پێنجخشتەکی قانع لەسەر شیعری حەمدی ساحبقڕان (II)

←

پێنجخشتەکی قانع لەسەر شیعری حەمدی ساحبقڕان (1950)
by قانع

→

307309پێنجخشتەکی قانع لەسەر شیعری حەمدی ساحبقڕان1950قانع

تاوێ وەک سۆفی بە ڕیش و شانە و سیواکەوە	لەحزەیێ مەستم بە قەندە و ماشە و تریاکەوە
رۆژێ بێهۆشم چ حەقمە من بە پیس و پاکەوە	وەک هەوا کەوتوومە گێژی گونبەدی ئەفلاکەوە
ڕەبی بیبینم وەکوو کیسرا بە سینەی چاکەوە
هەرکەسێ ئەربابی دڵ بێ جەرگی دایم لەتلەتە	بێ تەماشای بێ دڵیش کە چۆن لە ناز و نیعمەتە
سەیری چەرخی چەرخەکۆنە چۆن خەریکوزەحمەتە	بۆ کەسێ تا سەر وەفاداری نەبوو بێ مروەتە
سەیری ئەسکەندەر ئەکەی ڕۆیی بە مشتێ خاکەوە
پێرێ پاشا بوو فڵانی ئەمڕۆ وا بۆی دەرچووە	دوێ گونی گونداری ئەبڕی ئەمڕۆ خۆی بێ گون بووە
حەق بە حەق نادا زەمانە هەر تەبیعی بەدخووە	چاکە دایم هەر لە پێناوی خراپا ون بووە
گەوهەری دەریا بە دایم وا لە ژێر خاشاکەوە
مەیلی بێ سووڕێ ئەدات و تۆ ئەخاتە ڕیزی میر	ڕۆژی میرێکش ئەخاتە ناو فەلاقە و دار و گیر
ئەبلە دایم خۆش دڵ و پڕ خەمە دانا و ژیر	هەر شکستی ئەهلی مەعنای مەتلەبە دەورانی پیر
ڕەش ئەخاتە سەر سپی پیسیی ئەکاتە پاکەوە
چی بکا عاقل بە بێدەس سەرکز و قانع نەبێ	شەهد و شەککەر تاڵە لای من بۆ خەمم نافع نەبێ
نەفسی بەدگارم لەمەولا گەر تەواو تامع نەبێ	ئینتیقامی خۆم ئەسێنم جەهل ئەگەر مانع نەبێ
شوعلەیی ئاهم ئەنێمە خەرمەنی ئیدراکەوە
من کە جەرگی خۆم کەباب و خوێنی دڵ وەک شەربەتە	ئەو قوڕەی پێواومە بۆ خۆم تاجی فەخر و عیزەتە
چونکە مەشهوورم بە «قانع» کافیە ئەم سەروەتە	خەرقەیی شاهـ و عەسای مووسا لە لام بێقیمەتە
فەخری ئێمە وا بە کەوڵ و پۆست و دارمەشاکەوە
من کە گیرۆدەی زەمانم پێم بڵێن بۆ کوێ هەڵێم	قەت نەبوو بووکی مەرامی خۆم بنێمە باخەلێم
خۆ هەمیشە هەر وتوومە و ئیستەکەش دیسان ئەڵێم	عیبرەتە ئەربابی غیرەت تێ بگەن من چی ئەڵێم
ئەهلی عیسمەت حەپسە سەربەستی بەلای بێباکەوە
بۆ نەما مەیدانی شۆڕش بۆ نەما بەزمی غەزەب	بۆ شکا و بەسرایە ئەستۆ سەربەسەر دەستی تەرەب
کوا ئەمیری دەنگ دلێر و حاکمی عالی نەسەب	بۆ نەمانی دین و غیرەت هیمەتی کورد و عەرەب
وا بەسەر لەوحەی کیتابی حەسرەتی ئەتراکەوە
سەیری ئەم خۆلیایە کەوتە مێشکی کوردی دەربەدەر	غیرەتی ئەربابی هیمەت، بۆ فلس چوو بە هەدەر
خوێنی ئەولادی ئەڕێژێ بۆ تەماعی پڕ زەرەر	قەومەکانی ڕوپیەخۆرم پێم ئەڵێن ئەی قوڕبەسەر
کەر بەجۆ بمرێ شەهیدە سەگ بە گۆشتی لاکەوە
قەت نەبوو لەم هۆزەدا هەرگیز نیشانەی مەکرەمەت	گشت بە جارێ غەرقی حرس و بێدڵی و پڕمەشغەلەت
کۆمەڵی خزمانی من، بێجەوهەر و بێمەعریفەت	لاتن و لۆتی و نەفامن بۆ نیشات و مەنفەعەت
