အာနန္ဒတ္ထေရပဉှာဝတ္ထုဂါထာ
၄-ပုပ္ဖဝဂ်
၉-အာနန္ဒတ္ထေရပဥှာဝတ္ထုပါဠိဂါထာ
န စန္ဒနံ တဂရမလ္လိကာ ဝါ၊
သတဉ္စ ဂန္ဓော ပဋိဝါတမေတိ,
သဗ္ဗာ ဒိသာ သပ္ပုရိသော ပဝါယတိ။
ပုပ္ဖဂန္ဓော၊ ပန်း, အနံ့သည်။ ဝါ၊ ပန်းတို့၏ အနံ့သည်။ ပဋိဝါတံ၊ လေညာသို့။ န ဧတိ၊ မရောက်။ စန္ဒနံ၊ စန္ဒကူးနံ့သည်လည်းကောင်း။ တဂရမလ္လိကာ ဝါ၊ တောင်ဇလပ်ပန်းနံ့, စပယ် (ကြက် ရုံး) ပန်းနံ့သည်လည်းကောင်း။ ပဋိဝါတံ၊ သို့။ န ဧတိသတံ၊ သူ တော်ကောင်းတို့၏။ ဂန္ဓော စ၊ သီလတည်းဟူသောရနံ့သည်သာ။ ဝါ၊ သီလနှင့်စပ်, ချီးမွမ်းအပ်သော ကျော်စောနံ့သည်သာ။ ပဋိဝါတံ၊ သို့။ ဧတိ၊ ရောက်၏။ သပ္ပုရိသော၊ သူတော်ကောင်းသည်။ (သီလဂန္ဓေန၊ သီလတည်းဟူသောရနံ့ဖြင့်။) သဗ္ဗာ၊ အလုံးစုံကုန် သော။ ဒိသာ၊ လေအောက်လေညာ, အရပ်မျက်နှာတို့သို့။ ပဝါယတိ၊ အပြားအားဖြင့် ရောက်နိုင်၏။ ဝါ၊ သင်းပျံ့မွှေးကြိုင်, ရနံ့ လှိုင်၏။ (ပါ-၅၄)
ပုပ္ဖဂန္ဓော။ ။ ပုပ္ဖဉ္စ+ဂန္ဓော စ ပုပ္ဖဂန္ဓော၊ စန္ဒနံဖြင့် ဂန္ဓ၏ တစ်စိတ်, တဂရမလ္လိကာဖြင့် ပုပ္ဖ၏တစ်စိတ်ကို နိဒဿနနည်းဖြင့် ပြသည်၊ (တစ် နည်း) တဂရမလ္လိကအရဖြစ်သော ပန်းတို့မှ ကြွင်းသမျှပန်းအနံ့ကို ပုပ္ဖ- ဂန္ဓောအရယူ၍ “ပုပ္ဖာနံ+ဂန္ဓော ပုပ္ဖဂန္ဓော”ဟု ပြုပါ၊ နောက်နည်းသည် “ပုပ္ဖာနံ...ဂန္ဓော(ဓမ္မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၆၇)”အဖွင့်နှင့် ညီ၏။(သီ၊ဋီ၊သစ်၊၁၊၂၃၄)
တဂရမလ္လိကာ။ ။ ဤပုဒ်နှင့် စန္ဒနံအရ အနံ့တိုင်အောင် ဌာနူပစာရ, သဟစရဏနည်းအားဖြင့် ယူရ၏(သီ၊ဋီ၊သစ်၊၁၊၂၃၃)။ “တေန ဥဒကေန+ ဂရိတဗ္ဗံ သိဉ္စိတဗ္ဗန္တိ တဂရံ၊ [တ+ဂရ+အ၊] မလ္လတေ ဓာရီယတေ သဗ္ဗေဟီတိ မလ္လိ၊ [မလ္လ+ဣ၊] မလ္လိ ဧဝ မလ္လိကာ၊ တဂရံ စ+မလ္လိကာ စ တဂရ- မလ္လိကာ”ဟုပြု။ ဒွန်သမာသ် နပုံ, ဧကတ်မမြဲရကား ဧကဝုစ်, ဗဟုဝုစ် ၂မျိုးလုံး ဖြစ်နိုင်၏၊ သို့သော် “တဂရမလ္လိကာ ဝါတိ ဣမေသမ္ပိ ဂန္ဓော အဓိပ္ပေတော(ဓမ္မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၆၇)၊ တဂရမလ္လိကာဟိ အဝသိဋ္ဌော “ပုပ္ဖဂန္ဓော” တိ ဝုတ္တော(သီ၊ဋီ၊သစ်၊၁၊၂၃၄)”၌ “ဣမေသမ္ပိ, တဂရမလ္လိကာဟိ”တို့ကို ထောက်လျှင် ဗဟုဝုစ်ယူ၍ “စန္ဒနံ-ကောင်း၊ တဂရမလ္လိကာ ဝါ-တို့သည်လည်းကောင်း၊ ပဋိဝါတံ န (ဧန္တိ)-မရောက်ကုန်”ဟု ပေးခြင်းက ပိုကောင်း သည်။ “တဂရံ-ကောင်း၊ မလ္လိကာ ဝါ-ကောင်း”ဟု ဝါကျယူ၍လည်း ပေးကြ ၏၊ ထိုသို့ယူလျှင် တဂရ၌ နိဂ္ဂဟိတ်အကျေကြံပါ။
ဂန္ဓော။ ။ ဂန္ဓေတိ အတ္တနော ဝတ္ထုံ သူစယတိ ပကာသေတီတိ ဂန္ဓော၊ အထ ဝါ ဂန္ဓယတိ ဆိန္ဒတိ မနာပဂန္ဓော သုဂန္ဓဘာဝေန ဒုဂ္ဂန္ဓံ, အမနာပဂန္ဓော ဒုဂ္ဂန္ဓဘာဝေန သုဂန္ဓန္တိ ဂန္ဓော၊ [ဂန္ဓ+အ၊] ဝါယုနာ ဝါ နီယမာနော ဂစ္ဆတီတိ ဂန္ဓော၊ [ဂမု+က၊ ဂမ်ကို ဂန္ဓပြု၊] အထဝါ ဂစ္ဆန္တော ဓရိယတေ သောတိ ဂန္ဓော၊ [ဂမု+ဓာ+အ၊-နီတိဓာတု-၃၇၀။] တံ တံ ဌာနံ ဝါတေန ဂစ္ဆတီတိ ဂန္ဓော(ကစ္စည်း-၆၆၄)။ ဤ၌ ရူပကအလင်္ကာ အားဖြင့်လည်းကောင်း သဒိသူပစာရအားဖြင့်လည်းကောင်း, “ဂန္ဓော ဝိယာတိ ဂန္ဓော”ဟူသော ဥပမာတဒ္ဓိတ်အားဖြင့်လည်းကောင်း သူတော် ကောင်းတို့၏ သီလကို “ဂန္ဓ”ဟု ဆိုထားသည်၊ (တစ်နည်း) “သီလနိဗန္ဓ- နော+ဂန္ဓော ဂန္ဓော၊ (သီလနိဗန္ဓနချေ)”ဟု ဝိဂြိုဟ်ပြု၍ သီလနှင့်စပ်သော ချီးမွမ်းသံကို “ဂန္ဓ”ဟု ဆိုသည်။ (သီ၊ဋီ၊သစ်၊၁၊၂၃၄)
ဧတေသံ ဂန္ဓဇာတာနံ, သီလဂန္ဓော အနုတ္တရော။
စန္ဒနံ၊ စန္ဒကူးနံ့သည်လည်းကောင်း။ တဂရံ ဝါပိ၊ တောင် ဇလပ်ပန်းနံ့သည်လည်းကောင်း။ ဥပ္ပလံ၊ ကြာညိုကြာဖြူကြာနီ ပန်းနံ့သည်လည်းကောင်း။ အထ၊ ထိုမှတစ်ပါး။ ဝဿိကီ၊ မြတ် လေးပန်းနံ့သည်လည်းကောင်း။ (အတ္ထိ၊ ၏။) ဧတေသံ ဂန္ဓဇာတာနံ၊ ဤနံ့သာတို့ထက်။ ဝါ၊ ဤအမျိုးမျိုးဖြစ်သော နံ့သာတို့ ထက်။ [ဂန္ဓာ ဧဝ ဂန္ဓဇာတာ, ဂန္ဓာ စ+တေ+ဇာတာ စာတိ ဝါ ဂန္ဓဇာတာ။ သီဋီသစ်၊၁၊၂၃၄။] သီလဂန္ဓော၊ သီလတည်းဟူသောရနံ့သည်။ ဝါ၊ သီလနှင့်စပ်, ချီးမွမ်းအပ်သော ကျော်စောနံ့သည်။ [သီလမေဝ+ ဂန္ဓော, သီလနိဗန္ဓနော ဝါ ဂန္ဓော သီလဂန္ဓော။] အနုတ္တရော၊ မိမိထက် အသာမရှိ။ ဝါ၊ အမြတ်ဆုံးတည်း။ (ပါ-၅၅)
အာနန္ဒတ္ထေရပဥှာဝတ္ထုဂါထာနိဿယပြီးပြီ။