კაკო აბრაგი
კახეთიშჲ ცაქ, მუში კუნთხუსუ,
უჩა ზენწარჲ ქიგნაწკანტჷ
ელმალ თუთაქჷ გვალაში ორო,
ალაზან პიცჷ ქიგიოხანტჷ.
სერიში ყარული, შეწუხებული,
თუთა გოფშა ცას დუც გულუანდჷ,
გვალაშჲ ჸინითჷ მოჭკადილ დუცუ
მურიცხი თოლცჷ უწკურუანდ.
ჟი მურიცხეფი ართო რწკინუნდეს,
არძა ართიანც ასქვამანდესჷ,
თინჩი ქიანას ჸოროფილცალო
ჰამო ჩხორიას უჯღონანდესჷ.
თი ჩხორიაში მოფერაფათ
სქვამი მინდორი ითანთალჷდჷ.
გვალაშჲ მასქური, ტყაშ დჷნაციმა
ფურცელეფ წკჷმა იტანტალჷდჷ.
დო ალაზანი უმსვანჯებუ,
მიშჷ, კჷრდესჷ უბურჯუანდჷ
თიში ხუხინცჷ გვალა წყჷნარი
მინ-მინშა ჸუნცუ ურჩქილუანდჷ
მუთ ცოცხალი რე ირფელცჷ ლურდუ
ცა დო დიხაქჷ ითამ დოშურდუ.
ართი ადგილცჷ ხარგელ ურემი
მიშ, შარას მეღჷრწკინუნდჷ
ჟი მეურემე თის გეხედჷნი
ორგუალჲ ბირას მეღუღინჷნდჷ.
მა თიშ ღუღინქ გურც ქალმორჩქინდჷ
გჷმოშინანცჷ მწარე ზარცჷნი,
მინშა ნაღველცჷ თეშ ქარაჸანცჷ,
ბორია მუნაფას ორაჸანცჷნი.
მეურც ურემჲ, ტყაშე უცფას
ცხენამ კოჩქჷ გაიშასხაპუ,
ურემც შარა გეგნუჭკჷრჷ
დო წოხოლე ქაწასხაპუ.
ცხენამ კოჩი თამამი რე,
მუთუნიშა ვაშქურუნი,
მეურემეს ურაგადჷ
უეცარო გაჩემუნი.
"ჯიმა კოჩი! ქჷმოწურე
კუდიგორა სოლე რენი,
ოღონდ ტყურა ვაშქიდუა
კოჩი შარას გილარენი.
მეურემექ გამწოსხაპუ:
-ხელათ ჯიმა, სქანი ჭირი,
მა სი შარა გოწურუე,
ჩქიმო ვარე გასაჭირი.
ათე გვალას ხომ ქარწყექჷ?
ჩქჷნი ჸურე იჯინენი,
თი გვალაშა ქიმერთე დო
მარძგვანიშე მიკურთენი;
სორო ინოძ გვარიანი
ცხენშო მუთუნი ვარე, ვარა
გჷშელენქჷ თი სოროს
დორხვად საურემო შარა;
გიაჸუნი თი შარას,
ვამუწყინდა ჭიჭე ხანც,
გვალა შერხვად ართი დიდი,
ჩხვინდი ეშე უსვირთანცჷ.
თი გვალაში თუდო ტყა რე,
ჩხორია ვაიშაჸათანცჷნი,
ართიანცჷ მესქვილი რე
დიხაშე მუთ გეურცჷნი.
მითინც უძირ, ტყა თიჯგუა
(ინა მითინქ ვადმაღორა),
თი გვალას დო თი ტყას ართო,
სახელი ჯოხო კუდიგორა.
ექჲ მუ გოკო მისჷ გორჷ?
გლახა საქმეს ვამოხვადა,
ბღაჭიაშვილი რე თექი,
უჯგუში რე ვეშეხვადა.
გორწყექ ქომოლ ბოში რექჷ,
მითინც ვაკნასქჷდჷქჷნი
დამიჯერი, მა მისხუნუ
თაქი ქჷდოსქჷდჷქჷნი.
თოლჲ ვეგედვას სქანი ცხენცჷ
ვარა ინაღენქჷ ბრელცჷ,
მარჯვე ორე ტყვიაცალო,
უდუნდებელჷ ტურაცალო.
ქომოლი რექ, შემეცოდი
დამიჯერი გიწუენი,
თიშა მუთუნ გეიძჷდა,
უჯგუში რე ქატუენი.
-მა თის ბგორჷ, თიშა მეურქჷ,
სი ვეწუხა ჩქიმგურშენი,
ხე ევოღი ჩქიმი დუცუ,
მა ვაფიფქრე დავაშენი.