دەبنە قوربانی سەگێ بێشک بە باب و داکەوە
هەرچی ئەم چەرخە ببینێ شیوەنی پڕ خەم ئەکا	تا دەمی ئەگرێ هەمیشە زەم لە بانی زەم ئەکا
چاوی عیبرەت بینی دانا ڕۆژ لە ڕۆژتر تەم ئەکا	تا دەبێتە مڵکی ئەربابی حەمییەت کەم ئەکا
ئاگری تاجر ئەنێتە خەرمەنی مەلاکەوە
شەرت و عەهدە عزەتی نەفسم بەسەد گەوهەر نەدەم	سەر لە پێناوی دڵا نەڕوا ئەبێ قەت سەر نەدەم
غەیری ئالی پاکی حەیدەر دڵ بە هیچ دولبەر نەدەم	شەرتە تا ڕۆژی قیامەت دەس لە ئەژنۆ بەر نەدەم
سەر لە قوڕ نێم بۆ سەیادەت بەو دڵەی خەمناکەوە
بۆ نەژاکێ گوڵ لە گوڵشەن بۆچی گەش بێ ئەرخەوان	چۆن لەسەردا دانەڕێژێ خوێنی هەوری ئاسمان
بێژە بولبول لاڵ و لەنگ بێ قەت نەخوێنێ بەربەیان	بۆ دلێری حەزرەتی مەحمود مەمدوحی جیهان
تاقە یەک گوڵ بوو بە فەرقی پیری ئەحمەد کاکەوە
داد و بێداد و فوغانم بۆ نەکەم با هەر بکەم	قوڕ بپێوم هەر لە تەوقی سەر هەتا نووکی قەدەم
دووبەدوو وەک جێگەداری خوسرەو و جەمشید وجەم	بۆ دوو مەحموودخان ئەمیری سەرحەدی ڕۆم و عەجەم
بوون بە ئەسحابی قوڕەیش و چوونە سیلکی چاکەوە
سا قەلەم هەڵبگرە «قانع» بێرە نووسین عەنقەریب	هەر بڵێ خەتمە بە حەمدی سەروەری پۆلی ئەدیب
حەمدیا فەرمووتە ئەمڕۆ میسرەعێکی دڵ فەریب	ساڵی تەئریخێ دەنووسێ ئالی کاک ئەحمەد غەریب!
کەوتە عالەم دڵ حەزین و دیدەیی نمناکەوە

This work is first published in Iraq and is now in the public domain because its copyright protection has expired by virtue of the Law No. 3 of 1971 on Copyright, amended 2004 by Order No. 83, Amendment to the Copyright Law. The work meets one of the following criteria:

It is an anonymous work or pseudonymous work and 50 years have passed since the year of its publication
It is a work where the copyright holder is a legal entity or a work of applied art and 50 years have passed since the year of its publication
It is a photographic or cinematic work that is not compositive (artistic in nature) first published before 1 January 1999
It is work published in Iraq before 1 January 1954, and the author died before 1 January 1979
It is another kind of work, and 50 years have passed since the year of death of the author (or last-surviving author)
It is one of "collections of official documents, such as texts of international laws, regulations and agreements, judicial judgements and various official documents."
It is the work of a body corporate, public or private, published by January 1st, 1980 (Article 20, 1971 law).