چل حیکایەت/حیکایەتا بیست و چارێ

by مەلا مەحموودی بایەزیدی

ریوایەت دکەن، کو د زەمانێ پێشیندا ژ ئەکرادێد خەیمە نیشێد بوهتان، ژ تائیفا دودێران مرۆڤەکێ حال خوەش و خوەدیی ڕەزک و مال و دەولەت هەبوویە، ناڤی مام باپیر و بخوە ژی ئەختیار، لاکین ئەهلێ خەیمەنە، کێم تێنە قەسەبە و باژێڕان، ڕۆژەکێ وە ئیتیفاق دقەومیتن، کو ئەو مام باپیر ژ بۆی شۆلەکێ تێتە هێشەتا بەرێ سپی و دوو سێ ڕۆژان ژبۆی شۆلا خوە ل وێ دەرێ ساکن دبیتن، ڕۆژا ئینی، خوەیێ مالێ دبێژتە مام باپیر کو توژی وەرە ئەم بچینە خوتبەیێ، ئیرۆکە ئینییە، ئیجارێ مام باپیر ژی دگەل خوەیێ مالێ دچیتە مزگەفتێ و ڕووتنن و گوهداری خوتبەیێ دکەن، لاکین ئەوی مام باپیری، مەگەر قەت تو جاران مزگەفت و خوتبە نەدیتیە، ئیجارێ مام باپیر دبینە، کو ئیمام لسەر مینبەرێ دخوتبەیێدا ناڤێد چار یاران و ناڤێد حەزرەتێ عەبباس و حەزرەتێ حەمزە و حەزرەتێ حەسەن و حوسێن دخونتن، ئەڤنە ژی نمێژێ دگەل ئیمامی دکەن و بدەر دکەڤن و تێنە مالێد خوە، ئیجارێ مام باپیر دبێژتە خوەیێ مالێ، کو ئەڤە ئیمامێ وە چتۆڤ مرۆڤەکێ بێ حورمەتە، د خوتبەیێدا ناڤێد جیرانێد من خوەند و گازی وان حەموویان کر ژبۆی چ قەت ناڤێ من ژی نەخوەند و گازی من ژی نەکر، ئەز خوە ب دەولەت و مالی ژوان جیرانان حەموو زێدەترم، ئیجارێ خوەیێ مالێ دزانە ئەڤ مام باپیرە جاهل و ئەحمەقە، ئێدی دبێژیتە مام باپیری کو ئەوان جیرانێد تە ئیکراما ئیمامی کرینە و پەز و تشت دایینە خەتیبی، لەوڕانێ ئەو ژی ناڤێد وان د خوتبەیێدا زکر دکەتن، ئیجارێ مام باپیر قەوی ئیبرامێ ل خوەیێ مالێ دکەتن، کو ڕابە هەڕە نک ئیمامی و دگەل وی خەبەر بدە، کو ئینیا دنی، ئەز تێمە ئێرە و ژبۆی ئیمامی سیهـ پەزی هەدییە تینم، ئەلبەتتە دێ، ناڤێ من د خوتبەیێدا بخوونتن، ئیجارێ خوەیێ مالێ ژی دچتە نک ئیمامی. ئەحوالی ئیفادە دکەتن، کو بەلێ ژ ئەکرادان مرۆڤەکێ وەها ئەحمەق هاتیە و بوویە مێوانێ من، ئیروکە د خوتبەیێدا وەناڤێد سەحابان زکر کرینە، ئەوی وەزەن بریە، کو ئەو ناڤێد جیرانێد وی نەوقەوی ژوە سل بوویە، کو ئەز ژوان مرۆڤێد ئەو د خوتبەیێدا زکر دکەتن، ژ هەموویان خوەیی مال ترم، ژ بۆ چ ناڤێ من زکر ناکەتن، ژتە ئیلتیماس دکەتن کوڤێ ئینیا کو تێتن، تۆ ناڤێ وی ژی د خوتبەیێدا زکر بکەی، وەعد کرییە دێ سیهـ پەزی ژ بۆی تە هەدییە بینتن، ئیجارێ ئیمامی وەکو ئەڤ خەبەرە سەهـ کری د کەنتن و دبێژە بلانێ وەسان بتن، کو ئەز ئینیا دنی ناڤێ مام باپیری ژی د خوتبەیێدا زکر بکەم، خوەیێ مالێ جەوابێ ژبۆی مام باپیری تینتن، ئەوژی شابووی دچیتە مالا خوە و ئینیا دنی في الواقع سیهـ پەزان ژ بۆی ئیمامی تینتن و تێتە هێشەتا بەرێ سپی و دیسانێ ل خوەیێ مالێ خوە دبیتە مێوان و پەزان ژ بۆی ئیمامی ڤڕی دکەتن، وەقتێ سەلایێ مام باپیر دگەل خوەیێ مالێ ئەو ژی تێنە خوتبەیێ و ئیمام دچتە سەر مینبەرێ، ئیجارێ مام باپیر ژی ژ پێشڤە رونشتیە و مونتەزرە کو ئیمام ناڤێ وی بخونتن، ئیجارێ ئیمام دبێژە کو «ایها المام باپیر انت کالکلب الکبیر» موئەززن دفکرە کو ئیمام بەری خوتبەیێ ئەڤ کەلامە گۆت، وەزەن دبەتن کو بەلکو ئیمام غەلتییە، ئیشارەت د کەتن، ئیجارێ ئیمام دبێژیتن کو «لی من الاغنام عشرون ولک عشرە» ئیجارێ ئێدی موئەززن دەنگ ناکەتن و خەتیب خوتبەیێ دخوونتن و نمێژێ تەمام دکەتن، وەکو بدەر دکەڤن ئێدی خەتیب ئەحوالی ژبۆی موئەززنی بەیان دکەتن و دەهـ پەزان ددەتە موئەززنی و بیست پەزان ژی بخوە دخوەتن، مام باپیر ژی شا بووی، دچتە نێڤا ئەکرادان، کو ئیروکە من سی پەز دایی ئیمامی، ناڤێ خوە ل خوتبەیی دایە خوەندن، ئێدی ئەز ژی وەکو خوندکارێ ئەکرادانم، لەوڕانێ ناڤێ خوندکاری ژی د خوتبەیێدا زکر دکەن و ناڤێ من ژی ئیرۆکە د خوتبەیێدا زکر بوویە، ئیجارێ ئەکرادان ب مەسخەرە دگۆتنە وی مام باپیری، خوندکاری بژی، وەسان ئەحمەق بوو، کو فەهما ڤی خەبەری نەدکر ول نک خەلقی فەخر دکر کو بەلێ گۆیا کو ئەز بڕاستی خوندکارم..