თქუ დო მართახ მოურქიუ,
გეიაჸუნუ ვალიცალო,
მეურემეს ცხენამ კოჩქჷ
ქაწადინჷ ჭანდიცალო.
თე ცხენამ კოც ზაქრო ჯოხო,
აბრაგისჷ გორნჷცჷნი,
მუ აბრაგო გინორთელი,
აბრაგიშა მეურცუნი.
მეურემექ ჯგჷრო გეწონ
მუში აზრი შაყარელი,
აბრაგის ეკაძახჷ-
"სქანი ბედი საყვარელი."
დუც დუქანცუ, ალბათ გურით
მიდგასჷრენი ორცქინანცჷ,
ხოჯენც ჭჷნჷ ქიგნუჸუნუ,
დართჷ მუში ობირალცჷ.
კუდიგორაწკჷმა ტყა რე,
(თიშჲ რაგადი მაფუდესჷ),
ჯვეშო ხოლო აბრაგეფი
ათე ტყასჷ ტყობუდესჷ.
თე ტყას ასე მითორენი,
(აბრაგჲ ხვალე ართი პუნა),
გვარო ბღაჭიაშვილი რე,
სახელც კაკოს უძახნა.
უკუმელა სერცჷ, თუთა
ჭახანიში ალულირც,
თი ტყას ართი ჯაში თუდო,
ლურდუ კაკო აბრაგის;
ღორონთიში გოჯოგელცჷ,
ბედიშ გინორაგვაფილცჷ.
მოშორებით სქვამი ცხენი,
სითხილას ირჩქინანდჷ,
ონანგერი გედგჷმილო
ოდიარეს იდიარდ,
ფაჩალც ქჷგეგონენდჷნი,
ჸუცუ ოცქვირინუანდჷ.
უცფას გალჷ: გიცანცალჷ,
დუდჲ გეჭოფუ, მიკაჯინჷ,
უკულ ჭახანც ირსიოლჷ,
ართი ადგილც გიოჯინჷ.
გეგონ მუში მოჯიმალეშჲ
კუჩხიშ ხმა რე, ვამითვინჷ,
ლური გუტახ მუში მინჯეს,
ჯგჷრო ქიმიოჭრჷხინჷ.
კაკოქ ხეთე გამწოსხაპუ,
თოფის ხე მეთხ, მზათჷრენი,
წჷმიჯინჷ, მინდორც ორწყე,
ცხენამ კოჩი წჷმორენი.
მულირ კოცჷ ინაჯინჷ
დო გეზჷმუ ირი ნერო
ეუძახჷ: მუშა მორთი?
მოჯგჷრეთჷ დო ვარ ტერო?
ზაქრო
მოჯგჷრეთჷ, დეწყჷნარი,
ჩქიმდა ვაგაშქურინას,
კაკო
მართალც ქორაგადანქჷდა
გომორძგუა რშიბუდას.
ართ-მაჟიაშ გაჩინება
ბედნიერი ჸოფედას.
ზაქრო
-ბღაჭიაშვილჲ სი ვარექო?
კაკო
-მა გოხოლქჷ მუ გონებუ?
ზაქრო
-რინა, ღურა დო სიცოცხლე
სქანიწკჷმა მიწონებუ.
კაკო
-მუმეწონჷ სქან სიტყვაქჷ
დო თეშენი გენდებუქუ
ზაქრო
-შქაშა გოირთ ჭირც, რხინც,
სოთინ დღას ვაგერტებუქუ.
კაკო
-"ხოშგელდი ჯიმა ვორექ დიმდარი,
თე ტყას ჩქიმი უნჩაშალა რე,
სი გისუდებუ სქანი დუდიშა,
ქომოლ - კოჩანა. ყაზაყალა რე.
გოფაჩილი რე ჩქიმ "ოზე-კარი"
თაქი მორცილე დიო მითა რდჷ,
არძა ჯაშ ჯინც ჩქიმი ჸუდე რე
სოდე მასერუ - თექი მითანდჷ.
ჯგჷრი რე, კოჩქჷ გური გოუჩე,
თიზმა რე თაქი ოთვინებელი,
უმინჯურობა, შიში, შქჷრენი,
ტყაში დონჯირა - ოყურებელი.
მართალი ორე, ჯგჷრი ცხოვრება
ჯიშუო, ოკო იხანდე, ირჯე,
თექი ირფელი გემუანი რე,
სოდე ჩქი ვორეთ ჩქჷნ დუდიშ მინჯე.
მა ვამოთხიუ ჩქიმ ჯიმალეფი,
მა ვაუცუდე, ვამიცუდენა,
ტაბაჩა, თოფი, ყამა, ლეკური,
მის მა უსუდე, თის უსუდენა.
