ოდოია

by გური ოტობაია

მეჯღუნა

ირფელს ოჭიშჷ ქურთინე დო
ხალხიშჷ გური ვადინუა,
ომბოლს ცხირა დაცხირაფე,
ტყურათ ვეგლახანდინუა,
ჸვერეს ხინჯი ქიმევჭიშე,
სერეფიშა ვარჯგინუა,
ჸუნგას ბირა ქიდარზაფე,
უკოჩანა ვარჩქილუა,
ოდოიაშჷ ნორცხვა რექუ,
ირჷ ცოდებიშჷ მორსხა რექუ. 010

ირფელს ოჭიშჷ ქურთინე დო
შქას ქიმშანთხი გაზებელსუ,
დიხაშჷ გურშა გენაჸუნი,
ომბოლსუ დო მარსხებელსუ,
ვაგაშქურნას _ სქანი ჟიშე
უღურალა არსებენსუ,
ირჷ ჭუასუ გოიჭვარუნსუ,
უგურზებჷ დო გარზებელსუ.
სი რექ სინთე ოდინიში,
წკვარამია, გოდინ იში! 020

ირფელს ოჭიშჷ ქურთინე დო
შარა გონწყი მობირეში,
ხუმლა ჩხვიჩხის დუხვანცალე,
ნოჸელჷ პირით გოპირეში,
სანთელეფი ვაშქირიტა
მოხვამე დო მოპირეში.
ხანგას ტანშე გეიშუფართხი,
ალდაჩხირი ონკირეში.
სი ოდიში თანაფა რექ,
რინაშჷ ეთოჭყანაფა რექ. 030

ხალხიშჷ გური ვადინე დო
ირფელს ოჭიშჷ ქურთინედა,
დექექებუქ ერებამო,
ცაშა გეშახურთქინედა,
მოთალეფი ეგკათხოზუ,
ასე გოკონჷ უჩილე რდა,
ცინდა რინაშჷ მაძგაბალი,
უღურალსჷ ურჩქილედა.
ლეკურს შხვეფქუ მუკურთანი,
ჩქი ბკვერათუ წყუ გურთანი! 040

“ჰალიძონეფქ ეპისტრო დო
ოდიოსის მაჸუნესუ, _
ღაბაჩანსუ ჰომეროსი,
არიკეფი ვაჸუმენსუ, _
ვარჩხილიში ობადიშშე
შორ ალიბეს დაჸუნესუ,”
ჩქით ვოძირანთ მახორობას,
აგაში დო ბჟაჸურენსუ.
ახალი დო ირო ჯვეში,
ქუმუძახათ ობირეში! 050

ოდა პირველი

I. 1. ლაზარე

სიტყვაქ ეფუ ჟიმოლეშე,
სიტყვა დუდო ღორონთი რე,
ღორონთწკჷმა ზოჯუნს თინა,
ასეთჷ თიში ოროთჷ რე,
შურდგუმილსუ ვაჩინებე,
ჭყოლოფა თუ ჭყორონი რე,
თოლი მითინს ვაჭირინე
ჟღამინი თუ ჩხორონთი რე,
უფალიში მოტოლუა
რე სიტყვაში გოთოლუა. 010

შუმერული ფირფიტეფსუ
მარგალქ ირფელჷ თაშჷ ეხანტუ:
ღორონთჷ მუში ნასაქვარას
სამოთხეშა აშეღანდუ,
ბჟალარაში ხეშქაგურშა
დიხა რთაფათჷ ქაშეხანდუ,
ხე ჯა-ნერჩის ქუპოტინუ,
ღობერეფი ქაშეღანდუ.
იონა რდჷ მეხვამარდე,
მუჟამს წყარქი მიღჷ ამარდე. 020

ამშვი დღაში დინარცხუა
ირფელჷ ართო იკვარკვანტუ,
წკვერემიათ დოქუნილი
ოჭმარესუ გიკარკანტუ,
დოლოს, ჸინით გოსქანჩილსუ,
შურჷ რინაშა აცაცუნი,
მარა ჸურენს სოიშახითუ
ჩხურუ ვემკიკვაწაწუნი.
სიტყვეფით რე რაბადელი,
ღორონთიში რაგადელი. 030

ვითოჟირი მილიარდი
წანაშჷ მეტჷ რე ქიანა ირთანს,
თუთა მინშა იშირუნჷ დო
მინშა ჸუჯეფჷ გილუფირთანს,
მეფურინუნს გალაქტიკა,
მეუპონუ წყარეფჷ კირდას
დღამუშისუ იკილოთუ,
ჩაფლაშჷ ნერჩიქჷ ვადუშირდას,
გასურება გოჭყაფა რე,
ბეჭედუა მონჭყაფა რე. 040

ჩქინდა მითინს ვოუკითხირუ
ბჟას მუშენი ოფორჷ დიხა,
ვარა ვითი ელმაჸვინჯე
მუშენი რე ნაბორდიხა,
ჩქი ართჷ თუთა მაპალუნანჷ,
ცოდა მერკურს შურო ვაჸუნს,
მარსის ჟირი გათართალუ,
ნეპტუნჷ ბრუოს გილამაჸუნს,
ვითოჟირი გართანს ურანს,
შხვამოლეშე მეტი ჸურანს. 050

სინთე, ნამუთ ჩქი ბჭოფუნანჷ
სუმკუთხულო მიშქუმალუ,
ეშჷ ცილინდრიშჷ ფორმა უღუ,
საწმოხუნოთ დიშქუმალუ,
ვაგათქუე მუქჷ ეცაცუ
სონჷ მალი დო მიშჷ მაგორუ,
სინთე დიხას ურთანსჷნი,
ირჷ მირსხალსუ მიშმახორუ.
თე ამბეფით კიდა-კიდა,
გებდგი ბრელი პირამიდა. 060

ქუა ქუას გენწკარილი
ტორნადოეფს ურთანსჷნი,
ითამჷ დიხა უხონუდკო
კიდირჩელა გურთანსჷნი,
ფარაონი შურიშჷ ლაფას
ცაშა გეშაბურსანსჷნი,
ღორონთისუ მიაკათუ,
ლალაქ _ ღურუ დურზასჷნი.
სუმჷ დო ოთხით აკონწყილი,
ეფურნელჷ დო აკონწყვილი. 070

ქურუმეფიშჷ წერილეფით
ჭიჭეს ქეთიეფრსქემუა:
შუმერს ჸოფუ ეჭარილი
ატლანტიდაშჷ ქვერსემუა,
მუჭო გეთოლჷ მურიცხიქ დო
ირფელჷქ ართო მისიროტუ,
დიხაშჷ ღერძექ გეგნიკინუ,
ნამუთ აიშახ ისირო რდუ.
ეკინა დო დოკინოლას,
ცოდა კოჩიქ სო გინოლას?! 080

სინდიყშორო გეკიფაჩუ:
კავკასია, ჰიმალაი,
ანდეფი დო აპალაჩი,
მინს გვალაშე გიმალჷ აჸი,
მინშა შურიშჷ ეშალაფა,
მინშა შურიშჷ დგჷ მალაი,
ულიებუ სქიბუეფით
დუდიშჷ გინოქუალაი,
ზღვაშე ჭვეთი ქასქილადუ,
ნჭყოლირჷ გური ვასქილადუ. 090

იხორუ დო დუდშე იჭყანს
ჯვეში რჩქინაშჷ თასუასუ,
გიოჭარანს ქვიშასუ დო
გვართა ჭიშუ ლასუასუ,
აკა ართშა ქეშეტენდას
ფარეფიში კასუასუ,
გურგინიშა მინჭუაფუ,
ზენშა გეშაკვაზუასუ,
ობჟინუანს ავრე ოროს,
ედემშამო შორო-ბოროს. 100

გალიასუ ბჟასკუა რე,
ალბიონსჷ გელეფინი,
გურსუ ტყვია მორხვადუნი
სარდიკია ქელეფინი,
ყებერი რე ისრაელსუ _
გექიმნელი სელეგინი,
ლათინი რე იტალიას
მუჟამს ტროას ველეჸინი,
ცაშა მუთუნჷ ვედიღალე
დო ქიგედვალჷ მედიხალე. 110

მართალი რე ვოუჩქჷ ინას
ბედშა დუდიშჷ ათოდვალა,
მარა მი რე დობადონას
კინი თიში მაცოდალა?
ღორონთიში თასი ჯოხო,
მუსხი ოკო გეჩუალე,
საწმოხუნოთ მელენჷ დღაშო
მუთუნითჷ ვეჩუალე.
მეცენს ქუა ოხვამერი
დო სისქვამე გოღანერი. 120

ქარღადიშა ვატყობინე
კოჩის ფსქე დო სამოხიო,
გურწყორილო ქორძირუნსჷნ,
თქუანს: “ხელეფჷ ამოღიო” ,
დასქელენქინ _ გიწოლენსუ:
“მუშენ ბღოლი კინჷ ჩიხევა” ,
დათხითხორენქ ძალამსჷ დო:
“მებტახიო კვინჭიხევა” .
თიშჷ კუსაფჷ დო სოფინი,
ვედინტირე სოთინი. 130

ოტყობინალჷ ვაგაში
უმკუთვალუ მურიცხის,
ხვალე ღორონთჷ გიზალანს
რინობუა ურიცხვის.
მენცარობა რსიროტუნს
დებადებუქჷ მუ რიცხვის.
მუჟამს კითეფჷ ქიდოიჭყანს
ხეკვარჩხულო ბურიცხის.
გოკო ირო თელუა
დო შურს ისანთელუა. 140

ფაუსტცალო ბაღჷ მინშა
ჯგირობუაშჷ ბანდღუა,
ვარა კეხანაცალო
რინაშჷ ეკოლანდღუა.
დოსქილადა ვეპალუ,
ჟირშა მითინქ ვეფალუ,
გესანწალინჷ _ ცხოვრებაქ
რობუს ქენგობებალუ.
შუბარზამჷ და რჯგინია:
“მუშენ ემორჩქინია” . 150

სიტყვაშენი ბზოჯითი დო
ღორონთჷ რე თიშჷ გოთოლუა,
შხვეფი გილაბანძღინი რე _
წყარიშჷ გილაკოდოლუა,
“გინძას ჭარჷ დო კუნტას იჩი” ,
რუსთველშე რე ზოჯოლუა,
იშენჷ ჰომეროსი პუნა,
ირკოჩიში მოტოლუა.
სიტყვა ზელჷ რე მილიონი,
მარა ართჷ რე ილიონი. 160

ჩხორო წანაშჷ ნალიმარი
მავითასუ დაგვარგვალუ,
ფურინელი ისარეფი
დოშქვილუ დო დაკვარკვალუ,
აქილევსიშჷ შურჷ დო გური
ალდაჩხირო ქაპარპალუ,
დოზგუმონჯუ არიკეფი
დო ფაიტონშო დაბარბალუ.
ულუნჭაფჷ რე ჰომეროსი,
გოძჷ გოღანს დო ჭუმენორსი. 170

გეჸენიას ქენაქოსუ
დანტექ კოჩი გოჟამილი,
ეთექ ბრელი ოგორაფუ
ედემჷ რინათ მოჩამილი,
მინშა მარონჷ ქეწიჸუნუ,
მინშა ხოლო _ ბეატრიჩა,
შურჷ ქიმიღუ უფალიშა
კაკაბი დო ართო ქვიჩა.
ღურუს ხელეფჷ ქუდუვალუ,
ჰომერს მაჟრათ ქემაჸალუ. 180

იოჰანი გოეთე რე
ფაუსტიში მახანტალა,
აკა შური აპალუდუ
ძვალჷ დო ხორცით ნახანტალა,
თინათ გეგმაჩამაფუ დო
ქიანას დუდშა ქიგოულუ,
იშენჷ უფალს ქიმიაკათუ,
მორო შორშე მიკოულუ.
ა _ სუმჷ ბარჯგი სო ჸოფერე,
ანწი ღანდა იღობერე. 190

უკულჷ ბრელი ობირძღუდუ
თოლუნჭაფუ თი კირდესუ,
მორახტილი ჩე რაშეფი
უკუმელას მიკირდესუ,
მარა ბედჷ რე მარგალიში _
სისმარეფქუ მიკირტესუ,
მინქჷ ხორცო მიდამჯუმუ,
შხვეფქუ ძვალი იკირთესუ,
აკა ლერსიქ ამოსქიდუ _
ვამათელჷ დო ვამოშქვიდუ. 200

პოეტეფი ბრელი პუნა,
ბო ძი უ თუ ხაიამი,
მონოლითი ვანდღულენა _
წყუ მიხვარჩალჷ ხაიამი,
ფირდოუსი ამბეს რზვენუნს,
შექსპირჷ ყამას ლასირანსუ,
გილეფურფინჷ ბაირონი,
შხვეფჷ კიკონნა ნაზირასუ.
მუ დროს ცხენიშჷ რულაფა რე?!
შურიშჷ ეკონდღულაფარე! 210

“ნთხორილჷ რე ნინა ქორთული
მაჟირა დღაში მულაშა,
ირჷ კოჩიშჷ ორწუნებელო
ღორონთით, ანდა რჯულაშა,
ასე ლურენჯი ტომბასჷ
სისმარით ნამერთულაშა,
ლაზარე გემძნა სახელო
ხარებათ ნასარჩულაშა,”
თქუანს იონა-ზოსჷმე:
მარგალიშჷ ცქვაფა გოსიმე! 220

“ახალჷ ნინო დო ელენე
მანათალჷ რენა თინაში,
მარიამი დო მართაში
დალობათ გინათინაში,
მეფუჩაფილი ჯიმალეფჷ
მოღეს თქუანა რჩქინაში:
ნთხორილჷ რე ირი ფულირი
დინახლე ჸათე ნინაში.
ნინა რე ტომი ლაზარე,
დუდო ღორონთშა მაზარე. 230

“ოთხი დღაში რე ღურელი
დავითიშჷ ნაზოჯაშითუ,
დღა წანა გოხოლჷ ანთასი
ქურუმულჷ ნინა-ბჟაშითუ,
მათეშჷ წოხოლე წილი რე
ოთხი ანთასო ბჸაშითუ,
თიშჷ უკდებაშე ფულირი
მაფალუთ გინორთაშითუ,”
ნინა ტომი რე მოგვურო,
ქიანას მეთხოზ ნოქურო. 240

ამდღა ლურენჯი მარგალი
ჭუმე იჸუაფჷ მაფალუ,
თუმაშჷ ჯინჯიშა გორჩვილი,
ნამსჷთ მუთუნი ვაპალუ,
ირჷ უბადობას დორანგუნს,
წკვარამი გეგნიგვაგვალუ,
არძა ხალხიში მორსხათუ
ჟინცაშა გეშებზაკალუ.
თე აკაბურცხა მარგალი,
რე უკდებაში მარგალი. 250

ზღოდიშჷ დინახლე ნინა რე
ფულირჷ რჩქინაში გურაფა,
იონაშჷ გამოცხადებას
ბრელშა რე თიში წურაფა,
ნინალუათი დირქიენს
თიში კართეში ფურაფა,
შხვა საქვარუა ქიანაშო
რე საფულეშა ტყურაფა,
დიდა დო მუში მორდული _
მარგალური დო ქორთული. 260

I. 2. ამარანტა

იქვანთალუ თაქ ირფელი
ხუმლა გოჭყოლადირითუ,
ოჸოფარი მინჭუაფუ
ნოჸელეფი ლადირითუ,
ბრელ უხერხს დ ო ბრელჷ მიორე
არგუნეფი კვათირითუ,
იგვარგვასუ ბორჯალეფი
მორსხებალა-ჭყვადირითუ,
წყარჷ დო დაჩხირჷ ართო ხენა,
ართო გილაკატორღენა.010

გემკოხარცქე შქა გურიშე
მართუეფჷ დო ფაფალარა,
მესიროტუნს ნოქურისუ
ჰავა გილნაჯაქალარა,
ჸუდეს დოლო მინოჩანსუ,
თოლეფჷ ტუტათ ისილოგუ,
მინჷ იგვაჯჷ დო მინჷ ორჩანსუ,
ტყა ოროთუ მიზილოკუ.
დახორინალჷ სოთინჷ ვეში,
დიხა რე ჩქინჷ ოკვანეში. 020

გიმანტირენჷ თირანსუ დო
გეწი-გეწი მერეხანსუ,
ურწყებელა ზღოურეფი
თოლონჭესუ ბერეყანსუ.
ჸინი გედგუ უღუცალო,
გორგალეფსუ ჩერეხანსუ,
ბჟაკე წარსუ მიკმაბინუ
მანჯას ზისხირჷ ჭერეხანსუ,
მოთალეფი მოჭიშენი,
მარდი ღურა კოჩიშენი. 030

გოთანდუნი მაკითხანსუ
ქუჩუჩელი ოდოია,
ჩენჯაცალო გოლაფირჷ დო
მუმაცალი ლოდოია,
მარულაშა ვეტყაბარე,
ხუჯის გინაბჷ კოტოია,
წურფა თხირით ეფშაფილი,
ჭითა, ქვარა გოდოია,
აიეტიშჷ ბურში მოთა,
ზორყანი დო მუნდგორგოთა. 040

ეჩდოამშვი წანაშჷ მელე
დღალეფ მოძუ ღურა ჯგურა,
თოლს უკმელა ქეწაფორუ,
გუსქანჩუნსუ ძვალსუ ჩხურა,
შურო სოთინჷ ვაგმადირთუ
ჰალიძონეფიში ნჯღურა,
მუშჷ ნაჭკადა ფულანდითუ
მოძუ შურიშჷ გინოჟღურა.
ნტერჷ ხვამი დო ისქანებუ,
კერზის ევძახჷ _ ისქვამებუ. 050

ფრიქსე მუშქვანს მალ-მალასუ
ბაღანეფსუ ფოხალითუ,
ეგებ მუთუნჷ დაღალანი
ჭუეფიში გოღალითუ,
ხეთე ჸუჩა ქუმუღანა
საწმოხუნო ოღალითუ,
მოჸუნს კირდეს ოდოიათ
კუსაფი დო ღოღალითუ.
ბატიცალო მიჩერჩელუნჷ,
მირდუ დო ჭეს გიჯერჯელუ. 060

აფსირტეშ ფსქეს გეგნუფაჩუნს
ბონიში დო ღულაშისუ,
ჭაბუცალო მიკიჭოფანს
სქიდირი დო ულაშისუ,
ირო თხირსჷ გილეგუდორჷ
კიბირჷ ცხენიშჷ რჯულაშითუ,
მევხარჭუანს ჭითა კოტოს,
ნამთინეშა _ კულაშითუ,
ოფსინჷ კოლხიშჷ მოგვერდალა,
კოჩი მუ რე ოგვერდალა?! 070

ეპისტროფო იჟღილინუ
ნინაჟღამილჷ მართახითუ,
სანდალეფსუ ძიუთ ჭოფუნს
ბოჭოკეფიშჷ არტახითუ,
მალას ჸუდე ქიდასქიდუ
ნოხორი დო პარტახითუ,
ილიონსუ გეგნარკვანუ
ჰამო რინა კვარწახითუ,
მორო ბრელი წანაშჷ მელე _
ასე ორტყაფჷ მოშქუმელე. 080

შორშე ვორწყექ: მედეია
წილუნს უჩა მუჸიასუ,
ძიგირიში ნაცხაბარას
კარკაცითუ ურკიანსუ,.
ჭოროფა რენჷ _ დიხიროკუ
ურწყებელე გოლოფათუ,
გოლოფა რენჷ_ დიზღვარზღვალუ
უძირაფუ ჭოროფათუ,
ართი ჯაჭვით ვოკირუთუნჷ,
ინა დირშუ ჩხორო ფათუ. 090

ურუმეფი ჸურუმულო
სქვილჷ რენა დო იბანძღუნა,
პუხუს ცოდა მუნორძუნი
კაბაცალო ეკანწყუნა,
ნარკვანა რე ჯვეში კილი
ქურს მოგამილჷ კაკილარო,
კირიბჷ რდენი გენგოშქვანა
ალალჷ ჯიმაშჷ მაჸვილარო,
თოლსუ ვადუფაფუანა,
სქუას გოშქვიდაფუანა. 100

მედეია დო აქილევსიქ
ლეთა გეგნოლოჟურესუ,
მუჟამს რინშე გეწირდეს დო
გეკიკათეს ოშურესუ.
სო რე ღვანწკი ჭვეჭვერია,
ჩელა ხურხი დო კიდირი,
აგაშჷ ფერსუ ელაშუშუ
პეულეფით გოქიტილი.
ოხვამერჷ დ ო პიჩუანუ,
ირფელჷ ჰავას იჩუალუ. 110

მედეია ჟღირტალი რდუ
ზღვა პიც ორქოქ აკათუნი,
მარა თქვიშალჷ ქალკიოპეს
ბირგულეფი მაკვათუნი:
ერჯის გეხე ჩეშმანჷ ბოში
სოთინჷ უჩა ვაკათუნი.
მარდის ოგანს დიდჷ დო ჭიჭე
ჸუჩა გემნიკაკათუნი.
რე შუმა დო ტურინუა,
ცაშა ბირათ ფურინუა. 120


სინჯაშჷ მენდით მი რე ჸოფე,
ვარა _ ოსურსქუაშითუ,
ეტახილი მუნტიკალათ
გეჰენიას ქუაშითუ.
ცირა წყარსუ კაკურანსუ
ოროდონი ქუაშითუ.
სინჯა ჸვანას ტატურანსუ
კუჩხი ნიგა ჯგუაშითუ.
ჟირჷ ქვარაში ორცხონდითუ
რინა წვანჯშა გოფცხონტითუ. 130

იშენჷ ქიმნიფსინჯალეთუ
ჭყიში ორქო შხურეფიში,
ანწჷ თენა რე მათხილარი
აიეტხეშჷ ქ ურეფიში,
მელე-მოლე რჩხვიაფი რე
ოსური დო ტურეფიში.
მოთალეფიშჷ ჭირხოლს მერცხუ
ჩერია დო წყურეფიში.
ჩხვიჩხვი წვანჯშა ვათიშირე,
ბაბუშჷ მენდი ბადიში რე. 140

ნაბურშელა ოდოიას
უჸორს თხირიშჷ გუდორუა,
ბიგაშჷ ცხენით ქუდუჭყაფუ
მახანეფიშჷ დუდორუა.
მინჷ მედეას დესაჭირებჷ
ჸალენჷ მინთაშჷ პუტორუა.
ეშობასუ ვით წანაქუ
რობუს ქენიპუტორუა.
ირჷ ჭუასუ გურს უჩანსუ,
ხამუთ ჭინეფს ქუჩუჩანსუ. 150

ჰალიძონჷ რე დო მოგვეფი
ხორუმს ოსხაპაფუანა,
ტიამჷ ჩხოუს უფულუნა,
თხალეფს ოძღვაკაფუანა,
ქეთაბუნა ჯულაბისუ,
ჭვახას ოცხაკაფუანა,
ჩენთერია კუჩხეფითუ
ჸურზენს ოჭყანჭყაფუანა.
ხვამა რენი _ ეკოჸუნა,
ჩამა რენი _ ეწოჸუნა. 160

თუმა ჩელა აიეტიშჷ
შურს იბურჯანს მართუეფი,
გურსუ ჭიჭეს ელუკინანს
მოთალეფი მარდუეფი.
არამხუტუშჷ დოკირუა
რკინაშჷ ჯაჭვით ვარდუ ეფი,
ბრელი სერი ქუმკოკვალე
ჸვაში უფით ნარტუეთი.
ჸავავაი გესოფუდა,
ჸავავაი მესოფუდა. 170

დობადონაში მათაგა
ბჟაში ნოჸელა “უთუ” რე,
უმუხარცქუო შუმერსუ
მონკა უღუსუ უთურე,
“ერეხჷ “ ნოღა რე თევრენი,
ეშობას გეგნოუთურე,
მობრთი დო დუდშე გევონწყი
ჟინჷ ხონარითუ მუთუ რე,
ბჟაში სინთელე მუკუსუ
გერგეზი არამხუტუსუ. 180

ფირფიტას ამბეს მეჭარუნდჷ
სუმწკენტა ასოთ მარგალი,
გოთოლირჷ ქუას ონწკარანდჷ
სუმწკენტას თიში ფარგალი,
სიმეტშა ეშმეშჷ სუმწკენტა
ქუა-კირიბიშჷ ვარკალი,
დიხა მაძუდუ ჩაფლათუ,
ქუდო გიორთუდჷ ცარგვალი.
ასე მა ვორექ მობირე
დო ირფელს დუდშე ბჸოფირე. 190

ჩინელქ გემრავლუ კიდელათ
მარღვაწითელო ჩინესუ,
ურიაქ ფარა შაყარუ
დო ორქოს ქენმარჩინესუ,
“კორობითია უფალი!”
ჟინცაშე გიმომჩინესუ,
“მიდგა შურსუ დო გონებას
ღორონთის დუმორჩილესუ,
დღას ვეცილებუ ნათოლი,
იჸუაფჷ ირიათონი.” 200
 
ატომიშჷ მაფეთქებელი
აკაბუცხა რე ფიტილი,
თოლსუ მურუჟო იძირე
ტყალეფი ნირსით ქიტილი,
ჰო, გოლვაფირო, მუთჷ რენი
საღათა ლურშე გითილი,
შორო-ბორო რე ქიანა,
ღულოზირჷ ოჭიშჷ გითინი!
უდუშქირატუ ნორცხვა რექ,
ერკებულჷ რინაშჷ მორსხა რექ. 210

რე მარგალური გვიმარა
მილიონიშა ნაცალა,
მურიცხეფიში მენდული
ომბოლო ვეგლეტაცალა,
ანთას ყებურიშჷ მარზაფუ
ჩხურენჯო ვეგლეცანცალა,
ვერეხი ტანიშჷ მენდული
ცოდებო ვეგლექვაცალა.
სი რექ ჭუაში სქილადა,
ღურუშე გინოზგილატა. 220

ჩხორო მილიონჷ ს იტყვასუ
ურგინუანქუ შველათი,
მუჭოდგა გოკონჷ თეშჷ ბეჭუნქ
ღობერსჷ ჭინი ჭველათი,
სანთელიშჷ ორქი მორხვადუ
ღორონთშე ომონჭკელათი,
გოლვაფრო, აკა კაკაბი
ოჭმარე გიმონს ჩელათი,
სი რექ შურიში მალამო,
ხორც-ტყებამო დო ძვალამო. 230

მითინს ვათქუე გურიში
სქანჷ მეტის ართი ბგერათი,
დინაფილი რე პლანეტა
სით ვეჸიქჷდა ჭკვერათი,
გორჩვილჷ რექ, მარა გარზება
ჭუმენშო დონაბკვერათი,
უდუნდებელეფჷ გეკანწყი,
ირკოჩჷ იჸუაფჷ ყერათი,
მორსხა რექ თინჷ დო ღულაში,
მორსხა რექ ანდა რჯულაში. 240

ველარუ ეფერჷ კიდალა
გოჩიხას თე პელაგონი,
ყორყელშა გიგოკარკაზჷდ
ტანქაცუამი დრაკონი,
შურჷ გაყვიტაფე არძასუ,
გოცხონტი დო ქელაპონი,
გოჭვირთი მართუ ბზიორა,
ვითომდა რდუკო შქაფონი,
სი რექჷ მორსხა დიხაში,
ჟიმოლე ნაბორდიხაში. 250

ირნერი რჯულას ქაწისე
თე მარგალური წუწელე,
ჟირხოლო მანგას მიჸორა,
ჩელა ვარდი დო ჭუჭელე,
ჰავას ჩუალირჷ კირბიში
ქიანაშო გეგნოფურცელე,
გალაქტიკეფი მელუნა,
მურიცხი გეგნოკურცხელე,
სიტყვა მიჭვირთუ ფაილსუ
ულაგამე დო უცხენე. 260

I. 3. მარგალეფი

ჩქინდე მოურს ფსქაშჷ წონუა _
გურიშჷ ქვინჯიშჷ ფარგალეფი,
ბორჯიშჷ მანჯას ევარკენდით,
ჩელაია მარგალეფი.
ხეშქაგური ჩქინობრა რდუ, _
რზენეფი დო წყარ-გვალეფი,
მაფაცალო ეკოფთხოზდეს
ჩე ნირსეფი ტარკალეფი,
მუშჷ მენდული სო რე ფხეთუ,
სო რე ენოფჩამახეთუ? 010

ჩქინდე მიშუ წოწინარი,
გონიო დო ბარბალია,
კვერცხშა მარქვალჷ მიჯოხოდეს,
მუშენდა რე კვარკვალია.
ადრე ტანი წიორილი
ასე მიღნა დღვარკალია,
ღურელჷ ჯაშა ეშამღუდეს _
ბაღუ გილაძარგვალია!
ბჟაშე მულირჷქ ბჟაშა დირთუ,
შქაბანჷ სინთეს ქიმშადირთუ. 020

