چٹھی سید روشن علی دے نام

by غلام رسول عالمپوری

سید روشن علی

سید روشن علی، مولوی غلام رسول دا بہت ہی پیارا شاگرد سی ۔ اسنے نابھے (مالوے) جا کے نوکری کر لئی ۔ اوہ چھٹیاں وچ آ کے مولوی صاحب نوں مل جاندا ۔ مولوی صاحب نے اسدی شادی اپنے پنڈ دی لڑکی نال کروا دتی تاں جو سنبندھ گوڑھے بنے رہن ۔ شادی توں بعد روشن علی مڑ آلمپر نہیں آیا ۔ کدے کدائیں خط ہی آؤندے سن تے ایہہ ساہتک چٹھی روشن علی دے خط دا ہی جواب ہے ۔

بسملا ہرہمانُ-رہیمانُ

1

ندیوں پار وگ چٹھیئے لئیں خبراں،
کہے پئے معاملے درد والے ۔
ساڈے نین وچھننڑے رتّ بھنے،
لہراں مار وگانودے ندی نالے ۔
نئیوں پار وسیندیا بیلیا او،
تیریاں الفتاں دے ڈٹھے عجب چالے ۔
تیرے درد فراقَ دیاں شورشاں نے،
ترسندڑے نین وچ نیر گالے ۔
اکھیں تکدیاں تکدیاں پکّ رہیاں،
وگدی پوٹلی داروؤں رنگ ڈھالے ۔
نیناں میریاں وعدے پریتِ والے،
چنگیاں گوڑھیاں لالیاں نال پالے ۔
بھاویں پچھ لے آن تئلکے تھیں،
نیناں میریاں تے گزرے کیڈ حالے ۔
منتظر دیاں دھیریاں دھاریاں تے،
رسدے زخم فراقَ بیئند-مالید ۔

تیرا خط آیا لاٹاں ماردا او،
ساڈے جگر اندر پاندا گیا چھالے ۔
واہ واہ جھوٹھیاں وعدیاں تیریاں نے،
لامبو وچّ کلیجڑے خوب بالے ۔
لکھے قول قرار توں آنودے سو،
اوہ گئے گزرے ڈٹھے باجھ فالے ۔
سانوں رہی اڈیک نت آونے دی،
نت آس ٹٹی گیا چا نالے ۔
رتاں بدلیاں تے موسم ہور آئے،
دھپاں گزریاں تے لگے پون پالے ۔
اسیں سردیاں گرمیاں چکھّ گزرے،
دکھ درد والے رو رو وقت جالے ۔
کندن پھٹے پرکھنے ہار نردھن،
اسیں کئی کٹھالیاں وچ گالے ۔
اساں کھولھ سہاگ دیاں پٹیاں نوں،
جٹادھاریاں وانگُ گل وال ڈالے ۔
واہ رنگ سہاگ پریتِ دے دا،
کجھ پیر نیلے کجھ ہتھ کالے ۔
سوہنیاں یاریاں نال خواریاں دے،
وگیا تیر تقدیر دا کون ٹالے ۔

2

رو رو لکھیئے چٹھیئے درد بھریئے،
پتہ لئیں پردیس دے واسیاں دا ۔
پھیرا گھتّ پرانیاں سجناں تے،
چل پچھ لے حالَ اداسیاں دا ۔
اکو حالَ پئے سڑدے کالجے نے،
سڑنا روونا جویں اک واسیاں دا ۔
لے جا سکھ سنیہڑا دکھ والا،
اکھیں روندیاں دید پیاسیاں دا ۔
جھوٹھے عہد پیمانے لکھدیاں نوں،
کہیں سامھنے حالَ نراسیاں دا ۔
پینڈے مکدے نہیں فراقَ والے،
دل ہو گیا بیل کھراسیاں دا ۔
اینوں غین محجوب برات پائی،
دکھ دیکھ وچھوڑے دیاں پھاسیاں دا ۔
نفس-ال-امر معاملہ جان بیٹھا،
چکناچور خیال وسواسیاں دا ۔

وے میں واریاں سوہنیاں کہاں کسنوں،
جاپے رازاں نوں راز اگاسیاں دا ۔
آزادیاں نال سناونے ہاں،
ہالہ ویکھ کے بے ہراسیاں دا ۔
چھٹا بیٹ تیتھیں دھریا پیٹ اگے،
لبھا مالوا بل شناسیاں دا ۔
تیتھیں وچھڑے اسیں توں گیا ساتھیں،
گھاٹا دوہاں نوں پیا چھیاسیاں دا ۔
بیٹھوں توڑ پریتِ دے رشتیاں نوں،
گیا اثر پرانیاں گھاسیاں دا ۔
اہل-اے-دردل نے پیرہن چاک جاتا،
خلئتِ فکھرے خلفائ اباسیاں دا ۔
ساڈی زلزلہ ناک فریاد دل دی،
جاتا تساں کلیان مراسیاں دا ۔
بے درد کی درد دی سار جانن،
ماواں ماریاں خوف کی ماسیاں دا ۔

جنہاں درد دیاں لزتاں چکھیاں نے،
نہیں اوہناں نوں چاؤ خلاسیاں دا ۔
نہیں جنہاں نوں چاؤ خلاسیاں دا،
تنھاں حوصلہ کمکاں خاصیاں دا ۔
فکر جنہاں نوں بے اخلاسیاں دا،
چاؤ تنھاں نوں نہیں خلاسیاں دا ۔
سادات کرام دی زدِ امجد،
شافا وچّ کونین ہے عاصیاں دا ۔

