მარგალურ (კოლხურ) ნინა მარგალური ნინა რე...
მარგალური (კოლხური) ნინა მარგალური ნინა რე... მარგალური ქორთულიში უნჩაშ ჯიმა ნინა რე, ჭარუნდ ულირ უკუნიშ მაართა ნანთხალს გჷმორჩქინელ მენცარ ნიკო მარი. ნინარი (ზიტყვა) უნჩაში ჩქინი გინაძინა გოხოლნა. მა გურიშგაჩამალო მიმოჩქ, ჩქინ სტატიაშ ნიკო მარიშ ნაჭარაშ პერიფრაზით დოჭყაფა დო ნინარ უნჩაშიშ გეძინა.
მოჭიჭე ისტორიაშიანი ექსკურსი, თქვანწკუმა ართო ქიკნიბჯინათ უკახალე, მიარე უკუნეფიშ კონოხ. ჰომეროსი, ოდისეა:
"სირინოზეფს მიკაჩირთუქინ, ჟირ შარა დორხვად, ართი ოკო გეიშაგორე, ჟირხოლოშ ამბეს გეჩიებუქ, მარა ნამ შარათ უჯგ ულანი, ველმაჩინე. ართ შარა ჟირ თოლ ვემიანჭუნ ეფერ აკონთხაფილ კირდეემს შქას გიშმურს, თექ თოლზღუაშფერი ამფიტრიტეში გვალაშ მადიდა ზღუას პოპორეფი კოს აჸუნგენან თეშ იგურგინუნა, ღორონთეფი გილმაულარ კირდეემს უძახუნა თინეფს. მაფურინალს ხოლო გაუჭირდ თინეფ შქას გიშაზგილატა. მუმა–ზევსიშა ამბროზიაშ მიმაღალარ ჟირ ტორონჯიშე, ართის იშენ ქიმშესიროტანა მუნეფ შქას ართმაჟიას ჸვათნაცხილი თე ვერწემ კირდეეფი. ზღუაშ წკვერემ–ღურღუმს ენიგვარგვალ მაქურქა, აშო ეშმაბურინუანს ზღუაშე ღურელეფს დო ხვამარდეფიშ ნატახერეფს. დიო–დღარო შურდგუმილიშ ართ ხვამარდის ხოლო ვეიშაღინ დუდქ ათე ინწრა გიშალშე. ხვათახვალე ოკოლხეშე დუნართინა სახელგოლაფირ არგოშ ხვამარდიქ გიშეღ დუდი. თის ხოლო ვეიოჩირთუდ ინობალაგუა, იაზონშა თიშო დუდგინოდვალირ ჰერას ვამუხვარებუდკონი“. თქვა ჩქიმდე უჯგუშო მუგაშინუაფუნა, ნამდა ჰომეროსიშ ეპოქა გოხოლდეს ჩქინშახ ჯვეშ წანეფიშ ეკოროცხუაშა XII-XI-X უკუნეფიშ სარხო – გახოს...
ემერ, ეჰე, სო, მუჟამს შინანს ჰომეროსი არგო–ს დო არგონავტეფს... გჷმორჩქინელი ქორთუ ჭარუ გრიგოლ აბაშიძე 1986 წანას გაზეთ "ლიტერატურულ საქართველო"–შ 10 ღურთუთაშ ნომერს, მუშ სტატიას ეგრისწყალი, ენგური, არაგვი და“... ჭარუნდუ: ათე სახელი კოლხეფიშ ორენჯიშ–ეგრის, იაგრიის–იაგრი–ში––იმარგ–ალარგ–იშე რე გიშულირინ თე არზი წანეფიშ წოხლე ქიმწარინუ აკადემიკოს სერგი ჯიქიაქ, ნამუსით უგუჩინარებუო დუკინეს ხუჯი აკად. შალვა ნუცუბიძექ დო პროფ. აკაკი ურუშაძექ. თოლი ქიგნულინუათ თე თემაშე მუს ჭარუნს აკად. თამაზ გამყრელიძე მუშ კაპიტალურ ნახანდის:
"Остается допущение сухопутного пути первоначального Проникновения греков в закавказье, частности в колхиду. Путем мог быть путь с юга на север к причерноморскому побережью Закавказья в процессе движения грекоязычных племен, направлявшихся с востока на запад из первоначальных мест расселения индоевропейских Племен, направлявшихся с востока на запад из первоначальных мест расселения индоеврпейских Племен, именно здесь греческие племена могли войты в соприкосновение с картвельскими Племенами, уже заселившими к этому времени прибрежные области Закавказья и по видимому назвавшими их страной „Арг“-(О),,, что можно вывести из самоназвания западнокартвельских Племен „მ-არგ-ალ-ი мег-рел то есть житель страны არგ (ср. грузинское название звпадной грузий ეგრ-ის-ი)".
