بەر نە ئەوج سەف ئارایی کەر تیپ تیپ و فەوج فەوج
خیتەی ناو دەروون بگێرە نە وەر چاڵاوە و بێ هەور باوەر وە نەزەر
نەو جا نیگا کەر دەشتی مایدەشتەن سەحرا موسەتتەح ماچی بەهەشتەن
تۆتۆ و بن وە بن چاڵاو بگێڵە نەچیرگای سەیاد هەوارگەی خێڵە
قاعیدە و قانوون کول جە بەین شییەن قەدیم یاگەی عەیش خەوانین بییەن
نەو جا وییەردی دەشتی ماراوەن ئەو جە من بەتەر جەرگش کەواوەن
ئەهالی ماراو عاجز و دڵ ڕێش ئازیەتبارەن پەی زیندانی وێش
شەماڵ دەستی چەپ فەرامۆش مەکەر شالیاوان مەحدوود خاکی ڕوانسەر
ئیسمش مەشهوورەن بیهتەر ئەملاکەن پەی مەردانی ئەوجەرگم چاک چاکەن
ئیسە نە زیندان کەوتەن وە بێکار زەلیل و موحتاج چون گەدای بازار
ئارام و کەم کەم حەرەکەت بکەر قوللە وە قوللە تا وە ڕوانسەر
شەماڵ چەن ڕۆژێ نەو جا مەکان کەر بگێڵە پێشدا ئی سەر تا ئەو سەر
ئێڵاخانی بەرز چەشمە و سەراوەن هەر کەسێ دییەن جەرگش کەواوەن
یاگەی کەڵڕەمان شکارگای خانەن ئەلحەق شا موڵکەن بیهتەر مەکانەن
چەند ساڵ نە دەوران دنیای دوون شییەن یاگەی دەبدەبەی ئەردەڵان بییەن
چەند وەلی نیعمەت چەندێ سەرداران وە عەیش و عیشرەت دنیا ویاران
چەند والی زادە نەو جا پەروەردەن فەڵەک وە ناکام دووبارە بەردەن
چەندێ نۆکەران چەند فەڕاش باشی غوڵام و کەنیز چەنی داواشی
چەند سوپا و لەشکەر کۆس و بەشارەت فەڵەک وە یەک جا کول دا وە غارەت
ئەوەن نازاران کەفتەن وە بێ ناز پەی ئەوان جەرگم مەگێران وە گاز
شەماڵ وە گیانت فەڵەک خدێشەن تا نۆشێ بدۆ سەد نێش نە جێشەن
بویەرە نەو جا دڵ بی وە کەواو بشۆ بنۆشە ئاو کانی سورخاو
بنۆش ئەو شەربەت چەند جام پەیاپەی شەرتمان ئێدەن یادی ئێمە کەی
پشتەو دەرەویان بان زەڕنە تەمام بگێڵە پێشدا وە مەیل و مەرام
زەڕنە مەشهوورەن بێتەر ئێڵاخەن چەند خان خەوانین پەی ئەو وە داخەن
تەعریف و تەحسین ئەو وەر مەکانە هەرچی بواچوون زیاد مەزانە
خەراجیانەن نەو جا دیارەن پەرێ نەعلەی نی ئازیەتبارەن
دمای سیاحەت بان زەڕنە کەردی نەو چەشمە و سەراو ئاوێ سەرد وەردی
چەپ و ڕاست سەیران ئەمڵاکات نەو جا وەشتەرەن نە سەیر باغی ڕۆح ئەفزا
ملەی لۆن نەو جا باوەر وەنەزەر چاڵاوەی گەشن بگێرە نەوەر
نە ملەی گەشن سەر باوەر وە بەر سەیری ئەمڵاکات ڕوانسەر بکەر
چە خاس دڵگیرەن ئەو زێد و ماوا شەماڵ وە گیانت جەرگم شکاوا
بویەرە کەم کەم کڵاو وە کڵاو تا مەشی وە بان چاڵاوەی سورخاو
چەند خان و ئەمیر نەو یاگە نیشتەن عەجایب ئاوەن خوا سروشتەن
ساتێ ڕاحەت کەر باسەفا و سەیرەن سەوز و خوڕەمەن یاگەی نەچیرەن
جۆق جۆق کەڵڕەمان مدران وە پاوە مەیان مەویاران وە لارە مارە
نەو جا ویەردی گڵکێ دیارەن ئامانەن شەماڵ جەرگم خار خارەن
پەی توولی کەلام ئەر تاقەت بارۆ هەر قولە سەنگێ یەک ئیسمێ دارۆ
ئەو تونکە تونکە یەکسەر هەوارەن مەنزڵگای عێڵەن یاگەی دەوارەن
پەی ڕۆی نەدامەت نە جەمعی مەردم چەن وەختێ مەنزڵ نەو جاگە کەردم
ئیسە هەر ئەو فیکر ئەو خیاڵ ئەو خاو سۆچنان جەرگم کەردەن وە کەواو
نە ویر نمەشۆ تا وە ڕۆی مەردەن دین و ئیمانم جە دەسم بەردەن
بەدبەختی بەختەن شەماڵ گیانی تۆ وەر نە من جە کۆ ئەسفەهان جە کۆ
دەس مەدەر نە زام گشت گیانم خەستەن عەقڵ ڕای تەقدیر هیچ وەخت نەبەستەن