“მარქვალი” დო “მარგალჷ” შქასჷ
ხინჯი ვარე გადვალარი,
ჩქი ვორდითუ მურიცხეფიშჷ
მაზიმალჷ დო მათვალარი.
ჩქი ვორდითუ მირსხალიში
სიტომბაში ენმაჯინე,
ეშმაკი ბრელს მიზინდუანს,
მარა შური ვემმაჩინე.
სამოთხეში აბარწასუ
კვარჩხის ღორონთჷ ლაბარწანსუ. 030

მოხიოლდეს ვითოსუმშა
შქვითიანიშჷ მერცხუაფა,
ჩქინდე მიშუ ერჩქინაშა
ჩქიჩქიშჷ ბედიშჷ გერცხუაფა.
ეფი ვარე ქექე დუდიშჷ
სიტომბაშა ენწყუაფა,
გვალო ართო საფარსაკო
სიტყვეფიში გენწყუაფა, _
ღორონთიში სინთე ონტუ,
იწკანტუ დო იწკირონტუ. 040

კუჩხიშჷ კითით მებგორჷნდით
ნოსალეფს დო სინჯალეფსუ,
წყვირთალეფსუ გუხუანდით
დო ბკვათუნდით ქვინჯალეფსუ.
გურშა იფხუტოლუანდით
თოთორო დო რჩინჷ ჯალეფსუ,
მიდგას დუდი მიკობდვითინჷ
მითინჷქ ვემემინჯალესუ.
ცოდები რე ომინჯარი,
ნარჩაშჷ გიოხომინჩალი. 050

ოჭკორიეფს გითმირზანდუ
სერიშჷ ტყებამჷ ჯარგვალეფი,
ღურუს უღუს უსქუანდით,
ჩელაია მარგალეფი.
უჯინედეს ჩქინჷ ცხვაბარსუ
თოლზისხირელჷ კარკალეფი,
ბრელი ლეტა მიკიფრჩხითუ
ნარჩათ გილნატკარტკალეფი.
დუს გეშეღა ეკი სოდგა,
ჸვაში ჯერღვი ვაგოსოფდა. 060

სუმჷ დო ოთხიშ ჷ ნაზგუმონჯას
უძახუდით სამოთხესუ.
დიდი თუნთიშჷ ომურიცხექ
მუჟამს ხელეფჷ ვამოფთხესუ,
საღათათუ ქიდიბრულეთ
გიბკურცხინეთ ნამჷ ონდღესუ,
ბონჷ შარაშა ვეიშმართინეს
ლეტას ქიმშმოჩამონთხესუ.
გოჭყოლადაშჷ წყარჷ რე ლეთა,
ქვინჯის ვორეთ ჟიმოლეთა. 070

ლურენჯას თუ კურცხალასუ
კოჩიშჷ თასის ოლჷ აფ ჷ ირო,
დუდო ღორონთს ვოხვეწუდით:
“სქან ჷ ოროში გოლვაფირო” .
ირო ცაშა მიბრულედით
ჩაფულია მოლაფირო,
ოდაბადეს ბღობერანდით
გური ეთონჭყოლაფირო.
ასე ირფელ ჷ გოხილი რე,
მორთჷ დო კარი ოღილინე! 080

ბჟაშჷ სინთეშე მიკნახარცქა,
რინაშჷ ჯაშე მოჟვილირი,
ცას ქუხოლეთ სარანჯცალო
ოშჷ თელი დო ოშჷ ჸვილირი.
ვაიძირნანო ჩენჯალეფი
კონკერიშა დოშქვილირი,
ტანქექე რე მართალჷ კოჩი,
ტყურას უ ჸორს გოჟღილინი.
გეგნობჟვენგი ოშჷ ალაგე,
მუჭო ირფელჷ მოჯალაგე. 090

ოლაფარეს ელამჩანდეს
ღურუშჷ წამალჷ “ ვაღურია,”
ჭითა დიხას ჭაპულანდეს
ცეღვერე დო ჭაკურია,
ჭითა ჭკიდის მიაბიხვუდჷ
სელეგინი ჭაფურია,
ბიწკის გერდუ დიდჷ დო ჭიჭე,
მით ცას ველანჭაფუნია,
ქიმურჩქვანეთ ანწჷ თოლჷ დიხას,
ირკოჩჷ ართო გილადირხანს. 100

ადრე არძა ჩელა ვორდით,
აყალოშჷ ფერს ვოხოლუდით,
ჟინჷ ღორონთის იფხვამანდით
დო შქვილს გითმოფხოხოლუნდით,
სოდეთ ღურელჷ მეკვენწელჷდ,
მურიცხეფჷ შქას ვოხორუდით,
ხემორძგვიშე იფრთუდით დო
რინას ეწვაწოხოლუდით.
დუდო ღორონთჷ, მარდიანი,
მიჸორდესუ ართიანი. 110

ჭითა დიხას ეთეშჷ ბზანდით
ვაკათუდკო მარკვალეფი,
ბალადეფით ბრაბადანდით
ფირფიტეფცუ მარგალეფი.
ჰო, ჩქი ვორდით კირბეფიშა
ჟინჷ ხონარიშჷ მარგალეფი,
ჯამფეზიაშჷ ღაფილს ქოგჷდ
ბორჯღალი დო ჯვარ-ქალეფი.
გოფაჩუა ფარგალიში,
ვემიჩინედჷ ანგარიში. 120

ავრე ხედეს ჩე დუდამო
რჩინეფი დო ხუგეგეფი,
ჭითა ატარს მეხაზუნდეს
ედემშამო უკეკეფი.
სიმბოლოებს უძახუდეს
ჩიებაშე ძუბეკეფი,
ხვალე კითეფჷ ქასჷქილადდეს,
შხვა აფუდეს ურგებეფი.
გურჷ დო გონჷ შქას ჸალა ხურგი,
ტყორტყოშითუ მალაფხურგი. 130

მიაბეჭუდჷ ართიანსუ
ეკინელჷ დო დოკინელი,
ჩალამეფსუ ინტყოლუდეს
ბატეფჷ გინოძოკინელი.
ჭიე-ჭიეთ რჩქინაქ გეგნოლჷ,
ბოგიშჷ ბოგიშჷ ბოგინელი,
უჩა აკარდამასჷ რე
ტომბას ენოჩოქინელი.
ჯვეშობურო ვეთინჩვალე,
წკონდა დღალეფჷ დოჩვარჩვალე. 140

ბჟა ჯოხოდუ ნაჭვალასუ,
დიდა ხოლო ჩელა ბჟა რდუ,
მუჟამს ნირსი მაკინანდუნჷ
თოლი ჭვემათ ელაფშა რდუ,
ბჟა ასეთუ ბარჩხალანსუ,
გიმე ინგირ ჷ ელაჟღვართუ,
დღა ანთასი წანას უმონს,
მარა თიჟამს ირფელჷ შხვა რდუ.
ღორონთიში ზოჯინჷქ გეფუ:
გავამორსით უმორსებუ: 150

ყებურეფი გუმინუნდეს
ფურკით კილე ხარგილეფი,
ფირფიტეფსუ ირგუაფუდჷ
რინა სიტყვათ ქარგილეფი,
ვაგაშინედჷ ოსტატისუ
ოჭკუმალი ნარგილეფი,
მელე ჸვანეფ იქვაჩალდეს
ძგაში-ძგაშა ბარგილეფი.
გილეფშითუ საღას ონდო,
პაპტონანდეს საღორონთო. 160

ფირფიტეფცუ გოქუნუნდეს
ბაღანეფი ბჟალარათუ,
ლაკაციაშჷ ნოჸელშე
თოფურჷ გიმოჟვალარანდუ.
ჩენჯალეფიშჷ გორგალეფი
სუკის გინმოშვალარანდუ,
ზანდუ ართი, ჭარუნდჷ მაჟრა,
მასმა ჭუნდჷ დო შხვა ლარანდუ.
იშუაფუდჷ ირფელჷ ართო
ხანტურელი რჩქინაშჷ ღართო. 170

ჭინიშჷ ღობერს მეპონუდუ
თხუმუიაშჷ დღვარკალეფი,
ისისმარანდჷ მელენჷ დღასუ
ბარბალჷ გილნახარკალეფი,
ჭოროფილჷ დო გოლოფირიშჷ,
მომინჯეთუ მარგალეფი,
დიხას ანბანს მებრგუნდითჷნ,
თიშენჷ ვორდით მარგალეფი.
ასე ნტებულჷ ვორეთ ხეშე,
მარა მენდჷ რე ჟიმოლეშე. 180

აბა, თიჟამს მუ ირგედუ,
ცჷ, ნეძი თუ მაგნოლითი...
ღუმუშჷ კაკალს ფთასუნდითჷნ
თიშენი რე ვაგნობლითი.
მოჯგირალათ გემშაკათეს
დო ნტერქ რინა წამპროლესუ,
დომსანწალეს ჰამო ლური,
კურცხა _ ართო წამკოლესუ.
შორიშჷ ტერი ქონება რე,
ხოლოშიანჷ _ მონება რე. 190

მათასალსუ დომძახუდეს,
ვარა _ გვალო მაბარგალსუ,
ჸვანეფც ბორკეფჷ ასე ხოლო
ჟინ-ბორიათ აფარკალსუ.
თოლონჭეშე გინმაჯინე
ოტობარი ანარკალსუ,
ამარჷ გალი, ა _ მარგალი,
ანწჷ მიძახნა ნამარგალსუ.
მუნაფასუ წკვარამჷ ორუ,
მორო ირფელქ გესინთორუ. 200

ბერეს ასეთ მარღვანა დო
თაქ რჩხუნა დო თაქ ნახუნა,
იჯალაგუ თენეფიში
აშნანჯირა-აშნახუნა,
ერებამო იწკვერემუ
თენეფიში აწნა ჸუნა,
ნაჭვემარეფჷ უჯოხონა _
წყარკაკიეფჷ წყარც კაკუნა.
დღას ვაგორნა მოწყალესუ,
წკალეფჷ ჸორდუ ოწკალესუ. 210

უბადოშა კუნტა გოძუ,
ჯგირშა მევლა ეფი ვარე,
კოკუჩანა ართიანსუ,
ღორონთიში ჭყეპი ვარე.
მინჷ ხეკულე გერჩქინე დო
მინჷ გერჩქინე თოჭუ- ჸუნგა,
დუდჷ გედგუნა შინკაცალი,
ენინტირე კალათჷ გუნგა.
ჩიტჷ რე ჭინჭა თენერჷ რჯულა,
უკვე მუში ნაწკინტულა. 220

არძას ღულა ელაშუშუ,
ბონი ირკოჩქ გიჭყოლიდუ,
მუ წამალსუ ასქილიდე
ტანჷ ლისმარით მინჭყოლითუ?1
დღაში წანა ანთასი რდუ,
ბრელი შარა ბჭინჭყოლითუ,
ბრელი ღვინი ბყირტითუ დო
ბრელი ფუჩხა ბჩხინჩხოლითუ,
ვარაგუთუ მინჷ თეს, მინჷ_ თის,
გილებგაგუთ ლაბირინთის. 230

არიადნაში ძაფი ვარე,
ვართჷ _ იონაშჷ ბიგა-კვერთხი,
ირო დუდი გემ კომ ჸოთი
მუმალურო ხელეფჷ მერთხი,
მუ ეფერი დჷგავალი,
ვაგმაგინუ მუ ეფერჷ რთხი,
ირო ინდურუაფუქუ,
ირო ინდღურუაფუქუ,
მუშენჷ ემორჩქინია დო
ნჯარით ინდღულუაფუქუ?! 240

დუგოხორე ედემს დო
ბჟა დო თოფურ ვაგმირინე,
ბონ შარაშა გიგოწურენ,
თოლი უნდოთ გაგვირინე,
ბედაური გაჩუქინი,
ვირეფითუ გაგირინე,
მუ ეფერი კოკია რექ
სოვრეთინი ვამკირინე.
ხაჯალურეფს გირდონუნქუ,
ხანგათ გილეხირთონუქუ. 250

სქანჷ დუდიში გოჭყოლადას
ჯოხო ანისტორესია,
ლეთაშჷ წყარი გეიხუპუ,
ქოგუქ ჯიმაჸ ონერსია,
ვარა გიჭკუმჷ ლოტოსი დო
ქოგუქ მინაჯღონერსია,
ვარშუ სქანი ანჷ დო განი,
უჭყანეს დო ჭყონერსია,
დაჩხირიში საქვარელი,
ნოჩეჩო რე ქვაქვალერი. 260

I. 4. არამხუტუ

ართჷ მიწონებ თენეფჷ შქასუ
კირდეს მიკოკარკაზელი,
არწივჷ თიჟამს მაკითხანსუ _
ნირს ჩეთხიებჷ გვარგვასელი,
ჩხონჩხის ეთეშჷ უძირძონუნს
ღუმუ ორდას მარკვას ზელი,
ქუდოსქიდუ შურჷ მალაფუ,
ზისხირს მიშაჩარგაზელი.
პრომეთე რე ქორენ მუთუ,
ჩქინობურო _ არამხუტუ. 010

მუკი-მუკი შოლარეფი
ბჟალარათ რე წიორილი,
ოჭკადჷრეს მიკონწკარუ
ნოწკერიეფჷ ღიორილი,
ჭკადუეფი ისვანჯჷნა,
ვემიოხენა ხიოლინი _
ანთასშა რე ხაჯალერი,
უნაქუანს მანჯას ურო,
ქორთულო რე ამერანი,
არამხუტუ ჩქინობურო. 020

ნიტე მუს რე აზნახჷნა,
ვარა ეფერჷ მუ დუშებუ?
ნირსილჷ სოფელც ქიგნაჯინე
დო შურჷ გეშეხუნტუშებუ.
ღორონთის დაჩხირჷ ქეთახირუ,
კოჩშა ჭუა მუშუშებუ,
კვათუნა დო ვეკვათირუ,
ბრელს ნახაფულჷ მუშუშებუ.
ფულირჷ რჩქინა თეს ობარუ,
ღორონთეფი გულამბარუ. 030

არამხუტუს უძახუნა,
სამართალიშჷ გონიო რე,
გიმე სოფელჷ იცხვაბარუ,
ხაჩქილჷ აფუ ონიორე,
გეწურაფა ქოიღუნდა
სითჷ ქიმი ჸონიორე,
მორო ბრელი იგვარგვასუ,
ჭყელო გილაძჷ კირდეშჷ გასუ:
მუშით მუთუნჷ ვარჩქინუდას,
შხვაშათ ვადუჯერებდასუ. 040

თექ დაგურუ ოდოიას
ჯღუნა უმართჷ-სამართიში,
ბანძღილიში დონწყუალა:
ემერჷ _ თეშჷ დო ამარჷ _ თიში;
ნდღულაფა დო ზგუმონჯუა,
ნამჷ _ ოში დო ნამჷ_ ართიში,
ოდეფიში ეფურნაფა,
წკირონტუა ხვამარდიში.
მარა მუ რე გურაფილი,
მარა მუ რე წურაფილი?! 050

თექ დაგურუ ცირეფიში
ფალოსიშა მეჯღუნალა,
ოსურალათ ვაღურანინჷ
განჩურალჷ რე ეჩჷ ღურალა,
ქოი ჸორსდა ბეჭედჷ მუ რე?!
თაკარიაქ ვეჩხურალა,
ქოჯოგუქ და გემკოირთანსუ,
გოკონჷ ქიანა მეჩჷ ტყურალა.
სქანჷ დუდიში მანგიორო,
გეიშაგორი მანგი ორო. 060

თექ დაგურუ ოდოიას
მანგიქ მუჭო გამანგასუ,
ორქოთ მუჭო ვედეჸვერას
დო რინჷ ვედიღამანკასუ,
თექ დაგურუ ღუმჷ-კაკალი
დათასანი ნამჷ აკანსუ,
სო გახაჩქანჷ ზანდურსუ დო
ხონილს სო მი ტაბაკანსუ.
ღორონთიში დოკვანწილი,
ეშმაკშე რე დობანძღილი. 070

თექ დაგურუ ოდოიას
ღულა პუხუშჷ გოთინუა,
კორკონტიას ველანჭუქ და
ხელეფჷ ვემწუპოტინუა,
ვემიარკა დო ვეგნუძინა _
ბორჯის ტყურათ ოდინუა,
რინა ჟირშა ვეგერზიებჷ,
კულა ღვინჷ რე მოდგინუა.
ტაბაკონა ჭეჭეთელი,
ეშმაკშე რე ბეჭედელი. 080

თექ დაგურუ ოდოიას
სიმართალე ნაკაბეტა:
“ასე წონწით გულურქუნი,
ჟინჷ ნდურია ვაგაბედა1
მუდგა უფის დაბუნქუნი
უფალს ბაჟო ვაგაფე და
საწმოხუნოთ გაჩუალუ,
ჟინცათ გეგნოკაკაბედა.”
მორო კოჩის მუ რჸუნდასუ,
შურჭიფე დო შურკუნტასუ?! 090

გაჭყუ ანი, ბანი, განი,
დონი, ენი, ვინი, ზენი,
საღორონთო ჰე-მაბრუო,
თანი _ შურშა მინირზვენი,
ინი, კანი, ლასი, მანი,
ონი _ ცაშო ინირზენი,
პარი, ჟანი, რაე, სანი,
ტარი რინათ დინირსენი,
უნი, ფარი, ქანი, ღანი _
შურჷ წკონდაშა გაშეღანი. 100

გაჭყუ ყარი, შინი, ჩინი,
ცილი, ძილი, წილი, ჭარი,
გაჭყუ ხანი, ხარი, ჯანი _
ლანჭაცალო ოლანჭარი,
ქორე ჰოე, ხოლო სუმი:
ური წკენტა, ლი დო ფონი,
რჩქინაშჷ ქუა ქიგუდვალი _
დუშაყარუ მუთ ოკონი,
დუდშენო ხომ სიტყვაქ დირცხუ,
კოჩიქ უკულჷ ეკიბირცხუ. 110

თექ დაწკანტუ ცოლკინიში
სიტომბე დო ასაგასა,
ვითოსუმი განი უღუ,
სიგინძა ეჩჷ _ ნაზაკვაზა,
კოჩიშჷ თასი ენმიხანტუ,
თექ ვალიში ნოჸელათუ,
სიჩქარეში ე ნერგია
დოჯვარუ დო დოგელათუ,
ბჟაშჷ ჩხორიათ გოსკუ-გოჭუ,
დო უკდებათ გოსკუბოჭუ. 120

სუმკუნთხულო ეხანტუნსუ
ბჟაშე მულირჷ სინთელესუ,
პირამიდა ცილინდრი რე
სო მუმია ჸვინთელენსუ,
ტორნადოში ჭარკინტითუ
ფარაონი მინჷ თელენსუ,
ჩქიჩქიცალო მეპინტანა
ხუგეგი დო ჭყინტელეფსუ:
“რჩქინას უჸ ორს მაჟირუა,” _
რე ღორონთიშჷ ნაჟირუა. 130

ნასრენ ჟაკეს უძახუნა
ცხენით ცქვაფილ ყაბარდოსუ,
დუდჷ ხოკილს დო ბჟაკე ფიფალს,
წელჷ ჭიფეს დო ჸვა ფართოსუ.
ფოქვეშისუ მითოკირუ
გინოთილჷ დო ტყამჷ ართოსუ
კოჩიშჷ გეშა წიროხილი
ცხირას ძგაბუნს სამარდოსუ _
კინჷ კოჩიში ფაჩალერით,
წკვერემს ენოხაჯალერი. 140

აბსრკილი რე აფხაზაშო,
მოჭუმინუნს არაშითუ,
მეხის ორღვანს ტომარეფით
ნაშაყარას მარაშითუ,
ანცვას სინთე გეიოსქირუ,
ომბოლიში ნგარაშითუ,
ბორიეფი იფართხალუ
გოფარაქელჷ ქარაშითუ,
არძაშჷ ყებურჷ ხერზე რენი,
ხვალე თიშჷ რე გესერელი. 150

უქომოლეთ ერჩქინელი
დიდა ქორთულს უბიწო რე,
გეგნუსქვესუ ორქოშჷ ჩუპა,
ანწჷ ქიანას უბიწორე,
ჩქვალამჷ დემი აშლატონა
ჯინჯამჷ რდუ და უჯინჯო რე,
ქიმკაკირეს რკინაშჷ პალოს,
მუსხი გოკონჷ უჯინჯორე,
მოფურინუნს მაბზაკუნა,
დო როკიპით დობზაკუნა. 160

მორხინუნსუ უროსუ დო
მასაქელათ ქიმკიკვალუ,
ურო პალოს ქაზეპუნი
დიხაშჷ გურშა ქენინკალუ,
ავრე ყურშა შქურნაფილქუ
კუდელჷ მუნდშა ქიმთიმპალუ,
ირკოჩჷ ართო გორსიმნაფე,
მითი რე დო მით ვეპალუ,
კინჷ ქასქიდუ ფირქიშჷ მართუს,
ულიებჷ დო უზოგართუს. 170

სასრიყვა რე ალანიშო,
გერე დემი ქალამიში,
მორსხა ირი შურდგუმაში,
ხორცამი დო ძვალამიში,
რკინას რკინა მიაზორთუ
უჭყანე დო ძალამიში
კვათირჷ კირუ, ზისხირჷ სქირუ
უხანტელა კალამიში,
მით გვალონას ამაყი რე,
არამხუტიშჷ გამნარყი რე. 180

ფჰარმათი რე ვაინახშო,
ხემანჯღვერი აფუ ნართის,
ნორცხვა მიდუღჷ სიელასუ
ელჷ დო ვალიშჷ კართეთ ნარდის,
ნახჩოუშო _ აურა რე
ღილღა უძახჷ ჟინცაშჷ კვართის,
ნაცხაცხელიშჷ კუდელჷ ხანტუნს
თურფალიში მისამართის.
ვეიშუგორუ კოჩი ფსქეთუ,
უღურალო ქიმეფსქვეთუ. 190

მობირეში ჩიტი სათა
გურს უმარგენს ღურჭულითუ,
თურბალჷ თეში მეჭუმინუნს
ვარწყექ თოლიშჷ ჭურჭულითუ,
დაჩხირჷ ეშმუღჷ ბაშლიმიშა
კოჩანაშე გურჭვილითუ,
დოხართანსუ თოჭუ უჟა,
ვემიაძინე ცინდა ტკუშა,
იდა ნინძგით ჯღვალიკანსუ
ოში ნძორით ნაბუჟბუჟა. 200

სომეხჷ ურძახჷ არტავაზდის,
მინშა_ გვალო ჸალა მჰერსუ:
“აჯახაკიშჷ ოსურეფშე
ბრელჷ ხანგური ალამრქენსუ.”
ოჭოფნა დო ჭკადუშჷ მანჯა
ხაჯალურეფს ვადარკენსუ,
მესისიში ფოქვეშისუ
წკვარამეფი ამარგენსუ.
სოდგა ურო გიანარცხუ,
თექ ეკირდუ ლარჭა ნარცხუ. 210

ვითომ ვაუღჷ ეიორთაფუ
როკაპიში შერობაშე,
მის გუგონებ ოცქვანდესუ
გერეს კოჩიშჷ ნტერობაშე,
შხურსუ ხესუ გინუსვანა,
გერს ჸვილუნა გერობაშე,
მჰერი კირუ ფოქვეშისჷნ_
კვარჩხიშჷ უდუჯერობაშე,
მჰერი ნტერშო როკაპი რე,
უკმელაშა ორკაპინე. 220

ალუეტშო არამხუტუ
იელი რე ოხვამერი,
პოლინეზიას რე მაუ
გვალო ჯვეშჷ ვარჷ _ გოღანერი,
მაიასუთ უძახუნა
ჭარგა რენჷ თუ ჭოღა რენი,
ბრაზილიას _ სერჷ დო კამე _
წკვარამიშა დოღალერი,
მითრა რექ თუ ამარანტა,
დუსუ ვენისამარანდა! 230

ურემეფი ქიგიოდვანა
მენცარ კოჩი პრომეთესუ,
“პრო” წოხლე რე მარგალურო;
უჩხიჩხუანს კომეტეფსუ,
“მეთე” _ გეღანს მიძირუანს,
ჰავას ჭოფუნს მომენტეფსუ _
საწმოხუნო ჯგირობუა
სო ბზირით დო სო მენტესუ.
ტანით ჸოფა გინაფილი,
გეხე გორსჷმინაფილი. 240

შხვეფშე უმოსო პრომეთეს
მიკუსჷ ბჟალარა-კოჩიში,
მორო დღამუშის ვოუძირჷ
არამხუტუში ოჭიში,
მიშეფაფურუ ზისხირს დო
მეტიში ვარე მოჭიში,
გოფართხუნს უჩაღართამეფს
შური წურწუფა-მონჭკიში.
შხვას ჟვენდერობა ხვადუდა,
უკდებას ელუ ნადუდა. 250

სანსკრიტული “პრომატა” რე
ჩქინობრათუ თარხვანტია,
ყამბარს წკირი იკვარკვანტუნჷ,
დიფა ელუ ბარხატია.
ღაბაჩელა ყებური რე
უკდებაში ქარღადია:
“ჸათე რჩქინა, ჸათე ჩინა
ტუტაცალო ვარღვათია”
რაგადჷ რე თუ ჰავაშჷ კუსა?
გილედაჩხირჷ პრომათუსა. 260

I. 5. პრომეთე

რე ჩინელშო “დაოშჷ “ ცნებას
მეკვანწილი ხუმა “ძინი” ,
“კუჩხი სოდგა გუვობიჯგენჷ
იმენდეფო ქუვაძინი.
ქუა ქუას მინვონდღულე,
ბრელშა ბრელი ღურა ბძირი,
ლეხის კეთრი დუშქირიტი
თხუმურეფით ტყურაცილი” .
უჸორს ზოჯინჷ მარსხებელსუ:
“ურჩქინჯელათ ვარწყექ ბრელსუ”. 010

“უჯინჷ უნთხორნა ართიანს
აკარდამა დო საფულეს,
გეგნიდიარეს შუმერი,
ეგვიპტე დონახაფულეს,
ცოდას ჭოფუნა ჭაბუთუ,
ნახაჩქა დონაჩაფულეს,
დაჩხირს მიშე რე იხირდი,
კოს მუს გინარექ დღაკულეს?!”
ჩიებას უჯგუ ინკორე,
ტკილშე მუ ეშეღინტკორე. 020

კინჷ გევცვანგუანს არწივი:
“ირი უბადო სი თასი,
დუდი ღორონთო მოიღუ,
მარა ონარღუქ მითასი,
ჭკადუეფი რე სამარდოთ
მიკოიტახუნა ხიტასი,
ვასაჭირუდე ზევსისჷნ
გეშებღა შურიშჷ ყიტასი!”
ზევსის გელაფუ გონთხაფა,
ვოუჩქ მიშე მოძჷ დონთხაფა. 030

“მუჭო რე შურსუ იხირქუ,
დუდი მოიღუ ბოროთი,
შხვა ართშა რენდა, სი ყვაბრა,
გითოღალირჷ რექ ჩხოროთი,
ნინა ქვარაშა ქენორლაფჷ ,
რინას მეჸუნქუ ცქოროთი.”
ავრე ოხვეწუ ზევსისუ:
“ო, ჩქიმი დიდი ღორონთი,
თეშჷ ჯღვალიკუას გინმოტე,
ქანა გინომშქვი ოროთი!” 040

ტიტანი ტომბას იჯინე,
“საცოდალი რექ სარალო,
მა კისერჷ გებდგუ ჸინჩალი
ნირსიში მიოსვარალო,
ვითშა გოსხაპუნს სქვერი დო
ვაგაჭიშენა “ჰარალო” ,
ვეგორე თქვანი ძვალეფი
ჭკუდიში ენანწკარალო.
თაქობასი დო თეურე,
არძა მუშჷ დღასი გეურე. 050

ასე სქანი რე დიარა,
ცერბერიში რდას ჭუმანი,
უქვინჯე სტიქსიშჷ მულაშა,
გეღანჷ ქარპიეფქ ბჭკუმანი,
გოხარცქილი რე ჸვაშჷ ჯერღვი,
ნაჸარშა ღორონთწკუმანი,
გოხარხაშანა _ დიდასუ
კართესუ ეკანწყუნანი.
უღუამო დო ხოჯამო,
ოსურამო დო კოჩამო, 060

თახსირჷ რე მთელი ურუმი,
გოკონჷ _ ტროა დო აია,
აძირუაფნა ორქოთუ
მურიცხეფი დო ბაია,
ხასლაშა ელუჯანუნა
ოფუჩაფალი დაია,
დაჩხირს კვარჩხულო ხვარენა
დო ქანას მორსუნს “ვაია” ,
წყარს მინიფაფუ ლაქვათი,
ხენცფეშენი რე რაგადი. 070

“ბშოლუნდას ჭვემა მუდგასი,
ბლოლუნდას ვალი მუ დღასი,
შურო სარხოშათ ვამკიმბჭა
სქანი ჭყორული ბურდღასი,
ვამაჸი გიმაჩამალი
შური ქვარა დო პიჯიშე,
ვამაჸი გიმაჟღამალი
ლური ბიცო დო ჯიჯიშე,
გოკონჷ ეიოპონჷ ლაგაში,
შურიშჷ მანგიორჷ ვაგაში! 080

