چل حیکایەت/حیکایەتا بیست و حەفتێ

by مەلا مەحموودی بایەزیدی

نەقل دکەن، کو د وەقتێ ئیبراهیم خان میرێ هەکاریان بووی، ئاغایێ تایفا شکەفتیان ئیسماعیل ئاغایێ مەزن ژی لنک وی بوویی، لدەشتا گەڤەڕێ کۆنێدخوە ڤەدابوون، مەگەر دوژمنایی د نێڤا ئیسماعیل ئاغایێ شکەفتی و تەڕلان ئاغایێ تایفا هەرکیان هەبوویە، تەڕلان ئاغایێ هەرکی دزەکی قەوی زێدە مەشهور لنک هەبوویە، ناڤی دومو ئیجارێ تەڕلان ئاغا بخەف دبێژیتە دوموی کو تە ببینم، ئەگەر تو دچی و بدزی گوللەیەکێ داڤێی ئیسماعیل ئاغایێ شکەفتی و دکوژی، ئەز دێ هندە پەز وەدواری بدەمە تە، ئیجارێ دومو ژی رادبتن ژخاکا بەهدینان تدارەکا خوە دکەتن و لە هەسپەکی باش سوار دبتن و تێتە نێڤا ئێلا شکەفتیان، ب بەهانا دەوار کڕینێ و تێتە نێزوکێ کۆنێ ئیسماعیل ئاغای، بشەڤ هەسپێ خوە ل دووری کۆنی د نوالەکێدا گرێددەتن، وەکو نیڤا شەڤێ دبتن، دومو شەشخانەیێ دگرتە دەستێ خوە و ب چار لەپی دڤاڕویێ وەکو کەلبان د سورکە و تێتە پێشیا کۆنێ مالێ، لاکین پاوان ژی پێ ناحەسن، دڤاڕو دکەفتە نێڤا هەسپان کولبەر دەرێ کۆنێ مالێ گرێدا ینە، ئیسماعیل ئاغا ژی د کۆنێ مالێدا لسەر جهێ خوە روونشتیە قەلونێ ڤە دەخوەتن کو پاش بڕازێتن. دومو شەشخانەیێ دگرتە ئارمانجێ و بکەیفا خوە دچەقینە، ب ئەمرێ خودێ تێزک ئاگری دگرە، لاکین ژ هندوڕی شەشخانە ئاگری ناگریتن، ئێدی ئیسماعیل ئاغا ژ پێشڤە دبینتن کو ئاغزوتیا تفەنگێ ژ نێڤا هەسپان برقی و رابوو فیلحال ددەتە دەبانجەیێ و گازی پاوانی دکەتن، ئێدی بێ مەجالا دبتە هەواری دومو مەجالا تێزکرنێ نامینتن، ئەگرافان ل دومو وەرتینن و دوموی دگرن و تیننە نک ئیسماعیل ئاغای، و ئەکراد ژی ژ زۆمان تێن و بەرهەڤ دبن و قەسدا کوشتنا دوموی دکەن، لاکین ئیسماعیل ئاغا ناهێلیتن کو دوموی بکوژن، ئیجارێ ئیسماعیل ئاغا دوموی تینتە نک خوە و ددەتە خەبەردان، کو کوڕوتۆ چ کەسی و ژ بۆی چ تە ئەڤ شۆلەکر و تۆ ژ کی، راست ببێژە ئەز دێ تە ئازا بکەم، ئیجارێ دومو راستیا ئەحوالی و شاندنا تەڕلان ئاغای پێکڤە راست و دروست دبێژیتە ئیسماعیل ئاغای و کوڕ و برایێد وی قەوی کو ئەم دکوژین، گولێد بن و دوموی بکوژن، ئیسماعیل ئاغا رازی نابتن و دبێژە: کو ئافەرین ژ بۆی دوموی کو خەبەرا ئاغای گرتیە و بئەمرێ وی هاتیە، وەگەر نەمن و دوموی تۆ دوژمنایی دگەل یەکو دوو نینن، بەلکو دوژمنێ من تەڕلان ئاغایە، ئەڤە غولامە، گوناهێ غولامی نینن، وەللاهی ئەز دوموی ناکوژم، ئیجارێ صوبەیێ خەلاتەکی ژی ددەتە دومو و ئازا دکەتن و چەند سواران ژی دگەل دوموی ڤڕێ دکەتن کو ببنە سلامەتیێ و پاشی ڤەگەڕن، لاکین دبێژە دوموی کو هەڕە بێژە ئاغایێ خوە تەڕلان ئاغا، کو ئیسماعیل ئاغا دگۆت کو دوژمن ئەوە کو ژ دوژمنی بدەستێ خوە ئاشکارا ل مەیدانێ حەیفێ بستینتن، وەسانێ بخەف و دزی مرۆڤ دانە کوشتن ئەو کارێ مۆنانە، بلانێ د وەقتێ خوەدا حازر ببە ئەو غولامەکی بدزی ڤڕێدکەتە کوشتنا من، لاکین ئەز دێ بخوە دگەل کۆما برا وپسمامان بێمە دەرێ مالێ ژ بۆی کوشتنا وی، ئێدێ کانێ خودێ ددەتە کێ و کی دمریتن و کی دمینتن، ئیجارێ وەکو ئیسماعیل ئاغای ئەڤ خەبەرە گۆتە دوموی و ئازاکر و دەستوور دایێ، دومو ژی هات و ئەحوالی خوە و گرتنێ و قەولێد ئیسماعیل ئاغای حەموو ژی گۆتنە تەڕلان ئاغایێ هەرکی، لاکین تەڕلان وەسانێ حسێب کر، کو بەلێ ئیسماعیل ئاغایێ شکەفتی، مەدحەکە ژبۆی خوە کرییە، ڤهننا هجوما ئیسماعیل ئاغای نەکرن، لەوڕانێ دنێڤا واندا مەسافا پێنجەهـ ساعەتی هەبوو، ئێلا شکەفتیان ل گەڤەڕێ بوو و ئێلا هەرکیان لجهێ بەهدینان لناحیا زێبارێ بوویە، ئیجارێ ئیسماعیل ئاغای، هەمان ڕۆژەکێ د پێچوونا دوموی سوارێد ئێلا خوە یەکانە حەفت سەد سواری دبژێریتن و تەنبیهـ دکەتن کو هەر یەک ژ وە ئازوغا شەش ڕۆژان دگەل خوە هەلگرن، ئیجارێ ئیسماعیل ئاغا دگەل حەفت سەد سوارێد بژارە ژ نێڤا ئێلی سوار دبتن و بەرێ خوە ددەتە زێبارێ و دچتن بشەڤ حەتتا صوبەیێ ب ڕێ دچن و داژوون، وەکو دبە ڕۆژ لجهەکێ نەپەنی پەیا دبن و رادزێن و راحەت دبن، حەتتا دیسانێ دبتە شەڤ سوار دبن و داژوون، شەڤا چارێ نیڤا شەڤێ دچنە نێزوکی مالێد هەرکیان، ژ دوورڤە شڤانەکی دگرن و پرسا زۆما تەڕلان ئاغای دکەن و ئەوی شڤانی دگەل خوە دبەن، بەری فەجرێ دەورا مالێ تەڕلان ئاغای دگرن و ئەو حەفت سەد سوارە پێکڤە دەستەکی ئاگری ددەنە کۆنێ تەڕلان ئاغای، قیامەت دنێڤا مالێ ژ نشکیڤەڕا دبتن، سیهـ گوللە وەها دنێڤا کۆنێ مالیدا ل تەڕلان ئاغای دکەفتن و ژ خەلقێ مالێ ژی ژن و مێر و زارۆک، هەڤدە مرۆڤ دەفعەتەن تەلەف بوویی، ئێدی ئیسماعیل ئاغا دبێژە سوارێد خوە کو ئەڤە بەسە، مرادا من تەڕلان ئاغا بوو هاتە کوشتن و هندە تەلەفیات بوو، ئەڤە وەلاتێ غەریبانە و ئێلا هەرکیان زاڤن، پاشی بەرهەڤ دبن، ئێدی کەتەک ژمە خلاس نابی، ئیجارێ ئیسماعیل ئاغا دگەل سوارێد خوە ڤەدگەڕن، لاکین ل ئێلا هەرکیان دبە قۆڕی و هەواری، کو بەلێ ئیسماعیل ئاغایێ شکەفتی هات و بسەر مالێ تەڕلان ئاغای داگرتی، تەڕلان ئاغا کوشتن و ڤەگەڕیان، ئێدی سوارێد گازیێ تێن و میقداری سێ هزار سواران بهەڤ دکەفتن و ل پێ ئیسماعیل ئاغایێ شکەفتی تێن، وێ رۆژێ وەقتێ عەسرێ خوە دگەهیننە ئیسماعیل ئاغای، ئیجارێ سوارێد شکەفتیان ژی دونەکێ ددەنە هەرکیان و دەست بشەڕی دکەن، ئیسماعیل ئاغا دبێژتە سوارێد خوە کو گەلی سەی پسانان، ئەڤە وەلاتێ بیانیانە و هەرکی نە، غیرەت لازمە وەگەرنە کەسەک ژوە جەوابێ نابەتە مالان، ل وێ دەرێ شەڕەکی جەنگ مەغلووبە دکەن، سوارێد شکەفتیان ل تایفا هەرکیان غالب دبن و لەشکەرێ هەرکیان دشکێن و دڕەڤن، نێزوکی پانسەد ئەختەرمانە دستینن و گەلەک مرۆڤ ژ هەردووکناران تەلەف دبن، ژ وێ ڕۆژێ حەتتا نها ژی ئەو دوژمنی دنێڤا تایفا شکەفتی و هەرکیان باقییە، ل کی دەرێ راست یەک و دوو بێن و فورسەتێ ببینن، یەک و دوو دکوژن، فەوتا فورسەتێ ناکەن و دایم هەرکی ل تۆلا خوونا تەڕلان ئاغای دگەڕیان..