ეგრ–აგრ–არგ–იშ იდენტიფიკაცია ჩქი მემიჸონანა არაგვიშა, ხოლო უმოსო გეფთამამით-და, თაქ იჸი არგვეთი, არაქ–სი, არა–გაწ–ი, დო ეგება, ფანტაზიას ქიმვაჸუნათი-და, პირენეიშ არაგუაია დო არაგო ხოლო“. ისტორიას უჩქ, ნამდა კოლხეფიშ ორენჯიშ არეალი გოფაჩილ ორდ წოხოლენ დო ჭიჭე აზიას, ეგეოსიშ დო დიხეფიშშქა ზღუაშ აკან–მაკანს... ისტორიაშ მუმა „ჰეროდოტექ ჩქინშახ ჯვეშ წანეფიშ ეკოროცხუაშა III უკუნს ზოჯ: კოლხემს ჭარილობა მითაჟამსე უღუდესია...“ 700–800 წანა მითაჟამი ვაგოხოლნა, ჰეროდოტე ჭარუნს მითაჟამშე უღუდესია...“ ლოგიკურო გიშმურს, ნამდა, ჩქიმ პატონეფი, კოლხემს ჭარილობა ჰომეროსიშ ეპოქაშახ მიარე ბორჯეფიშ კინოხ ხოლო ნოღვენანი... ქვერსემ სახენწფოშ და ირდიხას გუმორჩქინელ კულტურაშ მინჯე, ორქო–ვარჩხილიშ გინმანდღულაფარ დო ფარაშ მონეტეფიშ მუმაჭკირალ კოლხემს ჭარილობა ვაუღუდასიან, ამდღარიშო თეშ რაგადი, რაგადი ქექას ქობთქუათჷნი, უმართობა რე, ინა ვარ – წკონდა წყარიშ აბსურდი!... კოლხური ცივილიზაცია, კულტურა, ღმალიერობა, ორთაშ სისქვამე, მაგნიტიშორო მიკიჭოფანდ ბრელს დო თინეფ შქას ევრუპულ ცივილიზაციაშ ოსხერიშ გჷმამანგარებელ თიცალ ნაციას, მუჭომით ჯვეშ ბერზენეფ ზოჯუნდესჷნი. ბერზენ იაზონიშ მონჩურუა არგო–თ კოლხეთშა დო თავრე ორქოშ გინონდღულაფაშ ფულირიშ ტყობას, გენთხაფილო ღალა ხვალე მითოლოგიაშა ვარე მიოჭარალინი, ენა დიდ მენცარ დო ქომოლკოჩქ ტიმ სევერინქ დღაშ სინთეცალო ქუმოძირეს: არგო–შ ამნახანტ ხვამარდით ზღუეფიშ თი შარათ ქუმონჩურ ფუთიშა, ნამუთით მიარე წანეფიშ კინოხ არგონავტეფქ მორთესჷნი. ტიმ სევერინს ჯვეშ, დაჭიჭარებულ ოკოლხეს კოლხურ (მარგალურ) ნინაშა მორაგადე ეთნოსიქ დოხვად, მითაჟამიშ კინოხ იაზონს კოლხიდას დოხვადესჷნ თინეფიშ ჸვისქილეფქ. ღმალა გინმოფუნდუნ ეფერ ოკოლხეშა შურს მაჸათანდეს შქირენული, მუთუნ ვაპალუდესჷნი ეფერ გოღილატირი, ურჩქინჯი დო უგუთოლ, გვერდო ტყარი ტომეფი. ქართაშორო ქაშეჸოთეს ოშქაქშეთ ჩქინ კინოხეფიშ გოპირელ ქიანა დო წის დო წის უმუსოფუო თიში წკონდა კოლხური ზისხერი... ჩქი – მარგალემს დო ლაზემს ირო მოპეკუდეს დო ამდღათ მოპეკუნა დიდებუანი კოლხეფიშე გამნარყობა, თინეფიში ჸვისქილობა... ამდღარ დღაშო, ჩქი მარგალეფ დო ლაზეფ იბჩიებუთ დო პჭარუნთჷნ ათე ნინაშ ნერჩი დო ჯინჯი კოლხური გოხოლნა. მარგალურ დო ლაზური ართი დიდი ჭყონიშ ჟირ ნოჸელა რე, ართი ჩხვიჩხვმანგარი დიდი ჭყონიშ ჟირი ჭყანიორი ნოჸელა... მარგალური–ლაზიშ ჸუს ოგემუან დო გურს ხვადუ, ლაზური–მარგალიშ შურ დო გურს ოჰამუ.
ჩქი– მარგალეფ დო ლაზეფ ისტორიაშ მერეხეფქ გობრთეს, ოშქაშეთ შხვა ქიმშმაკათეს, ზოხო–ზოხო ქუდმორინეს, ართიანშა მიოულარ შარა პაპანწყვილო გომიშქვეს... ასე ხოლო ურკაპუანა მარგალემს დო ლაზემს კანკალე შურდინაფილ პოეტი, ნაგურეფ მენცარ დო ფილოლოგი, მარგალურ – ლაზურ ნინას ქორთულიშ დიალექტის, კილოკავს დო "შინაურ ენას" უძახჷნა. თინეფიშ ნაჭარას დო ნარაგადის თოლწკურილ კოჩ ხოლო ძირუნსუნ თეშ მიოხე, მეხოხუნსუნ ეფერ ტყურას იჩიებუნან, თენა მუნემს ხოლო გვალო ჯგირო უჩქუნა, მარა იშენით ნარქის ოქიქინუანა დო ირო ართის ჸელენანა (ქომოლკათა) ოსურ კათა ჭიჭე ტურეფცალო ყვიანა დო კვაკვალანა: მარგალურ – ლაზური ნინა ვარენია!... თეცალ მენცარეფშა მუჭო გონებუნან თეშ მემიღით დო მა პატი ვეგემიძ.
ლაბანიძექ დო თიშ კინოტებულეფქ სქა უცენს თოფურსჷნი, თეშ ქუციის კოლხურ ნინას, კოლხურ კულტურას, ღვალეფ გიტყაბარეს, თუმა ქიგისოფეს, არქა, მუთუნით ვემეფჩათია შურიშ ოღალი კოლხურ (მარგალურ) ჭარუობაშ გოფალუას. ჩქინ სანარღოთ, ბრელს ოჭჷ თე ქიღჷ ამდღანერ ოქორთუეს. შხვა ხიხა ხონარგოლაფირეფი თოლს უთაკარუანა, კოლხურ ნინას არდებულო შინანა, მარა თეცალ შურწაულირეფს მუთუნ ვაგალენა, თინეფიშ რისაფის ჸუს ხოლო ვათხინს მითინი... კოლხური პოეზია უკუნეფიშ კინოხ რდჷ გოპირელი. ისტორიაშ კვარჩხულ კიონტიქ, მერეხეფქ დო ჭარკონტიეფქ გეგნოლას, დობალაგუ ჩქინ პოეზია, ლიტერატურა, კულტურა…
ჩქი – კოლხეფქ ღორონთიშ ჭყოლოფუათ ქჷდოფსქიდით დო შურ ქომდგჷნა, მუჟამს შუმერეფიშ, ფინიკიურეფიშ, კართაგენურეფიშ, ეტრუსკეფიშ ჯვეშშეჯვეში ცივილიზაციეფი დიხაშ ოჭიშიშე გინოხინწელეფ რენანი… მარგალეფს დო ლაზეფს ოკო უმარდუდას გვალო ოქორთუე თის, ნამდა უნიკალური, უდინდარაში, უსქვამაში კოლხური ნინა ამდღარ დღაშა ქიმიჸონესჷნი. კოლხური ნინა – ქორთულიში უნჩაში ჯიმა ნინა რენი თეს წყარ ვეკლურს. გვალო ოქორთუე მარდის ოკო იჩიებდას თიშენ, ნამდა ქორთულიში უნჩაშ ჯიმა ამდღა ხოლო თეში რწკინუნსჷ მუჭოთ უკუნეფიშ კინოხ რწკინუნდჷნი. მარგალურ (კოლხურ) პოეზიას დიდ პოეტურ კულტურა აწოჸუნდუნ თეს, ათე ტომბა, ფილოსოფური, მოკო ფთქუე, კოსმოსური ოთხ ლაწკარ ხოლო აარგამენს:
„ბჟა – დია რე ჩქიმი,
თუთა – მუა ჩქიმი,
ხვიჩა – ხვიჩა მურიცხეფი
და დო ჯიმა ჩქიმი…“
კოლხ პოეტემს ბჟა, თუთა დო მურიცხეფწკუმა უღუდეს დიალოგი. ბჟა დო მურიცხეფიშ სქუალეფს დო და დო ჯიმალეფს ღორონთეფშა აფუდეს დუდი მიკოდვალირი დო შური იროიანო მეჩამილი…
ათეშენ გინატუ ღორონთქ ჩქინ ნინა, ათექ გინმოტეს ჩქი – კოლხეფი!..
