ဥတ္တရာထေရီဝတ္ထုဂါထာ

၁၁-ဇရာဝဂ်

၃-ဥတ္တရာထေရီဝတ္ထုပါဠိဂါထာ

၃၁၆။ ပရိဇိဏ္ဏမိဒံ ရူပံ, ရောဂနီဠံ ပဘင်္ဂုရံ၊
ဘိဇ္ဇတိ ပူတိသန္ဒေဟော, မရဏန္တံ ဟိ ဇီဝိတံ။

ဣဒံ ရူပံ၊ ဤသင်၏ ရုပ်သည်။ ပရိဇိဏ္ဏံ၊ အိုပြီ။ ရောဂနီဠံ၊ ရောဂါတို့၏ အသိုက် တည်း။ [ရောဂါနံ+နီဠံ ရောဂနီဠံ။ ဣတိ၊ဋ္ဌ၊၁၅၆။] ပဘင်္ဂုရံ၊ သူ့အလိုလို ဖျက်လေ့ရှိ၏။ ဝါ၊ မိမိကိုယ်ကို ဖျက်လေ့ရှိ၏။ [သူများက မဖျက်ဆီးအပ်၊ ဟူလို။] ပူတိသန္ဒေဟော၊ ပုပ်သော သင့်ကိုယ်သည်။ ဘိဇ္ဇတိ၊ မကြာမီ ပျက်တော့မည်။ (ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့် နည်း။) ဟိ (ယသ္မာ)၊ အကြင်ကြောင့်။ ဇီဝိတံ၊ အသက်သည်။ ဝါ၊ ရှင်ခြင်းသည်။ မရဏန္တံ၊ သေခြင်းအဆုံးရှိ၏။ (တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်တည်း။) (ပါ-၁၄၈)

၁။ ပူတိသန္ဒေဟော။ ။ ပူတိကို “ပူတိကော” သန္ဒေဟောကို “ဒေဟော”ဟု ဝိဘတ်တူ ဖွင့်သောကြောင့် “ပူတိ စ+သာ+သန္ဒေဟော စာတိ ပူတိသန္ဒေဟော”ဟု ပြု၊ သံကား အနက်မဲ့ တည်း၊ သန္ဒေဟသဒ္ဒါသည် ကိုယ်ဟူသောအနက်ကို ဟော၏၊ ဒေဟောကဲ့သို့ “သန္ဒိဟတိ ဝဍ္ဎတိ ဧတ္ထ ကုသလာကုသလန္တိ သန္ဒေဟော(ဓာန်-ဋီ-၁၅၁)၊ သန္ဒေဟတိ ဝဍ္ဎတိ, သန္ဒေဟီယတိ ဝါ ဥပစီယတိ ကမ္မကိလေသေဟီတိ သန္ဒေဟော(ဓာတွတ္ထ)”ဟုပြု။ [သန္ဒေဟောတိ ကာယဿေတံ အဓိဝစနံ၊-မဟာနိ-၁၈။]

တစ်နည်း။ ။ “ပူတိ+သံ+ဒေဟော”ဟု ၃ပုဒ်ကြံ၍ “ပူတိ-ပုပ်သည်၊ သံ (သန္တော)- ဖြစ်လျက်၊ ဒေဟော-သင့်ကိုယ်သည်၊ ဘိဇ္ဇတိ”ဟုလည်းကောင်း “ပူတိ+သန္ဒေဟော”ဟု ၂ပုဒ်ကြံ၍ “ပူတိ-ပုပ်၏၊ သန္ဒေဟော-မိမိ၏ကိုယ်သည်၊ [သဿ+ဒေဟော သန္ဒေဟော၊] ဘိဇ္ဇတိ”ဟုလည်း ကောင်း ပေးကြသေး၏။

၂။ ဘိဇ္ဇတိ ။ ။ “န စိရဿေဝ ဘိဇ္ဇတိ” ဟု ဖွင့်သောကြောင့် ယာဝ ပုရာစသည်တို့နှင့် မယှဉ်သော်လည်း ဝတ္တမာနာ ပစ္စုပန္နေသုတ်၌ “ဝတ္တမာနာ”ဟူသော ယောဂဝိဘာဂဖြင့် အနာဂတ် အနက်၌ ဝတ္တမာန်ဝိဘတ်သက်နိုင်သည်။(ဝိဗော၊၂၀၉)

တစ်နည်း။ ။ မောဂ်-၆, ၁သုတ်၌ သမီပဝတ္တမာန်ဟု ဆို၏၊ ထိုအလို သုတ်ရင်းဖြင့် သက်၊ ဤ၌ အိုခြင်းကြိယာသည် မုချပစ္စုပ္ပန်တည်း၊ ပျက်ခြင်းကြိယာကား အိုခြင်းကြိယာ၏ အနီး၌ ဖြစ်သောကြောင့် သမီပဝတ္တမာန်တည်း၊ “သင့်ရုပ်သည် အိုနေပြီ၊ ပျက်ဖို့ နီးနေပြီ”ဟူလို၊ တံကာလာပေက္ခဝတ္တမာန်, ကာလဝိပလ္လာသဟုလည်း မောဂ်-၆, ၁သုတ်၌ ဆိုသေး၏၊ အကျယ်ကို မောဂ်နိ- ၂, ၂၉၇-၈ ရှု။

ဥတ္တရာထေရီဝတ္ထုဂါထာနိဿယပြီးပြီ။