3

سانوں رہی اڈیک توں نہ آیا،
اساں بہت مصیبتاں جھلیاں او ۔
آہیں درد بھریاں ساڈے کالجے تھیں،
تیرے مالوے تے چڑھ چلیاں او ۔
بے-بس دل درد تساڈے اندر،
آہیں جاندیاں نہیں ہن ٹھلھیاں او ۔
انتظار دے درد دیاں تیز نوکاں،
ساڈے نیناں دیاں دھیریاں سلیاں او ۔
اسیں وانگُ پردیسیاں دیش اندر،
کہڑے دیس تساں کوٹاں ملیاں او ۔
مڑ بہڑ پردیسیا میریا او،
مینوں باجھ نہ تساں تسلیاں او ۔
سکے خطاں دیاں چکمکاں جھاڑدا ایں،
ایہہ چنگیاں نہیں اولیاں او ۔
تیرے خطاں نے جگر وچ خط پائے،
اکھیں تپدیاں درد تھرتھلیاں او ۔
باہاں میل مل جاہ دکھ جان میرے،
اجے زخم دیاں شورشاں الیاں او ۔
ایہہ اکھیاں روندیاں دیدناں نوں،
ندیؤ ندیں پھر خون اچھلیاں او ۔
جے توں اپنا نہیں سی دغیبازا،
کاہنوں جھوٹھیاں چٹھیاں گھلیاں او ۔
ساڈے دل دیاں زاریاں مات پئیاں،
چھیڑ چھاڑ تھیں پھیر اچھلیاں او ۔
اکھیں دید وچھنیاں جگّ دیئے،
رہِ سکدیاں نہیں اکلیاں او ۔
بھاویں کیتیاں تساں کولیاں ہی،
اساں ذاتیاں سبھ سولیاں او ۔

4

وے توں نجّ ویاہیا جانودوں وے،
لیندوں نال مہورتاں نجّ پھیرے ۔
ملیا نویں سہاگاں دا دھرم دھکہ،
ندیوں پار ہو گئے مہبوب میرے ۔
چڑھی جنج فراقَ دے جانجیاں دی،
چھٹا دیس پردیس وچ پئے ڈیرے ۔
ملیا شگن جاں دیس نکالڑے دا،
ہویا لاٹ فراقَ وچ جگر بیرے ۔
میرے یار رنگ رتڑے لاڈلے نوں،
پئے پریم سہاگ دے کہے گھیرے ۔
زنجیر تقدیر دے پئے بھارے،
نہ کجھ وسّ میرے نہ کجھ وسّ تیرے ۔
تیری مرے جوڑی وے توں رہیں رنڈا،
کدی پھیر آویں مڑ پاس میرے ۔
مینوں چاہ دیدار دی اک واری،
میں ول موڑ واگاں ذرا ڈھکّ نیڑے ۔
سانوں ہجر معاملے پئے جہڑے،
ساڈے کرم کولڑے آپ بھیڑے ۔
تیریاں شوق محبتاں لگیاں نے،
سانوں چاڑھیا چا فراقَ بیڑے ۔
سانوں پار ارار اک سار بنیا،
وے میں کاسنوں پریت دے پیچ چھیڑے ۔

جاں ایہہ پیچ چھیڑے ڈٹھا ڈھکّ نیڑے،
درد دکھ دے لمڑے پئے جھیڑے ۔
جنہاں دید پریت دے کھیت بیجے،
انت تنھاں دو نیناں دے ہلٹ گیڑے ۔
جنہاں عشقَ دیاں ٹھوکراں وجیاں نے،
تھاؤں اکھڑے پھیر نہ وسے کھیڑے ۔

5

روادار ہیں جے لائیاں یاریاں دا،
مڑ قصد کر مکھ دکھاونے نوں ۔
آپے جوڑدا ہیں جوڑ توڑدا ہیں،
آوے روندیا ! یاریاں لاونے نوں ۔
جے تیں پٹنا سرے تے سجھدا سی،
کاہنوں پیا سیں ویاہ کراونے نوں ۔
گھر دے پئے دھندے تینوں کیہے مندے،
دلوں یاریاں بھلّ بھلاونے نوں ۔
ساتھوں اوہ چنگی جہدے نال رجھوں،
سانوں ختّ لکھے پتیاونے نوں ۔
سانوں ڈھیڈھ جاتا آپ چتر بنیوں،
گلاں لکھیاں بال پرچاونے نوں ۔
تیری چاہ او سیدہ ! موڑ واگاں،
دلوں جھلّ دوالے ول آونے نوں ۔
سچا پیرہن تے کر باہڑی او،
درد منداں دے درد ہٹاونے نوں ۔

پیرا سچ دیا وے، لاجاں رکھدیا وے،
پردے کجدیا عیب چھپاونے نوں ۔
تیرے دل دہیاں توں بہڑ جھبدے،
ساڈی دکھ تھیں جان چھڑاونے نوں ۔
میں ول آویں واریاں رجّ ویکھاں،
چھڈّ عذرداری لکھ پہنچاونے نوں ۔
جے توں آونا نہیں تے لکھ سانوں،
اسیں آپ آئیے درشن پاونے نوں ۔
ایہہ بھی نہیں منظور تے نشر ہو کے،
اسیں پھرانگے حالَ وکھاونے نوں ۔
سوزناک ہوئی دل تھیں آہ دھوئیں،
زلف یار دی ہتھیں ول کھاونے نوں ۔
ہوواں خون بہہ نین تھیں وگاں سارا،
رکھ مہندی دے جڑھیں سماونے نوں ۔
رچے رنگ ہو برگ تے یار شاید،
منظور کرے پیریں لاونے نوں ۔

پیریں لگیاں دی انت لاج پالے،
کرے شرم صاحب لڑ لاونے نوں ۔
ایہہ دور ناہیں رحم یار دے تھیں،
اؤگنہار تے فضل کماونے نوں ۔
اسیں عشقَ زنزیریاں گھتّ پیریں،
لکھیاں چٹھیاں درد سناونے نوں ۔
تھیا تھئی نچایا اے سوز تیرے،
دھمک پئی جنونّ بلاونے نوں ۔
ایدھر چڑھی بہار جنونیاں تے،
بیٹھا یار خود طبل وجاونے نوں ۔
واجا وجیا تے تاراں ہلیاں نے،
عشقَ گجیا رمز سمجھاونے نوں ۔
رمزاں لائیاں نال اچوانیاں دے،
مڑ ستیاں کلاں جگاونے نوں ۔
تار تار سرشار تے تاب اندر،
ندی نشے دی چاڑھ جھلاونے نوں ۔