სქანჷ დუდი გიჭყოლიდე დო
შხვას უტურუა ყებურსუ,
კოჩანაშჷ ჭვეთი ვემშადგუ
ჭყორიშჷ ზოჯინსუ მეფურსუ,
არძა გვიმარაქ ვამაჯინჯჷ,
არძა ძიგირქუ ვექურსუ,
წირახილჷ ხეთი ვემვანჭი
დაღანჯებული ლეკურსუ.”
მარა თანაფა მონჭაფე
დო შური ცაშა ქონჭაფე. 090

ანდა ხონარს მირჩქილუანს
ხეთურსუ დო შუმერულსუ,
ეგვიპტეშე გეიშენტებუ
სარკოფაგიშჷ რუმე ლურსუ.
იოანის უძახუნა
წყარიშჷ მუმა ჸუმენულსუ,
ედემიში მოვარიე
ცხირას ძგაბუნს ღუმენულსუ.
თეში მეტი მი მიმინჯუ,
შური გეგნომსილიმინჯუ. 100

დარჯელანიშჷ ბოში ჯოხო
შონეს ჯვეში ქორთულითუ,
არმაზიშე გეგმიკეკუ
გაიმ-გაციშჷ მორდულითუ,
ბრელი ქართა გეიოპონუ
ხირხალუა-ჭორთულითუ,
ბრელი დუდი გასინთორუ
ქართუშეფი მორთულითუ.
უჯოხონა მენდიშჷ კართე
დო ღორონთეფქ ქუდუკვარტეს. 110

თის ბრელნერო უძახუნა
ჸათე ჩქინი პლანეტასუ,
არძა ოკო გეკობჭოფე,
პიტაქ ოკო ვამენტასუ,
პერუნი რე სკვითეფიშო,
გოკონჷ ქრისტეშჷ “ამენ” რდასუ,
მუ შარა რე მარჩქილექუ
ჯითა ჯინშა ვამენდასუ.
მუდგა გილეღჷ ფარა ხუთუ,
დღასჷ ვე ჸიქ არამხუტუ. 120

ირანელიშჷ აჰრიმანსუ
ორქოთ გინვონდღულუანქუ
ნირვანასუ თორსილჷ ბუდას
სქუაცალო ულუანქუ,
თიშე ეფალჷ ზარატუსტრაქ,
კვარჩხის უბურჭულუანქუ,
მინშა ნირზით ბზგუმონჯუნქუ,
მინშა უღურჭულუანქუ.
ჭერჭე რინაქ ძალამჷ ბხუთუ,
მარა მოხვარჷ არამხუტუ. 130

“ატლანტიდას უძახუდეს
პლატონი დო ხოლო შხვეფი,
ცაშე გემკოლჷ მურიცხიქ დო
ზისხირელი გეჭოფჷ შხეფი,
ირფელჷ ართო მოჯალაგუ
ქვალონი დო ვარდობუა,
წოხოლეშე დუხვამილუ
ჟინიშჷ უდუმარდობუა.
ართი დღათუ მიძინჷ წანაქ,
ლუღჷ გვერცალო მიძიცანა. 140

ლუმერული მახორობა
უჯოხოდუ შტაინერსუ,
ირკოჩჷ ართათ ქენოცუმე
პელაგონი შხვაინერცუ,
დინოზავრქუ ხვლიკო გინირთ,
ჯა-გვიმარაქ _ ლიმხონათუ,
ორტყაფეფსუ მუნჭირათ დო
ირიათო იფხონათუ” _
არამხუტუშჷ ზოჯუა რე,
ოჭმარე თუ ონჯუა რე. 150

დიხას მუჟამჷ დოჸაშუნსუ
შურდგუმილით ბჟალარონი,
კირდეცალო გემწოდირთუ
ჭოლეფი დო ჯალარონი,
კოჩი ცაშა მინჭუაფუ,
დაკუნტარებჷ ჩქვალარონი,
ეთერული ოხოლჷ ნოთე,
გეამშვებუ თი ბონჷ დღასუ
დო ჸურუმულჷ ცხოვრებაქუ
ჰამო ლურით დიბონდღასუ. 160

ბრელს უფულუნს არამხუტუ,
დიო ირფელჷ ვეგიფაჩე,
ჸურუს კურცხე ჸუნს ეშმაკი,
ჟღამჷ დო თოფურჷ ვეკიფაჩე:
“ირო ქურშა ვეგისხაპე,
ირო კარშა ვეღიმაჩე,
მურიცხითუ შქირტუ ართშა,
ღორონთი რე ურთაფელა,
ხოლო _ რიცხვი დო კოჩანა,
შხვას ძირძონუნს ურძღაფელა. 170

მუნერო რე მონწყილჷ ქანა,
თეშა გური მის აჩინე,
წყარსუ ხოლო დაჩხირი რზჷ
შქაბანიას მიშაჯინე,
ბრელს უტახუ თეშენჷ დუდი,
ბრელჷ ყებურსუ მიშარჩინე,
უღურალშა მი დოიძახუ,
გოკონ ჷ შქვითშა მიშაჩინე,” _
ნჯღვერუნს ოდის არამხუტუ,
ნჭყოლჷ გურშა ქელეხუტუ. 180

“შქვით ჷ რე კოჩიშჷ ანჷ დო განი,
მარა ბრუო ოკო რდასუ,
ჸეთი ართიქჷ ვემიაძინდა
ჭყანაქ ირო ოკორდასუ,
დიო ყვინგი დუბჟღირდუ დო
უკულჷ კილექ დუ ჸორდასუ,
ფართო შარას ქიგლადინუ
მიკორთა დო მუკორთასუ.
გიჩქუნანო ტყურათუნი
გილგამეში ჸურანდუნი?! 190

ვითოსუმი დოიკეკუანს:
ჩქიმჷ წესჷ დიზუკოლითია,
შურჷ დო გურით ეზიმილი
ვესხუნუათ თოლითია,
ჭირჭიხელი ბორჯალიშე
რინა გიშათოლითია,
ქა-შქვილო დო ქა-საგანო
ღორონთიშა გოლითია.
თაშჷ ღაბაჩანს ყებურს ლალა,
მარა ჯოგუ მოქმედალა.” 200

ჰოდო, ქიდიჭყჷ არამხუტუქ
ოდოიაშჷ გოთინუა,
საღორონთო ქაბირაფუ _
ბორჯის ტყურათ ოდინუა.
ქასხაპინუ ხორუმეფი,
ძვალი შვერთის აგურუდუ,
ქახურთქინუ ულიებშა,
ნამუთ გილეგაგურუდუ.
გოთინუ დო გაბონარუ,
ღორონითიშა ქაპონარუ. 210

ქიდაგურუ ბრელჷ მუთუნი
საწმოხუნოთ სარგებელი:
მიოძინალს მევძინასუ,
გუმურკასუ დარკებელი;
“დღას ვეკირთუ კოჩლანდარი _
ბჟაშო უდუმარგებელი,
ირიათო ეკათხოზუ
შარა უდუნარღებელი.”
ქიდაგურუ, მარა რჩქინა
რე უმოსო დუდიშჷ რჯგინა. 220

ოდოიას ქასქიდ ხვალე
არამხუტუშჷ გურაფაქუ,
მაზაკვალეფს ვეიშურთესუ
კარშე გინოტყურაფაქუ,
ქირქეს გეცუ წელიშჷ რთაფაქ
დო სამოთხეშჷ წურაფაქუ,
ვაგაგინეს მუშენჷ ვენუ
ღვინიშჷ გინოშურაფაქუ.
მორო კოჩიშჷ ვარჩქუ ნალი,
დუდშენო რე გარჩქინალი. 230

კინ ზოჯუნსუ არამხუტუ:
“ტერი რდასჷნ ქი ჸოროფე,
სიიხანდი, შხვეფქ იღანი,
უფი მუდგა გიოროფე,
ვედენარღა ჸურუშენი,
ჭუა გეგნიღიორობე,
რინა მისაჯებულჷ რექუ,
სერი გეგნიხიორობე1” _
გურიშჷ ფიცარს გიახანტუ
დო მურიცხეფს მიახანგუ. 240

“ენიფქოსუქ ინჭასუ დო
ულირჷ დღალეფს ეშმაფშუნქუ,
სარკოფაგეფს ევოპონა,
ფარაონეფს ეშჷ ვაფშუქუ,
მუთუნჷ ვარე დინაფილი,
ირფელ იღას ეშმალჷ შურქუ,
მურიცხეფიშჷ ჭვარჭვალუა
ერჩქინაშე თეშჷ მაშუქუ,
გობწილე დო კინი ბ ჸაშე
გალაქტიკაშჷ ნო ჸელაშე.” 250

არამხუტუს ანგარინე,
მარა მირე მარჩქილაფუ,
ხონარჷ მუჭოთ გეკიღუნი,
არწივქ ნინძგი ქანჯგვილაფუ,
ავრე შუმა-სხაპუათუ
ჸუჯეფჷ ეკორანგვილჷ აფუ,
თოლიშჷ სინთე მაკვეცარა
უკუმელას დანქილაფუ:
“ხეძღვინი რე მაჸვერენა,
ჟინცა ვემკმანაკვერენა” . 260

I. 6. კირიბიში

ჟირჷ და შორს ჸუნს აიეტის _
პასიფე დო ხოლო _ კირკე,
მედეშჷ მორდუ ჰეკატე რე
იანარი-მესი-კვირკვე,
საწმოხუნოთ ზუკოლუნსუ _
ჭუათ მუჭო ვამოდირკე,
რჩინათ მუჭო ვამობჟღირდე,
ბორჯით მუჭო ვადოჭირკე.
უჯერს მუდგას ელუჩანსუ,
ორთუმელშა ელუჩანსუ. 010

ართჷ ძღაბჷ ურუმს ქეკუხუნეს,
მაჟრათ თევრე მიპაღურუ:
“ქიანაშჷ ჩუპა ვორეთია” _
ფრიქსე ათაშჷ იფახურუ,
ირო ჸუჩა მირხინუ დო
ირო ზღვაპის მიკაღურუ,
ქომოლჷ სქუა ოთხი ჸუნსუ,
არძა ხოლო მუშჷ მანგურუ.
ართჷ ქიანაში ვეჸი მინჯე
ჟირჷ კველაში გიმახვინჯე. 020

ურთხელეფსუ კვათუნსუ დო
ბირდაბირით ლანდარანსუ,
ზღვა პიჯიში თხუმუეფსჷ
წვანჯშა ეშმაკანტარანსუ,
მუშჷ ნერჩი დო ოხვამეში
ჸოროფალა მანდარანსუ,
კირიბცალი ბაღანეფი
ოხუტოლნა მანგარასუ.
ქომოლსქუაშჷ ნაღობერას,
ოსურსქუა ჩვარჩვალანსუ. 030

ოდაბადე უძახუნი
ვითჷ წანა რე კაჭალია,
ტყაბარელი ორქოშჷ ერჯი,
ჭყონს გითობუ ქვაჩალია,
ხართელი რე ბორიათუ
ხაიეფჷ დო ნაჭალია,
თესჷთ ჸოროფალა ბორკუნს
ჩხორო ფა დო ხაჯალია.
დაჩხირს ხელეფს გულუანსუ,
ფურკი ოქურქულუანსუ. 040

ხარანი დო ნუნისიშა
მი რე ენაზაკვაფუანს,
მოგვეფჷ გითაწკვირინანა _
ქუას დაჩხირჷ აკაფუანს,
ბჟა პელაგონს ქელანჯირუ,
ძალამს ქუდულაჸაფუანს,
კერძჷ დო მოჯგირეში ნატრი
ირო გილაგაგაფუანს,
მუს გოხვარუ დუს განგარე,
ჭყელჷ რე კოჩი უსანგარე. 050

თესხი ქიბღაბაჩითუნი,
ანწჷ ოხანტალს დჷვართათი,
მუ შხურს მუფურინუდკო დო
ბღურედითკო მუ ართათი,
ხორცი ხორცო დობშიშონით,
წკირს ყებურო გუართათი,
მოფუნს ცოდა ჟიმოლეშე
გვართა გვართა გუართათი.
ვორწყექ ღურუშჷ მონჭაფასუ,
ცა დო დიხაშჷ გონჭაფასუ. 060

ჸანჭიშჷ თასი ნახირა რე
ბამბუკიში ბიგეფითუ,
კოლხშა რჩქინა ვემდიღინე
ლეკური დო ლიკვეფითუ,
კოლხშა ნინა ვემდიღინე
ხართუა დო რიკეფითუ,
ხეძღვინი რე აჸვერენსუ,
ორქოშჷ ფერი წუწელია,
ტანს ნორჩალო ეხაზირებჷ
ნორცხვაცალი ჭუჭელია. 070

მუჭოდგა რდუნ გეგნიპჸოთით
ვითოხუთი კინტირობა,
მინჷ გოლოფას ქუგურზითუ,
გეგნიბღითუ მინჷ თირობა,
ღუმუშჷ ღუმუ იჩხვერუნჷ დო
ორქოშჷ ფერი ივარკალუ,
ევრე ჭითა ფირფიტეფი
სიტყვეფითუ იმარგალუ.
რე ღურჯოლჷ დო რე ტურინი,
ეშობასჷ გეთებ რინი. 080

მასქურჷ ირქენს ლაკადასუ
ასე ხოლო თეშმანგურო,
არამხუტუ დირხანსჷნი
რკინას ჭკადნა ეშმაკურო,
ოღონც მითინქ ვეგეგასუ
სინთელე დო შარა ბონი,
მეხი მეხის მიანდღულუ,
იჯალაგუ ჭალა-ფონი,
ღორონთი დო კოჩი შქასუ
ჭვიტე უკმელქ გოჭიშქასუ. 090
 
ეშობასუ ქიმადირთუ
ფაზისისუ გემი არგო,
დუდმანჯღვერი იაზონჷ რე
გურონჯია თუმა-სარკო,
შხურიშჷ ტყებჷ აფჷ ოხირალი,
ჩინელეფიშჷ ჸანჭიშჷ პარკო,
ეგებ მუთუნჷ დიგურუანჷ
საღორონთო რჩქინა _ “ვარ-ქო” ,
“ჩქინი შხური ქომჩითია,
ვარდა ტუნკი მომნჭითია.” 100

აიეტი ქიმეხვადუ
სო რე კუჩხი ტუცესჷნი,
ტყების ჯადო მუ აღვენუ
ორქო-ვარჩხილჷ უცენსჷნი.
მარა ირფელჷ გეჭარილჷ რე
საღორონთო კანონეფი,
კოჩიქ მუჭო ეიაშქვასუ
მურიცხეფსუ ჯალონეფი,
ჯინჯამო დო ღერეფამო
წკირს გეფხორანთ ერებამო. 110

ენა ხოლო პოტიკი რე
უმოს ტომბათ გოფაჩესუ:
მუშენჷ ბეჭუნს მაფშალია
თხუმონარას ოგვაჯესუ,
დადული დო მუმულჷ შქასუ
მუსხი ჯღა რე მეპონილი,
უსქილადუ მუთჷ რე სქიდუ
სოიშახჷ გარზუ გეჸონილი,
თე ქიანასუ მი რე ურთანს,
მი ეწოჸუნს სინთეშჷ გურთანს. 120

თექ გეჭარუ ქვიშონაშე
ორქოეფიშჷ კორობუა,
თექ გეჭარუ წყარეფიშე
წისქვილეფიშჷ გოროფუა,
მუსხის ლანდღუნს მეძინა დო
მუსხის ჭყონჭყჷნს მერკებალა,
მუჭო ოკო გალადირე
ხუმლა კეტი ურგებელა.
გირზინე დო გურზენინი
მურიცხეფიშჷ ჸურზენინი. 130

“ირფელს უმონს პატიება
ნტერიში დო უბადოში,
კოლო ბჟა რდას _ ქიმიდგინი,
თოლწკურილო უმბარჷ დო შვი..
რხუტორუნდას ჟითუონი
იშენჷ ოკო ღურჯოლუნდე,
იშენჷ ოკო ხვამანდე დო
თიშო გილებურჯონუდე.”
გეჭარილჷ რე თეფერეფი,
შელორსა დო მეფერეფი. 140

გეჭარილჷ რე ირჷ საგანი,
მუშენჷ ტყობუ ომანესუ
შხურეფს მუშენჷ ტყაბარანა,
თულეფჷ მუშენჷ გომანესუ,
ირინერი ერთი-მორთი,
ქექე ჰავას ჩუალირი,
ნაფირქალსჷთ ტანი უღუ,
ხურხამი რე თქუალირი,
ირფელჷ გერე მუშჷ აკანსუ,
წკვარამს სინთე მიშაგანსუ. 150

რსხება ირო ხასლას პუნა,
გილებგოროუთ მორო განშე,
იქვერსემუ პალიასტომი
მერეხელი კოლობანშე,
ირო თოლეფჷ მირიჟანა
ჟიშეიანჷ ჭყოლოფაშე,
შურეფჷ მახიროკუნანი _
ჩქინჷ დუდიში გოლოფაშე.
ართშა ჯათუ მინწყუ რგილი,
სქანი წყუშე შვი წყურგილი! 160

ვითოჟირი ანთას წანა
მუ ეფერი ბორჯალი რე,
კვარკვანტია სამყაროშო
მეცეკუნტა ნორჩალი რე,
ცას მურიცხეფჷ მეროფუნი
ოჭმარეში ორჩვალი რე,
მარგალჷ ბრუო ფსუათ ხანტუნს,
ბჟაშჷ სიმბოლო ბორჯღალი რე.
შხვა რე ნინაშჷ დარგალია,
ირფელი რე კვარკვალია. 170

მურიცხჷ გეგნიღიმინწუნი _
ბჟაშჷ ჩხორიაქ გეითოფალუ,
უკმელჷ ქიჸოთ მერთულიშა
დო რობუსუ ქენამბალუ,
სინთელექუ გეფართონუ,
ვარდის ბარდი მებარდონუ,
გინეფჷ ტისუ ნჯღვილუნა დო
ჭყიშიქ ხელეფჷ ქიკართონუ.
ეშე ჸუნას ოკო ჸვალი,
თოლსინთეში მაბორკალი. 180

გოღანერი ეშნაღელი
ციცნათელიშჷ მარჩია რე,
ევრე ტიოზჷ მინდორიას
ცხენეფიში თარჩია რე,
მუშვანეფიშჷ მაჩუბისუ
ჯვეში ამბეშჷ გარჩია რე,
ირფელჷ გეჭარჷ დედაბოძის,
უსიტყველო ნაჩიარე:
ქიანაშჷ წესჷ რე ირო რთაფა,
ალდაჩხირო გინორთაფა. 190

მორო თოლიშჷ ნაძირეფუს
შური სოვრე აჩხონებე,
ევრე ქვირით ენოძუდუნჷ
ამარჷ ართო გაჩხომებე,
მუშჷ შობელეფს ძირძონუნა,
შური ცაშა ვაჯღონებე,
წყარშა ნწყვილი თხუმუია
როკიშჷ მეტო გაჭყონებე,
ნოშქერი დო ალმასისუ,
ართნერჷ ტანი ალმაციცუ. 200

ალმასობა-ნოშქერალა
ართჷ ტანი დო ოშჷ ღერალა,
ანთასნერი ფალუა დო
ანთასნერი დოჟღერალა,
გვალო შვადოშხვანერი რე
დონწყუალა ატომიში,
ოქროშჷ კვეთას უძახუნა
შარას ჟინი პატონიში.
დოკვანწუა თითჷ ოგურუ,
შხამი ხოლო ითოფურუ. 210

ზევსიშჷ სახელჷ ბჟასკუა რე,
მარა სქვილჷ რე ჸურუმულო,
დღამელენი ვაჩინებე,
ღორონთენსუ ურუმულო,
არამხუტუშჷ ნაგურეფის
მიშერდღვებუ დურუმულო,
დუდჷ დაჩხირით აფუ ეფშა,
რინი ოკო ქურუმულო.
ქურუმჷ დაჩხირს ორზანს წყარშე
ულანდღვუ დო უმუნჭყაფშე. 220

კინჷ ქუა დო კინი ბიგა?!
კინი შქვილი დო ბარბალი?!
კინჷ ზანდურჷ დო კინჷ ლაზუტი?!
კინი ჸვანა ობარგალი?!
ჟიშე პიჯი ქასქილადუ,
თუდო _ ქვარა ოფართხალი,
თოლს მეთხოზუ ჩილამური,
ნინას _ სიტყვა-გობარდღალი,
ვარჸუნს ხეში მოკიდირე,
გეინჭირესჷნ _ ქოკიდირე. 230

ათაშჷ გილებაჯული დო
ოშჷ რჯულაშე გილამბარი,
მინშა ქვარაქ ქიმთქარტყაპუ,
მინჷ ჩუჩუბა კილამბარი,
ევრე ხაჩქი ოხაჩქალი,
ავრე ბარით გილამბარი,
მუ ეფერი კანიში რდი,
ედემშამო კილამგარი?
ეფერჷ მუ დღა მიზალესუ,
ეკვოდინკო ბიზალებსუ?! 240

ბრელი გილებგაგითუ დო
ბაღუ ანწი გოძიკინი,
დღა დო სერჷ შქას ირემიში
გოსხაპუა გოძჷ კინი,
ჩქი რე მანჭუაფუნანი,
მორო მის რე დინაფუქუ.
ბორჯისუ დო განგებასუ
კუჩხიშჷ კითის გილაბუქუ.
კვირდი რე თუ ჸონიერი,
ჸურუ რენჷ თუ გონიერი?! 250

მუდგა გიოდვჷ ილიონსუ _
ტროა, ვილუ, ხოლო _ მითჷ რე,
ზისხირითი ურძღაფელა
მინოტავრიშჷ ლაბირინთჷ რე,
ჩხორო წანას მელე-მოლე
ზღვა ხალხჷ რყინტუ ართო ჭყინტრე,
ქაშა მაგუ ორქოშჷ კურთა,
კარკაცანცუ ოჩოპინტრე,
მაჟრა კახმა ორქომენი,
ფარათ აფსო ბორქომელი. 260

I. 7. სამანჯელი

ოდოიაქ მუშიანშო
ფულადიში ლეკურჷ ჭკადუ,
შხვეფსუ ლინჯი უტატურუ,
მორქიაშახჷ გეშაჭყვადუ,
დუდო ღორონთჷ, ჰელიოსი,
თეშჷ მანწარათ მი რე ჭყანდუ,
ვოუჩქუდუკო სო იდკონი,
ყებურს მიშო მოჩხვიჩხვანდუ.
არამხუტუშჷ გითაშინე:
“ბოში იშენჷ მუმაში რე.” 010

თოლშა ვეწმაძირელედეს
აფსირტეში ჸვილუაშა,
უკულჷ დახე გურქუ ქაჸის
ქარვასლაში ხვილუაშა,
შურჷდგუმილსუ ვაგარზინე
ირო თოლით თხილუაშა,
გურჷ ეიოლუ დამარდებულჷ
ხოზოეფიშჷ ნტყვილუაშა.
შხვა მოთალეფჷ ურუმჷ რენა,
ურუმეფშო _ წკურუმჷ რენა. 020

მედეიაშჷ გეწურაფათ
ხირილი რე კირიბიში,
ქეკაპანტალჷ იასონსუ,
ქისხუნარუ ჭირი თიში,
ფრიქსეშჷ ბოშეფ ნტებულჷ რენა
სორე ბორჯი ჯინითიში,
ჯიმაქ დასუ ქიგიათხოზუ:
“შხვას ვამალე ჩქინი ჯიში”,
მასმა დღასუ ქეწაკვათანს
დო ღურალათ ეთექ ქიში. 030

ეშჷ უფერუ იასონქუ:
“შხურიშჷ ტყები იღანია,
სი მითინშა ვამმაჩინექ
ჩქიმი ხურხი ღვიღვალია,
ეფერს მუს რე გუმმობუდი,
გური მუშენჷ მიხალია,
ირფელს ღორონთჷ გინოიგანსუ,
ჭუმე, ვარა _ გიღანია,”
დო დაქ ჯიმა ქიმიჭანუ
დო ე _ ზისხირს ეშაჯანუ. 040

ენა ართო ნარკვანა რე
ანწი ეკეწამებუნი,
მარა ტროას დუვართათუ _
მურიცხამი ცა მებუნი,
ჸუდე სოთინჷ ვაგაგორე
ორქოშჷ ჩარდახჷ ვამედგუნი,
მუშენჷ იჸი გასაკვირი
ურუმჷ გილეჟღამებუნი,
ურუმშე რე თაკარუა,
გლახაშჷ ეთოსაქვარუა. 050

ჩხორო წანა ისურებუ
ართიანსუ ჭარხალანა,
ირთანს სქიბუ ლიმუაში
დო ბოშეფსუ ღარღალანა,
უმინჯური ორღაშეფი
ქირქეს გინოჯარღალანა,
ზისხირითუ მოქვანთილი
ღალშე გორდეფჷ ყარყალანა.
მერცხონილჷ რე ბჟაკე მოლსუ,
ვეშერხვადუ ჯა გემოლსუ. 060

ტროაშჷ განი_ შქვითი ცინდა
დო სიგინძა _ ვითოსუმი,
დიხა ვაბაღჷ საფულეთუ
კოჩიქ ცხენშე გითოცუნი,
ცას მურიცხი ვეკოროცხე
დიხას ძვალი მითოძუნი,
ზღვასუ წყარი ვექვანთალუ
თექ ჩილამურქ მითოწუნი.
იჩიებნა: “ელენეშე” ,
მოლეშე დო მელენეშე. 070

მედეიაშჷ ხვამილაფას
წურაფლენა სამანჯელო,
ითამჷ თინა იჸუნესკო
ბოჭოკეფი ღამანჩელო,
მორო სარჩულჷ გვალო შხვა რე
სამართალით ღაბაჩელო,
ამბე ჰავაშჷ ჩუალირი
მოპუნს გინოკაკაჩელო.
შარა ორცა-ირიბიში _
ხირუა რე კირიბიში. 080

დოღიმინწეს შხურიშჷ ტყები
მუჭოთ რინაშჷ თილისმანი,
მარა სო რე მენცარობაშჷ
მაკითხირე თი ლისმარი?!
ურთანა დო გაჯინენა,
მუ რენჷ გური ვაჩინუნა,
ეკი-დიკი გულუღნა დო
ძალამს გილეხვარჩინუნა.
შხურიშჷ ტყები ჭეჭეთელი,
რე უფალშე ბეჭედელი. 090

გინუღუნა არეშუმიშჷ
ზენწარი დო ბერეყიშა,
მეუღუნა ბაბილონიშჷ
ჯიხაშკარი ვერეხიშა,
ვერჩქილინე ქურუმეფიშჷ
ჩაჩახი დო ჩერეხიშა,
სქვილჷ რე შარა, ჭვილჷ რე ჭარა,
ჸინჷ რე წყარი, ჩხე რე ქვიშა.
კინჷ დართესუ მედეასუ:
“მუნერჷ ამბე რე თენასუ?” 100

ჰელიოსიშჷ თია ქორდკონჷ
ოსურჷ ლაგვანს ვენთხორუდუ,
მედეიაქ მუ ქიმინას,
რჩქინას თექით ვენტყოლუდუ.
თუმა გინძე, კუნტა ჭკუა,
მარჭვას ტყურათ ულარჭკუა,
ჟირჷ ბაღანა ელაშუშუ,
ერთი-მორთი ქულაჯგუა.
ფუი, დიდაშჷ მაჸვილარი,
კუჩხის მიმოგჷ კაკილარი. 110

კორინთოში ხენცფეშჷ ცირა
ეფალირჷ რე მეტოქეთუ,
მურუჟცალო ეკართელი
ჰამო რინაქ მეტო გეთუ.
უწირსფალეს ანგარინე,
შხვაშო იშენჷ მანგარი რე,
ჸოროფალათ ჩილათირსუ
ართჷ კირდეშა ვამკარინე.
ხანგაცალო აძიცინე:
“ნჯარი წვანჯშა მაწიწინე!” 120

“თიშჷ კითხირსუ შიბლებუა,
მოკონია მორო ხანი,
ჩხორო თუთა ეფერჷ მუ რე,
ნოხი შხვეფქუ გოროხანი,”
კაბა დუშუ მოჭყუდუსუ:
ბაღანეფი წორო ხანი,
საქმეშჷ ტომბას გოჯინალათ
მაყურყეფი წიროხანი.
ვითომჷ ქალკიოპე აფუ,
ჰოდო, შური გაყვიტაფუ. 130

გამათხოზეს მედეიას
ეთექ ომაღურეთია,
“ვითჷ წანა რე შურჷდინაფილჷ
სქანჷ ლაკარტის ბჸურენთია,
გოკო კოლხიშჷ გახენცფება,
მარა მიგამპურენთია!”
ქიმლუჭყანჭყეს ოხვამეშა
ბაღანეფი ტყურეთია.
ვაგუგონებჷ ქანას კოსუ
დო რინქ რობუს ქანაქოსუ. 140