ჩქიმი ნარდი რე თე ცხენი ხოლო,
ართო მიღუნა ჭირი დო რხინი.
თენენც მივანდი ჩქიმი ცხოვრება,
ვამუწყინდჷნა ჩქიმი რჩქილასჷ,
დო კაკო ხოლო თეში ვაღურუ
თენეფცჷ დუდი ვეგიოჸვილას.
ჩქიმჲ სიმდიდარე ათენეფი რე,
(ვადამჯერქჷდა მა მუ რღოლუა)
უდუნდებელი ვადმანდინედა,
დანდებულც გურშა იფხუტოლუა.
ცხენშე გიმელი, ბინას გოძირა,
მა ღარიბული დორხვადჷქჷდა,
იმენდი მიღუ, ვადამძრახენქჷ,
მენძელი ვემგეწონებუქუდა.
ზარქოქ მარჯვას გიმე ქოსხაპუ,
დო გეიონწყჷ ლაგამი ცხენცჷ,
ჯგჷრო დუზინდჷ ჟირხოლო ჸუჯი,
უკული თოლენც უსვანდ ხესჷ.
მონწყჷ ნაბადი, მუკოკჷჩილი,
ხურჯინი ეფშა, გეგმეღჷ გიმე,
ჩხეშას ხე გედუ მეფერაფილო,
ოდიარეშა ქარაჸჷ წჷმე.
ჭიჭე წჷმიკჷნ ათე სუმარქ,
ჟჷრხოლოქ ჯასჷ ქიმკიპონესჷ,
თოლით გეზჷმეს ართი-მაჟია,
ართი- მაჟიაქ ქჷმეწონეს.
მერთეს, ჯაში ჯინც ქჷდოზოჯესჷ,
ოკვირჷდესჷ, ჯგჷრო, ხოლოსჷ.
-მა მოკო რკითხე, ვეგეწყინას,
სო მიჩინენდი, მუს ფიქრენდინი,
ჩქიმდა მოულა მუჭო გაბედი,
მუ გიჩქჷდ მუჭო მეიღენდინი?
-სქანდა მოულა დიდ ამბე ვარე,
ბრელი გიჩინენც, რაგადი ვაკო,
გოლაფირი რე სქანი სახელი,
ბაღანას უჩქჷ, მი ორე კაკო.
ჭიჭე დო დიდის სქან ამბე აფუ,
მითინც ვაფუქუ ოჩინებელი,
თე ამბე ჩქჷნი მოთალეფიშა,
არიკო იჸი ოჩიებელი.
იჩიებუნა: რექჷ ქომოლი,
უსამართობას მუჭო ერტინი,
მუჭო გიჸორცჷ გაჭირებული,
ხე იარაღის მუჭო მეთხინი.
სი ბედნიერი გიჸორდასჷნი,
თენა მუთუნი კოჩანა ვარე,
უბედური დო გაჭირებული,
გიჸორდასჷნი - ქომოლობარე.
ხვალე არსენას, ჯგჷრო ქორშჷდა,
მოხანდე კოჩი უჸორდჷ ირო,
ღარიბენც დუცუ გალუაფუდუ,
დაბადებული პატჷნიშ ჭირო.
მუ ქომოლ კოჩი არსენა ჸოფე,
უჯგუშჲ კოჩანა მითინქ ვათქუა,
ნოტე დიდას, მიში ნარდი რე,
დო მისი ძუძუ აფუ ნაწუა,
ორდალო ვაში ასე დიდასჷ,
ბრელქჷ ინატრას თიჯგუა სქუა.
უძირაფუო მა გიჩინენდი,
სქანი ცხოვრება მენატრებუდუ,
სქანდა მულასჷ ირო ფიფქრენდი,
ჸუდეშ დოტება მეზარებუდუ
ბოლოს გჷმანჭყორ ჩქიმი ღორონთქჷ,
დო ქიდიჭყინჷ ჩქიმ წამებაქჷ,
ჯგჷრო მირჩქილი გეჩიებუქუ,
მუქუ მაღოლჷ მწუხარებაქჷ,
დო გვარიანო ენწყილი საქმე
აკომიბანძღჷ ბედიშწერაქჷ.
ვითოჟჷრ წანერჲ იპუაფუდი,
პატჷნქ ჸუდესჷ მუმაშორჷნი,
ჩხოუში ჭყიშო ნობკობუედი,
დო ჭყიშეფიშა მემიჸონჷნი.
ბრელი იბწუხი, დელიუ გურქუ,
უდიდალობა ვეშემლებუდუ,
დო ჩილამური ჩქიმი თოლენცჷ,
ახჷრებულო ველიებუდუ.