بھریا دور شراب دا کلّ عالم،
ساقی اٹھیا جام پلاونے نوں ۔
رخ ساقی دے جھلک وچ جام دتا،
پیونہار دے روبرو گاونے نوں ۔
عشقَ روہڑدا تے روہڑ ساڑدا ای،
ندیاں وہندیاں تھیں لاٹاں چاونے نوں ۔
اساں بھیت کہے وچ کھیت رہے،
لگوں کاسنوں اگّ سلگاونے نوں ۔
ایہہ عشقَ ہے بہرے عمیق بھارا،
کاہنوں پیا ہیں بھیت پھلاونے نوں ۔
میاں سیدہ ! آ مل، ملن تیرا،
دیندا لزتاں پیونے کھاونے نوں ۔
ساڈا پیونا کھاونا زہر بنیا،
دم دم کھڑے ہاں دکھ اٹھاونے نوں ۔
تیرا آونا ہووے جے بہت مشکل،
میں ول گھلدے خط بلاونے نوں ۔
پہنچے اساں ول خط بلاونے نوں،
تاں تیار ہو بہانگے آونے نوں ۔
لکھیں سچ، کجھ کریں نہ کچّ میاں،
لکھیں خط ناہیں آزماونے نوں ۔
انکار جے کریں توں آونے تھیں،
اساں آونا تیرے لیاونے نوں ۔

6

بیہو بیٹھا نیں پریت دیاں رنگتاں نوں،
نویاں لگیاں اج وچ زور ہوئیاں ۔
گئیاں بطخاں بیٹ دیاں چھپڑاں توں،
وڑیاں مالوے وڑدیاں ہور ہوئیاں ۔
ایتھے 'اسیں' آہے اتھے بنے 'آپاں'،
جدوں بولیاں ہور دیاں ہور ہوئیاں ۔
جھنکاں چا لائیاں گلے لا لئیاں،
پرانیاں چھٹڑاں چور ہوئیاں ۔
جنہاں وچھڑے یار نہ ملے مڑکے،
اوہ لیکھ نوں روندیاں ٹھور ہوئیاں ۔
اوہ زندگی تے زار زار روئیاں،
تے اوہ باجھ مویاں وچ گور ہوئیاں ۔
زمیاں جہڑیاں دے سائیں چھوڑ بیٹھے،
بناں سانبھ کلر بنجر شور ہوئیاں ۔
اوہ دار بکا وچ رہن ایویں،
جہڑیاں دار فنا وچ گور ہوئیاں ۔

دکھ چپّ چپاتیاں جرن کیونکر،
جہڑیاں اندروں سخت پرشور ہوئیاں ۔
جنہاں بلبلاں گل دی ملی نسہت،
ٹٹے پنجرے تے کھلھی ڈور ہوئیاں ۔
پائی شمع دی چمک پروانیاں نے،
اکھیں نیر بھریاں آتش خور ہوئیاں ۔
جنہاں آب لے رسا کماونے دی،
بھاویں کانگڑاں سی اوہ بھی نور ہوئیاں ۔
جنہاں تانگھ مہبوب دی جالیا ہے،
نال اپنے چند چکور ہوئیاں ۔

7

وائیں ٹھنڈھیاں جھلیاں رتّ بدلی،
لئیاں بدلیاں جوڑیاں دردیاں او ۔
واؤ سمیں دی وگی مجازی بدلے،
پئیاں وچّ طبیعتاں سردیاں او ۔
اہول چشم نوں اک تھیں دو دسن،
تے نصیحتاں اثر نہ کردیاں او ۔
وے میں ہور ناہیں تے توں ہور ناہیں،
یاروں مورتاں اصل سوردیاں او ۔
معنے اک وچ صورتاں فرق بھاویں،
اکو اک ایہہ بھی دم بھردیاں او ۔
جنہاں فرق جاتا سو اوہ غرق ہوئے،
بھا تنھاں دے دھروں نامردیاں او ۔
گلزار بہار سینسار دے تے،
اکھیں کھلھیاں نشے وچ تردیاں او ۔
توں بھی کھولھ اکھیں نیناں والیا او،
عرضاں کردیاں گھر دیاں بردیاں او ۔

کس تھیں دور تسیں کس دے نال وسوں،
کہیاں سجناں ایہہ بیدردیاں او ۔
مغرور ہوئیوں ساتھیں دور ہوئیوں،
شاید دیس وچ شوخیاں زردیاں او ۔
ویہن لزتاں شوق محبتاں او،
ہور سائیاں جت جت ہردیاں او ۔
لون تیل مرچاں ہلدی دال آٹا،
وچّ ایہناں دے شوخیاں گھردیاں او ۔
گھر لیون وچے جے کچھ رہؤں باقی،
گل آن لگ بکلاں تردیاں او ۔
وگنوں اکھیاں بسّ نہ کردیاں او،
نہ ایہہ مچھیاں صبر دے سر دیاں او ۔
جھبدے پہنچ بیلی ! ہن ویلڑا ای،
ایدوں پرے تکلیف نہ جردیاں او ۔
میاں حالَ جنجال دے پئے تینوں،
جان جال کالی ایدھر مردیاں او ۔

وچّ سفنیاں دے چمکاں دیونا ایں،
سکھ سون تھیں اکھیاں ڈردیاں او ۔
میریا سجنا ! ساڈیاں ویریاں تے،
دھاری تیز تلوار دی دھردیاں او ۔
چھڈّ چار دن گھر دیاں دھندیاں نوں،
کہیاں دکھ مصیبتاں گھردیاں او ۔
مل جا سانوں، وے ! توں جگ جیویں،
گلیاں سنجیاں شوق نگر دیاں او ۔
گھر دا فکر دن چار بھلا دل تھیں،
مربانیاں ربّ کاریگر دیاں او ۔
زمیوار جہان دے رزق واہے،
اوہدیاں ہرنیاں جنگلی چردیاں او ۔
دکھ جھلنے نوں انسان بنیاں،
نفس پروری خصلتاں خر دیاں او ۔
اسیں سچیاں کھولھ سناونے ہاں،
جہیاں اساں بیدلاں تھیں سردیاں او ۔

پرو بال سڑ جان پنکھیروآں دے،
لاٹاں چھٹیاں اج جگر دیاں او ۔
پرواز ساڈا پیراں حوصلے تے،
جویں شوخیاں مرغ بے-پر دیاں او ۔
بے-پراں دیاں شوخیاں تڑپھنا ہے،
قلماں چلیاں جویں قدر دیاں او ۔
وچّ سینیاں بجلیاں ورہ دیاں او،
جتھے تابشاں شور شرر دیاں او ۔
سانوں فائدہ رنج پریت دی دا،
سینے شورشاں تے رخ زردیاں او ۔
آہاں لمیاں وانگُ نکمیاں او،
اچووائیاں تے سردردیاں او ۔
سوہنے یار دے اجے وچ کارخانے،
نہیں کمی حساب وچ تردیاں او ۔
جھلیں سوہنیاں او ! زاری کردیاں نوں،
ایہہ بردیاں فضل دے دردیاں او ۔