ენა ართი. მაჟრა: თინა ხოლო ქორდ, ნამდა ირფელ კოლხური გარძახ მითოჩუალირი დო ვარა დიხაშ თუდო მითოჭაბაკელი აფუდეს ჩქინ ხოლოშიან მედაჩხირეეფსჷნი. დიო ჭიე–ჭიეთ მინმიშეს, ეთოჸუნელო ოლიმუდეს კოლხურ ნინას, კოლხეფიშ ტერიტორიეფიშ უმენტაშობა მუნეფშო გინაშქვეს, უკული ჩქინი ნინა, კულტურა, ჭარილობა ჭაფურიაცალო შირგეს, მუნეფიშ ნინა კოლხურს ქიმშუწყორეს, პოლიტიკურ ჰეგემონია ხეშა ქაშეჸოთეს დო, ჩქინ სანარღოთ, ირფელ კოლხური სოდგარენ ქიმთაფალისეს…
მა, თქვანი ჭკორი დო მოინალე, რამაზ კუპრა, ხონარეკინელო ირკოჩიშ ორჩქილარო იბჩიებუქ: მუჭოთ უჯვეშაში ისტორია, უჯვეშაში პოეტეფი, ისტორიკოსეფი, ჭარუეფი იჩიებუნანი, დიო რდჷ კოლხური ჭარილობა დო ლიტერატურა, უკული, ქო, პატენ, თქვან ჭირ მა, – ქორთული, იბერიული. ხოლო მოკო ფთქუენ, ჯვეშ ისტორიათ კოლხური (მარგალურ–ლაზური) ნინა, კოლხური პოეზია, კოლხური კულტურა ირო უწორუანდ ქორთულს. ამდღარ დღაშო, ქორთულ ნინას მუთუნ წკონდა ქიმშარწკინჷნს და უმენტაშობა კოლხური რე, მარგალურ–ჭანური. ქიგიფშინათ ჩქინ ოჸოროფე აკაკი წერეთელიშ ნაჭარა: „მარგალურს ამდღა ენოჩუალირ რე წუწელ ქორთულ ნინარეფი (ზიტყვეფი). ბჟაეიოლ ოქორთუეს მეუდინუაფ წუწელ ქორთული ნინარეფი, თინეფიშ მანგიორო გემშუღალ სომეხურ–თათრულ –სპარსული, ნამუთ ქორთუშ ჸუც ვაჰამუ დო გურც ვახიოლ, დო მარგალურ ნინას ენოჩუალირ რე დო ძარწუფაცალო მიშარწკინუნც თე ჯვეში ნინარეფი. ჩქი ჩქინ ჭარუეფს ელმუჩანთ, უმოსო ქიმკაჯინან მარგალურს, თიშენ ნამდა ამდღა თევრეშე ეშნაკორობა ნინარეფით გეშაფშანი მუნეფიშ ლანდღვე ქორთული ლექსიკონი“.
ათეს ზოჯუნდ აკაკი. ლოგიკა ელმორაგადანა: მარგალური მარწკინაია ნინარეფი ქორთუ ჭარუეფიშ ლიტერატურულ ნინაშ ეშაფშაფალო დო მაკაკაბალო ქირგუნ-და, თე წყურგილცალო წკონდა ნინაშა კოლხ პოეტემქ დო ჭარუემქ ხოლო ლერსეფი, პოემეფი, ნოველეფი, რომანეფი ჭარანინი, ქიანა იპანჯუნო?! მუ ორაგადე რე, ვარ, თქვან გოლუაფირო, მარა მუჭოთ თქუანანი, ჯოღორიშ დუდი შხვადო რე ნთხორილი...
პატრიოტიზმიშ კოთაკონკაშა ეშულირიშ, ევროპას ჩინებული დიდებუან ჭარუშ, ზისხერ–ჯერღვამო ქორთუშ, ოქორთუეშ უკაბეტაშ წირსფალიშ, შურჩხონაფილ გრიგოლ რობაქიძეშ ნაზოჯაშე, ნამუთ ჩქიმ ნაჭარემს აწუჯღონს ნოთეცალონი, მოკო გიფშინენ ჟირ–სუმი ლაწკარი;
„მა თიშ მოხუჯე ხოლო იპიდი, ნამდა ჭარუობა (მწერლობა–ქორთ.) გოპირანდასინი მარგალურო (ემერ ვარენო პროვანსალურ ჭარუობა ფრანსისულიშ ხასლას, თიწკუმა ართო). ქორთული ჭარუობა თეთ მუთუნც ვადინუანც, ინავარ მიგენც ხოლო უმოსო...“
თი ხიჭუ–მაჭუ, მეკონ–მოკონი ჭარუეფ დო ფილოლოგეფი, მით ვარენო კოლხურ ნინას დო კოლხემს ორჩხეშე ყამაეშაჟვირთელო ჸალაცალო მიანჭუაფუნანი, თინეფიშე დიდ გრიგოლ რობაქიძეშ ნარჩა კუჩხიშ ნაბონაშა ვაღირ კაკალია...
ონჯღორე რე, ონჯღორე! ვოი ნანა, მუს ვეშქიდანა!... გვალო ჸვაეკორჩხილ ოკო რდე, კოლხურ ნინა ნინა ვარენია თქუენ, ათეცალ არდებულო, უგამაგათ მორაგადე სპეციალისტეფს გუვოშინა, ნამდა კოლხურ ნინაშა ამდღა ხუთ მილიონშახ კოჩ იჩიებუნი...
თე პატონსქუალეფი თის მუშენ ვოუჩანა გურს. კოლხურიშ არდებულო მოშინა ჩქინ ჯუმალეფს – ლაზეფს ვახიოლენანი?! კოლხურიშ გორაფა ლაზურიშ გორაფაცალ რენი?! თე მენცარეფი თიცალ ბოშკოჩეფი რენანო, მარგალეფიშ დო ლაზეფიშ გურიშ მულაშა ვაშქურნენანი?...
