युगवाणी (लेखनाथ पौड्याल)
प्रिय नेपाली शूरवीर हो, नवयुगको यो संक्रान्ति-
समय छ, यसमा नचढोस् तिमिमा फूट वैरको भ्रान्ति !
एकै तन भै एकै मन भै देश-कालको गति जानी
बढ्दै जाऊ, चढ्दै जाऊ, भन्दछ यो युगवाणी ।
तोड्यौ हुकुमी साङला, फाल्यौ फयाडला खड्गनिशाना
झ्याङला काटयौ सब मर्जीका, बदल्यो स्थिति र जमाना
अब तिमि नै छौ सेवक, तिमि नै मालिक, यो पहिचानी
लाग निरन्तर देशोन्नतिमा भन्दछ यो युगवाणी ।
दुःशासनले केश खिचेको द्रुपदकुमारीजस्ती
दुःख दर्दको विकट दल्दलमा बिचरी पलपल फैस्ती
जन्मभूमिका सुनीनशक्ना लम्बा करुण कहानी
सुन्दै जाऊ, गन्दै जाऊ, भन्दछ यो युगवाणी ।
गर्नैपर्दछ अब तिमि सबले नव राष्ट्रको निर्माण
यसमा तिलभर नहट पछाडी, चाहे जानोस् प्राण
वीर देशका वीर तिमी छौ वीरखतका अभिमानी
नझुकोस् तिम्रो वीरपताका, भन्दछ यो युगवाणी ।
हिमगिरितटका सब बासिन्दा तिमि दुनियाँ छौ कोटि
एकमती भै हात बढाऊ कर्तव्यमा दुइ कोटि
फुट्टाफूट्टै दूर देशमा कुल्लीगिरि वा दरबानी
गर्दा गर्दै जनम नजाओस्, भन्दछ यो युगवाणी ।
जुन तागतले एक शताब्दीतक सब यो नेपाल
रगत शुकाई जर्जर नंगा पायो नरकंकाल
उसको छाया छाप उडाऊ नगरी आनाकानी
भर अब अर्कै दिव्य जवानी, भन्दछ यो युगवाणी ।
भरखर जननी जन्मभूमिका तोड्यौ साङला सिक्री
औषधको नै पहिले इनको गर्नु पर्दछ फिक्री
यस मौकामा केहि नशोची पछिको लाभ र हानि
किन खलबलिने ? किन अलमलिने ? भन्दछ यो युगवाणी ।
राजा रैती एकमतो भै ल्याएथ्यौं त्यो क्रान्ति
अब सब बदली क्रान्ति -लहर ती ल्याउनुपर्दछ शान्ति
त्यसका लागी बारिक मनले छानी दूध र पानी
कर्मयोगमा बन सहयोगी, भन्दछ यो युगवाणी ।
अडबे खडबे डाँडा काँडा तोडी फोडी सारा
संथर पारी उसमा झारी झन का जलधारा
पार सबैतिर लहलह खेती, शुक्न नपानोस् पानी
मुलुकै सुखमय बन्दछ त्यसले, भन्दछ यो युगवाणी ।
पूर्व र पश्चिम उत्तर दक्षिण रस्ता निस्कून् खासा
रेल र मोटर तिनमा दौडून् बस्नूनपरोस् वासा
घर घर बिजुली, कल, कार्खाना, कपडा, अन्न र पानी
इच्छामाफिक सबले पाऊन्, भन्दछ यो युगवाणी ।
गामैपिच्छे शिक्षा पाउन् लाखन बाल बाला
कुनै कुनामा घुस्न नपानोस् गरिबीपनको ज्वाला
सबका घर घर डबल डबल होस् व्ययभन्दा आम्दानी
धर्म सनातन तव पो रहला, भन्दछ यो युगवाणी ।
उच्च हिमाचल सेती गाई, तल उपपर्वत-माला
थूनसरी छन् दूध-बराबर - रत्न' अनेक उज्याला
दुहनैपर्दछ ती सब तिमिले किसिम किसिमका खानी
तब पो रहला तिम्रो पानी, भन्दछ यो युगवाणी ।
अहिले अग्ला दश-पाठोटा रंगमहलमा खाली
चहलपहलका साथ निरन्तर खेल्दछ जो खुशियाली
त्यो सव झप्रा झुप्राहरूमा ल्याउनुपर्दछ तानी
नत्र भयो के ? दुःख गयो के ? भन्दछ यो युगवाणी ।
This work is first published on Nepal and is now in the public domain because its copyright protection has expired by virtue of the Copyright Act, 2059 (2002). The work meets one of the following criteria:
- It is an anonymous work or pseudonymous work and 50 years (before 1 January 1974) have passed since the date of its publication
- It is a work created on payment of remuneration at the initiation or direction of any person or organization and 50 years (before 1 January 1974) have passed since the date of its publication
- It is a photographic work or work of applied art and 25 years have passed since the year the work was created (ie. as of 2024, works published prior to 1 January 1999 are considered public domain).
- It is another kind of work, and 50 years (before 1 January 1974) have passed since the year of death of the author (or last-surviving author)
- It is a "court judgement or administrative decision"
Public domainPublic domainfalsefalse