ჭიჭეთ უნჩაში ჩქიმ მაჸალეფი,
თე ბორჯის გიმაძიცენდესჷნი,
დახე აფუდეს გოჭყოლადირი,
ჩქიმი უმოსო ინგარდესჷნი.
თოლც ჩილამური მოონჯღორჷდჷ,
ჩქიმ მაჸალენცჷ ვადუჯერენდი,
ქალაბდჷრთჷდი ყორეში ძგასჷ,
ჩილამურითჷ გურც იბჯერენდი.
მარა მუნაფაქ გეგნიწიმინდჷ,
მწარე ნამდვილქჷ ქაგურ სიზმარცჷ,
ჭიჭე გურქ ხოლო დემექექჷ დო
ხე ქუკნურქიუ ჩქიმ საწუხარცჷ.
ჩქიმ რინას ქექას ქიმუარჩქვანი,
ქოთი იბიბრდი, ქოთ იბძიცანდი,
ჸუდე -კარიშო, სიზმარო, ცხადო,
ვართი ფიფქრენდი, ვართი ბწუხენდი.
ჩქიმი დღალეფცჷ მებკოროცხნჷდი,
გვალო გემოშა დო უდარდელო,
საქმე არძაშა მერჩქინელი რდჷ,
ჩხოუს ფთხილანდით დაუზარელო.
იბძირუანდით სერით ჩხოუსჷ,
მორიგობათ დო ართი გურო,
მაჸალობა ჩქჷ მიღუდესჷნი,
კოც ვაუძირჷ სოთინი შურო.
მუ ბორჯის გვალას ბჟა გინილენდჷ,
გოჭვიტონდჷდჷ მურიცხი ცასჷ,
ჩხოუ თჷფუსუ მაშაყარუდუ,
არძა დუჭყანდით კოროცხუასჷ.
დუოკჷრანდით არძა ჩქჷ-ჩქჷნცჷ,
დიდი დაჩხრჷცჷ აკვორზანდითჷ,
მუკ-მუკი ქჷგუდოხოდჷდით,
ჩქჷნი ორზოლცჷ გამკიბღანდითჷ.
ჯაშა ჩიტენცჷ ვეგლახუნედჷ,
ჩქჷნი ხარხაში არჩქილედნი,
არიკი ოკო დიჭყჷკო თიქჷ,
მისჷ ბოლოშა გარზინედჷნი.
ტორონჯიშ ფერო ცა გინირთუდუ,
გჷმათანე ჭეს ეკჷნანდჷნი,
მორიგე ჭყიში მიოძახანდჷ
გემუან ლურცუ მიდაიღანდჷნი.
გამწოფცენდით, ჩქჷნი ჭაჭალით,
გვალა დო რზენცჷ ვაცოცხლენდითჷ,
ჩქჷნ ჩხოულენცჷ არძა კურცხასჷ,
ეიონწყმალო ქოუცენდითჷ.
მინი მეურცუ მუში ქუნჩამო,
თოლიშ ჭყინჭყოლით - მინი მეურცუ,
მინი მიბირცჷ მეღუღინჷცჷ,
მინი მირულე მეკჷჟინნჷცჷ.
მეღვარანდეს, დო ჩხოულეფი,
გიფაჩუდესჷ ფართო ნაპირცჷ,
ჩქჷნი ძახინით, რულა ტურინით,
დიბშაყარუდით გვალაშ წყარ პიცჷ.
პიც გიბომნჷნდით, ხეს გიბომნჷნდით,
ორზოლცჷ ქჷმიბგორუანდითჷ,
მიბრგილუანდით გვალაში წყარითჷ,
ჟი-დო -ჟი ქიმლებჭკომუანდით.
უკული დუცუ ებრთუანდითჷ,
იბრკინებუდით, იბუბრთანდითჷ,
დო შქა ონდღეს, ჯგჷრი სინჩხესჷ,
ჩხოუსჷ ჭალეშა მობრაჸნჷდითჷ.
ალაზანიშა გემშაბრაჸნჷდით,
მიშვაზარენდით წყარიშა იშო,
ბრელი შხვა უძირ ჩქიმი ბოშალას,
ასე სო მიღუ მა გური თიშო?
ონჯუას, დაჩხჷრჲ გარგანჩიას,
გაშაყარუდეს, წეს თეჯგუა რდჷ,
გჯჷრი არიკის გოღანერცალო,
თითოს იშენი არძა თქუანდჷ.
ართიქჷ, თიზმა არიკეფიშე,
დიაჩქიმცალო ქჷმეჸოროფუ,
სიქომოლექჷ გურც იშუ ბინა,
აზრექჷ დუცუ აკიკოროფუ.
