वियोगिनीविलाप

वियोगिनीविलाप
by लेखनाथ पौड्याल
301277वियोगिनीविलापलेखनाथ पौड्याल

बानी खराब लिइ पापकि डर् नमानी ।
तानी धनू कुसुमबाण ! भयेर मानी ।
सानो जनानिउपरी शर हानि हानी
हानी गरी सकिदियौ भरिलो. जवानी ॥१॥

मालीक साथ नहुँदा विरहाग्नि पाली,
फाली शरीरभरका गहना फुकाली ।
खाली पडेकि छु जहाँ मन क्यै समाली
जाली नह्वौन भगवन् ! दिउँला म गाली ॥२॥
 
सारा शरीरभरि छन् पसिनाकि धारा
हा रामचन्द्र ! भनि गर्दछु धेर् पुकारा ।
आराम् कतै छइन देख्छु दिशा अँध्यारा ..
नाराज नह्वौन कुसुमायुध ! हे पियारा ॥३॥
 
खानापिना दुर भयो मनमा छ ताना
गाना लहड्हरू पनि ती भया बिराना ।
चानासरी शरिर भो शर लागि नाना
हा नाथ् ! यसै मरिगना बिचरी जनाना ॥४॥
 
बोली मधूर गरी कोइलि: पापि बोली
पोलीदिंदा हृदय बानी बडो छुचोली ।
खोली बस्याकि छ असह्य भयो र चोली
भोली म हिंड्छु रतिनाथ ! लिइ एक झोली ॥५॥

भारी लडाकि बलवान् अनि भै तयारी
नारी अनाथ् बिचरिमा शर धेर् बजारी ।
पारी हजार टुकुरा हृदय बिदारी
मारी लियौ कुसुमनायक ! ज्यान हमारी ॥६॥

नन्दन्‌समान् वन पनी समझन्छु फन्द
चन्दन पनी मकन हुन्न कसै पसन्द ।
दन्दन् गरी शरिर पोल्दछ वायु मन्द
कन्दर्पजी ! शरकि वृष्टि गराउ बन्द ॥७॥

नालायकी नसमझी लिइ मुर्ख चाला
'कालाग्निझै गरी रिसाइ भएर काला ।
मालासरी शर धसी अति वेगवाला
बालाउपर् कुसुमबाण ! गयौ नि हाला ॥८॥
 
बाला पनी ति करदेखि भया निकाला
ज्वालाझभी पवन पोल्दछ खुश्बुवाला ।
मालाहरू पनि हरे ! अति विखवाला
काला ती सर्पसरि छन् कहुँ क्या हवाला ॥६॥
 
के लीनलाई भगवान् ! भइ भारि झेली
मेली गरी हृदयमा पसि खेलि खेलि ।
चेलीसमान् मकन धेर् शरजाल जेली
हेलीदियो । विपदसागरमा धकेली ॥१०॥
 
जोरी म ह्वैन प्रभुकि भनि हात जोरी
छोरीसमान भनि विन्ति गर्याँा यसोरी ।
सो रीत नसम्झि धनुमा शर जोरी जोरी
फोरीदियौ हृदय यो तिमी हौ अघोरी ॥११॥
 
प्रभु ! अहिले म छु यकली वसुला जब् काख नायक ली ।
अनि तिम्रा शर सब ती झिकुँला भइ खुप विलासवती ॥१२॥

खलकन मलसरि मनमा नमानि विनती म गर्छ सज्जनमा ।
कमि गमि अरू सब रमिता बिताइ दिनु दिन् गरी गजब कविता ।।१३।।


This work is first published on Nepal and is now in the public domain because its copyright protection has expired by virtue of the Copyright Act, 2059 (2002). The work meets one of the following criteria:
  • It is an anonymous work or pseudonymous work and 50 years (before 1 January 1974) have passed since the date of its publication
  • It is a work created on payment of remuneration at the initiation or direction of any person or organization and 50 years (before 1 January 1974) have passed since the date of its publication
  • It is a photographic work or work of applied art and 25 years have passed since the year the work was created (ie. as of 2024, works published prior to 1 January 1999 are considered public domain).
  • It is another kind of work, and 50 years (before 1 January 1974) have passed since the year of death of the author (or last-surviving author)
  • It is a "court judgement or administrative decision"