8

جے ہیں یار میرا میں ول کریں پھیرا،
ایس جند دا کجھ اعتبار ناہیں ۔
خاکی پتلا کلا دا پنجرہ اے،
اڈیا بھور تے پھیر درکار ناہیں ۔
ایہہ کلا دی تار تے وجدا اے،
ٹٹی پھیر مڑ وجنی تار ناہیں ۔
جدوں پھیر مڑ وجنی تار ناہیں،
ویلا ہنے ہے گھڑی ادھار ناہیں ۔
اس کھڑکدے ساز دے سند وگڑے،
ملّ پانودے کسے بازار ناہیں ۔
ملّ جنہاں دا کسے بازار ناہیں،
روا تنھاں تے کرن بلکار ناہیں ۔
دنیاں کوچ مقام ہے راہیاں دا،
ایتھے لمبڑے پیر پسار ناہیں ۔
چلاچلی دے ٹلّ پئے کھڑکدے نے،
ایویں کوڑ دے کوٹ اسار ناہیں ۔

میں تیں وانگُ اساردے کئی گزرے،
لیا کسے نے کڈھ بخار ناہیں ۔
پریم نشے دی جنہاں دے جھوک دل نوں،
ایہہ ٹٹنا جوش خمار ناہیں ۔
جس دا ٹٹنا جوش خمار ناہیں،
طلب اوس دی باجھ دیدار ناہیں ۔
طلب جس نوں باجھ دیدار ناہیں ۔
اوہ میں ہی ہاں میرا دلدار ناہیں ۔
دلدار نوں نہیں پرواہ ساڈی،
ساڈے دید دا اوہ طلب غار ناہیں ۔
اسیں باجھ دیدار بے-آب ماہی،
تپنے تڑپھنے باجھ روزگار ناہیں ۔
سانوں زخم وچھوڑیاں تیریاں دے،
دیندے گھڑی آرام قرار ناہیں ۔
تیز زخم فراقَ دے بیلیا اوئِ،
ایسی تیز تلوار دی دھار ناہیں ۔

نہ توں لائیاں لا نہ ذاتیاں او،
سانوں لگیاں تے تینوں سار ناہیں ۔
تیرا سچ دا قول اقرار ناہیں،
یاری لاونی جان شکار ناہیں ۔
جس نعر دا کونت زمیوار ناہیں،
ایہہ کونت ناہیں تے اوہ نعر ناہیں ۔
جہڑا یار دا یار غمخوار ناہیں،
جگّ پچھ دیکھو اوہ کجھ یار ناہیں ۔
جے توں چار دن مالوا چھڈّ آویں،
تیری جاونی گھس پٹوار ناہیں ۔
نوکر دسّ توں کس سرکار دا ہیں،
پرے سیدوں ہور سردار ناہیں ۔
سانوں وچّ فراقَ دے مار ناہیں،
کیتے قول اقرار تھیں ہار ناہیں ۔
ساڈے درد دی سنیں پکار ناہیں،
پور کار ہے انت کٹار ناہیں ۔

جے کر سچ پچھیں قلم ہتھ ساڈے،
قلم جہی بھی ہور تلوار ناہیں ۔
گھائل کراںگے قلم دے نال زخماں،
خالی جانودا علم دا وار ناہیں ۔
وگی قلم دے زخم نہ کدے مٹدے،
وڈا قلم تھیں ہور ہتھیار ناہیں ۔
قلم دلاں نوں قلم کر سٹدی اے،
قلم جیڈ کو بڑی پیکار ناہیں ۔
دفتر راز جہان دے قلم لکھدی،
کہڑا شاہ اسدا خدمتگار ناہیں ۔
وچّ ملک حکومتاں قلم کردی،
کھاندی وچ جنگ جدل دے ہار ناہیں ۔
مشکیں زاد گلرنگ دلدار زیبا،
قلم جیڈ سر مست نگار ناہیں ۔
خوشی عیش دا گرم بازار ناہیں،
جس بزم وچ قلم سردار ناہیں ۔

پرے قلم تھیں عیش بہار ناہیں،
جوش قلم جیہا لالا زار ناہیں ۔
وہندا آب حیات سر قلم دے تھیں،
جہیاں وہن ندیاں کوہسار ناہیں ۔
جف-ال-قلم دا جدوں تے راز کھلھا،
قلموں بڑی کوئی پئی پکار ناہیں ۔
قلم دھروں تے نور انوار آہی،
نورو نور ہے شرح مینار ناہیں ۔
ایتھے شرح مینار تے حشر کہیا،
کس راز دی قلم پرکار ناہیں ۔
جوش دلاں دے قلم اکھاڑدی اے،
ودھ قلم تھیں ہور سچیار ناہیں ۔
نخرے بھری لڈکڑی ناز بھنی،
قلم جیہی مہبوب مٹیار ناہیں ۔
شیریں سخن نبات لب قلم جیہی،
کوئی لاڈلی شہد رخسار ناہیں ۔

کوکب ریز مہتاب تے شمش تلئت،
قلم جیڈی کوئی زر کار ناہیں ۔
کھرے کھوٹ زر قلب پرکھنے نوں،
باجھوں قلم کوئی ہور میار ناہیں ۔
فیض قلم دے تھیں چار کوٹ اندر،
بے پرواہ شگار قبار ناہیں ۔
وچ کارخانے دنیاں دین والے،
باجھوں قلم صاحبُ افتخار ناہیں ۔
میدان بیان دا الٹ وگیا،
اجے چشم ساڈی بے دار ناہیں ۔
ٹریا مالوے ولّ جا سندھ وڑیا،
ملی کونج وچھنڑی ڈار ناہیں ۔
غافل یار تھیں پلک ہوشیار ناہیں،
ڈھوئی اوس نوں وچ دربار ناہیں ۔
ساڈیاں غفلتاں بیڑیاں روڑھیاں نے،
فضلوں رکھ لے ڈوب وچکار ناہیں ۔