არსენა! ჩქჷნი, ჯილო არსენა,
ჩქჷნდა მულირი, არიკო, ალი,
თინა რდჷ ჩქიმი შური დო გური,
თინა რდჷ ჩქიმი მაგურაფალი,
მა თიშ გურიში ინმაჯინალი,
თინა ჩქიმ შარაშჲ მაწურაფალი.
ჩქიმი გონება ხალისიანი,
არსენაშ ამბეთ იჭკვერებუდუ,
მიჸორდჷ თი სახელღორონთიანი,
არსენაშ ბედი მუნატრებუდუ.
დიო მუ ვორდი, მა მაცაკალა,
დო მარდიელი ჩქიმი დუდიში,
მარა ფიფქრენდი, ჩქიმშორო არძო,
მარდიელი რდჷ მუში ბედიში.
მა მუმა პუნდუ, ქომოლი, მარჯვე,
უშულადჷ დო ჯგჷრი მოხანდე,
ხვალახე რდჷ დო ხვალე ხანდენდჷ,
მარა წოხოლე ბრელც ვაუტენდჷ.
ხვამელცჷ მითინი ვაჭიშუანდჷ,
ვართ თასუას, ვართ ხონუასჷ,
ღორონთი ხოლო კართეს უფშანდჷ
მოსავალიში ეჭოფუასჷ.
თაშ იჸუაფუდ ირონ ფიქრენდჷ,
მარდიანო დო უნარღებელო,
ასეშა მუთუნ ვანარღჷდჷდა,
ირფელქ გინათჷ ონარღებელო.
ჯიმა, სი მიჩქჷ, გაიგონებუ,
მალას ითჷრუ ჭკორიში ბედი,
ჭკორც გოღა ბედი ქოუღუდუდა
ჭუმე ქაშინი ვარე იმენდი.
ჩქჷნ სხუნებაქჷ, ჩქჷნ იმენდიქჷ
მედინჷ, მუთუნი ვახვარჷ თეს,
ყაზაყიში დო ჭკორიშ ბედი
დღას ვაგარზებუ პატჷნიშ ხეს.
დო ბორჯი მუჭო მეჩოჩჷნდჷნი,
საწყალი მუმა მარჩჷნუდ გვალო,
ჭიჭე-ჭიჭეთჷ ილიებუდუ,
ბოლოს გინირთჷ ტყებო დო ძვალო.
ნახანდი რდჷნი, წოხოლენცალო
ხანდაშ ჸუმენქჷ ქასქჷდჷ გურცუ,
მარა ჯანიში დო შელებაში,
მენდი ვაუღუდ თი უბედურც.
საწყალი მუმა ორწყედჷ ცხადო,
დო თეს ფიქრენდჷ განწარებული,
ჸუდე დო კარი აღუპუ ართო,
ოჯახის ოკო კოჩი რგებული.
სირჩჷნეწკჷმა გაჭირებულცუ,
ართი შხვა ჭირქჷ ქიმიაძინჷ.
ეს მუ ოკოდ გეძინა მარა,
ხურებაქჷ ხოლო ქიგიაძინჷ.
ათეჯგუა რე ყაზაყიშ ბედი,
ეშმაკიში ნაჭყა, გინოჩამილი.
მუჭოთი რე ჭკორიშ ურემი
მუნორთელი დო ღერძე ტახილი.
თი ბორჯის ეჩი წანერი ვორდი,
ჩქიმ მაჸალენცჷ ვაკნვოსქჷდიდა,
ოჯახის მუკულუანდი, ხეს
მონდომებულო ქიმებთხჷნდიდა.
მარა მა დიო პატჷნცჷ პუნდი
დო გატებელო ვამოსქჷდჷდჷ,
თის ვაინალდი, ჩქიმო ბდჷნჷდი
სოფელც ოჯახი მა მიდინჷდჷ.
ართიშა დაჩაჩანაკებულქუ,
ოჭიში პუხა მოხუცებულქუ,
ხვეწა-თხუალათ პატჷნც ახოლჷ
მუში ჭუათ განწარებულქუ.
მიში პატჷნი, რე ჯგჷრი მარა,
ჩქიმი, არძაში უფრაში რდჷ,
მაკე ჩხოუშა უგჷდჷ ქვარა,
კჷსერი შურო ვაუდრჷკჷდჷ.
ის ხომ კოჩიში გურ ვენოძჷდჷ,
ჩქიმ მუმა სოლე ეცოდებუდუ.
მუ გუაგრძელა, თავადისქუა
ჯგჷრი ნამუ რე, გლახა მის ვაჸუნც,
დო მუაჩქიმი მუშ გაჭირებასჷ
ურაგად თეცალ უჯიშო პატჷნც.
მუმა
-სქანი ჭირიმა, ჩქიმი პატჷნი,
რთხინქ ჩქიმჲ სქუა დომირთინუე,
ვეშმანახინჷ, მოხუცებულცჷ,
ჯვეში ოჯახი ვამიდინუე.