ურუმს ვაჭარჷ მედეაშე
კირბიშიში კითხირუაქ,
მუთუ წკურუმჷ ჰადესის რე
დუს გამაღეთ ითხილუანქ,
გილუღუნა ძღვენჷ დო ფარა,
ითამჷ ცოდას ჩითხინუანქ,
სქუალეფი დაჸვილაფეს
ევრიპიდეშჷ ტყირტყინუათ.
მორო მუ რე იფულარუ,
მუდგას სინთექ მიკულარუ! 150

შხურიშჷ ტყების ქეკადინუ
ურუმიში ლურჷ დო სვანჯი,
ცხენიშჷ ნალჷ დო ეტლიშჷ
ბარბალს ვაჭარაფუ პიტა ღანჯი,
მინს ქონქიშა ქეთორშვაფუ,
გოხარცქილჷ აფჷ მინსუ ბანჭი,
ქურს გულულათ ზიორილსუ
გაბუძოლუ ჸვერე ჭანჯი.
კოჩჷ ჟითუო გეწირადე
დო მითინშა ვეძირაფე. 160

ცირასქუა მეჩირთუ დო
ძალჷ ვეღოლე ოსურიშა,
მუთუნჷ კირდეს ვეწარინე
ხასიათი ბოზურიშა,
მუთუნჷ რაშის ვაგასხაპე
“ქო-ვარია” ღოზურიშა,
ოშჷ ქომონჯის ვებაღუანს,
ართი რენი_ ოშქურჷ იშა,
ოსურჷ ზღვა რე უქვინჯელა,
რობუცალო უხინჯელა. 170

თაშჷ რე სპარტელჷ ელენეთჷ,
ზისნახეთუ შინაფილი
ქვარა დირგალჷ მითეფიშე
ნძორიცალო ფშინაფილი,
აიშახჷ ართის ღურჯოლუნდუნჷ,
შხვათჷ რე გოშიშინაფილი,
ოსურიში ან დო განი
ნორჩალი რე ბჟინაფილი.
ბოში ღანდას ღობერანსუ,
ძღაბჷ დაჩხირშო ნოკვერანსუ. 180

“იხვამილეთ ჰესიონენჷ,
ანწი ელენს რტაცენთია,
ბარიბარსუ იპუაფუთ,
პატის მუჭო ვარცენთია?”
დუდის თაში იმართლენა,
ბონშა მუჟამს მიმართენა,
ირფელს ორწყე ჟინჷ ღორონთი,
სოიშახჷ ტიბინჷ მიმართენა,
მარა მი რე დაიჯერენსუ?!
ა, მუ ისამანჯელესუ. 190

გიჭყოლიდეს გამაღეთუ
კირიბიში ქვეჩერია,
ეთექიანჷ გეჭარილი
წყურიშელა დო ჩერია,
შხურიშჷ ტყებიშჷ გიმოთირე
ელენე რე ტკვეჩერია,
ანწი ქომოლჷ ქორექჷდა
ლიმუასუ ვეჩერია!
დო გეკანთხუ ჟირი შერი
უსქილადუ ჭირიშენი. 200

სამანჯელჷ რე ელენეში
ხვამლაფა დო ზესნახალა,
ვარა მის შუ მედეიაშჷ
ნარგუსელი ეშნახალა?!
ქურსითუ რე ჩაბახელი
ჸვალი ბჟაშე ეშნაღალა.
ურუმს შური დოხიროკუ
კირბიშითუ ეშნახალა.
ირჷ ღამაკი ჸოფინელი,
რე რჩქინა თექ ტყობინელი. 210

“_ მუშო მოკო ჸვანა ფხაჩქე
აიეტიქ მიდამღუდა?!
_ მუშო მოკო ღვინი დობდგე
პრიამეშე დითახუდა?!
_ მუშუ მოკო ჯიხა გებდგე
ენეასიქ იკარღუდა?!
_ მუშო მოკო ცირასქუა
პარისიშე დიჯარღუდა!”
თეს შიშენა ურუმეფი,
ჸურუეფჷ თუ ქურუმეფი. 220

სოვრეთინი ვემკირინუ
კირბიშიში ტკილეფიშა,
ვემიჩინე ანგარიში
ქილიბერი კილეფიშა,
იპუტორუ გინძე ბჟაკე,
უფი ბაჸუნს ტყილეფიშა,
მუდგანერო ვეკიონტე
მიკმირთუქუ კინე თიშა.
გოკონჷ ქიანა ოშშა მილი,
მენცრობათ რე გოჟამილი. 230

ჰოდო, ჩხორო აკარდამა
ართმაჟრასუ მეუტკვაჩუ,
რე ქომოლიშჷ სიროტუა
დო ოსურიშჷ ფიჩუფაჩუ,
ფსქას ქოფეშე ქოვფურინუ,
ცხიმურონსუ ვაჸუნს ტყაჩუ,
ლეკურს ჭკადუნს ოდოია
დო ფარასუ მიშექვაჩუ.
ამარანტაშჷ ოჭკადურე _
ირი ქიანაშჷ ოჭყვადუ რე. 240

ამარანტაშჷ გვალაშჷ დუდი
ტაბაკონათ ისურებუ,
ჯაქალა დო ქარ-ბორიას
უროეფქუ თის ურეფუ,
ქიშილებე თუდო ქიანას
გერგეზობაშჷ ღირსუ რექუ,
მარა თიში მარჩქილინე
ჩქიჩქიშორო იზურებუ.
რანგვილჷ ხუმა კირდეს ხუნსუ,
ჭვეთი ქუას კილარხუნსუ. 250

ჯანგარამი ჭკადუეფი
დღა დო სერით ვესვანჯუნა,
ღანჯამჷ რკინას აჩეშმანენს
დაჩხირიში თეზმა ჯუნა,
ომბარეშეფჷ ხუმინუნა,
ნაცხაცხელეფჷ მესკვანჭუნა,
ვარვალია ლეკურეფით
შხურეფს დუდის მესქანჩუნა.
რკინას რზვენნა ირჷ აკანსუ,
მერეხითუ დინაკვანსუ. 260

I. 8. ტაბაკონა

ჟიმოლეშე ჩანჩქერეფი
გითმოწენა გურჯინითუ,
ჯორეფჷ ფერდის მაგაგანა
გოდორეფიშჷ ხურჯინითუ,
ქუა გემკოლჷ დო ქირქესუ
ქენიქოსუ ჭურჭინითუ,
ეპისტრფო ეკი-დიკი
ქოღურჷ გილაპურჭინითუ.
რკინა ნდღულჷ დო იგვარგვალუ,
დინაქუ დო იკვარკვალუ. 010

ჟირპიჯამი არგუნეფსუ
კვერუნა დო ლასირანა,
ჭვირთეფსუ დო ლეკურეფსუ
დასტა-დასტათ მაზირანა,
“არქა ვედმერგალანია” ,
უბადო თოლს ვაძირანა,
ორჩხეს ოტყობინუანა
დო ტროაშო ხაზირანა.
ადრე ორქოს წეწუნდესუ,
თუმაცალო ბეჭუნდესუ. 020

ასე ჭკადნა მალიმარი
ცხენეფიში მოსართესუ,
რკინაშჷ ზოდი ჯაჭვეფიში
ოსარეთუ დოზარდესუ,
ძალ-კიდირიშჷ გარჩია რე,
ნამუთჷ ძალამს ოზარდესუ,
ყებურს ქეკოსქილადენა,
მიდგა გოღათ ქოსა რდესუ,
ბოშკოჩალათ გაბაჯანა
ფართო-ფართოს ღაბაჩანა. 030

“აფროდიტა გეიშუგორუ
პრიამეში ბოშისია,
მუჟამს ნირზი სისქვამეში
დედუფლეფშქას დოშისია,
ქეკუხუნუ შხვაში ჩილი,
ვაწონულენს ნოშირსია,
ფერჷ ამბე რე ეცაცილი,
ნინას თხულენს ოშისია.”
დო ურუმქუთ თუმა გიხუ
დო ტროას გემჷ ქიმაჩიხუ. 040

ანთასიში ჭე მეტი რე
ელუაფირჷ წკვარამიშა.
მუ ჯიხას რე აწარინე
თი ჯარიში ვარამიშა?!
აფრა დოშქუმალირი რე
ანძეფიშე ჯვარამიშა,
მანგარას რე მონჭირელი
ხე ლეკური ტარამიშა.
ჩხორო წანა თეშჷ გოზგირტუ,
ხელეფს მუთუნჷ ვეშქოსქიდუ. 050

ქულამურეფჷ დოშირელე
ჩხორო უროშჷ რანგვაფითუ,
ჩხორო რემა მოსირელე
შარაშჷ გილაჸვანგაფითუ,
ჩხოროფა რე ჩიებული
ოსურეფიშჷ ტვანგაფითუ,
“ლიმა მევტებუნიავა
აქილევსის დრანგაფითუ,
ბრისეიდა მიდუღეს დო
გილურსია ხანგაფითუ. 060

ეპისტრო დო ოდოია
ტროაშჷ ლეტას ტატურანა,
ანჯარქ გემით ვემიჭიშუ
დო რკინას თექ ჭკადურანა,
მუნეფჷ ხენა ფაღურო დო
შხვეფჷ ართიანს ჭყვადურანა,
ზისხირიში მაგურჯალსუ
ლეკურს გითოწკანტურანა.”
დიფა ამბეთ ნარტუეფი,
რკინას ჭკადნა ჭკადუეფი. 070

ხვამარდეფითუ მეუღუდეს
მესრეთშა ჸეთი ანჯარი,
სარწყეშჷ მანგურო ქარგილი
რკინა დო ლინჯიშჷ ნაჯვარი,
გეკისოფუანდჷ ირფელსუ
ფარამჷ კათაში ჯგარჯგალი,
მალახუშანდუ ტროაშა
ოლაჭკანდრეში ქვანჯალი.
კუჩხი მუჭოდგა ეკურქი,
მაჟრაშა დღასი ვეკურქი. 080

ანჯარჷ მეუღუდეს ჯორითუ,
აქლემითი დო ნიშითუ,
ლიმაშო ლეკურჷ ნაფთი რე
ირზამუ ვაი-ვიშითუ,
ლინჯჷ-ვარჩხილი დო ფულანდით
გვარიანჷ ფარა ბჭკვიშითუ,
ჭკვერულჷ თელაშო ვარი და
ბორულჷ ღურაშო ბჭიშითუ,
ჭკადუეფჷ რკინას ჭკადუნა,
ოსურეფჷ გილეჟგართუნა. 090

მიღანა ჩხე-ჩხე ამბეფსუ
კარკაცით ოჭკადურეშა,
თოლი ქაისქიდუ რკინაშა
ჸვინთელო მოჭვათურეშა:
“ ძოკო მოქოსე, ძეკერეს
ვემიართე ოჭმათურეშა.
მონჭაფე ტროაშჷ ფსირუა
თოლიში ონჭაფურეშა.”
რე უროეფიშჷ გუმინი
დო ოსურეფიშჷ ტუმინი. 100

“მუ ოხვარჷ ბრისეიდასუ,
ვარადა მიშა იდასუ,
აქილევსიში ხელუას
ანწჷ აგამემნონჷ შქიდანსუ.
ნამუ რე ეფერჷ ბარსოფი
დიჭყანდას დუდიშჷ შქვიდასუ,
ცოდა რე გერეშჷ სახელქუ
დუცულაფირო სქიდასუ!”
რე ფარეფიში ქვაჩალი
დო ოსურეფიშჷ ფაჩალი. 110

დუდშენო მის რე ათქუე:
“ლიმუას თეზმა დინუნი!”
სო გინოტირხუ ლეკური
მორქიას ქევზადინუნი,
მელე დო მოლე ზღვა ხალხის
ართი ვაკათუ თინუნი
ორქო-ვარჩხილიშჷ ვარვალქუ
ორინჯო ვაგნართინუნი.
ბჟაკე ტკუცითუ მოჩანა,
მარა ვეპალუ კოჩანა. 120

არწივჷ ოგვაჯეს იჸონუ,
გერი ომანეს იმანუ,
კოჩიქ ცინდაჸა ორქოშენჷ
ქიანა გეგნილიმანუ,
გვართას მეთხოზუ გვართა დო
ვაჭარჷ ფარაშე იმანუ,
შუბარზამქჷ შური გოკაშუ
დო თოლი ქიგირწკიმანუ.
ოსურჷ ფარაშა კართესუ
მეჸიდენს მოსამართესუ. 130

გოდირგილი რე მემფისი,
გვალო სანგარო სოდომი,
მუმულჷ მარქვალსუ მინოხე,
ჸაშე ჸიონუნს ქოთომი,
მიჯირქუანა სარწყეთი
ვამათქუელე სო დო მი,
დუდშა უსხუნნა განთხეფი
თვეთვერია დო თოთომი,
ჟიშე ღორონთიშჷ ორთა რე,
თუდო _ მხეციშა დორთა რე. 140

არამხუტუშა მუღუდუ
ტროაში ამბე არწივსუ,
ჯღვალიკეფჷ ელასირელს დო
ზღოურით ფსუა წარწილსუ,
ზისხირჷ მალურსუნჷ ბორია
ქიდიჭყანს გილაკვანწინსუ,
ასე იდაშე უჯინე,
თოლეფით მუთუნს ვავწინსუ,
ჩვარჩვალერს მუდგა უტურე,
უშქირატჷ _ არამხუტუ რე. 150

ანწი გევარკათ უკახლე
ეჩიშა წანაშჷ მარჭვალი,
ჰერაკლექ გიმილჷ არგოშე,
ქიდიტუ აფრა ნაჭვალი,
გვერდო კოლხი რე, ოონჯღორჷ,
ჯიმადი აფუ გარჩვალი,
სარწუმისიში ხირუა
რე ოდიდალეშჷ ჩვარჩვალი.
ეს გემკიჸოთანს ძალათი,
გვალო ვარ _ ოგვერდალათი. 160

აქილევსითუ კოლხი დო
ელინიში რე ნაჸაშა,
ქიმინატრუა სტიქსისუ
ქეშაიჸოთუდა აკაშა,
ირემიშჷ კუჩხით მირულე,
გერი მითუხე ლაჸვაშა,
ცაშა მიანჭუ უგუთხუ
ცირეფიშჷ შური ნაკაშა.
ამარჷ გიმარე ხვამარდის,
ათხოზას ოკონჷ ნამჷ ართის. 170

ენა ლეკურსუ ირქენდჷნ,
ატრიდი ორქოს ზირუნდუ,
ენა დღალეფსუ ირკენდჷნ,
ატრიდი ფარას კირუნდუ,
ბრისე მიდუღუ წყვირთალი,
უჯგუშის თოლჷ მუს ძირუნდუ?!
გერეშჷ კოჩანა ჩაბახუ,
დუდის ჟითუო ჭკირუნდუ.
იშენჷ ხიოლით ეფშა რე _
ნათესეშჷ ცოდას ვემშარე. 180

უჩა ფერდამი ხვამარდი
ჩელა კართამი ონწე რე,
ილიონიშე ელეხი
კვარიეფითუ გონწერე,
ბიწკის გილულა ცირეფი
შურიშჷ ხირუა გონწე რე,
ბაღანობაში დღალეფი
თოლეფსუ ქენოწონწერე.
დიხაშა მუ რე ნაღელი?!
გოსქიდუ აკა სახელი. 190

ნათესალუა-ზისხირი
ბრელი რე მელე-მოლეშე,
თავრე ტიბინი დორხვადუ,
ოღონც მაჸალეთ მოლეშე,
მევტებუ ფარჷ დო ლეკური,
ნამუშჷ ვარკალით ქოლჷ ეშე,
ჸუჯეფი ეკარანგუ დო
ეცენს კიბირი ნოლეფშე,
ვარექ ხუმლა დო ლადირი,
შქასჷ რექ გოსქილადირი. 200

არფაშჷ ხასლასუ გეპონუ
ლარმოლაფირი ქა-შქვილი,
ქირონჷქ დაგურუ ჟირხოლო:
“თეშჷ მიოგი დო თაშჷ ჸვილი!”
ეთარჩუ ჯიქიშჷ ტყებეფი
უჩა- ჸვინთელო ფაშქილი,
ლაგამერი რე კუნტასუ
ჩქინჷ სისქვამე დო შხვაშჷ კილი.
აკა პატროკლე მანჯასი,
ვაჩურცხინუანს ანჯარსი. 210

თე მუზარადი დაჩხირო
ივარვალუდუ თებესუ,
სო ლორნესიში ჩვარჩვალით
ლიმუაქ ვაგათებესუ,
ჩხორო წანა რე ტროაშა
მუთუნქი ვადარკებესუ,
ჩხორო წანა რე მახარექ
ჸუდეშა ვაგატებესუ.
ანწი კითისი აჩანი
დო რობუს ქენიტკვაჩანი. 220

ქერიში ლუდი მუღუნა,
უჸორდუ გილგამეშისუ,
თისხის გურჯუნდუ გერგეზი
ვაშვინედჷ ვითჷ კამეშისუ,
სმირნაში ღვინი კაკაბი...
ფერჷ ეწკონდებუ ჯვეშისუ,
ვაკო მუთუნი... თრიაქი...
ფურკის ყურწუნდუ თეშისუ,
ქენაორცხონდუ ბორია
ბჟაკე დო ბჟა ოშმეშისუ. 230

აქილევსიში ერჩქინათ
დონთხაფა გემკიჩილითუ
მეხიშჷ მახინწალჷ ზევსიქუ
დო ხარენს თესხი ჩილითუ.
“მენცარჷ პრომეთეშჷ ნაზოჯას,
კრონიდი, დემორჩილითუ!
თეტისას ვემკანჭასია,
შხვა კოჩი ქიმევრჩქინითუ.
მოღური ქიდებადებუ,
თქვა იჸითია რჯგინითუ”. 240

ჰოდო, გერჩქინე თენათი,
დღაკუნტა, მორო გერგეზი,
ქურს უღუ აკა ოშურე,
მუთუნნერჷ დაჩხირს ვერკენსი,
პელაგონი რე იშჷ გურსუ, _
ლიმუას ლეკურს ვერქენსი,
კიდაშე ჭვიანს ანჯარი,
უშულადუ დო ლექერთი,
ჩერქულა ჰეფეშჷ ნაჭკადა,
წკანტი დო კუჩხის ვეგერდი. 250

ცირეფი ჩხეშას ურთანა,
თოლეფი ვაგუ მაჯინეს,
ტანსუ უზანა ზეთითუ,
სო რენი გურქუ ვაჩინეს,
მინშა პოპორანს ქიანას,
მინი ფირქეფქუ დარჩინეს,
გალუ, მუჟამსუ ნდურიათ
კარეფი ქიმუტკვაჩინეს.
“ლიმაშა მალართასია”,
აგამემნონშე მაჩინეს. 260

I. 9. აქილევსი

ჩხორო წანაში კინოხი,
მუჟამს დირზამუ ლიმუა,
კათა ქიდოცენს თიცალო,
რდუკო ღუმუში გიმუა,
მუჟამს მშვიდობა გეგნოლუ
დო დაჩხირს გულურგინუა,
დიდა გეგმანწყუნს კაბათი,
ტანჷქ ირფელჷ ქელეგინუა _
სქუას ოღურუთ ვასქიდუ,
მორო სახელი დასქიდუ. 010

რე წყურგილიში ხვარჩალი
დო დოლო ნოხო გარჩალი,
ანჯარით გამორსენა დო
ხეთე მეჭკორდუ ტკარჩალი.
ხე ქაშქვილიშა ენტებუ,
ოდისე დეიმენდებუ,
“იბდათიავა ტროაშა,”
ოში ლეკური გევტებუ,
ასე ვახარენს მუთუნი,
კვირკვეს კონკერშა დუთუნი. 020

მოჯალაგუა ტროაში
ვაკო დო ხიოლს ღიმინჩანს,
ეში გოდირგილჷ-ჯუა რე,
შურსუ ორქოშა გიმიჩანს,
ირფელს ფარაშა თირანს დო
კიდობანს ენაქვიმინჯანს,
შურო ქოიკინდუ ხეშა და
ჸვაგოფაჩილო გიმინჯას,
ეგკაჩარქალუ ჭიჭეს დო
დუდიშა ხელეფს ქიმინჭანს. 030

ვაკო ნათესეშჷ ფსირუა,
დიდაშჷ ზისხირი უძახუ,
ზევსიშჷ ორსხეთუ თეტისას
პელიაქ ძალამჷ უძაღუ,
ზღვაშე ეშელჷ დო ისირონს
ჩელა ბაღანა მიწახუ,
ქურით უკებუდჷ, მუჟამსუ
სტიქსიშჷ მაქურქას დუთახუ.
ჰოდო, ქეწუკინ ლაგამსი,
ეგება ვეჯალაგასი. 040

მარა საშველი ვეჸი დო
მაჟრაშა მოძდას დინაფა,
ვაჭარაფუდას ატრიდის
თიშჷ მტვერო გინორთინაფა,
ხვამარდეფწკჷმა ქუძირდას
ურუმიშჷ გინორჯგინაფა,
ვეპალუ აქილევსიში
ნჯარიში გინონქირაფა.
ახანგენს მუშე მანგარი,
ანწჷ ბოშკოჩალას განგარი! 050

აქილევსისუ მი უწინდჷ
ლიმუაქ მუშენჷ ეტირხუ:
“ქიხვამილესუ ელენე!”
დო ტროაქ ნორცხვა ქეთირღვუ,
ჭკადუ ყებურსუ ეკოხე,
ჩუთუქ კუჩხეფი ქეთირღუ,
ქულა ჰეფესტოშჷ ანჯარი
მალ-მალას ყურწის მეტირხუ.
აქილევსიშა ფულირი
ყორყელშახი რე მულირი. 060

მუშენდა გვალო ვანდუნა,
ლიგრიონო რე ნათილი,
გვერდო კოლხი რე გერგეზი
ურუმულჷ უროთ ჭკადილი,
ფაზისის ჭკუმილჷ ჸუმურშე
კიბირჷ აფუნა კვათილი,
მუმაშჷ ზისხირი უძახუ,
მარა კოლხურო ზადილი.
ვერჯგინუ კოლხიშჷ რკინაშა,
ვენირზინჷ კოლხიშჷ რჩქინაშა. 070

ელენშე ზისხირს ობუნა
დო ჸვერეთ გილესოფუნა,
კირიბიშის რე ფულირი
შურიშჷ ნანდული გოქუნა.
თიშენჷ რე კირდეთ ბჭოფუნა
დო კანდალეფით ბობრკუნა,
შხურიშჷ ტყების რე ნთხორილი,
მუთჷ ერჩქინაშე მორკუნა.
შხვა რე ლიმაში ნარჯული _
ფულირჷ რე თიში სარჩული. 080

ატრიდის უჩქუ ხვალახე
ქურუმეფიში რჩქინათუ,
განდობილი რე მოგვეფშე
ჟიშეიანი რჩქილათუ.
“შარა ვეპალუ მუდგაჸინჷ
მენცრობა ვევორჩქინათუ,
კირბი ვეკითხრე ტროასუ
ჯინჯიშა ვავორჯგინათუ.
ვარა მისირუ ურუმი,
თიში ჸურუ დო ქურუმი.” 090

მენელაოსშო ღორონთმე
ოსურშენი რე ჩეხუა,
ეშობას ზინთხი ელენექ
ოთხი ბაღანა გეხუა.
ოდისევსისჷთ ნოსაშე
მიორჩქ ტროაში მეხუა,
აიაქსის თუ მიდგაქი
ელენშე ვემილეხუა.
უმოსო ბკვერნა ონჯღორე,
უბადო გეშაჯღონჯღორე! 100

ართი რე ლიმაშჷ არკვანი
ქურუმეფიშე დორცხილი:
კირბიშჷ ჩინება დო ვართი _
ელენეშჷ თუმა გორცხილი,
თიში სიტომბაშჷ კითხირი,
თიში ცა გოკოროცხილი,
ონწეამო რდას გოკონდა
ტროაშჷ კიდალა ბოცხილი.
შხვას სიროტუას უზალა,
მარა სი ვედიღუზალა! 110

მუნერეფჷ ვარე სხუნილი
ტროაში ეკაპანჯალო,
დიდაშჷ ბეჭედი ნდღულაფე
ფარჷ-ჩაჩქანო დო ანჯარო,
ვემესქილადე ბინეხის
ტიანი ეკაჭყანჭყალო,
კაპადოკიას ვედიტეს
კვიცჷ დო ფაშატი განჭყალო,
ქანას იგორგოთ შქირენა,
ჯალეფი ვამანწკირენა. 120

ვაჭიშე კოჩის ღურა დო
ბარგიშე გოტამაცანა,
ნძორელი სკამანდროსისუ
ბიწკითუ გილაცაცანა,
ტერშე გეტებულჷ ანჯარსუ
გემეფსუ ენატკვაჩანა,
მეცჷმე ჟინიშჷ შქურინი _
მეხეფი ეკატყვაცანა,
ცაშა მიანჭუ ჸურელი,
ყებურიშჷ ტუტა ქურელი. 130

ტროა დიოდე გერე დო
უგურეთ ძგაბუნს ცხირასუ,
სოიშახი ოდისევსიშე
ღამაკურჷქ ვედიცხირასუ,
ფირქენა ელენს თხოზუნა,
ზინთხის დო იშენჷ ძღვირასუ,
დიოდე ალექსანდროსი
ხარიშა ათინჯღვილანსუ,
შჷნა ხეთუ დო ნინათუ,
მონტყორ ითუ დო რკინათუ. 140

ხვალახე ართი ინგარსუ,
ოღონდაც ოშურეთიშე,
კირდესუ მიკოჭკადუდუ
ზღოდიში ჩელა ბედიშე,
პუტორილი რე ჯაჭვეფი,
იძახუ: “ჰაიტ, გედჷ იშე!
ჸინიშე ღელას ორზანდი,
ზღვა გიშარჸუნდუ ჭვეთიშე.
მუქ გაღოლუნი ქიმეჩი?!
სარალოს მორსხა ქიმეჩი! 150

ჰე, აქილევსი, ბედურა,
სი თე “სარალო” უმოსო რგჷ,
ლეკურჷ მეიძუ ბალიშო,
ჟინცას მურიცხი გუმოსორგჷ,
ვანჭაფექ ქვინჯჷ დო წვანდიშა,
ამარჷ ქირონქჷთ ქუმოსოფჷ,
ქიგაჭიშუდა ეგება
გეგე უკდება სუმო სო რგჷ:
ქურსუ, ჸვასუ დო უფალსუ,
უკდება სუმო უფალსუ.” 160

გვართა მიანჭუ ხვამარდის
ზღვაპიჯშა ეშაღალირსუ,
მაჩხორაშა რე ფირსუნა,
ლიგრიონს თოლი ანირსუ,
ქირონჷ მოხორცქუ რაშითუ,
ბჟაკე ბორიას ვანირზუ,
კოჩი რენი თუ აგაგა,
მინშა შქირტუ დო მინჷ ირზუ,
ქვიშას ხანტურანს კითითუ,
ლიმა დო რინა ქიდიტუ. 170

“სი ბაღანა რდი პელევსიქ,
მუჟამს ეშართუ არგოშა,
ხომ თევრენირე თეტისა,
დუდი ქიმჸშეოთ სარკოშა,
მოიჸუნეს ართო ცინდალი,
მი დომძახუდუ სარგოშა,
ჰერაკლეს ბრელი უბანძღე,
ანწჷ სი ენომხექ “ვარ-ქოშა,”
ა_ ტკუ დო ცინდათ _ ამარი,
სიჸვერეშჷ ეიონჯამალი. 180

ანთასი ეჩდოამშვიშა
ჯაშე გემკოლუ ფურცელი,
კინჷ დიმართანი თე ცაქჷ,
დრო რე უქვინჯე ბურწენი,
ბორჯი სინთეთუ ვეზიმე
დო ვართი ეშეყურწენი,
არძა გეურე მუშჷ დღასჷ,
მურიცხი რენჷ თუ ჸურძენი.
ღორონთს უხვილუ თენეფი,
მუჭოთ უმბელე ცხენეფი. 190

უკულჷ იჭყაფუ მორქია,
გერულაფა დო თარჩია,
მინი ისინდო მიჭვირთუ,
მინი რე გვალო ჯარჯია,
მინუტჷ რე ფარფალიაშო
ბჟაში მიკორთა ჸვარჩია,
ნამთინე სქიბუთ მართუ რე _
დუდი-ხე-კუჩხი ღვარჯია.
ართი რე წუთიშჷ ნახანდა
დო საუკუნეშჷ ნახანტა. 200

ჰერაკლე ჯეხვერია რდუ,
სი ცირას გუქუ წყვირთალი,
ინა ორკინუდჷ ლომეფსუ,
სი სქვერჷ გაჭოფე ჟღირტალი,
ერთჷ-მორთი ბრელი გოგურეთ,
სოდე რე გითალჷ-მითალი,
თოლი რე კოჩიშჷ მაჸვილუ
დო ვართი შქვილი გიდალი,
გიჩქუნა ტერიშჷ მორია,
მარა ღურუ რე ბორია, 210