میریاں کیتیاں ولّ نہ جا سائیاں،
میرے وانگُ کوئی گناہ گار ناہیں ۔
کر فضل توں فضل ہے کار تیرا،
تیرے فضل باجھوں بیڑا پار ناہیں ۔
تیرا نام غفور رحیم سائیاں،
تیرے فضل دے باجھ درکار ناہیں ۔
تیری ہو مڑ ہور دے ولّ تکے،
اس تھیں ہور پھر ودھ خوار ناہیں ۔
سچے یار دا یار اغیار ناہیں،
جویں این دا غین اؤتار ناہیں ۔
سچی پریت دا پالنا بہت مشکل،
مستہک اس دا مکار ناہیں ۔
دید باز چاہیئے جان باز ہووے،
کچے یار جیہا کوٹھیار ناہیں ۔
کچے یار نوں یار نہ جاننے ہاں،
سر اوس دے صدق دستار ناہیں ۔

کچے یار دی نظر ولّ غیر جاندی،
گھر یار دے کدے اغیار ناہیں ۔
دیکھو کچّ نوں رنگتاں چڑھدیاں ہے،
کدی سچ نوں رنگدی خار ناہیں ۔
وچّ رنگتاں وہم دیاں گردشاں تھیں،
رنگ بھنیا کدی چھٹکار ناہیں ۔
ساڈے جھلّ نے سبھ وگاڑ پائی،
کدے چھڈیا کجھ سوار ناہیں ۔
جاہل آپ نوں سٹّ جو ماردا اے،
کدی کوئی دشمن سکدا مار ناہیں ۔
میاں سیدہ ! مالوے وسدیا او،
لائی توڑ نہ مرد دی کار ناہیں ۔
جھبّ آ مل ملن دی چاہ سانوں،
تیں بن زندگی کجھ مزیدار ناہیں ۔
جے توں انّ وچ مالوے کھاوناں ایں،
مردی بھکھ وچ ایہہ دیار ناہیں ۔

ساڈا بیٹ تن پیٹ ہے نعمتاں دا،
تیرے مالوے کنک جوار ناہیں ۔
تیرا مالوا رنگ تلوین دا ہے،
خشک دسدا وچ انہار ناہیں ۔
ساڈے بیٹ نوں جان نمکین میاں،
ایسا بلبلاں نوں گلزار ناہیں ۔
وے توں آنودا کیوں نہیں ملن سانوں،
پئیاں الفتاں منوں وسار ناہیں ۔
وفادار وساردے یار ناہیں،
وفادار ہو بنیں غدار ناہیں ۔
شاید خصلتاں تیریاں ہور ہوئیاں،
رہیا اساں دے نال پیار ناہیں ۔
یا تے گھروں تینوں ازن نہیں ملدا،
دیندی چھٹیاں اجے سرکار ناہیں ۔
تیرا سفر دا ساز تیار ناہیں،
ساڈے درد دا انت شمار ناہیں ۔

جے تیں درد دے اثر دی خار ناہیں،
خط لکھدیاں وی سانوں بھار ناہیں ۔
اساں آپ لکھنا سانوں بھار کیہا،
ہونا منشیاں دا منتدار ناہیں ۔
اسیں لکھانگے جدوں تک نہ آویں،
گھاٹا کاغذاں دا بازار ناہیں ۔
ساڈے دیش وچ کمی نہ کانیاں دی،
قلماں گھڑن تھیں ہتھ بے زار ناہیں ۔
رنگا رنگ دواتاں دے رنگ ساڈے،
کہڑا ساز جو اج تیار ناہیں ۔
ہر رنگ وچ رنگتاں رنگدے ہاں،
ساڈے رنگ نوں کدے زنگار ناہیں ۔
کدوں شعر؎ دا قافیہ تنگ ساڈا،
کدے وگڑدا وزن مقدار ناہیں ۔
تکتیہ دے وچّ میزان تلدا،
متلء ہشوِ عروض کجدار ناہیں ۔

وچ اکت معنے واحد قافیئے دی،
سوچ ویکھ لے پیا تکرار ناہیں ۔
ایہہ شعر؎ شعور تھیں دور بھاویں،
ایپر سحر ہے ہرفِ اشار ناہیں ۔
نوک قلم دی چھاندی موتیاں نوں،
ایسا ابرِ نیساں گوہر بار ناہیں ۔
گوہر ریز دو نین جو عاشقاں دے،
رکھدے صبر دا کدی شعار ناہیں ۔
ایویں قلم پرونودی کدوں ساڈی،
لڑی موتیاں دی تارو تار ناہیں ۔
ایہناں موتیاں دی قدر سوئی جانے،
جسدا خوشی تے دارو مدار ناہیں ۔
جہڑا آپ دیکھے نالے یار تکے،
اوہ خوشی دے باجھ ہسار ناہیں ۔
رمزاں وگدیاں ویکھ کس کارنے تے،
کارے ہار یا غیر چتار ناہیں ۔

نقد دماں دے ونج دا اج ویلا،
پھر لبھنے درم-دینار ناہیں ۔
مڑ چٹھیاں لکھنیاں پھیر کس نے،
گوہر ہوونے نت نثار ناہیں ۔
تیرے سیر دا وقت پیاریا او،
مڑ ہوونا پھیر سیار ناہیں ۔
ہو زبہ قربانی دیا مینڈھیا او،
ایتھوں دوڑ کے جاہ مردار ناہیں ۔
رل ڈار وچّ کدے مکلدا وے،
جائیں خدی تے مفت سر وار ناہیں ۔
چھوڑ مالوا چار دن سیر کر لے،
مڑ لبھنی ایہہ بہار ناہیں ۔
جھوکے خزاں دے جھلنے انت اک دن،
مڑ کھلنی ایہہ گلزار ناہیں ۔
ایتھے پھیر کد آونا سجنا او،
لدّ گئے مڑ ملن ونجار ناہیں ۔

ایس امب دے کرے تربوز کیوں کر،
قایم رہے گا ایہہ اچار ناہیں ۔
بے درد نوں درد سناونے کی،
گھٹنے اساں دے درد انبار ناہیں ۔
جیہا درد دکھاں سانوں گھیریا اے،
ایسا چند نوں کدے پروار ناہیں ۔
یار سنے نہ سنے سناونے ہاں،
ہٹنی ہجر دی ایہہ بیگار ناہیں ۔
خط لکھدیاں دے دفتر ہوئے کالے،
لینی ساڑ کے کسے نسوار ناہیں ۔
اسیں بھید سارے پھول دسنے ہاں،
جدوں سکدے درد سہار ناہیں ۔
یار نہیں اکھاڑدا راز دل دے،
اساں وانگُ اوہ نرا گوار ناہیں ۔
عمراں بیتیاں جاندیاں وچّ درداں،
دلدار ساڈا ملنسار ناہیں ۔