პატჷნი
მუს ბორდიშანქ?
მუმა
-სქან ჯგირობუას,
ოღონც ქომუჩი ჩქიმი ზაქარე,
ჭიჭე ოჯახის მიკვოჯინეთ
უკულ ჩიტეფიშჲ ბჟა დამავალე,
პიჯალას გარზე, არძა გებჭვალე.
პატჷნიშ არძა ოგაფურენცჷ
ჟჷრ წილო იბგანთ, მიღუნა გურცუ,
ოჯახის ჭიჭეს მიკვოჯინეთჷ,
ვევერტებუთ თქვან სამსახურცუ.
პატჷნი
-თაში ვარდასჷ ერტებუდიო,
ჩქიმი ნინალას, ზოჯუასჷნი?
თეს ფიქრენდიო ჯოღორიშ სქუა,
მიბედქჷ თეში თქუალასჷნი?
მუმა
-დღას ვამიღუდუ თიში ფიქრი მა,
მა სქანი რისხვა ვაგმანჭყორუნი.
მარა მიზოჯი სქანი ჭირიმა
მუ ოკო მუჩე ვამაღვენუნი.
ღორონთი ქარწყე, მა დებლახინი,
შემილებუნი ხოლო ფხანდენქჷ,
ხალე მუთუნი ვამაქიმინე,
ვარა ზაქროშე ვეშგაწუხენქჷ.
ვამონარღდჷ ღონე დო ძალა,
ხანდაშ უფის მიშვოჯინჷდი
ჩქიმი გურც უჯიკუანდი ძალო
სერი დო დღაშით იბგვაგვალჷდი.
ასე მა ჭყანაქ ქაშჷმოდინჷ,
ვამაქიმინე ჸუდეს ოკონი,
ჯგჷრო ვორდე დო ბრელი მიღუდას
ღორონთი ორწყე ძალამც მოკონი.
ოჯახი ასე მემიდინჷ მა,
თინა ირზენცჷ ჯგჷრც დო ფურცუნი,
რთხინქჷ ვაღუპა სქანი ჭირი მა,
ოდო ცოცხალი მინჯე ჸუნცუნი.
ბაღანობაშე ირო მუფშენდი,
მამულც ვორექჷ ინნაქერქინა,
შულადე ჩქიმი კჷლე დო ჯერღვი,
მონკა უღუშა მაფ აწნაკჷნა.
ზოჯი პატნი, მიშო იფხანდი,
ირფელქჷ წყარცჷ ქინოციუო,
მანთხორალ სქუას მუმა რთხულენცჷ
მუმაშა სქუაქ ვემგაჩინუო?
მოხუცებულცუ დამითვინი მა,
სქუა ქომუჩი სქანი ჭირიმა.
პატჷნი
-უკული მა ჩხოუ მის ჩავაბარა?
ზაქროქ ჸუდეშა მიდართასჷნი?
სო მაში ჯგჷრი, თიჯგურა ჭყიში,
თიშჲ ოთხილარი თხილუასჷნი?
ვარ! ვემჷმაჩინე, სქანი ზაქარო,
ოჯახიქ ამდღა დჷგანწყვასჷნი.
უჯინი დაბა, მიზუკოლენცჷ:
"სქანიშა, ჩქიმი გისხუნუდასჷ",
ვამოკო ბრელი გლახა პუნდასჷ,
ანთასის უჯგუ ართ მიღუდასჷ.
მუმა
-მა ჩქიმი მუჩი, სი სქან გიღუდას,
დო სქან სახელც ირო გიფშინა.
პატჷნი:
-დემეთხი ასე, ხმა ქინიჸოთ დო
ქიმკიწიმინდი, მუს მიძგიძგინა!
მუმა:
-ღორონთ ვარწანცო, ქიმკბწიმიდე,
მიშა მებრთა დო მიწი, სო იბდა?
მი მუკმოჯინე მა დინაფილცჷ,
პატჷნჲ კინე სი ვამკმოჯინიდა.
მი მეხვარებუ ჩქიმ გასაჭირცჷ
ჩქიმი სქუა სი ვადამთვინიდა.
მიზოჯი, სქანი ჭირიმა, სქანი.
პატჷნი
-შურქუ გეშგოლას მა ვამონაღჷ,
სი მუ გოკონი თინა ქიმინე,
ქუა გეჭოფე, დუდშა ქიხირსქე
თეჯგუა მუთუნ ვაგაქიმინე.
მუმა
-ხვამელიშ სქუა, ქუა იბხირსქე,
მუ პასუხი რე, მუჭო იშქიდა?