شەماڵ مای میرەن جە حەد بەرشییەن شکارگای قەدیم حکوومەت بییەن
ڕاحەت کەر نەوجا یەک شەوانە و ڕۆ تەمام سەیران کەر خاکی جوانڕۆ
شەماڵ هۆشت بۆ گیانم فیداتەن سەراوگەڕ نەو جا نەچێری پاتەن
ئامانەن دەخیل چێش مەکەری پێم ها وەختەن ئایر یەکجار بشۆ لێم
حوبولوەتەنەن نیسفولئیمانەن فەرموودە و تەسدیق پێغەمبەرانەن
تا سەیری شاهۆ تەمام نەکەری تەشریف وە دێهات پاین نەوەری
مای میرەن بەرزەن سەفا ماوەرۆ نیگا کەر نەو جا تا چەم کار کەرۆ
هەر جا مەیلت هەن یەکسەر دیارەن ئەر سەحرا و دەشتەن ئەگەر کۆسارەن
ئای شەماڵ یەکجار گرانەن دەردم چەند شەوان نەو جا وە ڕۆ ئاوەردم
چەنی چەند سەیاد ڕەفێقی خۆشخۆ کارم هەر ئید بی هەر شەو تا وە ڕۆ
سەحەر هۆرێزە نە ئەو سەر کڵاو تەشریف بەر وە بان کانییەکەی مەڕیاو
ئاوی حەیاتەن جامێ بنۆشە وە گیانت شەماڵ قەلبم بێهۆشە
ئاخێزکەر نەو جا کەل بەورەوارەن گوزەرگای عێڵەن ڕاگەی هەوارەن
چەند ماجەمینان نەو جا وییەردەن چەنێ نازاران حەسرەتان بەردەن
چەند خان خەوانین ئامان و شییەن کۆچ و تەڵمیت بار ڕەنگینش دییەن
بویەرە نەوجا سێ خڕان تەی کەر شانشینەکە باوەر ئەو نەزەر
شانشینەکەی ساناو مەشهوورەن پەی تۆ نزیکەن پەی ئێمە دوورەن
شەماڵ نیگا کەر هەوارێ وەشەن نیشتەن نەو یاگە تەمام دڵکەشەن
بنیشە نەو جا باسەفا و بەرزەن سەیران نە ئەو جا وە هەزار تەرزەن
بەردی کەشکانەن نە ئەو یاگەی بەرز مەنزڵگای شەوەن وەختی کەڵەهەرز
چگاکی ساناو مەعرووفەن نەو جا بەرز و قەشەنگەن پەرێ تەماشا
کانی هەمرۆئی نە سەری ڕاتەن سەرکێشی کەرە گیانم فیداتەن
چاشتەوەر نەو جا چە خاس دیارەن هەمیشە و دایم پڕ نە شکارەن
کەلی کۆلیجێ یاگەی هەواران باسەفا و سەیرەن جاگەی شکارەن
مەنزڵگای شەو بێ نە وەختی شکار مەگێڵاین پێشدا دیار وە دیار
چەند وەختێ نەو جا وە عەیش و عیشرەت چەنی ڕەفێقان مەکەردم سوحبەت
کەلی تفەنگچی و تەڵاش نیگا کەر شەو مەنزڵگامان باوەر وەنەزەر
بدیە ئاساری ئێمە نەمەنەن یەکجار هەر ئێدەن گیان جە من سەنەن
شەماڵ یانە گشت بدەر دماوە بشۆوە خدمەت پیر خدری شاوە
یاگەو مەقامش عالیەن نەو جا مەشهوورەن قەدیم وە ساحێو پەنا
مەواچان پیری هەزار ماڵ جافەن فەریاد ڕەس بییەن هەم سینە سافەن
باپیرەی جاف و جوانڕۆ بییەن ئیسە ئەولادش گشت زەبوون بییەن
ئەسیر کێش کریان وە شارانەدا تەفرەقە کریان وە زیندانەدا
سەر گوزەشتەمان تەمام بەیان کەر شەماڵ دەخیلەن بگێرەش کەمەر
واچە هەشت ساڵە غەریب و بێکەس زەلیل و بەدبەخت نییەن فریاد ڕەس
باپیرەمانەن پەی کەی پەرێ چێش هەرتا مەتاوی تەعنە بدەر لێش
ئامانەن شەماڵ نە ویرت نەشۆ کافییەن وەسەن ڕەحمش بجۆشۆ
دمای عەرز و حاڵ نەو جا نیگا کەر چەپ و ڕاس یەکسەر باوەر وە نەزەر
تەمام دیارەن کۆساران جە دوور داڵەهۆ، بەمۆ دەشتی شارەزوور
هەورامان، پاوە وە ئاتەشگاوە شمشێر و سەریاس قشڵاخ تا شاوە
گەرمەزناوەن چەنی ماکوان جە نەزەرگاتەن یەکسەر سەراوان
ساراوەن چەنی بەنیگەز وەشەن چەشمە و سەراوش تەمام دڵکەشەن
جوانڕۆ تەمام نە سەری ڕاتەن بگێڵە پێشدا گیانم فیداتەن
دمای سیاحەت قەدەم ڕەنجە کەر ڕاگەی نیگاگار بگێرە نە وەر