მარგალური ქორთუშ დიალექტი ქორდუკონი, ქორთუს ოკო არჩქილედას მარგალური. მუ ამბე მიღუნა თე კუნთხუთ? ქართლელს დო კახელს ართ ომბოლი ნინარი (ზიტყვა) ხოლო ვარჩქილე მარგალური. ისტორიულო ქორთული ნინა ხოლო თი დიდი ჭყონიშ ჩხვიჩხვიშე რე ეშნაფალა, სოლეშეთ უკუნეფიშ კინოხ კოლხურქ ეშაფალუნი. ართ წუნს, უკაცრათ, ნინარი "დიდი" კოლხურიშე რე ქორთულშა მიშნაულა. თეს ტოპონიმეფი მირაგადუნა: ჭყონდიდი, ჭალადიდი, ზუგდიდი, დიდი ჯიხაიში, დიდი ნეძი დო შხვეფი.
დიდი მენცარი ნიკო მარი ჭარუნდუ: "მარგალური ნინა მარგალური ნინა გოხოლნა, თინა ლინგვისტურო ვართ კილო რე დო ვართ დიალექტი"... მარგალური ქორთულიში ჯიმა ნინა რე მუჭოთ თე სტატიაშ დაჭყაფუს მუგოშინითჷნი, შურჩხონაფილ ნიკო მარიშ ნაჭარას მა მოკო მორდებულო, მარა უშქურანჯო გეუძინენი, მარგალური (კოლხური) ნინა მარგალური ნინა რე. მარგალური ქორთულიშ უნჩაშ ჯიმა ნინა რე... მარგალური ნინარიბრელობათ (ლექსიკურო) დო ხანით ხოლო მუში ჯიმაშე უნჩაში გოხოლჷნა...
პატონსქუა მამანტი ძაძამიაშ მენცარული ხანდათ გეგორაფილი ლექსიკურ ბრელობათ მარგალური ნინა ვით მილიონშე უმოს ნინარს იკოროცხუნს. ქორთულ ნინაშ ბრელობა 200 – 300 ანთასი ნინარით იკოროცხუ. ქორთულ ნინაშ განმარტებითი ლექსიკონიშ რუო ტომშა 112, 949 ნინარ რე მიშულირი. მუ რაგად ოკო ლექსიკონს ვოუღუდ თიშ პრეტენზია, ნამდა ქოთულ ნინაშ ლექსიკური ფონდი ურკებუო გეკოროცხუკონი.
ოკოლხეშ ტერიტორიაშ უმენტაშ აკან–მაკანს ქორთულ ნინაქ გეპატონუნ უკული კოლხი მახორუეფი ჭიე–ჭიეთ იჭყოლიდუანა მუშ ნინას თე ტერიტორიეფს (ტაო, კლარჯეთი, რაჭა–ლეჩხუმი, გურია, აჭარა, იმერეთი) ათე პროცესიქ ქუნჭუ თე ტერიტორიეფს დიალექტიკური მახასიათებელიშ ჭიე–ჭიეთ დინაფას.
ამდღარ მარგალურს თისხი ფულირ ენიჭვაჭვუ, მუსხით ნამთინ ნინას ვარენი. ქიგიფშინათ იოანე ზოსიმეშ ნარაგადი...
ირქიანაშ თელ ლინგვისტურ ოჰავეს გასასორებელი უნიკალური ფენომენი რე კოლხურ ნინაში კილოთა (ზმნა). ართ ნინარი, მორთი სუმოშ–ოთხოშნერო ირაგადუაფუ...
გურსაჭო რე, მუშ უნჩაშ ჯიმა ნინას, კოლხურს, ნამუშ ნერჩი დო ოგვაჯე მერეხეფით ბრელშა რე მერეხელინ, მუშ უნჩაშ ჯიმას ქორთული ნინა შხვაშ თურცალო უჯიკუანს დო უჩიკოტუანსჷნი.
გურსაჭო რენია ფთქვითო, გურსაჭო, ინა ვარ უმოსი რე, ჩქინო – კოლხეფშო მონკათ გინაღალარი რე. გაზეთის გეგნოფაჩუნქინი, ტელეეკრანს ქიმკაჯინექინი, სქან დუდიშ უმოსო საჸოროფო ნინაშ გეძიცა დო ჩამინი, დაჭიჭარება გარჩქილენი, მონკათ გინაღალარ ვარ, გურიშ გასოფალ რე...
ამარდე კოლხურ ნინაშ მუკი კინ გეტახეს ისტერია. ათე აჟიოტაჟიქ ევროპაშ ქარტიას მაჸუნ. ოქორთუოშე თე ქარტიაწკუმა ოკოშქუმალა კოლხურ ნინას ნინათ გაგმაცხადენსია დო ოქორთუეშ ამბე თებულ რენია... ათეს კიჟინუნდ ართ ხეშ ფორს გინტირენ თისხი ფილოლოგი დო დიალექტოლოგი, კალკალე კარაპეტა დო ხაჩიქა – გვარგიმნათირა ქორთუ პოლიტიკოსი....
ბრელს ნჷმ გაჭყორდ ჩქი მარგალეფი დო ლაზეფი ხოჯეფწკუმა მარკინე, დიდ კულტურაშ კათაშ – კოლხეფიშ ზისხერიშ ვორეთჷნი. საჩემარი თინა გოხოლნა, ათეცალი კრიტიკოსეფიშ უმენტეშობა მარგალურიშ დო ლაზურიშ ურჩქინჯი რე, მუდგარენს ბარდალანა დო ირფელშა სეპარატიზმიშ ჸუჯიშ მიკოდგუმაშ, თოლეფშა ტუტაშ ელარღვაფაშ მეტ მუთუნი ვაუჩქჷნა.
თინეფი დემაგოგიურო ამტკიცენა კოლხურ ნინა, ნინა თიშენ ვარენია, ბრელი ქორთული ნინარი ოკათუნია თის. ტურა ღურუდუა დო ოქოთომეშა მეუღუდუა დუდია, თინა ვარდასჷნი თე მარგალური სეპარატიზმიშ მაგორალ დიალექტოლოგეფს კოლხურიშ უბადოთ მოშინაქ წესო გინართეს. თინეფს მოკო უწუენ: თქვან გაძიცალ კიბირი ბრელ ხანი რე კოლხემქ გიმითირუესჷნი. ნარაგადი რე, ცაშა ტკვა ვემიდგინენია, ზღუაშა ხინჯი ვეგიდვინენია დო ძიქვა ეშე ვემინწყინენია. მა ათე მესიაკონურ ნათქუელს გეუძინა, ქო პატენი, ძიქვა ეშე ვემინწყინე, ქო, თქვან ჭირმა, მარა ძიქვა ეშე ხომ გემიჟვირთე... მიდგაშა რე ძიქვა ეშე მაჟვირთალინი, ჩქიმ შურ დო გურით საჸოროფო მაკითხირალეფი ქიმემხვადუნა...