ღორონთქ კოჩიშო მუთი გარჩქინჷ,
თინა მოკონა ჯგჷრო გიჩქჷდას.
პატჷნი
-სუ, სი ხჷნძჷრი, გაჩემი ნინა,
ხმა... კრინტი მაქჷ, ბადჷდი ვარა,
ვემკვოჯინექ სქან სირჩჷნასჷ
კეტით მერკვათჷ სქანი ნინასჷ
მუმა
-მუჭო მებკვათჷ? დუც ნებას არზე,
ცოცხალო მნთხორ, სქუას ვამარზე,
ჭკორი პატჷნცჷ მუშე ონდურუ?
სქუას შქჷრენით მუმა უღურუ,
სქუას შეულებ მუმაშ მოხვარა
თეში ნებასჷ სი ვარზე ვარა.
კვიდრი სქუას ვამანებენქჷ,
მართალი ბთქუე-ვერზე ნებასჷ,
ვაი! დო უი! სქან სამართალცჷ,
დო ფუი სქანი გამჩინებასჷ.
თენა რდჷ ჯიმა, თე სიტყვეფა რდჷ,
გამაფუჭეს მუმა დო სქუა,
ეგებ მიწუე - გინასქჷდჷდჷ,
ვაგოლანძღჷკო პატჯნი სქუა.
ვენირზჷკონი მუ ქიმინჷკო,
ხვეწა დარკუო პატჷნც მუმაქჷ,
მარა პატჷნიშ ღანჯამი გურქუ,
ხვეწა ვემიღჷ მუჭო ქუაქა.
მუმა კოჩი რდჷ, ვამათვინინჷ,
განაწამებუ, ღურელი გურცუ.
მუთი უღუდუ, გეშარაგადუ
ჭიჭე საშველქჷ მიაჩჷ შურცუ.
სათუმოშჲ ტარით ლახუა დუჭყჷ
ურჯულო პატჷნქ ჩქიმი მუმასჷ,
ქომოლ კოჩი რდჷ დო ლახუას
ვაუბედჷდჷ მითინი დღასჷ.
პატი გეუძდჷ საწყალც დუდიშა,
ონჯღორექ გური გამნურთინუუ,
კჷლესჷ ვეშულებუდუ მარა,
პატჷნც იშენ კუნურთინუუ.
"ხე დომირთინუ, აბა როზგია"
ხათე გამწოციუ მალახარენქჷ,
დო მუაჩქიმცჷ, გაჭირებულცუ,
ქუციუ მუში მოჯიმალენქჷ.
როზგით მილახეს მოხუცებული,
იფხანგებუქუ, მაფიქრინენი,
თიში კუსაფი დო შეწუხება
გურცუ მიჸვილნცჷ გჷმაშინენი.
ვართ უღონობაქ, ვართ სისუსტექჷ,
ვართ ჩე ბჟაკექჷ, ვართ სირჩჷნექჷ,
ვართ კოჩიში დო ღორონთიშ მარდიქ,
საწყალი მუმა ვეპატიუ ნამთინქ.
-თექი გევორდი, მა საცოდალი...
გურქ ეჩქჷჩქორჷ, ქიმიოდუდინ,
გოსისონდჷ დო შურ გიოკაშჷ,
საწყალქ დუცუ გიმე დუკჷნჷ.
გამწოსხაპ კაკოქ, გურ გოხარცქილქჷ,
ვალენტრჷ თიში შური დო გურცუ,
მიანტუ ზაქროს, ვაუჩქ მუ ღოლას,
ოლანძღარ სიტყვეფც გჷშაგორჷნცჷ.
-"თი ბორჯის თექი გევორდიავო?"
-მუსუ რე ბოში იჩიებუნი,-
სი თი ზომაშა მიაშქვი ტერი
სქან მუმა ჯგირო გალახაფენი,
ქომიწი აკა, მუს აკეთენდი,
ვექანცჷდუო თი წუთის გური?
სი დინაფილი, მუს უჯინედი
მუჭო ეშუღეს სქან მუმას შური.
მუჭო ლახჷნდეს, აწვალენდეს,
ვაშგოჸოთუო სი ხოლო გურცუ,
თექ გევორდიკო, "ჩაგაძაღლენდი".
დიო სი, უკულ სქანი პატჷნცჷ.
ფუ, თეცალ მუმა-სქუალობასჷ,
მუმას ჸვილჷნდეს, ვეშეღანდი ხმას,
თექ გებიჯჷდი უჯინედი ცას.
მუ ოხერიშო გიღუდ ლეკური.
ნოჭკერ - ნოჭკერო ვადოწკაპულე
შურ წაულირი სქანი პატჷნი,
თი შერცხვენილი გურიშ პატრონი.