تیریاں منیاں اسیں کرامتاں او،
پتھر ڈوب کے توڑیاں تار ناہیں ۔
ساڈیاں لائیاں اساں ول لاونا ایں،
سانوں لاونے تھیں انکار ناہیں ۔
متھے چمّ چماراں دے ماردا ہیں،
ہن سامبھدے چمّ چمار ناہیں ۔
باہوں پکڑ کے پھیر جواب دیویں،
ہویا کوڑ دا ونج وپار ناہیں ۔
تیریاں کیتیاں اسیں مناونے ہاں،
تیرے دل وچ اجے وچار ناہیں ۔
ساڈے درد دی آہ تھیں جگر کہڑا،
جہڑا ہونودا اج فگار ناہیں ۔
ساڈے گل اقبال دا اجے غنچہ،
ساڈے ویریاں دی اکھیں خار ناہیں ۔
ساڈے نال دیاں بال کھڈاندیاں نے،
ساڈی لٹکدی زلف خمدار ناہیں ۔

کیا بس ساڈے، ساڈے لیکھ ایویں،
سانوں پھبدے ہار شنگار ناہیں ۔
سنجے ہار شنگار نوں اگّ لگے،
اساں جوگناں دا گھر بار ناہیں ۔
وے میں نیند وگتیاں باجھ تیرے،
گلے لگّ اکلڑی ٹھار ناہیں ۔
جنہاں دلاں نوں نشے دی تار ناہیں،
بے بال ہے اوہ پروار ناہیں ۔
مقدار کی تڑپھنے پھڑکنے تے،
کدے ہونودی ڈڈّ اڈار ناہیں ۔
سانوں درد دیاں لشکراں سرد کیتا،
اڈدا ویکھیا تساں غبار ناہیں ۔
جویں کٹک فرنگ دے مار دھاوا،
قابل چھڈیا سنے قندھار ناہیں ۔
چڑھی فوج غنیم فراقَ دے دی،
جیہدے جیڈ کوئی خون خار ناہیں ۔

دل دے وسّ تھیں صبر قرار باغی،
پار ہو گیا رہا ارار ناہیں ۔
رہن حکم روا وچ دیس دل دے،
ایہہ باجھ فراقَ مختار ناہیں ۔
تینوں یار ہو گیا آرام سارا،
اساں جیہا کوئی اج بیمار ناہیں ۔
جہڑا ہجر دے درد دا دے دارو،
ساڈے پنڈ وچ کوئی عطار ناہیں ۔
اج اضل دے ہتھ مہار ساڈی،
جے توں موڑنی اج مہار ناہیں ۔
دکھ درد ساڈے گزر گئے حدوں،
دو چار سو لکھ ہزار ناہیں ۔
اوہدے درد دا انت شمار کہیا،
جہدے ہتھ وچ یار غمخوار ناہیں ۔
دردمنداں دے درد بے درد اگے،
باجھوں جھوٹھ دے لاف شمار ناہیں ۔

9

جانن بھری تکلیف تھیں گلّ ساڈی،
گھوڑے عشقَ جو ہوئے سوار ناہیں ۔
شاید مشرکوں اج کلھ تسیں چڑھدا
تکدے ہووسوں کجھ اصرار ناہیں ۔
دمدار تارہ چڑھیا مالوے تے،
آتش باز دا ایہہ انار ناہیں ۔
لامبو بال فراقَ دے کھڑھا ہویا،
ساڈا لیکھ دیکھو سازگار ناہیں ۔
تیرے دیس اتے گھٹاں چھائ رہیاں،
باجھوں آہ والی دھندو کار ناہیں ۔
دل وچ جانیاں ہووسی یاد ساڈے،
اجے نین روندے زارو زار ناہیں ۔
ساڈیاں روز میثاق دیاں لگیاں دا،
لاونہار باجھوں جاننہار ناہیں ۔
کوٹ صبر دے عشقَ ویران کیتے،
نظری آنودا اج مئمار ناہیں ۔

جہڑا موڑ خورنکاں توں کرے قایم،
نیڑے وسدا اوہ سنیار ناہیں ۔
سانوں آسرا نہیں مہبوب باجھوں،
ساڈا ہور تھیں کجھ سروکار ناہیں ۔
دم دم فضل دی آس نراسیاں نوں،
یار صرف جبار قہار ناہیں ۔
کج فہم کلام دے سلسلے نوں،
دیکھ کہنگے ایہہ ہموار ناہیں ۔
ہموار کلام دا سلسلہ ہے،
کیتا عشقَ نے کوڑ اظہار ناہیں ۔
اظہار جے عشقَ دا کوڑ ہندا،
ملدا عشقَ نوں ایڈا اشہار ناہیں ۔
بے-درد خود راز نہ پانودا ہے،
بے درد تھیں ہور بریار ناہیں ۔
بے-مزہ طعام بے-درد دا ہے،
اوہدی دال وچ مرچ وسار ناہیں ۔

اوہ دیاں سرد تنور دیاں کچیاں ہے،
اوہدا پکّ اتے اختیار ناہیں ۔
تاؤ دیکھ تنور تن اپنے دا،
ایہہ پھیر مڑ لبھنا وار ناہیں ۔
چاڑھ چکمکا اگّ سلگا یارا،
تیرے رہنگے کبر ہنکار ناہیں ۔
جدوں وگے تن چرخ لتائفاں دا،
موج گھٹیگی ایس سندھار ناہیں ۔
تینوں وہم افلاس دے چور کیتا،
بے-خبر ہیں توں نادار ناہیں ۔
کھولھ ویکھ مدفون خزانیاں دا،
رہنی انت مایا مستار ناہیں ۔
دھریاں ویکھ امانتاں وچ تیرے،
کھائیں ہوونا ہے تینوں آر ناہیں ۔
بے-ترس اوہناں سکھ وسدیاں دا،
دکھ جنہاں نوں پیا دم چار ناہیں ۔

دکھ جنہاں نوں پیا دم چار ناہیں،
ساڈی سمجھ اوہ اہلگفتار ناہیں ۔
ساڈے دیس وسے، ساڈی گلّ سمجھے،
ہندی سمجھدے اہل تاتار ناہیں ۔
لوہار دا کم لوہار جانے،
ہندی زرگری باجھ سنیار ناہیں ۔
آہیں درد فراقَ دیاں ویکھ یارا،
اکدوں وگدیاں بنھ قطار ناہیں ۔
دلوں درد وچھوڑے دے لٹیاں نوں،
جوش اٹھدے کویں ایسار ناہیں ۔
وے میں کویں خبراں لاٹاں وچّ سینے،
اس تھیں ودھ ہن سچ نتار ناہیں ۔
یار پڑھے نہ پڑھے خط نال درداں،
میری قلم نوں اجے کھلھیار ناہیں ۔