شانی وزیمە تا کەوە شیروان ڕاخێز وە ڕاخێز دەسم وە دامان
بدیە کەڵڕەمان نەو جا چێش کەران جۆق جۆق و فەوج فەوج مەیان مەویەران
مەویەرە ئامان بنی بەرد وە بەرد مەخسووسەن وەشەن سەیری هەوشە زەرد
کەورگی تفەنگچی ئەسڵی مەکانەن یاگەی زەمرەمەی ڕەئیس و خانەن
مەنزڵگای قەدیم سەیادان بییەن هەر وێش مەزانۆ چەند کەسش دییەن
ئێمەیچ چەند ڕۆژێ نە عەهدی وێمان ڕەئیس و مەڕئووس ئید بێ خدێمان
وەلحاسڵ چەند وەخت وە کامەرانی چەنی ڕەفێقان یارانی گیانی
شەوان تا وە ڕۆ وە سەر مەوەردین زەمزەمە و مەزاق شکار مەکەردین
بێ خەف و خەیاڵ بێ ئەندێش نە کەس لاقەید جە تەقدیر فەردی فەریاد ڕەس
چەرخی چەپ ناگاهـ چەرخش وست ئەو کار ناغافڵ پێچاش بەوێنەی تۆمار
شەماڵ بویەرە دەردی دڵ بێشەن ئەر شا ئەر وەزیر ئەگەر دەروێشەن
جوانڕۆ وەشەن بیهتەر وڵاتەن شەماڵ دەخیلەن گیانم فیداتەن
مەکان وە مەکان بگێڵە پێشدا یاگەی کێ بییەن کێ گێڵۆ تێشدا
چەشمە و سەراوان یەک یک بگێڵە گشت یاگەی خانان مەنزڵگای خێڵە
ئاخێز کەر پەرێ دەشتی هەسێران پەی سەیری کاوات یاگەی ئەمیران
نیگاکەر کاوات ئاوش چەند سەردەن گرەوش نە ئاو کول دنیا بەردەن
قوڕەقەڵا بدیە ئاوش زەڵاڵەن شەماڵ بنۆشە نە تۆ حەڵاڵەن
چەمە میرانەن یاگەی سەرداران هەوارگە و مەنزڵ وەختی وەهاران
بێڵەگی خەیلێ نە ئەو وەشتەرەن پەی هەردوو، قەلبم پڕ جە نەشتەرەن
چەمە میرانەن سۆچنان جەرگم بیەن وە باعیس نەزدیکیی مەرگم
چەمە میران بێ مەرکەزی شکار یاگەی عەیش و نۆش مەخسووسەن وەهار
هەوارێ وەشەن یەکجار باسەفان عەیبش هەر ئێدەن دنیا بێوەفان
ئایشە دۆڵ تەی کەر تا وە دارۆمەرد بانی تووان و شیریدەر بگەرد
ملە و دەشتی گەڕ بگێرە نە وەر بیاشۆش سەڕۆ تاوە سەراوگەڕ
هەوارگەی پشتگەڕ سەنگلاخ و سەختەن گاگا مەنزڵگای بەندەی بەدبەختەن
هەر چەن نە ئەنزار نازیبا و زشتەن شەماڵ وە گیانت پەی من بەهەشتەن
ئیسراحەت بکەر نەو چەشمە و سەراو ئامانەن دەخیل جەرگم بی کەواو
دمای ڕاحەتی قەدەم ڕەنجە کەر وێرانەکەی من بگێر ئەو نەزەر
داخڵ بەر نەو جا خەستەگی دەرکەر خاس دیققەت بدەر مەلاحیزەش کەر
وێرانەکەی من نە پای ئەودارەن مەنزڵگای قەدیم لەیل و نەهارەن
دار وەنێ نەو جا گرتەنش قەرار عومرش زیادەن نەدارۆ شومار
سەر بکێش نەوجا بزان کێ مەنەن یاگەی کێ بییەن ئیسە کێش چەنەن


This work is now in the public domain in Iran, because according to the Law for the Protection of Authors, Composers and Artists Rights (1970) its term of copyright has expired for one of the following reasons:
  • The creator(s) died before 22 August 1980, for works that their copyright expired before 22 August 2010 according to the 1970 law.
  • The creator(s) died more than 50 years ago. (Reformation of article 12 - 22 August 2010)

In the following cases works fall into the public domain after 30 years from the date of publication or public presentation (Article 16):

  • Photographic or cinematographic works.
  • In cases where the work belongs to a legal person or rights are transferred to a legal person.