ქოთომქ ჩხირკუ, ჩხირკუ დო მუშ ოჸვილარ ხამ გეითოჩხირკუა... ათე პატონსქუალეფი თისხის ქოქიმინუნა კოლხურ ნინაშ მუკე ეტახილ ისტერიათ, ნამდა თინეფიშ ჩხირკუაშ გამათ ქორთულიშ დიალექტო კოლხურქ ვარ, კოლხურიშ დიალექტო ქორთულქ ვეითორჩქინდას...
ათეშენ მა ელუჩანქ ოქორთუეშ თე ითამ პატრიოტ პატონსქუალეფს: ქორთულ ნინას მართალო უღ დიალექტეფი დო თინეფიშ ოსაქვარუ რე თე დიალექტეფიშ დოგურაფა, თინა უსხუნდანი, მუნეფიშ ოსაქვარუ ისაქვარუანი დო ჯვეშშე ჯვეში კოლხურ ნინა დო კოლხი ჭარუეფი მუშ გიმოშა მიაშქვანინი...
დიო ხოლო მაეჩა უკუნიშ დაჭყაფუს ჭარუნდ დიდ იოსებ ყიფშიძე, მარგალურ ნინას მუშ დიალექტეფ უღუნია, თენეფ შქას: ოდიშური, ბედიანური,(ომურზაყანეში) დო მარტვილურ სენაკური.
თენა ხოლო მა ვორექო; იოსებ ყიფშიძე გოხოლნა მარგალურ ნინაშ გრამატიკაშ ავტორი. წეკითხით "Грамматика мингрельскаго (иверскаго) языка:“ თოლ ჯგირო განჯით დო ქოძირუნთ მარგალური (კოლხური) ნინა დიალექტი ვარ, ზოხომარენჯი ნინა გოხოლნა, მუშ დიალექტეფით...
ანტიკურ დო შხვა ჯვეშ ფარანეფიშ გურაფილ მესიაკონ მენცარეფს ცქვაფათ ცაშა ეშაჸუნდეს კოლხეფი დო კოლხური კულტურა. კოლხი ნაციაში წკონდა ზისხირიშ ამდღარ დღაშო მარგალეფ დო ლაზეფ რენანი, თენა ირკოს უჩქ. ისტორიაშ ფალსიფიკატორეფი დო ანტიკოლხური დილეტანტეფი ართ კაკალი არგუმენტიშ, ირფელნერ ლოგიკაშ უმშო ოცადჷნა კოლხურ კულტურაშ (მარგალურ–ლაზურ კულტურაშ) დაჭიჭარებას. ჩქინ ოხიოლეთ, თეჯგურა გვერდო ჸვერე, საწმოხონოთ წიმი ვეჯინენან ეფერეფი ბრელ ვარენა... თენეფწკუმა ცივილიზებულ ფორმათ თე შვანო ვედირაგადე. გოკონ–ვაგოკონ გჷგაშინე: კოს ნინათ დაჯერენანია დო ჩხოუს ქათ მიკაკირანანია, ვარა ჩიტი პუტორუაშა ვაღირუნია...
თე პატონსქუალეფი ანდა წანა რე წყარს ლანდღუნან კოლხეფ დო ქორთუეფ შქას, თე ამბეს შხვა, კვარჩხული პოლიტიკური ნერჩი ეთოჸუნს დო თაქ ხვალე კოლხურ ნინაშე ვეჸვილუნა დუს... ნარაგად რე, ლანდღვირ წყარი წკონდა ტომბაშე ვაგმოურსია... მისით შხვაშო უბადო ოკონი, მუს ქეწოხვადუნია...
აია– კოლხეთი – ლაზიკა – ეგრისი – ოდიში პოლიტიკურო, ეკონომიკურო ირო ზოხომარენჯი ქიანეფი რდეს, რდჷ მომენტეფი პოლიტიკურ ზოხომარენჯობას ოდინუანდეს, მარა ეკონომიკურო მუშ დუს ოხვარდეს, ოგაფურს გაფულენდეს, თიწკუმა ართო ჭარუნდეს, ხანტუნდეს, იბირდეს, სხაპუნდეს... ისტორიაშ ფალსიფიკატორეფს ქუვარჩქილითი-და, ოკოლხე ამდღარ ინგირ დო ცხენწყარ შქას ჸოფე ეშაჭოფილი...
კოლხ–ეგრეფიშ ორენჯიშ დო კოლხურ ნინაშ გოფაჩუაშ არეალი ხვალე ამდღარ ომარგალეშ ტერიტორია ვარდუნ თეს კოლხურ ტოპონიმეფი ხონარეკინელო მირაგადუნა. ათე ნაციაშ ორენჯი ხვალე ბჟადალ ოქორთუეს ვარ, ბჟაეიოლ ოქორთუეს დო თიშ ხურგეფიშ იშო ხოლო გოხოლდეს. შურჩხონაფილ იოსებ ყიფშიძე ქორთუ ვარდუო? ღორონთქ უბრელას ოქორთუეს დო ოკოლხეს თეჯგურა ქორთუეფი დო კოლხეფი. დიდი იოსებ ყიფშიძექ 1914 წანას რუსულ ნინაშა გეიშაშქუ მარგალურ ნინაშ გრამატიკა (грамматика менгреского (иверского) языка) თე ნახანდიშა მიშულირ რე დიდებუანი მარგალურ არიკეფი. ყიფშიძე ჭარუნდუ: "Что иверы, т.е. мингрельцы в древности занимали гораздо больше пространство, чем настоящее время, это видно и из географической номенклатуры месностей вне пределов нинешней мингрелий. Так названия на-ში явно мингрельского происхождения, напр с ჯიხაიში (в переводе с мингрельсого местность крепосты) Кут укзд) с ჭყვიში (Лечх и Кут. У.) ტვიში (Лечх. У.) კინტირიში (Бат. Щбл.) Мингрельского происхождения и названия с префиксом е напр с о ორაგვე (Местность западыи Озург. У.) с ოქონა (Шорап. У.) Целый ряд других географических названый так მუხური(село как мингрелий так имеый) с ჯიმასტარი (в имеый) ხოჯალა (в грузии) толко в мингрульском находить свое обьяснение (см. словарь)".