10

قلم تیز زبان وچھنیاں دی،
جولاں ماردی تند سواریاں تے ۔
سامبھی گئی نہ قلم دکھ بھنیاں دی،
سبھناں منشیاں ہور پٹواریاں تے ۔
ایس صدر دی شست تھیں دور چارہ،
پھٹّ کٹنے حکم خواریاں تے ۔
ایتھے کنھے نہ رشوتاں دینیاں ہے،
تے نہ پہنچنا ہتھ کواریاں تے ۔
ایہہ قلم سپرد میں ڈر گئیاں،
جند جنہاں دی تیغ دیاں دھاریاں تے ۔
جہڑے ٹرے فنا دیاں منزلاں نوں،
دفتر لدّ مصیبتاں بھاریاں تے ۔
جنہاں سکھ تے دکھ نوں اک جاتا،
او ہس رہے اپنیاں یاریاں تے ۔
رنگا رنگ دے رنگ ہنڈھانودی ہے،
یک رنگ دیاں ہیٹھ اماریاں تے ۔

اساں چٹھیاں لکھیاں ورجنے نوں،
گجھی رہی نہ کھیل کھلاریاں تے ۔
اساں کھیل دا جنہاں نے بھیت پایا،
اوہ رٹھّ گئے بعضیاں ہاریاں تے ۔
جے میں کوجھڑی سوکنے ہسدیئے نی،
نکّ چاڑھ ناہیں دلوں واریاں تے ۔
انت نظر ہے کونت لڈکڑے دی،
چھیج بھردیاں تے پتیاریاں تے ۔
چکڑ بھریاں نوں یار گل لانودا ہے،
اعتبار نہ کجھ شنگاریاں تے ۔
قربان دل جان سدکڑے نی،
یار رحم کردا اؤگنہاریاں تے ۔
فریاد او بیلیا ! لئیں ساراں،
کریں رحم فراقَ دیاں ماریاں تے ۔
گھر اجڑے وسن جے کریں پھیرا،
کاری پوے علاج بیماریاں تے ۔

میں کہاں کی یار تے واریاں میں،
بلکہ یاریاں کلّ پیاریاں تے ۔
جنہاں دخل دربار منظوریاں دا،
نظر تنھاں دی نہیں سرداریاں تے ۔
جنہاں تیغ-اے-فراقَ دے زخم جھلے،
اوہ سید قربان شکاریاں تے ۔
سوزش عشقَ دی نوں نہیں ٹھنڈھ ملنی،
نہیں سو آب چشم دیاں تاریاں تے ۔
ساڈے درد دیاں وجدیاں رہن تاراں،
جاں لگ یاراں نوں حوصلہ یاریاں تے ۔
سکھ وسدیا سجنا ! دکھ سنکے،
پھیرا گھتّ جا منو وساریاں تے ۔
وجے جٹاں دا ساز نگار دیسی،
تیرے درد دیاں جوش خماریاں تے ۔
ہتھ لئیں طنبور خط پڑھیں ساڈا،
ہر رنگ دیاں چاڑھ اڈاریاں تے ۔

اسیں چپ چپ یاریاں لائیاں سن،
پیا گاونا نال تمباریاں تے ۔
واہ واہ او سیدہ میریا او،
پیا ٹپنا دنیں دشواریاں تے ۔
دھنّ بھاگ اونھاں جنہاں درد ناہا،
ایویں لیکھ سی اساں ارہاریاں تے ۔

11

انت چاہیئے یار سی ایہو جہے،
اساں جیہیاں بے-شؤریاں دے ۔
وچّ اوہناں دیاں رسیاں سونہدیاں ہن،
پھمن انہاں دے گلاں وچ بھوریاں دے ۔
یار جنہاں دے کوڑیاں خصلتاں دے،
مزاں تنھاں نوں وچھیاں ہوریاں دے ۔
سٹاں جھلّ مقابلے پھیر کرنے،
ایہہ حوصلے پوریاں سوریاں دے ۔
جنہاں کتیاں پالیاں وچّ بکل،
منہ چمنے پئے کتوریاں دے ۔
جنہاں مندیاں وادیاں وچ واسا،
باز آونے نہیں بن گھوریاں دے ۔
جنہاں روگ پرانے دی رڑک سیتی،
دکھ جاونے نہیں گھنگوریاں دے ۔
ساڈے دکھ نہ گئے لکھ جوش مارے،
ایہو جوش سی بے دستوریاں دے ۔
ویہڑے وصل دے دسّ دکھ بہت پائے،
مکدے پیر نہ کنّ کھزوریاں دے ۔
چتّ چاٹ کماؤ دیاں پوریاں دی،
پئے چوسنے رس دھتوریاں دے ۔
رنج طب دا علم میں یاد کیتا،
رنگ دیکھیئے پئے کروریاں دے ۔

12

ندیاں نیناں دیاں اج اچھل آئیاں،
اسیں سفر تیاریاں لائیاں ہے ۔
لامبو بگڑ جدائیاں لایا ہے،
خبراں صبر دیاں ساڑ سدھائیاں ہے ۔
تیرے خطاں نوں سچ کر جانیاں سی،
چٹھیاں موڑ جواب دیاں پائیاں ہے ۔
جے توں اساں نوں ملن نوں جھوردا ایں،
ایدھر بلدیاں دون سوائیاں ہے ۔
توں تارو میں واریاں جگّ جیویں،
لئیاں تیریاں اسیں بلائیاں ہے ۔
سانوں آن مل ملن دیا شونکیا او،
تینتھیں ودھ سانوں اچووائیاں ہے ۔
تینوں چائ ساڈا سانوں چائ تیرا،
دوہاں دلاں نوں سوز جدائیاں ہے ۔
منتظر دے دیس تے گھتّ پھیرا،
اسیں گردناں آپ نوائیاں ہے ۔

