သာရိပုတ္တတ္ထေရဝတ္ထုဂါထာ -၅

၂၆-ဗြာဟ္မဏဝဂ်

၉-သာရိပုတ္တတ္ထေရဝတ္ထုပါဠိဂါထာ

၆၈၉။ ယမှာ ဓမ္မံ ဝိဇာနေယျ, သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဒေသိတံ၊
သက္ကစ္စံ တံ နမဿေယျ, အဂ္ဂိဟုတ္တံဝ ဗြာဟ္မဏော။

ဗြာဟ္မဏော၊ ပုဏ္ဏားသည်။ အဂ္ဂိဟုတ္တံ၊ ပူဇော်အပ်သောမီးကို။ သက္ကစ္စံ၊ ကောင်း စွာ ပြု၍။ ဝါ၊ အရိုအသေပြု၍။ (နမဿတိ) ဣဝ၊ ရှိခိုးသကဲ့သို့။ (ဧဝံ၊ တူ) ယမှာ၊ အကြင်ဆရာ့အထံမှ။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဒေသိတံ၊ ဘုရားရှင်သည် ဟောတော်မူအပ်သော။ ဓမ္မံ၊ တရားတော်ကို။ ဝိဇာနေယျ၊ သိရာ၏။ တံ၊ ထိုဆရာကို။ သက္ကစ္စံ၊ ၍။ နမဿေယျ၊ ရှိခိုးရာ၏။ [နမဿ+အ+ဧယျ။ (တစ်နည်း) နမောတွဿော (မောဂ်-၅, ၁၁) သုတ်ဖြင့် နမော နောင် ကရောတိအနက်၌ အဿပစ္စည်းသက်။] (ပါ-၃၉၂)

၂။သက္ကစ္စံ။ ။ သဒ္ဒါကျမ်းတို့၌ “သံ+ကစ္စံ (နိရုတ္တိ၊၃၇), သ+ကစ္စံ(မောဂ်-၃၊၁၅)”ဟု၂မျိုး ပုဒ်ဖြတ်၏၊ ထိုတွင် “သံ+ကစ္စံ”ဟု ဖြတ်ရာ၌ သံ(သမ္မာအနက်)+ကရ+တွာ၊ တဒမိနာဒီနိ (မောဂ်- ၁, ၄၇)သုတ်, ဝိဗော၊၂၅အလို ဝဂ္ဂန္တံ ဝါ ဝဂ္ဂေ၌ ဝါသဒ္ဒါဖြင့် နိဂ္ဂဟိတ်ကို က-ပြု၊ စနန္တေဟိ ရစ္စံ၌ “ရစ္စံ”ဟူသော ယောဂဝိဘာဂဖြင့် တွာကို ရစ္စပြု, ရအနုဗန်နှင့်တကွ ဓာတွန်ရ်ကိုချေ, စ္စ ထက်၌ နိဂ္ဂဟိတ်လာ၊ “သက္ကစ္စံ-ကောင်းစွာပြု၍”ဟုပေး။

သ+ကစ္စံ။ ။ “သ+ကစ္စံ”ဟု ဖြတ်ရာ၌ သသဒ္ဒါ အာဒရအနက်, သောဘနအနက်တို့ကို ဟောရာ အာဒရအနက်ကိုဟောလျှင် နောက်ပုဒ်နှင့် သမာသ်ဖြစ်၏၊ “သ+ကရတည်၊ သနောင်သိ သက်၊ ကရနောင် တွာသက်၍ “ကရိတွာ”ဟုဖြစ်ပြီးနောက် သိသက်၊ “ဘူသနာ-နာဒရာ-နာ- ဒရေသွ-လံသာသာ(မောဂ်-၃၊၁၅)သုတ်ဖြင့် သမာသ်စပ်, ဝိဘတ်ချေ၊ (သကရိတွာ)၊ သာသာ ဓိကရာ စ စ ရိစ္စာ(မောဂ်-၅, ၁၆၇)သုတ်ဖြင့် တွာကို စပြု၊ ရကို စပြု, ကဒွေဘော်လာ, နိဂ္ဂ ဟိတ်လာ၊ “သက္ကစ္စံ-အရိုအသေပြု၍”ဟုပေး၊ “သမံ အာဒရံ အကာသီတိ သက္ကစ္စံ(နိဒီ-၂၈၀)” ဟုပြု၊ သသဒ္ဒါ သောဘနအနက်ကိုဟောလျှင် သမာသ်မဖြစ်(မောဂ်-၃၊၁၅၊ ပါ၊၁၊၄၊၆၃)၊ (တစ်နည်း)နိပါတ်ကြံ၍ “ရိုသေစွာ”ဟုလည်း ပေးနိုင်၏(ရူဘာ၊၂၊၅၃၂)။

သာရိပုတ္တတ္ထေရဝတ္ထုဂါထာနိဿယပြီးပြီ။