ნამუთ მუთუნსუ ვაჭოფე
კუნო დო გეცხირილითუ,
ირფელს აჯგვენუ ფირქეფი
შუე ურწყებე ჩხირითუ,
ლიშიშჷ წკანტილი დღამუშის
ვეკიშაყარე ნჯღვილითუ,
მელენჷ ჟინცაშა ვეფურნე
არწივჷ დო რაში ნჭყილითუ.
ფირქიშო ვარე ხურგეფი,
დაჩხირეფი დო ფურკეფი. 220

აბა, ვემირთე ღორონთშა
ტკვალეფითუ დო გოდოლით,
აბა, ველანჭუქ მურიცხშა
ტკვაშჷ მედგუმა დო პოტოლით,
ჸვილუნქუნჷ, სითჷ რექ ღურელი,
კისერი ბრელი გოთოლით,
ქორშუდას ირი შურდგუმა
რე ღორონთიში ცოდოლით,
თუდო ჩხვიჩხვეფო იფაჩუ,
ჟიშე ფურცელო იქვაჩუ. 230

ტროაშა მუ რე გეიძუნი?!
გვერდო სქანი რე დიდაშე,
ართშა ჰერაკლექ დოჩაჩუ,
ტვერს ქამპულაფუ კიდაშე,
ბრელჷ ჯგირობუა ვოუძირჷ
მუშიანიში შქვიდაშე,
თიქჷთ ქაჸუნუ ლეთასუ,
მა ვოგურუანდჷ სქიდაშე,
სით დინაფას რექ გერნელი,
ღურუშჷ კარეფს რექ მერნელი. 240

გირაგადუდი: იბირი!
გირაგადუდი: ტურინი!
გირაგადუდი: ქორშუდას
ირო ჟინცაშა ფურინი!
ტერჷ გიგანთხუნი თიმწკჷმა
გეგნოღიმინწე შქურინი,
შხვაში ოგვაჯე ვეკარღვა!
მუ რე თოლეფი წკურინი?!”
ზღვა ილენსუ დო იღანსუ,
კითიშჷ ნახაზა ჯიხასუ. 250

ცხენს რე გერდილი ქურუმი,
კენტავრი თეშენჷ გედვალუ,
მუსხი ჯგირჷ აფუ ნაქიმნა
კოჩიში ნინათ ვეთვალუ,
დიხა გურთანით მინორთე,
ხონილი ხონილს მედვალუ,
ეშობას დამოხუცებე
ჩელაია დო ჩედღალუ.
ირფელჷ მართალჷ რე ნაზოჯა:
“სქუა, ლიმაშა ვაზოჯა!” 260

I. 10. ჰალიძონეფი

ხალიბეშჷ მხარეს ოცქვანა
რკინა, ლინჯი დო ვარჩხილით,
ჰალიძონეფი ცხოვრენა
თექობას ხონარჷ ბარჭყილით,
მის რე თინეფშა მიართე
ბირგულჷ დო მანჯაშჷ კვარჩხინით,
ქულამურს ურეფუანა
უროს ჩხოროფა დაჩხირით.
ლაკადას უღჷნა ოხორი,
თექ დილალუანს ჯოღორი. 010

ართიანეფი მოჸუნა,
მდიდარი რენ თუ ღარიბი,
ნოსა ჰალიძონჷ ქორენდა,
სინჯა იჸუაფ ხალიბი,
ართი ქარგუნსუ რკინასუ,
მაჟრას ეშმუღუ ყალიბი,
ჰალიძონს უჸორს ქაქალი,
ხალიბეს _ შურიშჷ კალიფი,
რკინა დაჩხირსუ ვანკირე,
ანგი მანგიში თანგი რე. 020

გეშებაჯულნა გემეფშა,
მუჟამს დუძახნა ტროაშე,
არგუსოს გეითოფალუნა
მარტიშჷ დალიას დოჸაშე,
ონჯუას გითმაშინენა
ოჭმარეს შური გოკაშე,
სოიშახ წყარეფსუ გუნმულა
ლანდი იშქვიდუ ბოგაშე,
უპაჭკვალანა ცირეფი:
“ქუმომღითია ძიეფი!” 030

ანთას გემჷ მაჩიხ ტროასუ,
კოლხაშე ჟირით მეულა,
ჭკადუეფჷ რენა არწორო
ჩეშმანეფი დო თეულა,
გოღანერჷ ნირსშე იფაჩუ
ცირეფიშჷ ეკნაპეულა,
ანჯარქჷ ვემიჭიშუ დო
თექ ოკო ჭკადან დღეულა.
“ჯგირო ჭკუმი დო ჯგირო შვი!”
მეჸუნა ჭკადუ ჟიროში. 040

უკანტუანა დუდის დო
უღვარჯუანა ხოპისუ,
ითამდა ომბარეში რე,
თაშჷ მინატრენა ჸოფინსუ,
მინჭუაფუნა რაგვიშა,
ვაჭიშნა სოთინჷ ტყობინსუ,
ნაცალას გეჯანუდესჷნ
ქიშინა დიხაშჷ ლოგინსუ.
ხალიბე _ კისერჷ ჯოლეფი
დო ჸირშალჷ ჰალიძონეფი. 050

ქრისე ხუგეგი მოგვი რე
ოხვამე აპოლონიში,
კიდირშა მანჭანს ფრიმული
ჟითუო რჩინი ლომიში,
ტყვეთ ჸუნცუ ცირა ატრიდის,
სანძღოში მელე სო მიში?!
ორქო დოზირუ, ხარგუა
კილეგოფაჩილჷ ჭყონიში,
ხეძღვინი მისუ ვაჸვერენს?!
კეშილი ჸორსუ გაკერენს. 060

მარა ქარაჸუ ატრიდიქ,
“ტროაშა დიღიმინწია,
ქრისეისისუ ვემერჩა,
ათაქ მაჸვენუ კვანწია,
ნორჩალიშჷ ემაფართხალო,
მინ ფარჩა ქაში, მინ _ ძია,
უკახლე ვემკიჯინავა,
დიზუკოლჷ მუდგა გიწია,”
ქრისე მინგარს დო რაჸვალანს,
ავრე ზღვა გილარაქვალანს. 070

ფარა ირკოჩშო ფარენსუ,
შხვაშო რენი თუ სქანო რე,
დექირუ მოისარეფი,
სოდეთ ჯორეფი ანორე,
გასირაფუ დო დანძორუ,
შური ვეღინე შხვანორე,
წყარი ვეშვინე ბურწენშე,
კითეფი ვემიჭყანორე,
დოშქურდუ ჭიჭე-დიდიქუ:
“აპოლოქ შქვილი ქიდირქუ.” 080

თაშჷ ფირქენა დო ეშობას
ფარა ქიმუჯღუნ კალქანტის,
“აკა საჩქიმო ქოთქვია,
შური იჭყანდას კარკანტის,
გეიშმორსხებაფე ცირავა
ოსქუდას ნერჩიშჷ კვარკვანტის,”
ჰოდო, მაკითხეთ ატრიდის
ქოზეპუნს ნინა-ლაკარტის:
“მუმას ქიმეჩი სქუავა,
ვარა მებტორხნა ფსუავა.” 090

დართინესუ დო შხვეფიში
ჩიებაშჷ ბორჯით ქიჭარუ,
მუჟამსუ ოდოიაში
დღალეფი გეკიჭიჭარუ,
ოხვამეს ბრელშა შეხვადეს
ჸოროფაშჷ ლერსეფჷ დიჭარუ,
“კუჩხ ვეგნოდგავა ტროაშე,”
მარა ჯარეფი დიჯარუ,
მიდართ დო ქოთი გოჭვირთეს,
ღურუშჷ ლახალა ოჭირ თეს. 100

ქრისეისიში კიდირი
ძალამასჷ რე ნჯღვილირი,
აგამემნონიშჷ ფუჯი რდუ,
კარეშა აფუდ ხვილირი,
ოჭმარე-ონდღე-ონჯუას
ნორჩალსუ აფუდ შქვილირი,
სოდგა პეული მეჩანდუნ,
არწორო აფუდ წილირი,
აგამემნონიშჷ თია რე,
ჭეს მეგუნჷ _ ოდოია რე. 110

ინა უჩა რე, რიხალი,
ენა _ ჩელა დო კირიბი,
ინეფჷ უროშა ქოუგუ,
ლექერთი უღუ ქილიბი,
ართი მიკენიშჷ ხენცფე რე,
ოსურამი დო თულამი,
მაჟრა _ შუშელი ბოშკოჩი,
აიეტიში რჯულამი,
ა _ აპოლონიშჷ ტაძარი,
თუმა გიფაჩუ ტყაცალი. 120

ქურუმეფი დო მოგვეფი
ქანას მუშობრათ ურთანა,
ხენცფე მინორე, ვეზირი,
ოქროს ვარჩხილო ხურდანა,
ოკონანჷ ზენს აგვალენა
დო გვალას გინოგურთანა,
მანჯაშა გუკიროკუნა
მურიცხეფიში კურთალა,
ქურუმეფსუ დო მოგვეფსუ,
ცა უჯღუნანა ბოგეფსუ. 130

თენეფს აზირუ ორქო დო
ირნერი ქუა-სადაფი,
ბიგა უკებნა ხეშა დო
ა _ გურგინი დო ა _ დაფი,
უჩაკალუანს ხენცფესუ
თენეფიშჷ სიტყვაშჷ ჭკადაფი:
“ვადაიჯერუდა ღვინწკუმა
ხეთე ქერძაფი ქათაბი!”
დო ქრისეისიქ ქიკინდუ
ოდი ხურხი დო ნიკითუ. 140

ქიმუღეს ამბე ატრიდის:
“სქანჷ ხარჭას თინა ნჭყუნცია,
ძალამას გიმონს ტოტითუ,
ჰალიძონეფცუ ნჯღუნცია,
აიეტიში მოთა რე,
ორქოს ვარჩხილით რჩხუნცია,
პალოს მირქენს დო თი წუთის
დიხაშჷ გურიშა ნწყუნცია.”
ატრიდი ტუჩის იხვატუნს,
გურშა დაჩხირეფს იხანტუნს. 150

ხეთე ქიჩინენს, ტროაშე
ლაშქარი გეგმიფაჩუნი,
“მართალო ჸოფე ვერეხი
ზღოდი ხუჯიშა მანჭუნი,”
ხეშა უკინებ ჰოროლი,
ბრელი კიდირი ლარჯგუნი,
ქაწუმინუ დო მიკორთელს
ღვანწკეფი გეკალარჭკუნი,
გემნონთირუნა რწკინილსუ,
თოლი დო მანჯა ჸინილსუ. 160

შური სოდგარენ აცვათუნ _
მენცრობათ ქრისეიდაში,
ჸუჯეფს რკიაფი ასიმე
ჩელა ჰალიძონჷ დიდაში,
წყარშე ეშმურსუ აფსირტე
მუთუნჷ ვემიოხე შქვიდაში,
ცვათის ქაკათუ ცვათი დო
შარა გინწყუმუ სქიდაში.
ბორდიშანს თოლ-უმანჯეთუ:
“ჸუდეშა მიდმოსვანჯეთუ.” 170

თაქ მახაონი ვარენდა
მედეაშჷ რქჩინა გოფალე,
მორო ოჭიშჷ დო კიდირი
მელე დო მოლე გოქარე,
თოლეფი დაუკმელებუ,
რინაქ ქურთინუ ოფარე,
მინშა გოკვეცუნს მურუჟო
აკაბცხა ჭყანაშჷ ჸოფა რე.
ოზნახუ ქრისეიდასუ:
“ქიმემჭიშევა დიდასუ!” 180

დოკირნა ორქო-ვარჩხილსუ,
ლეკურეფს ქელეშვანთანა,
ჟარნეჩჷ ჰალიძონჷ გეჭოფუნს,
ჟვერეფსუ გეგნოჩართანა,
ფულირჷ კარითუ გეგნულა,
ჟარნეჩი ხოლო თართანა,
მოთხოზნა ქრისეისა დო
ზღვაპიჯშა გეგნოქართანა.
უკულჷ _ ნიში დო ხვამარდი,
ა _ ჭყოლოფა დო ა _ მარდი! 190

ფარა ირდიხას ფარენსუ,
ხეშე თოფურო ჭვეთანსუ,
ბჟა გაკვარკვანტუ გოქარილჷ
ჩე ფიმულამი ჩე ტანსუ,
ქრისეისა რე წირსფალი,
თებეშჷ ზეთითუ ზეთანსუ,
ქიდიტენს საქურუმოსუ,
ოში ჩუთუ დო ცვედანსუ,
იხუტოლუანს ხურხიშა
დო თოლეფჷ ქუგუ ბურღიშა. 200

ჰალიძონეფი იბირა:
“ოდოია დო ოდოი,
სი ქუჩუჩელი კირიბი,
სონჷ დინაბადი სო დოი,
მიშო ჭკადურე ლეკური,
ფარეფი ქვარა გოდოი,
ჟინცაშჷ მენდულსუ ვარწყექო
მემღუნა მუსხი ცოდოი,”
ზღოურჷ გაზუმინ ანძასუ,
ხოპი უკინებ არძასუ. 210

გემი არკვანო ოთომუ
ოდიში ქოქა კიდირსუ,
ჰალიძონეფი ჩენდუნან,
ქექე ბორია იბირსუ,
გოსარკილი რე თოლეფი,
ფიჭვეფი იჭყანს კიდირსუ,
ბრელით ვოუჯგუ მუმასუ _
ხე დო კუჩხეფი ჭკირილსუ.
წყარს მეჭვარუნა ხოპეფი
დო ზუმინუნა თოკეფი. 220

აფსირტე: გემი დობჭვირთით
ქაშქვილეფით დო საგანით,
არგონავტეფსუ მეფთხოზუთ
უმკუჩილათუ აკანით,
ეკმოსქიდუნა უკახლე
ჩელა ჟვეპურიშჷ კუდელი,
კირბი რე დართინაფალი
ტვენგე მედეში დუდელი,
სუმშა დიშქვიდუ ბჟალარა,
ვერწყებე არგოშჷ კვალარა. 230


ნირსი გიფაჩუ ოჭმარეს
დო ამარჷ ქიმიკვანწუნა,
მორხინილი რე შქვილეფი,
ალ-დაჩხირეფი ანჭუნა,
მარა და მუჭო ბხიროკა?!
თოლეფჷ ჩილამურს ჭაჭუნა,
ავრე კირბიში ბჭოფუნა
ღორონთიშჷ პიჯით ნაჯუნა,
ფერი დაწყორუ ურუმსუ,
ჟითუო გილეღვარჯუნა. 240

ოხვამეს გეკიბკათუთუ _
ეგება გეკიბრიგათი,
კირბჷ დო მედეა ქომჩანინჷ,
ვეკვადვალუთუ ბიგათი,
ლეკური ქუმონჩხილაფუ,
მედეა რკიანს ოშეფსუ,
მებკვათნა ხე დო კუჩხეფსუ,
ვასისმარუნა ბოშეფსუ,
გარიგალა რენ ფირქენა
დო აფრას გიმე დუშქვესუ. 250

მერზიებული ორქო რე
ლინჯიშჷ უმოსო ცოდები,
ქუალონი რიყეში,
გოფუთქურელი ლოდეფი,
კოჩიშჷ კვარჩხულო საქვარელს
დღას ვეგეგენა ზღოდეფი,
მუთ ელანჭუნა ქარვასლას
ჯარგვალეფი დო ოდეფი,
გვიან რე კითიშჷ ჩამინი,
ირფელშა გურჷ რე ჩამილი. 260

ოდა მაჟრა

ინჭაშა ენულა

II. 1. აფსირტე

დაში წირწინი დოშქირტუ,
მეჭყორდუ არგოშჷ კვანწინი,
თოლსუ მეთხოზუ ფაზისი
დო ამარანტა კვანწილი,
მის გოკო ანწი ენდურე?!
გური ჩქიმით რე წყანწყილი,
“დუდი მუშენი მიქექე?!”
ურუმშე ვორექ ჭყანჭყილი,
ნახაფულიში მანგურო
წყარს ქენმორღვანა ხანგურო. 010

საფულე ვემეღირსებუ,
ჩხომეფი გობძირძონუნა,
იხ-ბორიეფი ტკილეფიშჷ
კიბირით გილაბრცხონუნა,
სირინოზეფიშჷ ღურჭული
ჰამო თოფურით წყორუნა,
სკილა ქარიბდას არაგვუ,
შურკუნტას ეკაჭყორუნა,
მათ ბორიათუ გინოფრთექ,
უკულჷ მედეაქ ქუმორთ თექ. 020

დუდშენო მითინს ვაკოდი,
აეტი ნჯარსუ ჯორგუნდუ,
“ჰელიოსიში გამნარყის
ნოსათ ჰალიძონჷ მორკუდუ,
ქო, ქორე სქუა ბელადიშჷ
მარძგვანჷ კილეთუ მორგუდუ,
თიში ხელუათ კონკერშა
ორქო დო ვარჩხილჷ სორგუდუ,
მარა დუდჷ მუჭო მემზიმეს!”
დო ანთასნერი გომსიმეს. 030

“ჩქიჩქი დომშუმეს დო გინი
ნორჩალშა გემთუშქვესია,
ოკოდეს მიკარტყალესკო
ცაბაოთიში ფსქესია,
ხეკირილჷ არამხუტუთი
ართიანს ქიმიოსქვესია,
გურგინი ქიგიოდგჷმაფეს:
“ეირჩქინდნანია მესია,”
დო აიეტიშჷ კორკონტის
პეული ვემიარკესია.” 040

იშენჷ გილეფშით ტყობასუ
დო ჸოროფალა ბრჩქალუნდეს,
მომინჯდეს ჰალიძონეფი,
ყურდეფი მიმარჩქვანუდეს,
ვართჷ ფრიქსეშჷ ბოშეფჷ ოკოდუ,
ურუმულს იჯგარჯგალუდეს,
მარა გერჩქინდი კირბიქ დო
გოფაფრთხი მუდგა ბჩალუნდეს.
“ვანობჭარუე მოთა მა”,
თქუ დო რე შურიშჷ ჸოთამა. 050

ჰალიძონეფი რჯღვერუნა,
დიდა ჰანანი _ ხანტური,
გიკვანწუანა ონწესუ,
ხონარს გეკიღანს ფანდური,
მირულექ შხვეფიშჷ უმოსო,
აქილევსი რექ ნანდული,
ვემკანჭუქ მამდასქუალეფს,
აიაშო რექ ხანდული.
აეტი შორშე რზიმუნსუ
დო შურსუ გეკორსიმუნსუ. 060

კირდეს მეჸუნქუ კუმინით:
“მუჭო რე გუმოჭყორდია,
ჩქიმეფს გურგინი გედგინი,
მა მაფუქ გვალო მორდია.”
ჯიშტის მეხარუნქ ჟიდოჟი,
პრომეთე თქუანს: “სო რდია?
კიდირსუ ქიმახუტოლი,
შულადირჷ გური მორდია.”
ჰოდო, იჭყაფუ გურაფა,
ჟინცაშა გინოტყურაფა. 070

ყირჭალ რე უნჩაშჷ არგოსი,
კიტისორე რე კიტალი,
ჭითა მელასის არჩქილე
არწორო გითალ-მითალი,
ნაკიდურა რე ფრონტისი,
სქანი მანგი დო მახანა,
ოთხოლო ჯიმა გეჸვინჯი,
ართათუ გილაყაყანა.
ფრიქსექ: “ ურუმეფჷ რეთია,
დო ფენდა დირთინეთია!” 080

ბაბუ ქიმეჩანს ხვამარდის,
ნამუთ ლებასუ გეკოცენს,
იხჷ კოკიაშა ქაფართხანს,
ჩილამურეფი გეკოწენს,
არგონავტეფი ქოძირნა,
არგოსი ნინას გეკონწენს,
ქეწაჸუნუნა კოლხაშა,
დიდაში კართე გეკონწყეს,
ინტებნა კირიბიშამო,
უნდო ურუმლჷ ჯიშამო. 090

მედეა გეგმუჸვერებუ
იასონიში ჸოროფას,
ვეგლეფაჩუანს ურუმშო
ნორცხვა მურიცხი კორობას,
ქიდაგურუანს შარეფსუ,
კირბიში მუჭო გოროფას,
მეტყობნა თებეშჷ მხარეთუ,
შარას ხართანა ჩხორო ფას.
ქეწვოჭკირანქჷნ _ გოსქიდნა,
ასე შურს ხოლო ოსქიდნა. 100

მარა დუწერნა ჯვარი დო
სო დართინუა ბარგილსუ,
“ოხვამეს გებრიგათია,”
ქუმომჩინანა ქარგილსუ,
შურდინაფილსუ უჭოფუ,
თოლეფსუ ვორწყექ სარკილსუ,
ირფელს თის ქეკაწამენა _
უპარკუსუ დო პარკილსუ.
“ვავაი, სქანი ჯიმაშე,
თოლი ეშმალუ ჯინაშე.” 110

ურუმეფიში წესი რე
ხე გიბონანი ცოდაშე,
ოღონდაც _ ჩხე ზისხირითუ, _
ითამჷ ვაგონუ სო დაშე,
გორკალაფანა სქუაშე,
გორკალაფანა მოთაშე,
ირფელს სი ქეგკაწამენა,
ვამგაზაკვედას ოდაშე.
შხვა მუთუნჷ ვაჭირჷ მედესუ,
ღამაკურით რე გეტესუ. 120

მარა მებკვათნა ხელეფსუ
დო მებგაგუნა კუჩხეფსუ,
წყარს მიორღვანა ჩქიმჷ ტანსუ,
ფურე ზისხირშე გობრჩხესუ,
ზვიგენეფი დო ღლამეფშო
ართო გემუან ფუჩხეფსუ,
ანწჷ სო დართინე მედეას,
მანჯა ჸინი დო გურჷ ჩხესუ,
ჰა, ქომჩიებუ ირფელი:
მენდი სი პუნქუ კირბელი. 130
 
ეგვიპტეს ჯიჯი მიწონებ
აქციუსითუ ნათილი,
ეშჷ ფაეტონი ჯოხოდუ
ცხენეფჷ უჸორდუ ჭკადილი,
ირო ონირზდ აეტის
თინა ოჭიში ჭყვადილი!
ქიმუკათინეს ბჟასუ დო
თექ უღუნია სადილი.
ჰელიოსიში პოლისჷ
მითინი ვარზენს ტოლისჷ. 140

ფაეტონიში ქუჩუჩი
ჩხორიას მიშეხართებუ,
ბარბალქუ ცხენეფს უწორუ,
ღურალა მიშე ხათრებუ,
ეკაბჷ დაჩხირიშჷ კუდელი
დო რინი უდუმარდებუ,
ხაპიშა დოღიმინწელე
ცხოვრება უგუმართებუ.
მითინჷ ველურე ხასილას,
ჯიმა ხენცფალას ვაცილანს. 150

აიაშჷ აკა მამფალი,
სი რექ აიდიშჷ მეშარე,
შუროთ ვაიჩქუნჷ ჸეთეში
კოლხობა სქანი გეშა რე,
ბრელჷ ქომოლიშო ოსური
გოსკუბოჭილი ჩხეშა რე,
ნამთინე ქიმიახალე,
ნამთინე ქიმიჯვეშარე!
თასილი ცა დო დიხა შქას,
ეგება სქუაქ გეკაშქვას. 160

პასიფაეშა ქიმერთი
თექ ლაბირინთი დორხვადუ,
ქოქა კარიშა მინილი
ცხენი ქულა დო ორღათუ,
ხეთე გენტებუ განთხიშე
ძვალი ქუა დო ღორღათუ,
ტკილი კიდელას ქათხოზი,
ქუაშჷ კირბეფი მორხვადუ.
ხექ შურო ქიმგალიბუდა,
ღორონთი გოიტიბუდა. 170


მუს ობაღუდუ პასიფეს,
ჭკოლა ქომონჯი მინოსი,
ქორძირუნსუ დო ხეთელე
ქეთქაღერკელუ მირნოსი,
დელიბარებუ გელაზი,
ოზალი რენ დო გინოზი,
ფალოსით ურძღაფელასუ
ვითიშა ქიგიოწკიროზი,
მობაღუნია გიწინსუ
დო ქიგეიდორთუ ბიწკისუ. 180

გესინთორებუ წკვარამი,
კირბიში თოლით გეხანტი,
ხეთე გეგენქუ ქულამურს
უროთი მუშენჷ მეხანდი,
ხეთე გეგენქუ ჯორეფსუ
რკინათუ მუშენჷ კეხანდი,
ხეთე გეგენქუ მურიგო
ითართუდი დო ლეხანდი.
ტალანს ქათხოზი ბოლოშა
დო გეიშაგუქუ დოლოშა. 190

ლაბირინთი რე გვერშაპი,
პიჯშა კუდელი მილუძუ,
თექ მინულირი იბორჯებ,
ღურუ თიშენი ჸვილუნცუ,
მანგას სოვრეთინჷ ვაჭვართე,
ირო წრიულო გილურცუ,
ჟინჷ ღორონთიში ჭყოლოფა
დღალეფს ბორულო ნჩხილუნცუ,
სო გოკონჷ ეთექ დოქურსე,
მუჟამს შქირენას ვაგურზე. 200

პასიფე მუმაშჷ და რენ დო
კინკის უჯინე კოჩისუ,
მითინქუ ვადაჭორუნი
ხარი გუფაჩუ ხოჯისუ,
უკულჷ ურჩხული გერჩქინდუ
მინგარუანდეს ჭოჭისუ,
ვადოსქილადე საგანოს
ცირა დო ბოში მოჭიშუ,
მუჭო ფთქვინჷ თეში ქოჩჷ ეჩო,
ირფელჷ გინირთუ ნოჩეჩო. 210

კირკეშა მუ დიღალებე,
ვარა მუს გორგუ ჰეკატე,
კინჷ ფაეტონშა ქიმერთი,
შური კიდირშა ქეკატე,
აიაშჷ ზისხირჷ ვეიშალე
გოკონდა დუდი მეკვათე,
მარა გურწყვილო ურჩქილი
მუდგა გეჩუას დეკადე.
ფირქის სქანობრათ აშენი,
მუ გენებჷ მორჩქილაშენი?! 220

ახუჯანს უმართ-სამართი,
ფარაონეფსუ ნჯღვერუნდუ,
ენგიდუნიას ლურდუნი
წურფა მურიცხეფს ჩხვერუნდუ,
სუკის გოლოფა ხალუნდუნჷ
ინა ოროსუ შქერუნდუ,
არჩქილედ არამხუტუსუ,
მაგურაფალი ჭკვერჷ ჸუნდუ.
ტკილსჷთ გაქვანთუ წყარეფი,
მარა ვეკუცენს წარეფი. 230


სი დოკორობუნქ კირბის დო
დობადონაშა გეკურქუ,
ასე ჩალამეფს ნტყოლირი
ჩელა ბჟაცალო გეკურქუ,
აგაფაშჷ ნახა ქობალი
დობნახაფულუ ლეკურქუ,
ღვინი ბინეხშე ჭვალირი
ურუმიშჷ რკინაქ გებქურქუ,
ლიფშის გინტირე ჭუჭელე
დო ოჯალეში წუწელე. 240

სი ნანჭყოლაშე ვაშქურდა,
აგამემნონიშჷ ნაფენთა,
ჭკუაში დაგურაფალო
რე ღორონთიში ნაფენდა,
არეშუმ ვეჸი ჸანჭიშა
კანეფი ვემირთაფენდა,
ქობკვეცნქჷდა _ დამჯერი,
ქოფუბჟღანქჷდა _ ვამენდა.
გოკონდა ქანაქ დინწალას,
მინორე მუთუნს გინძალანს?! 250

ჰა, ქიმგაზარი ქარონშა,
ანწი სით ოკო ქირგენი,
კიბირშა ფარა გინძგილე _
ზისხირჷ დო ხორცი დირგენი,
მა ელეპყურშუქ ლეთასუ,
მირკანი რენჷ თუ კვირკვენი,
აზონიშჷ ბოშის სოიშახჷთ
კირბიში ვეიოდირგენი”.
დაჩხირიშჷ ბარბალჷ ირთანსუ
დო პელაგონი ღირთანსუ. 260

II. 2. ქარონი

ხეს უფინუანს ქარონი,
მუცალო ქულანს ფელუკა,
შორშენო ორწყე მონეტას,
ნამუთ გემუან რე ლუკა,
ოდი, ჩქიმჸურე ქინჭევა,
დიო რექია თე ლუკა,
შური ჰადესშა ქიმიღი,
მარჩხა ანდერზის ქელუგა,
თეს უკიჟინუნს მენიშე
დო ოდით გეგმურს ზენიშე. 010

ნიშის გეხუნა შურეფი
ხორციშე გოფერჩველერი,
ჩარცხიებუნა ტანიშე
ხერხემალიში შველერი,
რე კუსაფი დო ზუმინი,
ჭარკინტო გილეშქელერი,
დუს ვარჭვებუდას სოიშახჷთ
მაჟრაშა ვედისქელენი.
“ჸალახ, მუ მონკა ჸოფექი,
ლეთას ვამანწყვას ქოფექი! 020