اسیں کھڑے اڈیکدے راہ تیرا،
ساڈے دینودے نین دہائیاں ہے ۔
حالَ حالَ او سجنا ! حالَ ویکھیں،
حالَ اساں دا مثل سودائیاں ہے ۔
اسیں اکھیں دیاں دھیریاں گھولیاں ہے،
کھولھ وچ دوات الٹائیاں ہے ۔
اسیں چٹھیاں لکھ پچائیاں ہے،
توں تاں واچ کے پاڑ گوائیاں ہے ۔
یار ! تیریاں بے-پرواہیاں نے،
ساڈیاں رڑکدیاں ہور رڑکائیاں ہے ۔
ایہہ استغفاریاں تیریاں ہے،
ایہہ بھڑکدیاں ہور بھڑکائیاں ہے ۔
نقش زعفرانی عشقَ یار دے نے،
لاٹاں بال دل وچ چمکائیاں ہے ۔
جیں ول نظر وگدی جلوا یار دا ہے،
اجے یار نوں بے-پرواہیاں ہے ۔
نورِ لامیاں وچ دماغ رسیا،
دیندا صدق نوں صاف صفایاں ہے ۔
اس جامیاں نور دی لہر اندر،
ندیاں نور دیاں خوب وگائیاں ہے ۔
جے میں ہتھ تیرے توں کد دور مینتھیں،
میں تاں کہندیاں تے پچھوتائیاں ہے ۔
آپے آپ توں بعضیاں لائیاں ہے،
آپے دیکھیاں آپ دکھائیاں ہے ۔

13

اسیں درد دے بحر دے موتیاں تھیں،
لڑیاں مزغاں دی نوک پروتیاں ہے ۔
جاں لگ سوز فراقَ دے تپنے نوں،
رو رو خون وچ اکھیاں دھوتیاں ہے ۔
میاں سیدہ ملیں نہ جدوں تاکر،
ساڈیاں شورشاں تم نہ ہوتیاں ہے ۔
دھندے درد دے گرد دیاں بھرتیاں تھیں،
نہراں وگدیاں اٹک کھلوتیاں ہے ۔

ڈاکخانے دی وچ سندوکچی دے
اسیں لکھ لکھ چٹھیاں طوطیاں ہے ۔
تیرے مالوے تے اسیں دنے راتیں،
فوجاں دلے دے درد دیاں ڈھوتیاں ہے ۔
بے-درداں تھیں درد دی داد لینی،
اسیں آؤوناں کھانگراں چوتیاں ہے ۔
آدمزاد دے وچ خمیرِ دہشت،
تاؤ چاڑھ طبیعتاں موتیاں ہے ۔

حضرت عشقَ والی درد قشط گاری،
اسیں دور-اے-ہلاں وچ جوتیاں ہے ۔
یک رنگ دے بحر-اے-فنار اندر،
دقّ داریاں روڑھ وگوتیاں ہے ۔
ایہہ فراقَ دیاں دور گوائیاں بھی،
آخر جما وچ آن سموتیاں ہے ۔
اجے منتاں نال بلاونے ہاں،
نوکاں تان دیاں پھیر پھروتیاں ہے ۔

جے توں نہ آیا اسیں پھیر ایویں،
گلے بھنّ دیاں چکیاں جھوتیاں ہے ۔
دیکھ خط غلام رسول دے نوں،
وچ مالوے اکھیاں روتیاں ہے ۔

14

ہوئیاں مدتاں عشقَ دی لاٹ سوزاں،
ساڈے دل تے موجاں ماندی سی ۔
سینے وچ اڈاریاں ماردی سی،
خرمن سویا نہ برق دی بان دی سی ۔
سدماگاہ بلا دی جان ساڈی،
ہمدوش کبریئت دی یان دی سی ۔
دھندوکار اندھیرڑی سوز والی،
گرد درد دی جگر وچ چھاندی سی ۔
ہمزاد الماس دے جان ساڈی،
آہنودوز برمی ترکھان دی سی ۔
سنگین دل ٹمب پروونے نوں،
سر ایسدے تے تیزی سان دی سی ۔
لگی رڑکنے جاں دلے جگر اندر،
مکھی زہر بھری خونی دھان دی سی ۔
زخم رڑکیا تے دل دھڑکیا سی،
ہوش غم ہو گئی اوسان دی سی ۔

جان سوز جو کتڑی سوز والی،
دردوں صبر قرار نوں ران دی سی ۔
چڑھیا تاؤ سواریاں شطر کھتھا،
تے نہ شطر نوں شطر پلان دی سی ۔
وجیاں دستکاں نال انگشتگاں دے،
جھلی لہر جیوں بھیت مسان دی سی ۔
چشمہ سارا اراد توں موج وگی،
ہوئی تر بتر فصل کرسان دی سی ۔
چھٹیاں آہ دل خواہ کلیجڑے تھیں،
جہڑی وچّ سینے تنبو تاندی سی ۔
تاں میں کڈھ بخار دکھ قول گھلے،
جاندی ٹٹدی نین دی پران دی سی ۔
ساڈی جان قربان ہو رہی یارا،
انت دیکھ لے حق پچھان دی سی ۔

15

عالم پروں ول مالوے ٹری چٹھی،
ہن رہیا نہ وقت تاخیر دا ہے ۔
ساڈے لکھے تے کسے نے روونا ایں،
ولّ چلیا تیر تقدیر دا ہے ۔
دل دے جوش دے خون دا رنگ کھلھا،
خاک ہجر دی پاک تصویر دا ہے ۔
اس سبز تر برگ دا رنگ خونی،
کھولھ دیکھیا راز لفگیر دا ہے ۔

تفصیر اس راز دی دلاں اندر،
دھردی خواب میں حکم تعبیر دا ہے ۔
تعبیر اس خواب دی خواب دائم،
پابند جنون زنزیر دا ہے ۔
کیتا ختم کلام دے سلسلے نوں،
اگے خوف ہن عمل کجیر دا ہے ۔
قایم رہی نماز جے عشقَ والی،
جان فضل کریم قدیر دا ہے ۔

جانی یار دی وچّ دوکان بہہ کے،
پیا ایہہ اتفاق تحریر دا ہے ۔
دردیں بھرے دل مجھ لہجّ دے نے،
رو رو ڈولھیا رنگ تاثیر دا ہے ۔
اکھیں دکھدیاں نال میں خط لکھیا،
دو پہر دا وقت دن پیر دا ہے ۔
اج اٹھویں ماہ مہرموں ہے،
صدی تیرھویں سال اخیر دا ہے ۔