სი ჩქიმდა მულა მუჭო გაბედი?
კოცჷ გჷდინი, კოჩი მიჩქჷდი,
მა ვეშმარცხვინა! სი გიზოჯჷნქჷ!
სოლე მორთინი თექი მეზოჯი,
აბრაგო ვარექ ჯიმა რგებული,
სი ოსურო რექ დაბადებული.
ფუ, თე კოჩანას.
ზაქრო
-კაკო, ვაბლანძღა!
დიო ვეჩინე ჯგჷრო ზაქროსჷ
ჩქიმი მანგენცჷ მა ვემკურთანქჷ
ვართი ვერტებუქ სოთინ კაკოს.
თეში ვალანძღა ჩქიმი ლეკური,
თიშ მინჯე ხოლო ვარე ოსური,
ჭახანც ქჷმოთხი ჸუჯი დო გური.
თექი გივორდი მა უბედური...
სოიშა პატჷნი ხეთ ლახჷნდჷ
კიბირით ჩქიმი ხორცის ბჭკომუნდი,
"დოჸვილი" - ხჷმა ალმასჷმენდჷ,
მუდგანერო რდჷ დუც ვამარგენდი,
პილიკო - მუმას მიჸვილჷნდესჷ,
ცოცხალც კიბირით ოჭკომუნდეს,
თეში მიზეზი იპუაფუდი,
ვაპილჷნდიდა აწამენდეს,
ჟჷრ დაჩხჷრ შქას მიშეფქერქუდი.
თიწკმა ქო, მუჭო ქჷდარაგვესჷ,
ბოშეფქ როზგეფი ქიგიაშქვესჷ,
თოლც ქაწმასერჷ გემარზჷ გურქუ,
თოფის ვარაგვი განწარებულქჷ.
პატჷნჲ ღვარანდჷ "გიაშქვითია,"
ტერცჷ თიჯგუა, თისჷ აღოლჷ,
გჷმოზჷმილო ჩქიმ თოფიქ გოლჷ,
პატჷნც კჷდჷრი ქინაჩინჩოლჷ.
კაკო
-სქანი გორჩქინუშჲ ჭირიმა, სქანი,
ქომოლ რექჷ, ჸილო დო სქვამი,
მარა სისქვამე მუთუნი ვარე,
თის სიქომოლე ვეგეთხოზჷდა.
კოჩი თითჷ რე დაფასებული,
თენა ჟჷრ ხოლო ართო ქუღუდა.
ყაზაყი ჸოფექ, მართალო, "გერი",
ყამა დო ლეკურც ოსქვანქჷ ფერი.
ღორონთქ დოხვამას მახალი დიდა,
ძუძუ ნაწუა მიში გაფუნი,
ხოლო დოხვამას არძაში დიდა,
სქანჯგუა მისჷთ ნახა აფუნი.
ონჯღორე მიჩქ ჩქიმ სიტყვეფიშა,
ჭიჭე წოხოლე მუთი გიწინი
ბირგულც დოიშქვა, დუც გიმუკჷნა
მაპატი არძა მუთი ქობთქვინი.
ზაქრო
მუში მუმაში ზჷსხჷრი დერსხას
თეშენ სქუა მუ ოცქვაფალი რე
თეს ქიმინჷნდჷ არძანერ სქუა,
მით სუსტი რე დო მით მანგარი რე.
მუთი მეტი რდჷ ეთი გორაფა,
თეში მეტი რე ასე თე ცქვაფა.
პატჷნი დოპილი მარა ჰე კაკო!
ჩქიმ ჭყოლირჲ გურქუ ვაგმათელინჷ,
მუში მუმაშო გაწირული სქუას,
მუმაშა მუთუნქ ვემიახვარინჷ.
მა ჩქიმი დუდი ვამონარღდჷ
დო ჭოფუაშა ვამოშქურუდუ,
მუმას ვარაგვი, ვეხვარხვალდჷ,
საწყალჲ როზგის ქათოღურუდუ.
ვა, ჩქიმიშენი, საწყალი მუმა,
მუმა ჸვილირი უღორონთეთჷ,
მუქ მაღოლეს, მუქ მოფხვადეს
ჯოჯოხეთი რე გასაშინეთ.
თენა ქოთქუ დო პიჯგიმე დანთხჷ,
ზაქრო ღორონთიშ გინოჩამილქჷ,
ჭახანც იყურუ, გეწამუ დუდი,
გურიშა დაჩხჷრი ინორზამილქჷ.
ზაქროშე ხოლო კაკოქ შიწუხუ,
ართი უღუდეს ჭირი თინეფცჷ,
ჟჷრ ხოლოშ გურცუ მუ შხამი ფუნდუ,
მაკითხირალი წარმიდგინენცჷ.