მის მეგორუნქუ, ბაბაგე,
აიდიშჷ ჭყელი ლაგვანსუ,
დუდო ღორონთი, ნამუსუთ
მარდის პიტათი ვაგანსუ,
კუბაკეფჷ ენოკასუნა
კუმათ კასილი აკანსუ,
კოჩიშჷ მაჸვილუ დიფაშა
დუდგიმე გემშაჩაკანსუ.
დაჩხირიშჷ ჭვემას ეთურე
ეკმანწყჷმალი-მეტყურე. 030

კახმა დო ჯუას ხარეფსუ
ვულკანიშჷ პალო გეშქუნა,
ძუძუს კავკასი სვართუნსუ
დო ბერთა-ბერთათ ფეშქუნა,
სოდომიშჷ ნაგავალარეფჷ
სასანგარიოს თეშჷ გუნა,
მუჭოთ ჭუკცალი ბაღანას
ქარქაშა ჩუპას მესქუნა.
იფაჟუნა დო კინეთუ,
ირდუნა ოსანკირეთუ. 040

კვარჩხიშე დოხიროკენა,
მიდგათ ცოდების ორთუდეს
სანწალეთ მოაზრებულო
დო ჟითუოლო ჸორდუდეს,
მორძგვიშე დოშაყარენა,
ნამუში ხეშე ჭყორდუდეს,
ოღონდაც ურჩქინჯელათუ
დო დუცულაფით ზორთუდეს,
ანწი გაგორე მენძელი,
სოდე ჭარაფუ კვენწელი.” 050

ოდი მარძგვანსუ მეთხოზუ,
თაშჷ უქანჩუანს გუმანი,
თეს ეკაძახანს კოლხაშე
ეშმალუ შურიშჷ დგუმანი,
ბორჯი გაშინე კაკაბი
უგუთხუ მამდაწკუმანი,
ეკოდვალირი ამბეფქუ
ეგება ვადგარწუმანი?!
არძას მუშობრა გეჭარჷ დუს,
სანგარო შურეფს მეჩართუნს. 060

გემკიღამაკუ ჭვიტეშე
ხეგოფაჩილი ძივავა,
“ოდის გჷქია, გოლვაფრო,
ტყობასუ მუსხი რდი, ვავა,
მუშჷ მადიდათუ გინორთექ,
გაითებუნია ძინავა,
ეგებ აიას ქაჭარე
დო გვალო ვემებდინავა._
თოლშე მოხორცქუ ზისხირი,_
ქარწყექ, მუ ბედი იბცხირი! 070

ჸოროფაქ დამაჸვერუ დო
საზრიანობა დომქონჩუ,
ცაბაოთიშა ოვლარი
არწორო კარი დომკონჭუ,
მოღეში გიშაგორუა
დუდო ღორონთიქ ხომ ქომჩუ,
შქერიშჷ თოფური ქერძაფო
ლაკარტეფითუ მომხონჩუ.
მუს გჷმმობუდუ ბედურას,
აიაქ მუშენჷ მენდურას?! 080

ქენმოჯინე დო ხეთელე
ქეთმახუაფუ ბირგული,
დიხა ნწალუას ქიდიჭყანს,
ხეშე მენტებუ ბირკული,
ბჟა ბარჩხალია ონდღეში
ჭიკორკული რე ჭირკული,
არძა ბარბალი იფაჩუ
დო შუბი მუშით ღორკუნი,
ვავა, მუ ჸოფე ჸოროფა _
გოლოფირიში ჭოროფა! 090

ჭყონიშა ქუგუ კიდირი
დო ფიმულეფი _ ღუმუშა,
მაზარენს კუჩხი წყვირთალი,
შხვეფს ქოგურუნა თხუმუშა,
“კირბიში ოკონიავა” ,
მონჭაფე უმურთუმუშა,
“ნამუს ურჯგინუ შურდგუმილს
ჭვალეფი შურუდგუმუშა.”
პრომეთეშ რჩქინა ქიფხოლე
დო გურქუ ეიკინ ჟიმხოლე. 100

დუვოხონაფე მინდორი
გვერშაპიშჷ ჩქვათი თასილი,
დღამუშის ქუდვორულაფე
დრაკონი შხამით კასილი,
ქივოკინდაფე კირბიში
არამხუტუში ხაზილი,
ამარჷ უკახლე ეკოპუნქ
საჩილოთ გიმოკვაზილი.
ეკმაყაყალნა გორდეფი
დო მუშით ხირტუ ზორტეფი. 110

მინჭუაფუნა არგოშა,
ნამუთ ცქოროშა უკირნა,
“არგო” კოლხობაშჷ თანგი რე,
აიშახჷთ ბრელი უხირნა,
სქვილჷ რენა ჸურუმულუო,
ღორება შურშა უღირნა,
ღაბაჩანა დო ტუცუნა,
შხუ-შხუ ანთასის ბუღინნა,
უკულჷ მეფხვადუქ, დიორდე
ღურუში კართეს მივორდე. 120

გერშა მიბარნა შხურეფი,
ხვითოშა _ წკონდა შურეფი,
შქაბანს რდ ჩქინი სიტომბე,
ენეფიშ _ ნაძგაშურეფი.
ირო ღამაკის ჭკუშუნა,
კვარჩხული ელაშუშუნა,
გითგოჯინენა ჭიფასუ,
ალაგეს ელაყურშუნა,
თეშ გორძვალანა ჟითუო,
აგაგაქ ვადგოსქიდუო. 130

გემფუეს ჯიჯიშჷ ცოდაქუ,
“მეტჷ ვარდასია მაფალი,
ჟირიშ ხენცფალა ვეიშურსუ,
ართ ბჸუნდან ოფუჩაფალი”,
დურბელა ქოჩეს ფაეტონს,
ჟღვინტიქ ქუდუჭყუ რთხაფალი,
დომუწუკელე ოჭიში,
ბირცხეფით ეკანჭყაფალი.
გოხინწეს შურუბუმუშა,
ტკვალეფი უმკუდგუმუშა. 140

ოტატურაფეს დიხა დო
ოღაზურაფეს ატარი,
ნაცალას გიონჯირეს დო
ლურშა მეუხუნეს ხვატარი,
მიდუღეს ბოშკოჩანობა,
ცირეფიწკუმა ღვატალი,
თენეფით ვადუბაღინეს,
ხუნჯი უჸოფრეს ტატალი,
ქუმუკათინეს ბჟალარა
რინაში გუმაკვათალი. 150

ახაზირენა ქურუმო
პტახიში პირამიდეფშო,
მურიცხეფიში ხარჭალი
ძია-ძია რე კითეფშო,
ეჭიფორებუ კისერი
მიკაქუნალი ჭითეფშო,
ჭიჭელეფშო რე კაბეტი,
ქვერსემია რე დიდეფშო,
აშონანს რე თუ იშონანს,
მენთხორილი რე ქვიშონას. 160

ჰოდო, გემფუეს ცოდაქი,
სქიბუ უკახლე ირთაფუ,
მამდა პასიფექ ხარიშა
ხელეფი ქიმიღვირთაფუ,
ღეჯიქ მიდიარ თულეფი,
გვიგვილსუ ვაგოწყირტაფუ,
ჟი მინჭუაფნა წყარეფი,
შოლარეფს ვადოწირდაფუ,
საფარსაკო დო ფინთეფი,
იბანძღუ ლაბირინთეფი. 170

თექ ხოჯი მაკითხანსია
ქოქა ფუჯიშა მითულირს,
დემონკათუა თიშე დო
გინს ელუნია გითულირს.
მოკო ჸუდეშე გინობლე,
მუს ვეგეგონე შქიდულირს,
დაჩხირი გარზუ, გენია
დუცულაფითუ შქვიდულირს.
გურ ვეგემიძუ მუთუნშა
დო მეულ არამხუტუშა. 180

“აეტი ვარი ქეთანთხუ
ზევსი ოლიმპო გვალაშე,
იხით მოფშაფუ ხვამარდი
უბადობა დო ჭყალაშე,
გეგმიტვინებე ცოდები
ნჯარიში თაკარ ჩხანაშე,
უკვდება მის რე შიებუ
შარეფი ნაკვარჩხანაშე” .
თქუანს დო თეში ღვარანსუ,
ჩხომი იტყობუ დარანსუ. 190

ეშობას გეტირხ ზიმოთი,
კირდეშე ქუა მუკმოლუ,
ჯიშტის მეთხოზუ ჯიშტეფი
დო რობუს ენირტკუმოლუ,
უჯინექ გახანგებული
ვაიჩქ შურიშე მუქ მოლუ,
ბაღანობაქ თუ დიდობაქ,
ბჟალარა გეგნიუკმოლუ.
რე ნიმფეფიში ხურთქინი
დო ღორონთეფიშ ტკურტკინი. 200

ართი ოხვეწუ პრომეთეს:
“ზევსისუ დემორჩილია,
სი დიდა-მუმა ხვამელი
აკაბცხა ქიმარჩქილია,
სქანჸურე გახანგებულშო
ვარე სქუა დო ჩილია,
მეხით დოპანჯუ ქიანა,
მოქონჩუ დამორჩილია.
შქირენა გემნომკათინეს”,
უპოტიკუანს ათინერს. 210

მაჟირა ხონარს ევკინანს,
რაგადი ვემიგორაფე,
“სი ხორცი ბიხვი, ინასუ
ძვალეფი ოხუტორაფე,
სი ფუჩონუნდი ჭყუნტურუს,
ის რჩინი ოხუტოლაფე,
სქანი სახელი ქიანას
ზევსიშჷ უმოსო გოლაფე.
მუს რე ქომაგე კათასუ,
ირფელი კვარჩას გათასუ!” 220

იპარანებუ მასჷმა,
“მონას მეჩია დაჩხირი,
სი გათინაფე პუხუ დო
ურზვენი ორქო-ვარჩხილი,
სი დუწკონდინე ხონარი
არწორო ეკობარჭყილი,
სი უხვირთქინე ლაგვანშა
ტიანი ქურით ჭყანჭყილი.
გევცაცი ბედიშ ხვამარდი,
მუწკოვალავა ნამ ართი.” 230

“ლეტაშე დოიტატურუ,
შურ ენოიდგუმუ მტვერიშა,
მენცრობა დოიგურუაფუ
მოკეთეშა დო ნტერიშა,
ლუბა მეიჩამუ ჸორიშა,
ლეზვა-ჩქვალეფი _ კერიშა,
მურიცხშა ხინჯი გოიდვალუ,
ჩე გინოიქუნსუ სერიშა,”
პოპორანს მანთხა _ ტვეფერე,
მარა კვარჩხიშა ვეფერე! 240

მახუთა ითარანებუ:
“უკირტე კირიბიშისუ,
გვალეფი გიონტირინე
წიმოწვანდელი ლიშისუ,
ფსუა ქუჩანე მოღურუ
კოჩიშ ბიგა დო ნიშისუ,
გიჭბოლიდევა ღორონთი,
ბედის ჭყიშუნქუ მიშისუ?”
ჯგარჯგალანა დო ყიანა,
მინორთელი რე ქიანა. 250

მამშვა მემიჩქჷ ჰერმესი,
წოხლე ეწურე ჸინჩასუ,
ჰა, მოფურინუნს არწივი,
დიორდე ქოგუ კვინჩასუ,
ჩხონჩხისუ თეში ძირძონუნს,
მუჭოდგა სხული ღვინჯასუ.
“ქოთქვია ზევსის მუ ელუ,
ეგება ჟინცაქ გინჯასუ”,
ვარჷ რე დო დუდის ნაქუნა
მინ კირდესუ დო მინ ჯასუ. 260

II. 3. მედეა

მარა გემკურსუ ართი დო
მარა გემკურსუ მაჟირა,
აფრა ტკარჩალანს ჟიმოლე
ბორიეფითუ ნაშირა,
ოდი ბორდიშანს, იღვერჯუ,
ბრელშა წყურგილი ვაშინა,
ფერდი აზიორჷ ხვამარდის
ქურსიში მუნათქვაშინა.
ჸვაშა ხე გეუძ ელხესუ _
სარალოშჷ გური ველხენსუ. 010

ხოპეფს მოთირეთ მევხენა,
შხვა გერე, სო რე დანტირუ,
ტუს იხვატჷნა ბოშეფი,
ოდის დღალეფი ანკირუ,
გურშე მოხორცქუ ბირეფი,
ანთასი ჭუაშჷ მანქირუ,
გვართა ეთარე ხვამარდის,
გორდა კიდირი ანქილუ.
ღურუშა ხე მის გალიბე,
ჰალიძონჷ რდე თუ ხალიბე?! 020

გოკონ ერჩქინდი ბჟასკუა,
მოსინიკი თუ ქართუში,
ლიმუას არძა დირგალუ,
მარა გეფალუნს მარდუში, _
გაშინე არამხუტუშე, _
დღახუობა რე მართუში,
ჰენიოხეფი ცხენენა,
მარგალენს _ ცაშე ნართუში.
ვენდომა ოშაყარალო,
ზოხოშე უჩქნა ჰარალო. 030

ქიმიოდირთუნა ზღვაპიჯის,
ვარჩხილი ვაკო მითინსუ,
ვართი ფარი დო ლეკური,
შქირენა იჭყანს ძგვიტინსუ,
დუს გიმიჩანა ოდიშე,
თაშ უხაზრენა სიქიდინსუ.
ვაღურ და არძას დირსხენსუ,
ოჭიში კინი გითინსუ.
ჟიროშის ეჩი მორკებე,
ჭყორი ჭყორულო ქორგებე. 040

კინე გეფალუნსუ მედეა
წკვერემიაში აქილე,
ხუჯშა ელურე ქურსისუ
ჭვირთჷმოგამილი აქილე.
“ტროაქ მისირუ მაჟრაშა,
ვაჸუნა კარიშჷ მაკილე,
ჯაშცხენი გემნაკერკელეს
დო ღურუ ქუმონჭაფილე.
ვადიტეს ამბეშჷ მაღალუ,
რე ნოჩეჩი დო ნაღალუ. 050

ურუმშო ვარე ბირა დო
ურუმშო ვარე ხორუმი,
ირფელი ჩქინდე გინიღეს,
საცოდლება რე, გორუ მი?!
არიელობას იცქვანა,
მუ რე წარეფი დორუმი?! _
აქილევსშო რე თქუალა,
ხექ ხელეფ ქიმიგორუნი, _
მუშო ასაღენს ალაფის,
ტკუ რენდა თქუანს ალაბის. 060

სქანჷ ელხე მის რე დინაფუ,
ვარა ბრისე დო ელენე?!
სით ქეკაჭიშე ლიმასუ,
სით ბრელი ქუმუჸელენე,
სით ბრელშე ბრელი მოლენი
ღურუშა გეგნომელენე,
მარა ვანარღნა შუროთი,
მუდგასხი დიბურჯელენე,
კონკა თენა რე ჭყვადილი,
ჸვერე ანჯარო ჭკადილი. 070

უძახ ჩქინი ზისხირი,
ურუმი ვარე გვალოშე,
ეთოჸუნს ნერჩი ჩქინობრა
შქაბანიშე თუ ძგალონშე,
ირო გერეთუ გიშმეშუ
ლეკურეფიში ტყალონშე,
ირო მორძგვასუ ირთუდუ
ღურალა უქვინჯალონშე.
ჸვილირს მითინსუ ვარგულენს,
ხვალახე ჰექტორს ნარღულენს. 080

ცირეფს შქას მიშმეყურშუდუ
მონწყილი დარაიათუ,
დუს უთომუანდ მუმული
გრეკეფსჷ ვარაჸიათუ,
ანთასი ნოღა გინაშქუ
პარტახი-კარაიათუ,
ასე ჩქინდა რე მულირი
ყისმათი ჭარაიათუ.
ჩელა ანჯარი დუჭკადეს,
ნათესე თინათ გუჭყვადეს. 090

პატროკლექ ტანშა ქიგირღუ
ლეკურ-ჩაჩქანი-თორეფი,
ვარვალანს გერეშჷ ანჯარი
ზისხირით გიმნაჭორეფი,
ორტყაფუ მალნა ტროელეფს
გვანილჷ რენა თუ ჭკოლეფი,
“ჩქინდე ხეს ვეჭოფუნსიან,
ჸოფენო ფალო ჭორეფი?!
მუ ეფერს იმენდენსია,
მით ჯიმას ვედინდენსია?!” 100

გამასქიდჷნა დო ხეთე
დუდიშა ხელეფს მინჭანა,
პატროკლე ყოფნა ყვილირი _
ჭყონი დიოდე ჩქიჩქანა,
ოშქურნა, ვარა ანჯარსუ,
ტანიშე გეიოღინჩანა,
მორო გერეში ღვარაფი
ჯალეფსუ ქუმოჯინჯანა.
გეგნოხანგებე დასქუა
დო ტროაქ ღურუს ქასქუა. 110

ლიმას ბრელი რდუ თენერი,
გვერდო კოლხი დო ბერძენი,
მელე დო მოლე არჩაფდეს
კორობა შურიშჷ ღერძენი,
არძოში მანჯა ქიკინდეს,
იშენით ქორდეს ვერწემი,
ჰოდო, ფერ იხი გელაფე
დიდაშა ვეშიკერძენი.
უჭკირჭკინუანს კიბირისუ,
ვენტირე ქოქა კიდირსუ. 120

ტროას გოთხოზუ ჰექტორი,
ნიკი დო კუჩხი ართო რე,
მალ-მალას მიკაჯინუაფ,
შიშიში თოლი ფართო რე,
ვართი ჭიშკარსუ უნჯანა,
ცხენით სოთინი ვამთორე
ქიმნალასუ დო გოდინას,
ლეკურჷ ყვინგიში მანგო რე.
გური ჩილამურს არყენსუ,
ხვალახე ჰექტორს ნარღენსუ, 130

მარა მიშენ რე იფხალუქ
უხურხე სქუაშჷ მენდული?!
ართ ვეკორობე ჟირიშე
მუჟამს შინაშა გემთული,
ქვიშას მეჭარუნს აედი,
მუჭო იშქიდუ მერთული,
მართალსუ გვართა დოლასუნს,
ტყურა დოსქიდუ შვერთული.
ბრელი ორომე უშუნა,
ღორება ელაშუშუნა. 140

ნოხი ქეთომრჩეს კუჩხიშა,
წოხოლე ეწმაჩოქუდეს,
მუნერო ოკო იფიქრე
დუდო ღორონთი ჯოგუდეს,
გოკიროკილი თუმათუ
ანგელოზეფსჷ ქოგუდეს,
აფსირტექ ქიგმოჭიშესჷნ
დუდიქ ვენტირუ ოქუდეს.
დღურდღინით გილანჩვალანა:
“ვავაი დობჩვარჩვალანა!” 150

უკირბიშეთუ იაზონს
მი რე გახენცფენს მიკენსუ,
ატრევსშა ქიმიაღინდა
ღორონთულ ადგილს მიკენსუ,
მეფეშჷ მეფე რე, რიხალი,
შხვეფშე უმოსო ლიკვენსუ,
თინიფიშჷ გილაფუცორი
ასე უმოსო მიკვენსუ,
მოზინდილი რე შვქილეფი,
დაჩხირით გოფეშქვილეფი. 160

“გურგინი ქიგებდგითია
უკვე ნეფე დო დეფალსუ, _
თიცალო გეფუშქინუნა
ყებურშე დოლო ეფალსუ,
“ჭყუდათ კირბიში მობაღნა” ,
ციტუთ ოშქვანა კეფალსუ,
მოპუნთუ მოქუჩუჩელი,
შური გიხანტალ ეკალსუ.
“დას შარა დუხვამეთია”
ვეჸუას უხანეთია!” 170

ნიშით მალურსუ აფსირტე,
გემფუნა ცოდა ჯიჯიში,
დიო მუთუნი ვამიჩქუ
თე ნარგუსელი ჯინჯიში,
დიო მუთუნი ვამოფსინ
ეთოხორხილი ხინჯიში,
დიო ჩელა რე გოძიცა
გეწკვარამელი ქვინჯიში.
ევრე ღვინს ქუდუნძალანა
დო ავრე დოჭარხალანა. 180

გეკისერუ დო ხეთელე
დიჭყანა ბირა-სხაპუას,
წოხლე გემსვანჯუ აფსირტე,
ნიტე სოთინი ვაპუას,
ზისხირი სქირაფილი რე,
დღალეფი ნქირაფილი რე,
ცაშ ლაკვი ქიდირკაპუანს,
სახელი დინაფილი რე.
ქოცაფულანა ჯიმასუ
დო ვამვარანა ჯინასუ. 190

თოლეფი გოჩიჩინაფე,
კითეფი გოჯირჯინაფე,
ეშქუმალირი ბორიათ
აფრეფი მოწიწინაფე,
კვარჩხის უბადო მეძინუ
გოკონდა მოწირწინაფე,
შხვასუ ვართხულე გოლუა,
სარალო დუმორწკინვაფე.
გიშმურთუ ინწრო გვალეფსუ,
კირდე ხაჭარანს ძვალეფსუ. 200

ვეთებუ ჩქიმი გოჯინა,
გინოძირაფა ახალშე,
“ნიტე მუ ევრჩქინდუნია”,
ქო რე ჩიება მახალშე.
ითამდა ვორდე ორინჯი
ეკორაჸილი ნაღალშე,
გოწკვირინაფე წირსფალი,
ბჟაში გამნარყი ბზახალშე.
ვენდებუქ ავგაროზისუ,
მიძახნა ბარბაროსისუ. 210

მინობძუ კირბიშ ხირუა,
მინობძუ ჯიმაშ ჸვილუა,
სერმეროსი დო ფერეტის,
კიბირშა ქიგიმნძგილუა,
ენეფშე ირფელს ელუდა,
ოხუჯნა კერძიშ ნჩხილუა,
იფხაზირებუქ მესრეთშო,
ბაღანეფ სოიშახ ფთხილუა?!
გოკონ გილართი მენცარო,
ეწვაძირუთუ გვერცალო. 220

ჰოდო დოსხუნუნს ურუმი
აიაშ მოჯალაგუას,
მოცილე მი რე აჸვენუ,
ოღონდა გორჭალაბუას,
ტ მოღალირ გაფ სოიშახჷნ
ფერაფით გოჭვალაფუანს,
მისქირუანქ დო ხეთელე
დუდისუ გოჭყალაფუანს.
ა ოხვამე დო თი სერი,
ა ბაღანეფიშ კისერი. 230

ვედიტეს ართი კოკია,
კირდე-ტკილეფსუ მითი რე,
ჸალენ ტორონჯის ჭოფუნა,
შხვაშა ხე ვემიკიდირე.
ორზოლშა ეჩიქ მიდართუ,
უკახლე ირთუნ ვითი რე,
ხონარ მითინსუ ვეკაღნე,
მუთუნი ვემიშქიდირე.
ოდიშ გურშენი წირდუნა,
ოდიშ გურშენი შქირტუნა. 240

ჰალიძონეფიშ მანჯღვერი
ბაია ყურშელს ქაგურუ,
ბჟაკეს ლეკურით უხოკნა,
თოლეფს გემკანჯანს მაღურუ,
ევრეშე შუროთ ვეძირე
მოღე აზრიში ნაქურუ,
მართუქ ონდღე დო ონჯუა
ართიანს ქიმიოსაგურუ.
მიხირთონუნა რაშეფი _
უკვდება ობირაშეფი. 250

წყარ ილიებუ ლაგუჯის,
თაქჷ ელე რე ნაშქვიდა,
პელაგონს მიშეფაფუნან
ქო რე დღა-სერი მაშქვითა,
“ურუმეფს ვემკვანჭათია, _
მუნერი ვარე ნაშქიდა, _
ტი დუდშა გეშახოხუნსუ
ჭიჭე ხოლოშა მაშქვიდა.”
ქრისეისი რე დუდალენს,
თუთა ოთუთეს თუთალენს. 260

II. 4. უჩაღართამი

თაში რენჷ თუ თეში რე,
ნინა ტყურათ ვეშირე,
მართალჷ -ტყურა ჟირხოლო
გოჭყოლადირჷ ჯვეში რე
დო გოშინა _ ხარდანი
ბინეხჷ ჸურძენელიშო,
ფიქრიშჷ ეკმახართალი
ღურელი დო თელიშო,
თეფერს _ ჭერჭე კართამი,
ქუმურს უჩაღართამი. 010

ოდოიას ბჟაში მელე
დოხართანსუ სიუკმელე:
ვაკოროცხე ღურუშჷ ჟინცა
მუსხი გინომურიცხელე.
“დღა ანთასი წანა რდჷ და,
თოლქჷ ლურით დუმართუდა,
ქრისეისით დობსქიდუქუ
ლანდო ვარა დჷ მართუდა,”
ჰოდო, გვართა-გვართამი,
გეფუნს უჩაღართამი. 020

“ ქრისე _ თირი ატატია,
წორო ქიდიბღვატათია,
ჭითა-ჭითა უშქურეფი,
სერ-სერითუ ფხვატათია.
დიდა ჸურე ვაფშუ ხალა,
ვაფშუ ძვალიშჷ ეშაღალა,
დოჭვე ყებურს უსქანეთუ
წვირალჷ თხუმუ ნახერხალა,
უსქანეთუ ვარდა _ მი?!”
ირდუ უჩაღართამი. 030

ალდაჩხირი ელაფედკონჷ
თიშჷ მანგურო იქვანთალუ,
ქირქეს ჯიშტი გელაფედკონჷ
ტყებშე თეში იღვანდალუ.
ქოთჷ გეშუ დო ქოთი ვაშუ,
ჩერიათუ კუდელს გარშუ,
იქარქაშუ მინჷ ლეკურო,
მინჷ წყურგილო იკვარკვაშუ,
ბჟა დო თუთაშჷ ქართამი,
ირთუ უჩაღართამი. 040

ქოსხაპუ დო დოფიგურუ,
თეცალჷ სხაპინჷ სო დიგურუ?!
მინშა ამშვის მარყუჟანს დო
მინშა შქვითი დოთიფურუ.
მიაბანძღუ ჩხანას ორო,
იგი როხუ ჭყალაშორო,
თოფურს ჟღამი ეკაწყორუ,
თოლეფც ორზანს ჸალაშორო,
ქაცუამჷ დო ვარდამი,
შქირტუ უჩაღართამი. 050

მართუ ფიქრის მიკატყობუ,
ოშქურჷ გური ქუჩასჷ ნი,
ოკონჷ _ უჩას არჩიოლენს
დო აჩელენს უჩასჷ ნი,
ოკონჷ ბჟასუ შქირიტუნსუ,
ოკონჷ _ ქუას ჭყილიტუნსუ,
ხირატილჷ ცას ელაჭანს დო
წკირონტილსუ ხირიტუნსუ.
აკა ბიგა მუჩასჷნი,
ქუკათუანდჷ ხურჩასჷნი. 060

გოკვეცჷ თექჷ დო გელუ ხათე,
მარა შუროთ ვემუხათრუ,
გაკიროკუ წოლამჷ ლარჭას,
მულუჸოთანს ფურკი მარჭვას,
მინშა დიხას ქიგიაჟღარტუ,
მინჷ ოდიშა მალაყარჭანს.
ყებურს დუდის უნაქუანს,
ტუტას ზისხირჷ მინაფუანს
დო ჩილამურს ჩილამური
მინაჭვენს დო მინათუანს. 070

“შურხირილო მაჯინესუ,
ღორონთალა გაჩინესუ,
უღურალშა ვენტასია
დო კარჷ ქოიტკვაჩინესუ.
უფით ზანდას ლეტასია,
ნუნისი დო ხეთასია,
დიხა რდი დო დიხა იჸიქ _
ეგებ გეითიხენდასია” _
თეს ეჩიებჷ, მიქ დაბადუ?
ელურ-ბელურს ურაგადუ. 080

“თოლონჭესუ დეკვირენი
ირფელჷ ძვალანს ართიანსუ,
გორდი დომწურწჷ სქანობურო
შურდინაფილჷ ღართიანსუ,
გორდჷ კოღონას ხუტორუნსუ,
კოღო _ ჸურზენჷ ჯღარ-ტიანსუ,
ჰოდო, არძა იშენითუ
მარდის ოგანს მარდიანსუ”,
პიჯშა მულუძჷ კუდელი დო
შხვა ღურელი, მუ თელი დო... 090

“სითუ ხოლო ჩქიმნერი რექ
შხვაშა გეიძჷ სქანი სხოლა,
ხეკვარჩხულო დომრთინუა
ჯგირობუა მუდგა რღოლა,
მილიონშა გორცხონენი
ართშა იშენჷ დჷმაზღოლა,_
ირფელს გომიჭყოლიდუა
გიჭყოლოფე მუდგა ჭყოლა”,
დოლოშჷ კართეთ ნაკართასუ,
ოდის გვერი ლაკარტანსუ. 100

ნირსეფიშე ფერჩველერი
მინაქუნა თუთარჩელა,
ბორჯი ბორჯის მიარანწკუ
უწყორუ დო უხარჯელა,
დოწუწელე ბაჯაღლოთუ
ნაგორგოთა მართუეფი,
ნატრიშჷ თოლო გილერგინუ
დიხა ბჟათუ ნარტუეფი.
“დღაში ლურით დოფრთვათია,
ირო ართო ვორდათია”. 110

