ခဒိရဝနိယရေဝတတ္ထေရဝတ္ထုဂါထာ
၇-အရဟန္တဝဂ်
၉-ခဒိရဝနိယရေဝတတ္ထေရဝတ္ထုပါဠိဂါထာ
ယတ္ထ အရဟန္တော ဝိဟရန္တိ, တံ ဘူမိရာမဏေယျကံ။
ဂါမေ ဝါ၊ ရွာ၌သော်လည်းကောင်း။ ယဒိ၊ သို့မဟုတ်။ အရညေ ဝါ၊ တော၌သော်လည်းကောင်း။ နိန္နေဝါ၊ မြေပြန့်အရပ်၌ သော်လည်းကောင်း။ ယဒိ၊ သို့မဟုတ်။ ထလေ ဝါ၊ တောင်ပေါ် အရပ်၌သော်လည်းကောင်း။ ယတ္ထ၊ အကြင်အရပ်၌။ အရဟန္တော၊ ရဟန္တာတို့သည်။ ဝိဟရန္တိ၊ နေကုန်၏။ တံ၊ ထိုအရပ်သည်။ ဘူမိရာမဏေယျကံ၊ ကမ္ဘာမြေ၏ မွေ့လျော်ထိုက်သည်၏ အဖြစ်ရှိရာအရပ်တည်း။ ဝါ၊ မွေ့လျော်ထိုက်သောမြေရှိရာအရပ် တည်း။ (ပါ-၉၈)
ဘူမိရာမဏေယျကံ။ ။ အာရာမရာမဏေယျကန္တိ ပုပ္ဖာရာမဖလာရာမာနံ ရာမဏေယျကံ။ ဘူမိရာမဏေယျကန္တိ သမံ ဘူမိဋ္ဌာနံ(အံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၃၇၇)။ ရာမဏေယျကန္တိ ရမဏီယဘာဝံ(အံ၊ဋီ၊၁၊၂၃၁)။ ဤ၌ “ရမဏီယဘာဝေါ”ဟု မဖွင့်ဘဲ အဋ္ဌကထာ၌ ပြအပ်သော “သမံ ဘူမိ- ဋ္ဌာနံ”ဟူသော အဘိဓေယျလိင်သို့ လိုက်၍ “ရမဏီယဘာဝံ”ဟု ဖွင့်သဖြင့် ဘာဝတဒ္ဓိတ်ပေါ် အဿတ္ထိဆင့်ရသည်၊ ထိုကြောင့် “ရမိတဗ္ဗန္တိ ရမဏီယံ၊ ရမဏီယဿ+ဘာဝေါ ရာမဏေယျကံ၊ [ရမဏီယ+ကဏ်၊ တေသု ဝုဒ္ဓိ ဖြင့် ဏီ၌ ဝုဒ္ဓိပြု၊] ရာမဏေယျကံ+ဧတ္ထ အတ္ထီတိ ရာမဏေယျကံ၊ [ရာမဏေယျက+ဏ၊] ဘူမိယာ+ရာမဏေယျကံ ဘူမိရာမဏေယျကံ-ကမ္ဘာ မြေ၏ မွေ့လျော်ထိုက်သည်၏အဖြစ်ရှိရာအရပ်”ဟု ပြု။ “တံ ဘူမိ- ရာမဏေယျကန္တိ သော ဘူမိပ္ပဒေသော ရမဏေယော ဧဝါတိ အတ္ထော (ဓမ္မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၄၀၀)”အဖွင့်ကား အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်သာ။
နီတိသုတ္တ-၂၄၂။ ။ ထို၌ “ရမိတဗ္ဗာတိ ရမဏီယာ၊ ရမဏီယာ ဧဝ ရာမဏေယျာ၊ [သွတ္ထ၌ ဏေယျ]၊ ဘူမိ+ရာမဏေယျာ ဧတ္ထာတိ ဘူမိ- ရာမဏေယျကံ၊ [သမာသန္တ ကပစ္စည်း]”ဟု ပြု၏၊ အထက်၌ ဤအတိုင်း နောက်နည်းပေးခဲ့သည်။
နိဒီ-၃၁၆။ ။ ထို၌ “ရမိတဗ္ဗန္တိ ရမဏံ၊ ရမဏံ+ဧတ္ထ အတ္ထီတိ ရာမဏာ၊ ဘူမိ စ+သာ+ရာမဏာ စာတိ ဘူမိရာမဏာ၊ ဘူမိရာမဏာယ+ ဘာဝေါ ဘူမိရာမဏေယျံ၊ ဘူမိရာမဏေယျမေဝ ဘူမိရာမဏေယျကံမွေ့လျော်ဖွယ်ရှိသောမြေ၏အဖြစ်”ဟု ပြုသည်။