ჩქიმ პატონეფი, დიდი იოსებ ყიფშიძეშ ნაჭარას თქვან ნებათ მოკო გეუძინენი ტოპონიმეფი დიოსკურია, ტამიში, გაგრიფში, ილორი, ტკვა – რჩელი, დურიფში, გურრიფში, წვანდრიფში, მიქელრიფში (ოაფხაზეს) только в мингрельском находить свое обьяснениу ქართი, ქუთეში, აფხაზეთი, გურია, აჭარა, გელათი (გენათი), არგვეთა, ლეჩხუმი, ლანჩხუთი, გუბაზული, არაგვი, ხაშური, ალაზანი, თიში ნოჸელა – ეგრისწყარი, ზანა, მცხეთა, მტკვარი, ტაბაწყური, აწყური, ვარძია, უდე, ხაიში, ჭუბერი... არძა კოლხურ ტოპონიმეფი ქიმიფშინუათჷნი, ბრელ ფურცელეფ ვამობაღჷნა...
შურ დო გურით ჩქინ ოჸოროფე ქორთუ ჭარუეფი, მენცარეფი, ჟურნალისტეფი მართალს დოჭარუნა, ოკოლხეს დიქანცუუა ქორთულ სახენწფოებრიობაშ დო კულტურაშ ონწექიან, (თენა თაშ გოხოლნა – რ.კ) თინემს დუს ქირცალო ქიგიოცენა დო თუმას ქჷგატვიტვანა – თეშ რაგად მუჭო გაბედითია.
ხიოლით იბკითხი პ–ნი ირაკლი ხაჭაპურიძეშ სტატია. ათე ქუთეშურ კოჩ ქორთუ ვარენო, მარა ჭარუნს კოლხურ ნინაშ ჸოროფათ, ობიექტურო.
მარგალურ ჭარუობაქ წიმიკინ წიმი ჭენი, (გიშელ ჟურნალქ "ირიათონი") სოდეთ ენოწკიპატელ რე დიდი კოლხი ჭარუშ დანიელ ფიფიაშ შედევრეფი "ხუმლა კოჩი" დო "ბულათია", შხვა ნოველეფი, ლერსეფი, გინნათანგა ნაჭარეფ), მარგალურ ნინაშა ჭარილი რე პოემეფი, რომანეფი, თე შვანს შარა ქაწაჭკირეს მარგალურ ჭარუობას, ართ ამბე გეტახეს. ოკონა შქურინჯი დოთასანი ომარგალე–ლაზონას, ომორსებელო იჩარხუნა, აშქურნენა დო ვარია, მარა მარგალემქ დო ლაზემქ შურო ჸუჯიშა ოკო ვეგლეფართხუანი თინეფიშ ისტერიული წირწინ – კიჟინი.
თოლ ქიგნულინუათ, თქვანწკუმა ართო, მუს ჭარუნდ ოქორთუეშ ისტორიაშ პატრიაქი ივანე ჯავახიშვილი: „ქორთუეფიშ ჯვეშშეჯვეში ფარანიშ, კულტურაშ დოგურაფა უგნურთაფუო იჩიებუ, ნამდა ქორთუემს ქირსეშ დაბადებაშა უკუნეფიშ კინოხ ხოლო ჭარუობა უღუდესჷნი. მარა თინა ხოლო შილებე, ნამდა ათე ჭარუობაშ ნინა ქორთულ ნოჸელაშ ვარ, მარგალურ-ლაზურ ჸაში ორდუკონი...“
ეთი მარგალურ–ლაზური ჸა რე ამდღარ ქორთულ ნინაშ ჯინჯი დო ოსხერი. ათე ჭყანიორ ჸაში გილადანდალუა ოკონა თე მენცარეფს დიდი ჭყონიშე...
კინ ქუგმაშინ შურჩხონაფილ აკაკიშ ნაჭარაქ: "ბჟაეიოლ ოქორთუეს მეუდინუაფ ქორთული ნინარეფი, თინეფიშ მანგიორო გემშუღალ სომეხურ–თათრულ–სპარსულ ნინარეფი..."
ჩქინ ჯიმალეფი–ქორთუეფი ვედეჯერენა ქუწუენ, ნამდა ქორთული ვარე, თინეფს ირფელამო ქორთულო მიორჩქუნან თი ნინარეფი (ზიტყვეფი): აკვანი, ამხანაგი, აუგი, ანდერძი, აივანი, ამანათი, ბუხარი, ბარათი, ბანოვანი, დარდი, ვარამი, ვექილი, თაღლითი, თაბახი, იმედი, იალაღი, მგოსანი, მიხაკი, მოედანი, ნამუსი, ოჯახი, სალამი, სარდალი, სუფრა, ფათერაკი, ფაქიზი, ფოლადი, ქალაქი, ქუჩა, ქილა, პური, ბულბული... (პ–ნი ჯ. კაკულიაშ წიგნიშე).
დიდი აკაკიშ ვარდასჷნი, მოკო ქორთულ ჭარუეფს ელუჩენი: პურიშ, ოჯახიშ, ბულბულიშ მანგიორო ვარა დოჭარანი მარგალური(პური), ფანია(ოჯახი), მაფშალია(ბულბული)...
ვაგმაჭყორუნან-და ართის ხოლო ქობთქუა მორდებულო; თათრულ ბიულბიულს ვაუჯგუნო კოლხური მაფშალია? ნამუ ხონარენს უმოსო ქორთულო – ბიულბიული დო ვარ მაფშალია...
ჩქიმი ჯიმა ქორთუ, ქუმარჩქილი მუ გიწუე:
მუჟამს ვარენო, სომეხი სქან დიხეფიშ დო ოხვამეფიშ უმენტაშობას გობანძღჷნი, სი ჩქიმ ჯიმა იბერი, ჸინტიშ ეკოღალაშა გოშქურ, თურქეთიშე გინნარაჸა ჯა–ვა–ხე–ში სომეხეფიშ სირქოლ–ფერაფის ქოღურუქ. ამარ, მესხ–ჯავახეშ ტერიტორიას ხეს გიკებუ ოშიანი კოლხური ტოპონიმეფი (აწყურიშ ჯიხა, ტობაწყურიშ ტობა, ფოცხოვი, ზანავი, უდე, ვარძია, ეღობილი დო შხვეფ დო შხვეფ...) მუშენ, თეს მუშენ ვაარგამენქ დო მუშენ ვეგმირინუა? ვაგოკონო სომეხის ოწყინუენი?
