သိမ်မျိုးစုံမဟာဋီကာ/ခမတိကတ္တုရုပ် လယ်တီဆရာတော်ဝိနိစ္ဆယ

သိမ်မျိုးစုံမဟာဋီကာကျမ်း by ကျွန်းရွာတောရဆရာတော်
၆၉။ ခမတိကတ္တုရုပ် လယ်တီဆရာတော်ဝိနိစ္ဆယ

     အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ-ဟူသော ပထမဘွဲ့တံဆိပ်တော်။ ပိဋကတ္တယပါရဂူ - ဟူသော ဒုတိယဘွဲ့တံဆိပ်တော်။ ဘွဲ့တံဆိပ်တော် နှစ်ထပ်ရ လယ်တီဆရာတော်ဘုရားကြီးသည် နက္ခမတိ၊ န ခမတိ နှစ်ချက်သင့်၊ (ဝိမတိဋီကာ) မဗျည်း၌ကား ကမ္မရုပ်ဖြစ်ခဲ့၍ ဒွေးဘော်နှင့် လိုသည်ဟုဆိုကုန်၏။ အရပ်ရပ်သော ကမ္မဝါစာတို့၌ လည်းကောင်း ဝိနည်းပါဠိတော် သုတ္တန်ပါဠိတော်တို့၌လည်းကောင်း ဒွေးဘော်နှင့် မမြင်ဖူးရ၊ သေက္ခာ သေခါ-စသည်ဖြင့် ခဗျည်းနှင့် ယှဉ်ရာတို့၌ ရုပ်ဆန်း ရုပ်ပြား အလွန်များလှချေသောကြောင့် (မ) တစ်လုံးရှိသော ပါဌ်သည်သာ အစဉ်အလာ ဖြစ်ရာသည် (မ) နှစ်လုံး ဖတ်သော်လည်း အပြစ်ဆိုဖွယ် မရှိလှ။ )

    ကြိယာသမ္ပဋိစ္ဆကံ နာနာကြိယာဝသေန ဗဟုဝိဓံ။ တတ္ထ ရောစနကြိယာယောဂေ -တဉ္စ အမှာကံ ရုစ္စတိ စေဝ ခမတိ စ ပဗ္ဗဇ္ဇာ မမ ရုစ္စတိ ကဿ သာဒုံ န ရုစ္စတိ, န မေ ရုစ္စတိ ဘဒ္ဒန္တေ, ဥလူကဿာဘိသေစနံ။ ဂမနံ မယှံ ရုစ္စတိ, မာယသ္မန္တာနမ္ပိ သံဃဘေဒေါ ရုစ္စိတ္ထ ယဿာယသ္မတော န ခမတိ, ခမတိ သံဃဿ ဘတ္တံ မယှံ ဆာဒေတိ, ဘတ္တမဿ နစ္ဆာဒေတိ တေသံ ဘိက္ခူနံ လူခါနိ ဘောဇနာနိ နစ္ဆာဒေန္တိ။ တတ္ထ ‘ဆာဒေတီ’တိ ဣစ္ဆံ ဥပ္ပာဒေတီတိ အတ္ထော။
(ကာရကနိရုတ္တိဒီပနီ၊ ၁၈၄၊ ၁၈၅။)

     ဤနိရုတ္တိဒီပနီ၌ ဆဋ္ဌိကတ္တားမဆို သမ္ပဒါန်သာ ဆိုရကား ခမတိ ကတ္တုရုပ်သာဟု ပြတော်မူ၏။ ဤသို့စသည် ခမတိပုဒ် ရုစ္စတိပုဒ်တို့၏ သုဒ္ဓကတ္တုရုပ်အဖြစ်ကို ဆုံးဖြတ်သော ဆရာတော်တို့ ဝိနိစ္ဆယကား များပြားလှ၏။ ကျမ်းကျယ်အံ့စိုး၍ ရှိသမျှတွေ့သမျှ မထုတ်တော့ပြီ။

     ဤသို့ သီလဝန် ဂုဏဝန် ပညာဝန်အကျော် ရေမြေအရှင် ဘုရင်မင်းတို့ ဘွဲ့တံဆိပ်တော်ရ ဆရာတော်တို့ ဝိနိစ္ဆယဖြင့် ခမတိ ရုစ္စတိ ပုဒ်တို့၏ ကတ္တုရုပ်အဖြစ်ကို ပြဆိုချက်ကားပြီး၏။