გეგნანირსუ გონებაქუ
შურჷ წყარცალო იქვანთალუ,
თოლს მურიცხი ეწაკვეცანს,
ღორონთიშჷ ხე ითანთალუ,
მინშა გვერი ეწალანტუ,
ითამჷ ტყებშე იღვანდალუ,
შარას ორწყექ ტაბაკელსუ _
ბაღანობა მიხანგალუ.
ჸვაჩელა დო თეულეფი,
ჯაშე მოცენს პეულეფი. 120

წყარჷ ურთანსუ წისქვილეფსუ,
ქარმატე რე ლაზეფიშო,
ირო შხვაშო იკვარკვანტუ,
საწმოხუნო ვაზეპჷ იშო,
არძა თოლი შქირენულჷ რე
სფეროეფჷ დო ხაზეფიშო,
არძა შური შაყარელჷ რე
გრაალიში ვაზეფიშო,
“მიდგა დუდის მასქიდუნი,
ცაბაოთშო დასქიდუნი.” 130

ღორონთიშე გეშჷ თენა
დო მუდგარენჷ აშქურინუ,
ეშმაკშა მუთჷ მინოღვენი
ჟინცას კართეს აშჷ ქურინუ,
“ჭკუა თიშენჷ გერზიებუ
თეშჷ იდე დო თაშჷ ფურინე” ,
ბარჩხალია ბჟალარონი
ჟიდე გემწოფაშქურინე.
კუდელჷ პიჯშა მულუკვატუ,
კისერს გვერი გოკარკატუ. 140

“სი მაქურქა მუშო გოკო
მურიცხიშე მიკნახარცქა,
ნამშოთ ვარე ოშქაშელა,
დონი, ქვინჯობი დო ღვარძგა,
ჭვიტელეშე მუს ძირუნქუ
კოჩი ჯღალით ეკნაფარცხა,
ვარა მის რე ოზნახუქუ:
“ვადობჭვა დო ვადმამარცხა.”
ულიებუ ბარბალი რე
ალდაჩხირიშჷ ფარფალი რე. 150

საპონიში ბუშტეფს გუნა
მურიცხეფი კვარკვალია,
ქრისეისიქ ბრელი გიზუ
ღუმუ თეშნერჷ მარკვალია,
ანთასიშა მოირჩქილუაფჷ
შურიშჷ თენერჷ ხარკალია,
მუჟამს პიტა ენგაცვათ დო
თოლს აჭყაფუ სარკალია” ,
ზოჯუნს: “ჟირშა ვეურქია,
მუთუნვარშა მეურქია”. 160

ანგარნე დო “ვენგარავა,
პეულჷ, ბჟა დო ქვიშაშენი,
ბოლოს ირფელჷ წეგეკოლებჷ
ჩხეთ შვენი თუ ღიჟას შვენი,
გოკონჷ თოლი ორიჟინე,
გოკონჷ შქვითშა მიჟაშხენი,
სოთინჷ ვაიღჷ ონტებელი
ღურუ მუდგა გიშაშქვენი,
ვედგენარღას ოგვაჯექუ,
საჩქიმოთ რე გოფაჩექუ”. 170

დო ოდიქჷთ გემიჟვილუ
ძიაძია უკორნელი,
გილაღაზას შარაშჷ მტვერი,
ღურა დღას რე მუკორნელი,
“გონძღილირჷ რექ _ უწუ _შხამით,
ვარჯერსუ და ქიმაჩამი,
სქანჷ თოლითუ ქოძირუნქუ
ღურუქ მუჭო დიმარჩანი.
ჩქიმჷ ღორონთი თაშჷ იჭარუ”,
დიკვარკვაშჷ დო დეჭიჭარუ. 180

“სი ჸოროფას უძახუქჷნ
ინა ჩქიმო დინაფა რე,
სიახალეს გიოდვანქჷნ,
ინა ჩქიმო რჩინაფა რე,
ტანწირილი გიჯოხონი,
ინა ჩქიმო ფშინაფა რე,
გეგნოლი დო გეგნოდინი,
ღორონთჷ ტანით გინაფა რე.”
გვერსუ წალე ფერი გოფშა,
ვაჩოდჷ დუდიშჷ მიწაჭოფშა. 190

კუდელითუ გემწოდირთუ
დო თოლეფით ლისმარანსუ,
მარა შხამშე თქუალირი
ცხადი რე თუ სისმარანსუ,
ვეიშაგორჷ დო ვეიშანწყუ,
იკვანწალუ თიზმა ხანსუ,
ვართჷ ჩამინსუ უბედუ დო
ქოთჷ ლაკარტის გითმარზანსუ,
ეშობასუ დოხელერდუ,
მოლენჷ რდჷ და დომელენდუ. 200

ოთხი ნერო ეკმირთუ დო
ოთხი ნერო უკეკუანს,
ავრე დუღათ მუნოწენსჷნ,
ევრე ღურუს უქექუანს,
მინშა ჸინუნს ჯიშტეფითუ,
მინშა კიბირს უგერგუანს,
უკულჷ ართათ ეკიკათნა
დო წყურკაკას უბერგუანს,
თოლს იღულოზჷ მურუჟეფი,
თელარა დო ღურუშეფი. 210

“მორთჷ, აბა დო დობლაკარტე,
გავამორსათ სქანჷ ჸოროფა,
სოვრეთინი ვემენტებნა
ჸათე ქიანაშჷ მახორობა,
მურიცხეფო ეკიფაფჩუქჷ
ღორონთიში ნაკორობა,
ჰე-მაქჷ, სოთინჷ ვაბდინუქუ
სქანი შხამიშჷ ნაგოლოფა”.
ვითოსუმი დაჩხირჷ ონტუ,
თოკიცალო იწკუმონტუ. 220

კინჷ დანირსუ გონება დო
ბირგულეფჷ ქეთაკიჩუ,
მის უჩქჷ უკულჷ ჟინ-ბორიაქ
ელურ-ბელურჷ მუსხი იჩუ,
ის ოგონუდჷ უჩაღართამქჷ
უშქურცალო ქუმურიჩუ.
ხასლას წყარი მიხვარჩალუ,
თუდო მოლი ეთოურჩუ.
“ ხი” დო “ორეს” მიშახორუ,
“სო რენია?” ქიმიგორუ. 230

 “ალბათ, გეგნოღიმინწელე,”
ფიქრენს, სოთინჷ ვეპალუნი,
კინჷ წოხოლე ქიგეპანჯუ
ეკალჷ აფუდჷ ეკალუნი,
დოლოს შარეფჷ დუნაბადუ,
ორტვინეფი ვეკვალუნი,
დაღანჯებულჷ კირდეფჷ შქასუ
ქირქე მიშაფეკალუნი.
შურს გოკაშუნს ხიოლითუ
დო გითინუ ხიორითუ. 240

მარა სვანჯი გეკალასუ,
ჩილამურით ლურა დარტუ,
ოდიშჷ ჩამინჷ ვაგაბედუნჷ
მუში დუდი დულაკარტუ,
ამარჷ კისერს გოკარკატუ,
გვერი თოლი გვირა ფალო,
ზისხირიში მაჸინეთ დო
შურიშჷ გიმანქირაფალო.
“მუ თოლსერი ჸოფეთია,
ნტერი ქიჸოროფეთია. 250

მუთუნჷ ვეიშურს ჯამანგარი
არგუნეფით ბკვათათუნი,
ვარა უფალს ნდურიათუ
ცაშა ეშვაკათათუნი,
წორო ირთანს დღაშჷ დო სერი,
საჭირო რე კაჭათუნი,_
ჰავა დირქენს არეშუმო
ესხირჷ გეგნიჭაჭათუნი,
ჯგირჷ დო ფური ხურჯინცალო
ჟინს ურჩქილე წურწინცალო.” 260

II. 5. ნოე

“ვორექ სქანი კამეში,
ლეთაშჷ ჩალამს თორსილი,
მაჟირა გილჷგამეში,
წკონდა _ ლანდღვათ ფორსილი,
წკვერემიას ქა მეფჩინჷ _
მაფუ ეკომორსილი,
ვამაგორე შხვა ნერჩი,
მუდგა ვორდე მორსილი,
მუდგა ვორდე მორსილი,
ჸვა, ნოე! 010

ასე ნოეს გიძახჷქჷნ,
დუდშე რჯოხოდ ზიუსუდრა,
უთნაფიშთიმ გევდვალუნა,
უკვდება რე სქანი ჭყუდრა.
ღურელცალო ნოფსვანჯუექ
ამშვი დღაში გინასურდა,
ზოჯი: “დირთი ურუქშავა,
უჯგუ სქანი ბინასუ რდა.”
უჯგუნია ბინასუ რდა,
ჸვა, ნოე! 020

მი რე მოიღანს უკდებასუ
ნისორი დო ბარქაშითუ?!
“უჯგუ დირთე ურუქიშა
ჯვეშობური ქარქაშითუ,
უჯგუ ჩაფლა გილაშირე
ხოჯიშჷ ტყები ჯარგაშითუ,
ურუქიში ლუდი ყურწი
ისირია ჭარგაშითუ” ,
ისირია ჭარგაშითუ,
ჸვა, ნოე! 030

უკულჷ ოსურქ დირაგადუ:
“ზღვაში ქვინჯის გეჩანსია
უკდებაში ოდიარე.
ღოროთჷ ძალას მერჩანსია, _
მიდეფხეკი, გემკობწილი _
მოიკათუანს ფერჷ-ჯანსია,
ჩაირცხინუანს ჭუეფსუ დო
ღურუს გინოიფერჩვანსია,”
ღურუს გინოიფერჩვანსია,
040 ჸვა, ნოე!

მომიღუ დო მოფხიოლე,
მიმნჭუაფუქ უკდებაშა,
წყარსუ ტანსუ გიფხვარჩალა,
ოდიარე გემიძ გაშა,
უჩაღართამს ქეთუხირაფ,
გოვტყობინუ ტკუცი-ტყაშა,
უჩა დღასუ ერჩქინელი
ქენუტებუქ უჩა დღაშა.
ქენუტებუქ უჩა დღაშა,
050 ჸვა, ნოე.

ლეტა რე ჩქიმჷ ოდაბადე,
ტუბუხჷ რე ჩქიმჷ დ ობადონა,
დიო ბრელი მოთა მარდე,
ღურუს ძალამს ქოპაპტონა,
თოლონჭესუ გოფართონა,
მუდგა ჩელა გონთე მარდას,
მობარჷ ჟინცა დო ბარდონა
შურიშჷ მუდგა ჸოთამა რდას,
შურიშჷ მუდგა ჸოთამა რდას,
060 ჸვა, ნოე!

მინილ ჭერჭე არგუსოქ,
ოძგვიბინანს მოლეხი,
ჩალამეფსუ ნარგუსელს
გეფშუ სქანი “ორე-ხი” ,
გილერჩაფუ ხაია,
იქარქაშუ ცირა წყუ,
გურქუ: “ახავაია”
დო ჩილამურქ დირანწკუ,
ჩილამურქუ დირანწკუ,
070 ჸვა, ნოე!

ქუდუძახეს ომბოლეფს,
უჯინჯე დო ჯინჯიანს,
ურთხელეფი მომბელეს,
მინჷ ღურუ დო მინჷ _ ჭვიანს,
არგუნეფით დომფელეს,
ფიცარეფო ირანდუ,
ნოჸელეფით მომპელეს
დიხა, ნამუთ პირანდუ,
დიხა, ნამუთ პირანდუ,
080 ჸვა, ნოე!

არძა ართო იფუცორუ,
ცას მუნაფა იბუძოლუ,
ფიცარეფცუ რჭიპუნანჷ დო
ნახაფულო იფუცოლუ,
ოჭკორიეფს სირსუნანჷ დო
მელე-მოლე ფირსუნანჷ დო
ცაშე ჭვემა მიხურჩოლუ,
ყაზაყეფი ყირზუნანჷ დო
თოლეფჷ ელაღირზუნანჷ დო
090 ჸვა, ნოე!

ბაღანები ჭაჭალანა,
ოსურეფი ღაჭალანა,
პეტელანა თხალეფი დო
გერიშჷ თოლეფჷ ბარჩხალანა,
ცა ფერს ვითშა ითირანსუ,
ცხენჷ ცალჷ ბორკით კიდირანსუ,
წკუმონტილი შურდინაფილჷ
მუშჷ კუდელსუ კიბირანსუ,
მუშჷ კუდელსუ კიბირანსუ,
100 ჸვა, ნოე!

ქუა წყარსუ მიაზაფუ,
წყარჷ დაჩხირსუ მიარსაპუ,
ელჷ დო ვალი იკიონტუ
დო ართიანს მიარზაფუ,
ჟინჷ ბორია იღილონტუ,
ოში მართუ იკილოთუ,
მურსიოლუ ჯარგვალეფცუ
დო ფურკამო დოყილონტუ,
ჩხე ფურკამო დოყილონტუ,
110 ჸვა, ნოე!

მინორთელი ცაში ნერო
გეხუ ჩელა კიდობანი,
ირფელჷ ართო მაშინენო _
მუსხი წკვარამჷ მითვოფანი!
ვარა სო რე ოჭკორია
მურიცხშორო დიყურშენი,
ხელეფჷ ვამწომპოტინეს დო
ბღვარანქჷნ რე თიშჷ გურშენი,
ბღვარანქჷნ რე თიშჷ გურშენი,
120 ჸვა, ნოე!

ირინერი შურიდგჷმა,
ზოხო-ზოხო ეშმაჸუნა,
ჸალანგერეფჷ შხურეფწკუმა
ხიოლითუ გესხაპუნა,
დოსქილადირჷ იზჷმოთუ,
ეწმაფორუ თოლსუ კუმა,
შური სუმო ისუმოთუ,
შქას პელაგონჷ ეშაპუნა,
შქას პელაგონჷ ეშაპუნა,
130 ჸვა, ნოე!

მინჷ ინწყუ დო მინჷ იფაფუ,
მინჷ ფიჟვცალო მინიფაფუ,
ირთუ წყარი ჩერიათუ,
ზღვას ქეშაკათ ჭე რიაქუ,
მა გებძუდუ სქანჷ ოღალი
ჟიშეიანჷ სქიბუცალო,
ვამონარღუ სქანო ღალი
გეგნობრდღვბე ჯიკუცალო,
გეგნობრდღვბე ჯიკუცალო,
140 ჸვა, ნოე!

მუჭო ირფელჷ ქიგიშინი
ჩქიმჷ დო ჩხომეფიში გარდა,
ზვიგენეფშე იფელეკუ
კამეშჷ ვარი ჭყონიშჷ ჯა რდა,
ქიანა ჯოხო ჩქინობურო,
შონურო რე გიმჷ დო ლარდა,
ცაბაოთშა მუთჷ ეშაფრთა
შური ჩქიმით ვეგიბლარდა?!
შური ჩქიმით ვეგიბლარდა?!
150 ჸვა, ნოე!

რსხებას ველჷდ მოფურნელი
ნინძგჷ ღანჯამი ყორანიშე,
გორგალს გეფხედ ჸინჩაფითუ,
გინმიჯინედჷ ბორანიშე,
ვახოლუდუ ღურუშჷ შიში,
ბოდიშჷ მოითხუ ორანიშე,
კიდობანშა ჟირშა დირთუ
მოგვეფქ ვამაღორანჷ იშე,
მოგვეფქ ვამაღორანჷ იშე,
160 ჸვა, ნოე!

მურიცხეფიშჷ ზოდიაქოს
მორქიაქუ აჸუ ძალო,
მალეფართხალჷ ტორონჯიქუ
უკულჷ ღიუღაუცალო,
დღა გინიბღი ოშერგასი,
ეგებჷ სიტყვაქ კოსჷ ერგასი,
ეგებჷ კინი მერეხუას,
ეგებჷ კინი დოხვერგასი,
წყარს ჟიმოლე მებკიდირა,
170 ანწი ტყების ვემკიფთირა, ჸვა, ნოე!

ითამჷ გლახაქ მისიროტუ,
მარა თასის ტყობუ კვარჩხი,
ჯგირჷ რე ამშოშჷ ვითობრუო,
ბჟათ ბონილჷ დო ცუნდით ნარჩხი,
სუმოშჷ ოთხონეჩჷ დო ჟირი _
ფურს ოხოლუ ჩქვალა-გვარჯღი,
უჩაღართამქ სუმო გეფუ,
მუჟამს თხორილს ქელაჯღანჯღი.
დუდი იშენჷ გოუჭყანჭყი,
180 ჸვა, ნოე!

მოკო ირფელქ აწირდასუ,
მოკო ირფელჷ კვანწილჷ რდასუ,
მოკო თელი თელენდას დო
ნაწილჷ ხოლო ნაწილჷ რდასუ,
მოკო გერიშჷ კიბირეფი
სქვერიშჷ ხურხის ვაცილჷდასუ,
მოკო შური ჸოროფათუ
ართო გინმოწაწილჷ რდასუ,
ართო გინმოწაწილჷ რდასუ,
190 ჸვა, ნოე!

ხორცამსუ დო უხორცესუ,
ძვალამსუ დო უძვალესუ,
შურამსუ დო უშურესუ
დაბადება დუნძალესუ,
მოკორობილჷ ოდაბადე
პუხუს ქჷმაგუძალესუ,
ქაძირეს დო თი მინუტის
ქვინჯშა გეშუყურწალესუ,
ქვინჯშა გეშუყურწალესუ,
200 ჸვა, ნოე!

ვითომ თავისუფალჷ რექუ,
მარა ოშშა ხართელი რექ,
დაჩხირი დო ჸინი შქასუ
მილიონშა ნართელი რექ,
გოღალირჷ რექ ერებამო,
ვითომ გინოქართელი რექ,
სვანჯუქუ დო გილაგაგა,
ვართ ღურელჷ დო ვართჷ თელი რექ,
ვართ ღურელჷ დო ვართ თელი რექ,
210 ჸვა, ნოე!


ენდურასჷნ _ მის ენდურას?!
ეგურასჷნ _ მის ეგურას?!
მიონჩვალას ტყორტყოშისუ
მილიონშა მიშნაღურა,
მურიცხეფი იკალაფუ
თიშჷ ნალი დო თიშჷ ნაჸურას,
დორზამილსუ მიაძინუ,
ალდაჩხირსუ მიშმატურას,
ალდაჩხირსუ მიშმატურას,
220 ჸვა, ნოე!

ბონას მემნჩურჷ, მარა გვართას
მუშობრათუ გილმუღუქუ,
სონჷ სინთეშე მოფურნელი
მუ რე ჟინცას კილმუხუქუ,
გიმაშინე მურიცხეფიშჷ
ერზამა დო შქირატუა,
გიმაშინე არგუნეფით
დუდეფიში სქიროტუა.
დუდეფიში სქიროტუა,
230 ჸვა, ნოე!

გოკო უფალს ელანჭე დო
ეშმაკურო იკვარზალუქ,
ბონჷ შარაქუ ვეშგაგორუ,
ქუმურქუ დო დიფარსალუქ,
ლუღი რექ დო ჩხვიჩხვეფითუ
ტკილი კირდეს მიკარტყალუქ,
დინოზავრქი გეტინტილი,
მოგვი რდინი _ იბარდღალუქ,
ერთი-მორთიქ გენგათირუ,
240 ღერბეთიშა ვემგართინუ, ჸვა ნოე!

ვარადა მის რე ელასხაპა?!
იძირე დო ვერწყებელე,
ჰავასუ რე მეკირილი,
ირსხებე დო ვერსხებელე,
ფუჩხა-ფუჩხათ გერზიებუ,
ვითომ რინა მესხებელე,
თექ ითებუ, სო ეფუნსჷნ,
იჭყაფუ დო მეჭყვადელე,
იჭყაფუ დო მეჭყვადელე,
250 ჸვა, ნოე!

ბრელჷ გობარუნჷ_ ართი მუ რე,
მუდგანერო ვარდე ფურე,
მორო ვოუჩჷქ მი ხანგასუ,
ჩქიმჷ ყირყინსუ მუშენ ჸურე?!
აკა მა რე დუგოსქიდი,
ნამქჷთ სქანო იხანდასუ,
ერებამო, სკი დო სკითი,
წყარი სოდგა მიღანდასუ,
წყარი სოდგა მიღანდასუ,
260 ჸვა, ნოე!

II. 6. აქციუსი

ხუთი მარა ძგა-ძგათ იდეს,
მამშვას ავსტრიქ ქიხვამილეს,
პელაგონსუ ქიმშალესჷნ _
წყარეფიში ჯიხა მილეს,
ქუდუჩოქეს ჰელიოსის,
ჟინი ორთა დიხვამილეს,
ჩვარჩვალერი კიდირიშა
ზღოურეფი მიხვამილეს.
ასე ხუჯი ერთაფუნა
010 დო მართუსუ გერთაფუნა.

ხვამარდეფი ქეწოხვადნა
აფრა გიმოკინელეფი,
ვოუჩქუნა სონი რენა,
ურუმი თუ მინელეფი,
ობირეშის ქუმუძახნა
იხით ხუმა ძინელეფი,
კოლხობასუ გაცხადენა
ელიონშე ნტინელეფი,
ქოთ “ვარი” რე, ქოთ _ “ოჸია” ,
020 ქიმიოკუსანს ოდოია.

ქოკვეცჷნა: “აიეტიშჷ
ბადიში რე აიასუ,
მუმა ჸუნდუ ფაეტონი,
ჰანანჷ ჯოხო ნაიასუ,
რკინას ეთეშჷ ღულოზუნდუ,
მუჭოთ ჰავა ხაიასუ,
აგამემნონქ გოფარაქუ
ელიონიშჷ დალიასუ,
სო ვორეთუ, მუ ქიანას,
030 იბერსუ თუ გალიასუ?!”

გინაძახეს თევრეშონო:
“კემიშჷ ხალხი ვორეთია,
არძა ჯიხა გინვოშქვითუ
ნოჩეჩო დო ყორეთია,
რამზეს პუნა ფარაონი,
ბჟაში სქუა სწორეთია,
კოლხობასუ ჩემულენთჷნ,
ხომუ ვამაღორენთია.”
თენეფქ ოდიშჷ ობირეში,
040 ქუმუძახეს ონკირეში.

“აიეტიშჷ მოთა რენდა
ირი კარი გონწყუმელე,”
აქციუსშა ფურინელი
ნიშიქ ღუზა დონწყუ მელე,
ქარვასლაშა გეგნიჸუნეს
ოდი შურიშჷ ოსხუნელე,
თიშჷ ჭუა დო ლახალაშო
ოშინერი დოსხუნელე,
ბორდიშანსუ: “მის ეჸი სი?!”
050 ამარჷ მუში ქრისეისი.

განთხის გერე ჭიჭე-დიდი,
მენცარი დო მესიაკონი,
დუდის უქანცუანა დო
მეხვალამა თეს ვაკონი,
იღვარკალნა მუნტურეფი
კიდირიშე ეშნაჸონი,
თოფურით რდუ მოფშაფილი,
თიშენჷ ზულანდ ეშმაკონი.
კომახეფი საქვარენა,
060 კითეფჷ გილათაკარენა.

კაკუნა დო ითქვართქვალუ
დინდგი რე თუ მაჯერღვია,
ჭითა რკინათ გობონუნა,
“რინს მუშენი ვაჯერქია,”
ართ ოკათნა დასტაქარეფს
პუხუამი მაჩერქია,
წურბელეფი ქიმუხუნუ _
დიღიმინწანჷ ღვაჭეფქია.
“მუჟამ ქუმურს საბა, გონსუ,
070 ობიშხას თუ საბატონსუ?”

“ჟეშხასია” _ მოჭკირუნსუ
მახაონიშჷ ნამოწაფუ,
წიწინაფილჷ კიდირიშე
ანჯარჷ მითინს ვამკონწყაფუ,
ტყების ხამუთ ქიგაჭკირანს,
თუმა რკინას გამონჭკაფუ,
თი კიდირშა ქრისეისიშჷ
მეტი ცირა ვამონჭაფუ.
“ხვამელჷ ძალა თოფურიში
080 დო გოშინა ნოქურიში.”

ათეშნერო ტყირტყინუნსუ
მარას თოლი უმკუდვალუ,
ტყობას უსქილიდუაფუ
გვერდო ღურელჷ უმკუთვალუ,
ეშობასუ ჭალეფჷ ჸურე
ჭველონეფქუ ქუმკუტყალუ,
თუმატკვაჩილჷ ქვიშონეფი
იშენჷ ფართას მიწონტყალუ,
“ჭყანა ვემიკათენია
090 ჯუმაშხაშა, პატენია”.

თუთაშხასუ ქობორდიშუ,
თოლჷ გარტყაპუ თახაშხასუ,
“სო ვორექ დო მიწკუმავა, “
დირაგადუ ჯუმაშხასუ,
ცაშხას თუდონჷ ამბე ქიჩუ,
ურცხუანა მუმაშჷ ხანსუ,
ობიშხასჷ აქციუსი
ქურუმეფსუ ქუმაშქვანსუ,
საბატონი გემკირულე,
100 ჟეშხას კინი ქიმკარულე.

დუს წუმუხე ბაბუშჷ ჯიმა
ხიოლითუ ეფშაფილი,
“მიშნაღურაქ ჰადესიშე
კინი რინშა გემშანქილი,
ჯიხაცალო ეწორჸუნდუ
კიდირჷ რკინათ ეშმანტკილი,
დღამუშისუ ნათესეშა
ვემემჩამუ თეშ მა კილი,
ლიმა რენ და ილიმარი,
110 ტერი ჯინჯშა გეშმაჸვილი.”

მიკერკელუ დღალეფი დო
იტაბაკუ მურთაგეფი,
“სი რექია საწმოხუნო,
მაჟრა გვალა ურთაქ გეფი,
სქანი შიში გეგნოლასე,
დოიჩოქუნა მურდაგეფი,
მორო ჯვეშეფჷ ეწორჸუნდეს
ვერეხი დო გურ-თაგეფი,
ხვამელჷ სქანი მახალჷ დიდა,
120 მუს შაყარა ვეხანდიდა?!

შურდგუმილი ბრელი ვარე
ენნაულა ჰადესიშა,
ჩხონაფილეფჷ მომინჯუნა,
სი ღურუშე ვადეშიშა,
აიდიშე დორთინელი
რე ღორონთიშჷ ნაგვერდიშა,
მარა ღაბაჩჷ მობაღუნა,
პატი ქომცი ხათეციშა,”
ქრისეისი გოჭითონდუ
130 დო ოსერშეთ გოჩიკონდუ.

ოგურუანს ხამუშჷ რქიას,
ქაშქვილიში წუმინუას,
ჭყოლირჷ კიდირჷ ნამთინეშა
ჭიჭეს ქიდიწკუმინუანს,
უანჯარე ხელეფითუ
ჩინელჷ კათას უქინუანს,
ქირიცალო ეფურინუნს,
მუჟამს კილეს დუფინუნანს,
მუჭო ირფელჷ მიკაჭაბუ,
140 ნეძი ქვიჯას იკაჭაბუ.

კობრას გამორსებაფუ დო
რაში ჭუა ქაწისაფუ,
ონკირეშით დუდმოხილსუ
ხანგაცალო გაძიცაფუ,
ტყალეფიშა გემშეჸუნუ
დო ხუნჯეფი მაციცაფუ,
ჯოლოკეტის ქიმშაჸათუ
დო ძიგირონს გაწვიწვაფუ,
წუთი დღა რე, დღა _ თუთა რე,
150 ჯამპიშჷ რახი ნადუდა რე.

ბრელჷ უღუნა საჩიარი
დო ქანაშის მირჩქილუანს,
ვაგორუნა გურგინეფსუ
დო ჭვემაში ქურჩინუას,
ელაჸუნს დო მიკიწონენს
ბედი მუჭო ღვინჯილუას,
ხვალე რენი კიდირიშა
ქრისეისის გინჯირუანს,
კინ ქუმურს დო იღაბაჩუ,
160 სინწარეფი იკაფაჩუ.

“შუმერჷ იონაქ დახორუ,
მუჭოთ ბეროსი იჭარუ,
ეთიქ დაგურუ სიმუგის
ქვერსემია დო ქვიჯალუ,
ეთიქ დაგურუ ნაგარსუ
ბურბუშელეფი ქვიჩალუ,
გეგნამენცარუ ქიანა _
ჯგირალა მუშენჷ იჩალუ,
ჩხომ-კოჩი რდუა ხვამელი,
170 უბადო უკუწამელი.

ნიფურსუ ბრელი მიკითხირჷ
მი რე ბონი დო მაგანა,
ოხორუანა შუმერსუ,
ტკილიში შარეფს დაგანა,
ჭკირუნა სანძღო თხორილეფს,
ღორონთშა გიშამანგანა,
დილმუნეფიში მენდული
ღურუშა მიდაჩვაგანა.
დოზისხირუნა ხელეფი,
180 მარა ქარგუნა სტელეფი.