თე შვანო მარგალიშ (კოლხიშ) დაჭიჭარება დო წყინაფა სქანო მუთუნ ვარე, მუ ღორონთქ გჷგაჭყორ! ომარგალეს ხუთშა გენთხაფილო გინულე, დორაბადე დო ეჭყვიდი, თენა ვედებაღინე დო ასე წორწო ვეგორენ ეფერ, უნიკალურ ნინაშ ენოჸვილუა გოკონი?
მუ ღორონთქ გჷგაჭყორ!
პატონსქუა მენცარეფი, მუშენ გაფუნა ნინა ენოლაფირი ბჟადაალ დო ბჟაეიოლ ოქორთუეს კოლხურ ტოპონიმეფიშ ბრელობაშე?
მა ქოიგამუთ: – მუშენ და თიწკმა გეგმიჭახნაკუ კოლხურ ცივილიზაციაშ, კოლხურ კულტურაშ ისტორიაშიანი პრიორიტეტი...
თქვა ჩქიმ უჯგუშო ოკო გიჩქჷდანი თინა, ნამდა კოლხურ ცივილიზაცია არძაშ უკულაშ, ვით უკუნით იშენ წორაფილ აფუ იბერიულს. მუშენ გოკონა ჩქინ ქიანას თესხი უკუნეფიშ ისტორია დო კულტურა უდინუათჷნი, მუშენ გოკონა კოლხურიშ დო იბერიულიშ გორთუალა, უმოსო ბონას ქოფქუათჷნი, კოლხურიშე იბერიულიშ გჷმორთუალა?!
მა ირფელ ჯგირ იბერიულშა დიდ პატი გემიძ, ქორთულ ნინაშა გიშუვაშქვი ლექსეფი, „მონოლოგი", "ლურჯი ბორანი“, "მიხაკები მთვარეზე,“ გეგნოფაჩით დო ქოძირუნთ თინეფიშ ავტორს მუჭო დუდგინოდვალირო უჸორს ქორთულ ნინა დო ოქორთუენი... მარა არგამათ მოკო გიწუათ, ჩიმ ოკოლხეშა დო კოლხურ ნინაშა მუთუნ ვამსხუნ... ნარაგადი რე, სი სქან ვაიჸორსდა, შხვაში ვეგეჸოროფებუნია. აკად. თ. გამყრელიძე ნებას ქომჩანს ქოფთქუენ, მა რინაშა მისხუნუ აიეტი, კირკე, მედეა, ქუჯი, გუბაზი, წათე, ჭყონდიდური რაგადანდესჷნი თი კოლხურ ნინა, თე ნინაშა ამდღარ დღაშო – ჩქი მარგალეფ დო ლაზეფ იფჩიებუთ, ბჭარუნთ.
მიშალაფა მუშენ მუგალენა თქვა ხვამილეფი?!
ღორონთ გიჯინენა, ონჯღორე რე, ონჯღორე! მარა თინა ხოლო ნარაგადი რე, კოჩი ონჯღორეშენ ვანოღურუენია, კოჩის კოჩანა ვაუღუ-და, ოშმეში ციბას ხოლო უღუნია...
ნიკო მარიშ ნაჭარა უნებელო გჷგაშინე: "მარგალური ნინა, მარგალური ნინა რე, თინა ქორთულიშ ჯიმა ნინა გოხოლჷნა. მარგალურიშ რჩქინაშ უმშო ვეშილებე ქორთულიში გიშასხუნალო დოგურაფა...
ბედიშ ირონია ვარენო, ამდღა მიდგარენეფი მარგალურო ხონარიშ ეშაღალაშ ნებას ვამარზენდანინ, მინ „უდამწერლობო ენას“, მინ გარკვეულ „ოდენობას“, მინ „კილოს“, მინ „შინაურობაშ“ ორაგადე ნინას, მინ დიალექტის დო ღორონს უჩქ, მუ დო მუს ვაშქიდანა ჩქინ უჰამაშ, უტომბაშ, უსქვამაშ დო უკოროცხუ ორქო–ვარჩქილით ეფშა ნინასჷნი.
მიქით ვარენო, კოლხურ ნინას „მიჯღარკ–მოჯღარკული“ დოუძახუნი, თინა ემერ დიდუბეს მითოჯღარკჷ საფულეს მუშ შურიშიან ჯიმა კოჩიშ, შარაშ აბრაგიშ ხასლას...
აკად. თ. გამყრელიძე სტატიას ოქორთუე „ევროპა რენო დო ვარ აზია“ ზოჯუნს: „ზანური ნინა ამდღარი მარგალურ–ლაზურიშ კინოხიან ჯინჯი ნინა რდუა ოკოლხეშ სახენწფო ნინა...“
ანტიკოლხურ, ირფელ კოლხურიშ (მარგალურიშ) მოჯოგე „ჭარუეფქ დო სპეციალისტეფქ“, ლექსიკოლოგეფქ დო დიალექტოლოგეფქ, მუდგა ტიტულეფით ვარდან მოქუჩუჩელინი, ფსევდომენცარული არზეფი მუნეფშო დიჩუანი...
ასე მიკობკოროცხათო ჩქინ დო შხვაშ დიდი მესიაკონეფი, მით კოლხურ ნინას აღორონთენდესჷნი. ხვალე აკაკი წერეთელიშ, გრიგოლ რობაქიძეშ, ალექსანდრე ცაგარელიშ, იოსებ ყიფშიძეშ, მიხაკო წერეთელიშ გოშინა ვაბაღუნო?!
2007 წანაშ ეკენიაშ თუთას გიშელ მარგალურ ნინაშა გაზეთ „მაფშალია“–ქ. გაზეთიშ გიშულას უმენტეშობაქ ხიოლით შეხვად, ბრელქ მიახვამ გაზეთიშ რედაქტორს მარგალურ (კოლხური) ლიტერატურული გაზეთიშ პირველ ნომერიშ გიშულა. ღოზგოსუმალირო მოკო ფთქუე, ჩქინო დიდო ოხიოლე რე "მაფშალია"–შ დაბადება ლაზონაშე ჩინ ჯუმალეფქ ლაზეფქ მუმახვამესჷნი...
კალკალე გაღაქექე ქართალ მარგალქ თინა ხოლო ქიშქიდუ, მუ საჭირო რდუა გაზეთიშ გიშულა...
