သက္ကပဉှဝတ္ထုဂါထာ
၂၄-တဏှာဝဂ်
၁၀-သက္ကပဥှဝတ္ထုပါဠိဂါထာ
သဗ္ဗရတိံ ဓမ္မရတိ ဇိနာတိ, တဏှက္ခယော သဗ္ဗဒုက္ခံ ဇိနာတိ။
ဓမ္မဒါနံ၊ တရားသဘော, ဟောပြောခြင်းဟူ, တရားအလှူသည်။၂ သဗ္ဗဒါနံ၊ အလုံးစုံသော ပစ္စည်းဝတ္ထုအလှူကို။ ဇိနာတိ၊ အောင်နိုင်၏။ (သာလွန်၏)။ ဓမ္မရသော၊ ဗောဓိပက္ခိယ, ကိုးဝလောကုတ္တရာ, တရားအရသာသည်။၁ သဗ္ဗရသံ၊ လူ့ပြည်နတ်ဘုံ, လုံးစုံများစွာ, အရသာကို။ ဇိနာတိ၊ ၏။ ဓမ္မရတိ၊ ဟောပြောနာယူ, ပို့ချသူ၏, စိတ်မူ နှစ်ခြိုက်, တရား၌ ပျော်ခြင်းသည်။ သဗ္ဗရတိံ၊ သားသမီးဥစ္စာ, တူရိယာဖြင့်, ပျော်ကာ နေကုန်, အပျော်မျိုးစုံကို။ ဇိနာတိ၊ ၏။ တဏှက္ခယော၊ တဏှာ၏ကုန်ရာ အရဟတ္တ ဖိုလ်သည်။ သဗ္ဗဒုက္ခံ၊ အလုံးစုံသော ဝဋ်ဒုက္ခကို။ ဇိနာတိ၊ ၏။ (ပါ-၃၅၄)
၂။ဓမ္မဒါနံ။ ။ ဒါနအရ “စေတနာ, ဝိရတီ, လှူဖွယ်ဝတ္ထု”ဟု ၃မျိုး ယူနိုင်၏(အဘိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၉၇)၊ စေတနာကိုရလျှင် “ဒေတိ ဒေယျဓမ္မံ(ကတ္တုသာဓ်), ဒေန္တိ ဝါ ဧတာယ ဒေယျဓမ္မန္တိ ဒါနံ(အဘိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၉၇)၊ ဒီယတိ ဧတေနာတိ ဒါနံ(အံ၊ဋီ၊၂၊၅၈)၊ အဝသေသံ သတ္တနိကာယံ ဒယတိ ရက္ခတီတိ ဒါနံ(ဒီ၊ဋီ၊၁၊၃၃၄)၊ ဒုဂ္ဂတိတော ဒါယတိ ရက္ခတီတိ ဒါနံ၊ [ဒေ ပါလနေ+ယု၊- နီတိဓာတု-၈၃။]”ဟုပြု၊ ဝိရတီကိုရလျှင် “ဒုဿီလျစေတနံ ဒါတိ ခဏ္ဍေတိ လုနာတီတိ ဒါနံ”ဟုပြု၊ လှူဖွယ်ဝတ္ထုကိုရလျှင် “ဒိယျတီတိ ဒါနံ(အဘိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၉၇၊ အံ၊ဋီ၊၂၊၅၈)”ဟုပြု။
သမာသ်တွဲပုံ။ ။ ဓမ္မဒါနံ၌ ဒါနအရကား လှူဖွယ်ဝတ္ထုနှင့် စေတနာကို ရ၏(အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၆၀၊ အံ၊ဋီ၊၂၊၅၈)၊ လှူဖွယ်ဝတ္ထုကိုယူလျှင် “ဓမ္မောယေဝ+ဒါနံ ဓမ္မဒါနံ”ဟု ပြု၍ စေတနာကို ယူလျှင် “ဓမ္မဿ+ဒါနံ ဓမ္မဒါနံ-နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း အကျင့်တရားကို ပေးလှူကြောင်းစေတနာ” ဟုပြု၊ “ဒီယတေ ဒါနံ၊ ဓမ္မဿ+ဒါနံ ဓမ္မဒါနံ-တရားကို ပေးလှူခြင်း”ဟုလည်း အဖွင့်မှ တစ်မျိုးကြံ ကြ၏၊ သဗ္ဗဒါနံလည်း နည်းတူပင်။
၁။ဓမ္မရသော။ ။ ရသအတွက် သီးခြားမဖွင့်သော ဓမ္မ.ဋ္ဌအလို ဓမ္မနှင့် အရတူယူ၍ “ရသော ဝိယာတိ ရသော၊ ဓမ္မောယေဝ+ရသော ဓမ္မရသော”ဟုပြု၊ သံ၊ဋီ၊၁၊၁၂၀အလို “သဒ္ဓမ္မ- သန္နိဿယံ ပီတိပါမောဇ္ဇံ”ဟု ဖွင့်သဖြင့် “ဓမ္မသန္နိဿယော+ရသော ဓမ္မရသော-သူတော်ကောင်း တရားဟူသော မှီရာရှိသော ပီတိပါမောဇ္ဇအရသာ”ဟုပြု၊ သန္နိဿယအကျေကြံပါ။
အခြားနည်းများ။ ။ “ရူပရသာ(ဝိ၊၁၊၂၊ အံ၊၃၊၁၉)”ကဲ့သို့ “ရသီယတိ အဿာဒီယတီတိ ရသော၊ ဓမ္မဿ+ရသော ဓမ္မရသော(တရားတော်၏ အရသာဖြစ်သော ပီတိ)”ဟုပြု၊ ဝိသုဒ္ဓိဋီ၊၁၊၉၄အလို “ဓမ္မေန+ဥပသဥှိတော+ရသော ဓမ္မရသော(တရားနှင့် စပ်ယှဉ်သော ပီတိပါမောဇ္ဇ အရသာ)”ဟုပြု၊ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၈၃၊ ပဋိဂံ-၃၁၈အလို ရသသဒ္ဒါ သမ္ပတ္တိအနက်ယူ၍ “ရသတိ သမ္ပဇ္ဇတီတိ ရသော(မဏိ၊၂၊၅၄၀)၊ ဓမ္မဿ+ရသော ဓမ္မရသော(တရားတော်၏ ပြည့်စုံခြင်း)” ဟုလည်းကောင်း, “ဓမ္မဿ+ပဋိလာဘေန+ရသော ဓမ္မရသော-တရားတော်ကို ရခြင်းကြောင့် ပျော်ရွှင်မှုပီတိအရသာ(ပဋိလာဘကျေ)”ဟုလည်းကောင်း ကြံနိုင်သေး၏။
သက္ကပဉှဝတ္ထုဂါထာနိဿယပြီးပြီ။