ဝိဗော၊၁၇၀။ ။ ထို၌ “ရမိတဗ္ဗန္တိ ရမဏံ၊ ရမဏဿ+ဘာဝေါ ရာမဏေယျံ၊ ရာမဏေယျမေဝ ရာမဏေယျကံ၊ (တစ်နည်း) ရမိတဗ္ဗန္တိ ရမဏီယံ၊ ရမဏီယမေဝ ရာမဏေယျကံ၊ ဘူမိယာ+ရာမဏေယျကံ ဧတ္ထာတိ ဘူမိရာမဏေယျကံ-ကမ္ဘာမြေ၏ မွေ့လျော်ထိုက်သည်၏အဖြစ် ရှိရာအရပ်”ဟု ပြုသည်။
ခဒိရဝနိယရေဝတတ္ထေရဝတ္ထုအဋ္ဌကထာဂါထာ
အသောကံ ဝိရဇံ သုဒ္ဓံ, တမဟံ ဗြူမိ ဗြဟ္မဏံ။
ယော၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဣဓ၊ ဤသာသနာတော်၌။ ပုညဉ္စ၊ ကောင်းမှုလည်းကောင်း။ ပါပဉ္စ၊ မကောင်းမှုလည်းကောင်း။ (ဣတိ၊ ဤသို့။) ဥဘော၊ ၂မျိုးလုံးတို့ကို။ (ဆဍ္ဍေတွာပယ်စွန့်၍။) သင်္ဂံ၊ ငြိကပ်တတ်သော ရာဂအစရှိသောတရားကို။ ဥပစ္စဂါ၊ လွန်မြောက်ပြီ။ အသောကံ၊ သောကမရှိသော။ ဝိရဇံ၊ ကင်းသော ရာဂစသောမြူရှိသော။ ဝါ၊ ရာဂစသောမြူမှ ကင်း သော။ သုဒ္ဓံ၊ ကိလေသာကင်း၍ သန့်ရှင်းစင်ကြယ်သော။ တံ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကို။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ ဗြာဟ္မဏံ၊ ဗြာဟ္မဏဟူ၍။ ဝါ၊ မကောင်းမှုတို့ကို မြောစေပြီးသူဟူ၍။ ဗြူမိ၊ ဟောတော်မူ၏။ (ဋ္ဌ-၁၄၀)
ဥဘော သင်္ဂံ။ ။ “ဥဘောတိ ဒွေပိ ပုညာနိ စ ပါပါနိ စ ဆဍ္ဍေတွာ (ဓမ္မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၄၂၃)”ဟူသော အဖွင့်အလို “ဥဘော-ကုန်သော၊ ပုညဉ္စ- ကိုလည်းကောင်း၊ ပါပဉ္စ-ကိုလည်းကောင်း၊ ဆဍ္ဍေတွာ-၍”ဟု ဝုစ်မတူသည့် ဝိသေသန, ဝိသေသျကြံ၍ တစ်နည်းပေးပါ၊ အထက်၌ သရူပ, သရူပ ဝန္တကြံ၍ ပေးသည်။
မ၊ဋ္ဌ၊၃၊၂၉၉။ ။ ထို၌ ကောင်းမှုသည် နတ်ပြည်၌ ငြိကပ်စေပြီး မကောင်းမှုက အပါယ်၄ပါး၌ ငြိကပ်စေတတ်သောကြောင့် ကောင်းမှု, မကောင်းမှုကို “ဥဘော သင်္ဂံ”ဟု ဖွင့်သေး၏၊ ထိုအလို “သဇ္ဇာပေတီတိ သင်္ဂံ”ဟု ပြု၍ “ဥဘော-၂မျိုးကုန်သော၊ သင်္ဂံ-နတ်ပြည်အထပ်ထပ်, အပါယ်လေးရပ်၌ ငြိကပ်စေတတ်သော၊ ပုညဉ္စ-ကိုလည်းကောင်း၊ ပါပဉ္စ- ကိုလည်းကောင်း၊ ဥပစ္စဂါ-ပြီ”ဟု ပေးပါ။
ခဒိရဝနိယရေဝတတ္ထေရဝတ္ထုဂါထာနိဿယပြီးပြီ။