ქორთუ ვარენო გჷმორჩქინელ პუბლიცისტი დო ლიტერატორი პატონი თემურ ქორიძე? ნამუთ გაზეთ "ჯორჯიან თაიმსი"–შ 2007 წანაშ მარტიშ ნომერს ჭარუნს:
„ცუდს გაზეთის გამოცემაში ვერაფერს ვხედავ. პირიქით, ზოგიერთებს ალბათ, ავიწყდებათ, რომ თვით რუსთაველიც კი ამბობდა: ჩვენ კაცთა მოგვცა ქვეყანა უთვალავითა ფერითა“... სწორედ მრავალფეროვნებისა და პოლიფონიერებაშია ჩვენი არსებობის მშვენიერება და არსი. ყოველი ენა, ყოველი კილოკავი ეს განძია. მას თავისი არსებობის ტრადიცია აქვს, მასში გარკვეული ცნობიერებაა დალექილი. მითუმეტეს, საქართველოში ქართულ რეგიონებზე ეჭვის მიტანა იმ თვალსაზრისით, რომ სადმე სეპარატიზმი შეიძლება არსებობდეს, წარმოუდგენელია. ეს არის თვით ქართული ფენომენის შეურაცხოფა.
ენათმეცნიერებს თავიანთი მოსაზრება აქვთ, მაგრამ არავის ხელს არ უშლის და უპირველესყოვლისა საერთო ქართულ იდეას ნამდვილად არ ეწინააღმდეგება მეგრული ფენომენი, მეგრული ენის ფენომენი, თუ გნებავთ, იგივე ლაზური ფენომენი, ყოველ ასეთ წამოწყებაში უთუოდ იგულისხმება და ივარაუდება უსაზღვო ენთუზიაზმი, უსაზღვრო რომანტიზმი და პატრიოტიზმი. სხვა ტიპის ადამიანი ასეთ საქმეს ხელს არ მოკიდებს. ვინ როგორ გაიგებს, ეს უკვე მისი პრობლემაა, როგორც ჩვენში უყვართ ხოლმე თქმა.“
„ჯორჯიან თაიმს“–იშ თი ნომერს გაზეთ "მაფშალია"–შ მუკი ქორთულ ნინას ჩხვიჩხვ გამანგარებულ სპარსულ–არაბულ–თურქულ–სომხურ–რუსულ–ინგლისურ ნინარეფიშ მარგალურ დო შონურ ნინარეფით თირუაშ უტომბაშ დო უდიდაშ პრაქტიკულ ნიშნულობაშე გურგოჩამილო ჭარუნს მედია ჰოლდინგ "ჯორჯიან თაიმსი-შ" პრეზიდენტი მალხაზ გულაშვილი:
„უნდა გითხრათ, რომ მე და ბატონი თეიმურაზ მიბჩუანი ვმუშაობდით ამ საკითხზე და ბატონ თეიმურაზს გამზადებული ჰქონდა კიდეც ლექსიკონი, სადაც არაქართული წარმოშობის სიტყვები შეცვლილი იყო მეგრულით და სვანურით. სამწუხაროდ ბატონი თეიმურაზი გარდაიცვალა, მაგრამ ჩვენი ვალია გამოვცეთ ეს.“
მუდგარენ მუნაფათ მოფაფილი კოს ვაუჩქუნ ეფერ ტიტულეფით მოქუჩუჩელ კოლხმოჯოგე ფოცხიშვილიშ ნაჭარა ჩქინო კინტირიშ ნახოწაშა ვაღირ...
ჩქინ ქიანა, უნიკალური ქიანა რე. მიღუნა სუმ ნინა მარგალური (კოლხური), შონური დო ქორთული. ათე უნიკალურობა ოკო ოპეკუდას ამდღა არძა წუწელ კოლხის დო იბერს.
ჩქინ სანარღოთ, თენა თაშ ვაგოხოლნა. თეშვანო ქჷგმაშინ სულხან–საბაქ, ნამუთ მუშ "სიტყვის კონა"–ს ნინარ ჟღურტული-ს ათეშნერო ეთმონწყუნს: "ჩხიკვთა, ყვავთა, მეგრელთა და სხვათა ავენოვანთა საუბარი!!!"
მარგალეფწკუმა ართო მი მიოჩქუდ საბას ავენოვანეფო? ლაზეფიო, აფხაზეფიო, შონეფიო?...
თავრე კარაკანო ვორწყექ, მუ ოკოდ საბას. მუ რდჷ თიში ღანკი: – მარგალურიშ დაჭიჭრება დო არდება!
საბაქ ნახონას ქინათას მოლაბანერ თასი, ნამუქით გეფალ, კუჩხ ქიმიკინდუ, გემანგარ დო საბაშ კინოტებულ ლაბანიძეეფი ამდღა ხოლო შურ დო გურს ულაბანანა მარგალეფს, ომაღურეთ ოლიმუნა მარგალურ (კოლხურ) ნინას, კოლხურ კულტურას, ირნერო იღვარკალნა თი ღანკით, ნამდა მარგალური ნინა – ათე უნიკალური ნინა არძა ქორთუს გუჯოგუანინი...
ჸუჰ, საბა, საბა! თქვანცალ ჭკვერ, მესიაკონ კოს, ჩქინ უჰამაშ, უტომბაშ ნინაშე მუქ გოჭარაფეს თეცალ საცოდება?!
ჸუჰ, საბა. ნოტე, თქვან დუდ ქომჩას აკა ათაქ ორაგადეთ, ღორონთს გიფუჩუა, შურ დო გურს გეგმიბჭორუანდი...
ოესპანეს კატალონურ ნინაშა ჭარუნა გჷმორჩქინელ ჭარუეფი ესპინასი, ტორესი, პორსელი; მარა თინეფ ირქიანას ოესპანეშ ჭარუეფო რენა ჩინებული...
კოლხურ ჭარილ ჯგირ ლერსიქ, რომანქ, ნოველაქ მუშენ ოკო ვახიოლას ქორთუ პოეტეფს, ჭარუეფს, მენცარეფს?
კოლხიშ ჯგირობუა იბერიშ ჯგირობუა ვარენო?
ბრელ ანტიკოლხურო მორხინილ კოჩქ, ნამუთ ირო სეპარატიზმიშ აგაგას ორწყენი, ოკონო – ვაკონო, შარა ვარე მარგალურ (კოლხურ) ნინაშა ჭარილ ნოველეფს, ლერსეფს, რომანეფს ვემიარჩქვანანინი...
ჩქინ სტატია გავათუათ კინი ნიკო მარიშ ნაჭარაშ პერიფრაზით: "მარგალური (კოლხური) ნინა, მარგალური ნინა რე, მარგალური ქორთულიშ ("უნჩაშ") ჯიმა ნინა რე.
თქვანი ჭკორი დო მოინალე
რამაზ კუპრა.