მა მიკითხირუ ცილინდრი
გუდეაში დო ძერაში,
გემრულუაფუ ისირონს
უმბელე, ურა ჩე რაში,
დომგურუაფუ შარეფი
დოჸუნა-უდუჯერაში,
ბრელშა გამრზიებ მონირზე
გურთანეფი დო ბერგეფი,
ედუბბაშისუ მიბძირე
190 ცარაბათული ნერგეფი.

ვითი წანასუ ხენცფენდუ
სახელო _ ურუქაგინა,
ჟინოსქუასუ გუმანგუ
ომბოლი გილნაძაგვინა,
დასქირუ ჩილამურეფი,
შქირენა _ გილნაგაგინა,
ბერანუნისუ ქუკათუ
სიფიში გილნაძღვაკინა.
მოსირეს რინიშჷ მაფალუ
200 დო ყვაპუქ ქიმირდღვაბალუ.

ღურელჷ წირღიშა გუთუბდეს,
ცაშა დორთინას ელუდეს,
ჯას ბდირიკუნდით ჩქი ხოლო
დო წვანჯშა მემკვენწელუდეს,
წყარეფი მიხვარჩალუდეს,
ქუეფი მიკერკელუდეს,
კანს ითირანდეს გვერეფი
დო იშენჷ იჭერჭელუდეს.
ჭარა მუთუნსუ ვათირე,
210 იღბალი ვემიკვათირე.

კოჩი მოჯგირეს ვაზოგენს,
შხვას ნამუს ოკო ენდენი,
რინას გიძღიშა დუხვილუ
ემეში რენჷ თუ ენთენი,
დუდჷ მაყურყაშა მითუღუ
ანთასი თოკის ენტენი,
ფურკი მოთხოზუ უკახლე,
ჭყანაშა ვამაფენდენი.”
მოჭვათუნს ქრავა კითეფშე
220 დო მოჭუმინუნს მითეფშე.

“დიო ქურგარა ქიგარღუ,
უკულჷ გალათარჷ გუჩხაპუ,
შური ქენუბუ კაკაბი,
ყებური ქუმაკუჩხაფუ.
რინა ქეწუდვუ წოხოლე _
ღვინი წუწელე, უნჭყაფუ,
მარა ქეთახვილჷ გვერქუ დო
ჭარკინტო ქიმაკრუნჩხაფუ.
ინაქ ვარჷ_ გილეღვარკალუნ _
230 ნაჟირუაქ რე დარგალუ.

ჭყოლოფაშჷ მიმაჩამალი
ოსურჷ პატენი ნინ-თი რე,
ქიმწიბირგულუ რინაშო,
ანწი ჯოლეფი ინთირე,
ღურა დო თელაშჷ დინახლე
ოში გოლოფა ინტირე,
იშენით დუდშე იბანძღუ,
ოშშა ნახალა კინჷ ნტკირე.
მუდგა უგვაგვე კობუსუ,
240 იშენჷ ვემერჩანს ჸოფუსუ.

მიდგას ოჯახი ვოვნთირუ,
რგოლი ვეკლურღვაფ ჩხვინდიშა,
გოფარაქელი ჯიხა რე,
მუთუნჷ ვეგმუძუ ცხვინდიშა,
ირო იძგაბუ ცხირასუ,
კიბირჷ ვეგუდგუმ ჭყინტიშა,
ფარაონი რდჷნ, ემერი
მეკირილი რე პინტიშა.
პაპუ დო მუმაშჷ ფალუას,
250 ღდინს სქუა გევძაგალუანს.

ხექ ჸუდე გედგუ ხეწკუმა,
ქვარაქ _ მოქონჩუ ქვარათი,
ერჯულო მირხინუდითჷნ,
აგაგათ მიოცქვარანთი,
ფარას ფარათუ ზადილსუ
ზოდეფო მიონწკარანთი,
მუშენჷ რე შური გოკაში?!
ორჩინუ ვეწინწარათი,
თეს გოგურუა, ბაბაგე,
260 ხონილი მუშენჷ ტაბაკე?!

II. 7. ბჟაშ ნოღა

თოთი მირსიალჷ ნიშითუ,
რა _ ეტლით გილერგიალუ,
ართი მოჭვათანს ჸვინთელო
დო მაჟრა _ გილერკიალუ,
ეკოსერელი სოფელსუ
ტურეფი მიარკიალუ,
კინჷ ეფალუნსუ ოხორი
ჩხოროშშა გინატიალუ.”
ნჭყნს კვიციცალო ბადიშის,
010 დუდშა მუშუდვანს კვათიშის.

ტყებ დო ძვალი აქციუსი,
მუმიას გჷ სქირაფილი,
დუდი გინოხოკილ აფუ,
ბჟაკე მოჩანს წირაკილი,
ჩელა ტოგა მიკაქუნსუ,
კითეფჷ აფუ ღირაკილი,
თოლიშჷ წოხლე ქვიშონა რე
ბორიეფით ჭირაკილი.
პირამიდეფჷ დორაბადე,
020 ღორონთჷწკჷმა მორაგადე.

“ჩქი მეფხვადით ირინერსუ
ქართამსუ დო უქართესუ,
ჩქი ვაჩუქით ღორონთეფი
კართამსუ დო უკართესუ,
მიდგაქ ტანი დომჸუნესჷნ
იღბალეფქუ მჷკართესუ,
დუს გედგუნა ქართუშეფი ,
დღალეფქ ხოლო გუმართესუ.
სი დოსქიდ და _ ოსირისშე
030 დო _ გურტომბა ოსურიშე.

ჰელიოსიშჷ პოლი გებდგი
ვით ბარბალი სტადიონსუ,
მტვერჷ იღანსუ შხვა ირფელსუ,
თებესუ თუ ათიონსუ,
ბატიცალო გილვაზარენქ
ქართუშამი რატიონსუ,
კომეტეფსუ მეურცხუა
მუმულიში ნაჸიონსუ,
ჩქიმჷ ხესუ რე მარდუშეფი,
040 გონიო დო ქართუშეფი.

არამხუტუ ქოიძირუნდა
კირდეს კირუდ ფანავიში,
ამარანტას უძახუნა,
ურთას _ ჯაჭვი ქანა იში,
ირფელს ზღოდშო შაყარანდუ
მარდიელი ჭყანა თიში,
აიდის რე ქვაქვალერი
ემარზამუ მანათიში,
კოჩი ლეტას მელანჭანსუ,
050 უკვე ღორონთს ველანჭასუ.

გერგეზობას პრომეთეშა
ველეზიმე კოჩჷ მითინი,
ქო, ხე დირქუ იოანაქჷ
დო მოგურეს გოჭვიტინი,
ქო, ვადაცალჷ გილგამეშიქ
ხუვავასუ მოჩვიგინი,
ქო, თეზევსის გესქილადუ
მინოტავრიშჷ გოჩიკინი.
აკა პრომეთექჷ დარცხუ,
060 ჸვაში ჯერღვი უგუხარცქუ.

ქო, ჰერაკლექ სხოლამ თავლა
ავგიაში გოქვარქვაშუ,
ქო, ჟარნეჩი ცირასქუა
ართ დღა დო სერს დოქარქაშუ,
ქო, ნემეიშჷ ჸალა ჯილო
თოკიცალო დოკვარკვაშუ,
თეშჷ დაშქვიდუ ანთეოსი,
ცოდას შურქუ ვამაკაშუ,
თის ვაპალუ მერკე ძალა,
070 თიშჷ რე ნანდულჷ გერგეზალა.

ვარა მუ რე აქილევსიშჷ
მანჯეფი დო ბოჭოკეფი,
ორფეოსი იბირსუნი
ეთმირზამუ კოჭობეფი,
პრომეთეში გინაწონსუ
თენეფჷ რენა კოჩობეფი,
შხვეფი _ გვალო გაბაძღულა,
ქაგიროხილ ოჩოგეფი.
თის მოწაფე უკულაში
080 წანეფიში უკულჷ აში.

მუშენიდა ჩუბარებუ
საღორონთო სალამოსი,
მუ ირკენდუ საშხვანოთუ
ოსქილადუ მალამოსი,
ანთასშა რე ნაჭარხალა,
ანთასშა რე განამორსი,
ანთასშა რე ნაჯღვალიკა,
ანთასშა რე დინამორსი,
იშენჷ კოჩიშჷ ჯგირობუას
090 ოხვეწუდუ ჟინობუას.

არამხუტუთ ჩქინი ფსქე რდუ,
ჩხვიჩხვი ჰიპერიონიში,
ჭინიცალო ქიდიჸუნუ
ერთი-მორთი ქირონიში,
ართჷ ზისხირი მიშაფთხოზდეს,
ვორდით ართი მირონიში,
მარა დოშქურდ აიეტიქ _
“ბაღუ თეში ღილონიში,”
ურუმეფი ქეთირჩქინუ
100 დო კირდესუ ქიმკანჯღვილუ.

ხომ ქორექუ ეკნაულა
ნუნისი დო ხარანიშა?!
ლაგვანეფით ნთხორილი რე
თექ კირბეფი მარანიშა,
რჩქინაშენი გეგნმოჸოთუ,
მემრთუმუდკო ვარა მიშა?
ავრე შხამშა მოშქურუდუ,
ევრე _ ხამუ ტარამიშა.
აიეტის ახანგენსუ,
110 მიდგა თიშოთ ვახანდენსუ.

თექ ტკვაჩუდუ კირბიშეფი
მითა ჟამიშჷ ამბეფითუ,
რაბადელჷ რდჷ კიდალეფი
ბარჩხალია ლამპეფითუ,
ბჟაში სინთე ენოპუნდუ
სარკეფიში ლანდეფითუ,
გალე პონტი პოპორანდუ
ბორიეფი ხანგეფითუ.
ქოძირუ დო გესანწალუ,
120 თოლ-სინთექუ გეკანწალუ.

უმოსი რდჷ ჩუალირი
შურუბუმუშჷ ტალანეფსუ,
ორქოეფშე ბზგუმონჯუნდი
ქართუშეფი ქ ალამეფსუ,
ირჷ კუნთხუსუ გივაშქვანდი
სანძღოეფიშჷ ალამეფსუ,
ურთინუანდჷ ჰელიოსის
ჩხორიეფსუ ნალამეფსუ.
თოლეფქ დარტუ ზისხირითუ,
130 ქეკმაძირუ ესხირითუ.

ჩქინი ტომბა მაფალობა
ჰელიოსშე მოშქუმალე,
ნაცხაცხელი ფაეტონი,
აქციუსო მოშქუმელე,
უნჩაშჷ ჯიმა აიეტიშჷ,
გური ჟღამით დოშუმელე,
ხოჯის ეფუჯ პასიფაექ
დო ურჩხული დოშქუმელე,
იუპიტერჷ დუბადებუ,
140 კირკეს დო რინჷ უბადებუ.

კოლხშო ზირი, ბაბაია,
შხვა ირფელი გიჭყოლიდე,
ღორონთიში ჭყოლოფუა
დობადონათ ქიჭყოლითე,
ასე რინა მუკი-მუკი
პუტორუა-ჩხინჩხოლით რე,
აიაშო გეიოპონი
მუთ ზისხირიშჷ ჭყინჭყოლით რე.
საღორონთო რე მეჭედა,
150 მორო ირფელს დობეჭედა.

ფარაონი _ ურუმულო,
ფერ-აა რე თაქობრათუ,
ასე გილაღორონთენსჷნ
მალას იჸი ნაკობრათუ,
სარკოფაგის ქენიკვაკუ:
“მადინაფუ ვაპოფრათუ1”
ცას ქაჸუნუ ტორნადოთუ,
სამართალი ვაფობ რათუ,
თე გური რე აკა ჸურენს,
160 შხვა ირკოჩი _ ლაჸაფურენს.

ვოგურუა მურიცხიში
ერზამა დო დორთაფასუ,
ცაშჷ ბარბალი მიკირთუნი
ეჩდოამშვიშჷ წკონდაფასუ,
ჟიშეიან მანჭუაფუ
დღასუ ველუ დონთხაფასუ,
ოსირისიქ ქუმორთუ დო
ერებამო მოთხაფასუ.
ელაშუშუ ქვარა ონი,
170 იფოფორუ ფარაონი.”

დაჸუნუნა ნილოსისუ
ნისორია ფელუკათუ,
ზღვაცალო რე გოფაჩილი,
ჸვინთელქ მწვანე ქელუკათუ,
მონას ოში ანთასისუ
ქუალეფი გელუკვათუ,
გიზი ჸ ურე მევნთირუნა,
ბორჯიქ ქვათლას ქელუქვათუ,
ჭყორიშჷ უფი მიგურჯინუ,
180 ჭყორიშჷ ზისხირჷ მიქურჩინუ.

ხამუშჷ წვანჯი ვემშეღინე
ქუას ქუა გენწკარუნი,
მონაქ თოლეფჷ გარიჟინუ,
მუჟამს ჩხანათ გემწარუნი,
დოზღვინდუნა ხოჯიცალო.
აქციუსი გემწალუნი:
“დენარღენთუ ღორონთუმე1”
ა _ მუს გილემენცარუნი,
ჭყორიშჷ ცოდას უყიყინანს,
190 მარა მოგვიქ მუ ქიმინას?!

“ირფელიში გამგებელი
რამზესიში ორანი რე,
უღუ კობრაშჷ ოჸალეში,
რა დო თოთიშჷ ხონარი რე,
ქუაშჷ ვიშო მუთუნს ვარწყე,
სო მინჭუაფჷ სონჷ მარინე,
ქეწიჭოფი რუმე ფირქი
ჸვაშჷ ჯერღვიში ლაგამითუ,
უკდებასუ ველანჭაფუ
200 დაბადებე ლაგვა მითუ.

ევრე არხეფს მონთხორუნა
ანთასნერი ანჯარითუ,
ნომახეფი გილერხინნა
მართახეფიშჷ ღანჩალითუ,
მუღჷნა ქუა ფელუკაში
ღირწკინი დო ქვანჯალითუ,
ჩქიჩჷ აფსოშე გეთოსხაპუნს
დო მირულე კვანჭალითუ,
სფინქსი ჩხვინშა ათიძიცანს,
210 მუ ოხიოლჷ ჸათე ციცას?!

ჯოლოკეტი, ჯალამბარი,
ურო-ფსალი, წოწინარი,
ართჷ ლოდისუ გეშეღანა
დო ოში რე ორწკინალი,
ჭუმე იშენჷ დიჸვილუნა,
ფერას ქელაქორწინანი,
რამზესიში უკდებაშა
ქილიქეფჷ რე ოძინალი.
კუსანს დუდი მედვალირი,
220 ჭყორი რგოლი ედვალირი.

“თაშჷ ირკოჩი გენტებ-მაქჷ,
ვედიკირე ქვიშა ხეთუ,
ენეფ ტაფეს იხალუნან,
თქვა ოროსუ მიშახეთუ,
ბადიდო რე გინორეთელი,
გოღა ჩქიჩქი მიშახეთუ,
ვერეხია ტანამეფი
ქვიშას ძიუთ გიშახეთუ,
ჭიჭე შური გაკაშაფეთ,
230 ვარდა ლეთა აკაფშაფეთ!

უწინქ, მარა რჩქილა სო რე ?!
ჩქიმი გაღორონთებული
დიხას კუჩხის ვოვწაწუანს,
მეჯღუნს ნოთე მონტებული,
შუმილი რე უკდებათუ,
შხვა ლეტას რე დოტებული,
უჩა ღურუ, ქვერსემია,
ქვინჯიშა რე წკონდებული.”
შადრევანი დიქულანსუ,
240 ბოშკოჩალა თიქ ულასუ.

“გოყირჭონდუ მიკენქუ დო
თებეს ლეკურჷ ქუჭირინდუ,
შხვაშო მეტო გავამორსით
აქილევსი მუ ჭირი რდუ,
ლიმას ველუდირთითუნი,
ყებურს ფურკი მუჩილითუ,
ბრელი მონა გემოსქირეს
აფშხირებაშჷ ფუჩინითუ.
ლიმა მის რე გახარენსუ,
250 მოჭარხალანს მახანეფსუ.

ტყვეობაშე მინტებუნანჷ,
ჭყორეფი თუ ნომეფჷ რენა,
ხუნჯშე დუდი დარსხებული
ისირონიშჷ ლომეფჷ რენა,
არხეფიში მანთხორალი
მედესიში ტომეფჷ რენა,
ნომახეფი დუდალენა,
წყარს მერდილი ჩხომეფჷ რენა.”
ჯიმაშჷ ფსქესუ ქუჭყოლათუ,
260 ჯვეში ჭუა გოჭყოლადუ.

II. 8. ინჭაშა ენულა

აქილევსიში ჩაჩქანსჷ
გუ ჰელიოსიშჷ ტაძარი,
მინუტეფითჷ ზიმილი
ბინეხეფიში ჸაცალი,
იძირე თავრე ჩხორიაშჷ
დაბადება დო ხვანცალი,
განჭუაფუდა _ მუცადი,
ერჩქინა ჯგირო ქაცალი,
კარეფი არძა ჸონარუ
010 ბოლოშა გუღილონარუ.

ქომოლი დო ოსურიში
გუნძწყუ არძა ოლაფარე,
“ჸვა მანგური გონიოში
ღორონთიშა გოლაფა რე,
მიდგას კუჩხიშჷ მაჟრა კითი
უღუ მეტი ოჩამფარე,
რე მენცარი საღორონთო,
შხვა ღურუშო გოლამბარე.
ა, მორთი დო ქელმაზიმი,
020 სი მა ცაშე ელმასიმი.

კოჩის ირფელჷ ჩერცხიებუ,
გაქუნალჷ დო მადვალარი,
ძელი ძვალშე გამოზგირტუ,
მეცენს ორქო ნათვალარი,
გეგნოტირხუ არძა კიბე,
არძა რჩქინა ნატკვალარი,
გეგმოწირდუ გოფშა ღვანწკი,
მინატრუე ნანტკვალარი.
სქიდუ სინთეს ჸუნაფილი,
030 შხვა რე რინა წყუნაფილი.

ძაფჷ მევძინი ქაშქვილისჷ დო
ორჩქილარო გავაჩანგი,
მერკელე დო ჩარქალერი
კოჩი ბირათ გავამანგი,
უკულჷ ქუვოციბრუტაფე,
ცაბაოთის გავათანგი,
დუხვანცალე ჩალაიას
დო რინაშო ავაღანკი.
ჩქი მოზნახე ართი პუნა,
040 მორთჷ ინჭაშა გენოიჸუნა.

ქვიშონასჷ გიმე თხოზუ
ფოქვეში დო ტალანეფი,
კიდალეფსჷ სარკე ფორუნს
სუმკუნთხული ძგალამეფი,
თაქ პინტანა მუმიეფსუ,
კომახეფი ძვალამეფი,
ბარქაშეფსჷ ხილი გენწყუ
უწკალე დო წკალემეფი,
მანგას ხენა ჭკყორეფჷ ხოლო,
050 ოსვართალეფჷ ჟითუოლო.

სინთე ბრელი ივარვალუ
ჟიშეიან ბჟალარაში,
ვარე ხუმაშჷ სისანდობა
სიხანგე თუ ჸალარაში,
გიროზილჷ რე პაპირუსეფჷ
ჭარუობათ ნალარაში,
თაქ ამბეფი იტყობუნა
უწყარეთუ წყარალაში,
მოგვი თავრე ონჭუ კაბუს,
060 მენჭაფილს დო ულუნჭაფუს.

გემნიყუნეს დარბაზიშა,
ქიგიონჯირეს ოდი ნარსუ,
მარმარილოშჷ ტაბაკი რე
უძახუნა “ოდინარსუ,”
კიფიშჷ ჭიჭე მეფურკაფა
დო შურეთშა გოდინასუ,
მიკირთუნი, ტომბა რჩქინათ
ბრელი პუხა გოთინასუ,
ჩანგიშჷ ჰამო მეგამა რე,
070 თოლს მერეთი ჩე ქა მარე.

აგამემნონჷ ჯიკის გეხე,
კისერჷ გითომანდარელი,
ჯალეფჷ გუჩანს მუკი-მუკი
კორკონტიშა კანტარელი.
თექ მუკობუ ძუძუეფი
მონჭირელო ყანთარელი,
არძა უჩქუ ნამუში რე,
მუსხიშა რე ტატარელი,
ოდიქ ჯგირო გიჯინუ დო
080 ელხეშჷ კიდირ ქიჩინუ დო

ხელეფქ ენტუ ყორყელიშა,
მიპუროხუ ატრიდიქუ,
ვარე ჸონა ჯვეშობური,
ვაჩარცხინუ ვართ რიდიქუ,
“ბირცხაშჷ ხელაქ ვამაკინდუ,
მუს ვარენო მნატრენდიქუ,
აბანოსუ ქიმლმონჩხოლეს,
ჩქიმი რინქუ ადრე დიქუ,
ეგისთეში მოხვარათუ,
090 ხოჯიცალო მოღვარაფუ.

უბადობა ვეგიოსქიდუ
მენდი მიღუ ორესტეშა,
სი მა მეჩი ქრისეისის
ჯვეშობური ქუღნო ჩხეშა,
ბრისეისის ვემკომნჭაფუქ,
შხვა გომკირუდ არძა ხეშა,
მარა ვორექ ნარგუსელი
ქვინჯი უმკუკარწახეშა.
ქრისეისიქ მურენია,
100 ქოთქვი, ვამანდურენია.

“ვამანჭუა ჩქიმჷ შურიშა,
მორო ბრელი მიზინდუა,
სი ქორძირინჷ უკული რე
უკუმელაქ გისინთუა,
მა ელიში გამნარყისუ
მოხერხ მეტი ისინდუა,
ოსურიში ფარაქელსჷ
კინი გიგობიზინდუა,
მარა ღურუ ჟირშა უწის,
110 გითულირსუ ლიშის ყურწის.

სი კირბიშის მეგორუნდი,
ტროა თიშენ მოჯალაგე,
სო განტირე თესხი ჟღამი,
ჩქიჩქუეფი გოჭალაბე,
აკა მუჭო დიგარულე,
დიდას დუდი ოჭყალაფე,
საწმისეფი მა ეწომძუ,
რას ფუჯეფი ვოჭვალაფე,
გეგნოჩამექ ერებამო,
120 ჸუნგეფი დო ჭკვერეფამო.”

გენგაჩაკუ ტიოზიებს,
გეგნაჩაკუ ჩალამეფსუ,
თოლი ქვინჯშა ქუჭირინდუ
კირდეეფსუ ჩქვალამეფსუ,
ჟინცას ლოლუნს წოლამჷ ფურკი,
ნინას ორზანს ჟღალამეფსუ,
ორწყე მეურს ენეასი,
მუმაშჷ უფი ალამენსუ.
ბრელი ლიმა გინატები,
130 მეუღჷ ტროაშჷ პინატეფი.

ჩილამურქუ ქიგათხოზუ _
ირფელჷ ვარე სიროტილი,
კინჷ გეფალუნს მუჟამ იჸინ
ნოჩეჩეფით გინოთილი,
კინჷ ქიდაშქვანს ფაშატისუ
ჭაკი ვარყათ ჩინოდილი,
ქიდირანწკუ ქ ალაქეფი
ასე კუჩხით ჩქიროთილი.
უმოს ქვინჯის გუმანგენსუ,
140 აგაგეფქუ ქუმაგესუ.

იაზონსუ გაზღვარზღვუნა
არგონავტი მაჸალეფი,
ქიტონეფი სო იპალუ,
გევტყვიცანა კაკალეფი,
თენა ხოლო ღოზეფი რე,
რენა ფალო ტარკალეფი,
სინჯას დუდშა გუმუკინუ,
სო რე ქვიჩა ბზაკალეფი,
თაქ გამაღეთ ვექულინე,
150 თაქ მუთუნი ვეფულინე.

“ოხოლასქირჷ მუშენ ჸვილი
სი მართალო ორჯოყონი,
აკა სანდალჷ მორსქილადუ,
ღორონთის უჩქ მუ რჯოხონი,
დოშანქარე, ჰელიოსიშჷ
მინდორეფი მუჭო ხონი,
მიქ თქუ თქვანი გერგეზობა,
რეთუ ჸვაში უჯერღვონი,”
სქუალეფიშჷ ზისხირჷ ფუნსუ
160 დო წყურგილო ელაჸუნსუ.

გოსქილადე ორფეოსიშჷ
არფა ფსუა ჩანაფილი,
ბრელსუ აფუ ხარეფიშა
დუდი მითოჩანაფილი,
“დოცაფულეთ მუაჩქიმი
სამოჯგიროთ ჭანაფილი,
უკოჩანეს მუ მორკითხა
უფალჷ გინორჩქვანაფილი.
გემიჸოთი თი სანდალი,
170 კუჩხუჩაფლეთ იტანტალი!”

ვო, ქირონი, სორექ, აკა,
სქანჷ კიდირი ქუმომჭიშე,
ბრელჷ ეცადი, მარა მეტი
დორსქილადუ უოჭიშე,
ჰერაკლე დო აქილევსი
იძირენა გინაჯინშე,
არამხუტუ მიწონებუ
თენეფიში ჭიჭე ჟიშე,
არძა გუმოღურჯოლაფე,
180 უკულჷ ძირი მუჭო ბლაფე.

ქუმოჭვირთუ კენტავრქუ დო
ოში გვალა გოჭუმინუ,
ქეწურულუ ბორიეფსუ,
პელაგონი გოჩუმინუ,
მინშა წყარი ქუმლუშუმუ,
ჭვიშტარეფი ქოჩუ მინუ,
ჯიხვალი რე ლაგუჯია
ჰერაკლეშა ოჯუმინუ.
“სი არგოშე გუმორთინი,
190 კოჩანათ რექ გუმორთვილი!

კოჩანობაქ გამაღალუ
პრომეთეში ხუნჯიშენი,
სი ვარენო ზევსიშჷ არწივს
საგანეფი მუჭიშენი,
სი ვარენო ეშაუნწყი
გერეს ლისმარჷ ხუჯიშენი,
სი ვარენო მორსხა მეჩი
თოლიშენ დო ჸუჯიშენი.
ოსტატიში, აჰა, მარდი,
200 ვაპოფერუქ ტყურათ ნარდი.

გორესუ დო ვემიაგორეს
სოვრეთინი აქილევსშა,
მინილესუ კარეფიშა
ბრელი რაზათ ნაკილეფშა,
მუთუნქ ვამახვარებესუ
თოლეფიში კვაკვილეფშა,
ვარდა მუ რე მითხუედუ
ცოდათ დუდი გაგილეფშა.
გოლესუ დო გოჭვართესუ,
210 ბრელი მეხი დოჩვარტესუ.

თაქ რენია არამხუტუ დო
კენტავრქუ ქოკიდირუ,
ჯაიასუ გითოხენა ნოყელჷ
ვარჩქუ მოკიდირუ,
ჟირჷ ვეჩინუ, მასმა ქორი,
არწივიში ნაკიბირუ,
“მერთი, მარდი გინაგია”,
უჰამაშო ქათიბირუ.
დუდ მუკუძუ მორდიაშა,
220 გური აფუ ორგიაშა.

“უღურალო მიგორჩქუდინ,
ვაიკვენო თაქი ვორექ,
ფანავიში ტკილეფწკმა
ქუაალეფსუ ვაგივორექ,
მოცქულეფი მომშქუ ზევსიქ,
კირცხალუას ფხვადი ყორექ,
მენცარ ვორდინ მიჩქუდუ დო
მოგონუდუ ვამიბღორექ,
დასქუაში დარსხებული,
230 ცაშა ვორექ გასხებული.

ჩამირცხინუ ბორკილი დო
ჩამირცხინუ ჭკადუეფი,
მარა უკულჷ დიმაზირუ
სუმშა მეტი ჭყვადუეფი,
მიკენიშა დობღერღუნა,
ქუგომცენა კატუეფი,
“კირიბიში წეკითხია”,
ზისხირითი ნარტუეფი.
გიბძიცა დო გობღვარანქუ,
240 დიფა ჯიშტის მოფხარანქუ.

დუდის რგოლეფს მინჭირანა,
კუჩხშა ნორცხვას ეთომრღვანა,
“კირიბიში წეკითხია”,
კუჩხშე დიხას ეთომღანა,
სი ირფელი გიჩქუნია,
ვეჸურა დო ვესომხანა,
შურსუ გეშაბწკიტონუნა,
მუთუნვარსუ გეწომღანა.
ბჟა ჸურუშა ვემიჩინე
250 დო ურუმშა ვენიჯინე.

ინჭაშა რაქ ენულირი,
თავრე ძირუნქ ირფელეფსუ,
მორთი, გოჩინებაფუა
ჭუმენერი კირბელეფსუ,
ენა ბუდა შაკია რე,
მასქურცალო დირქელენსუ,
ირიათონს ქენინჯირუ
დო ზღოდიშო მირკელენსუ,
ენა _ ქრისტე მეურს ეკე,
260 ა, ნანდული ჰომო ეკე!”

II. 9. ირიათონი

ოდოია ორწყე გოლას,
დუძახუნა გოლგოთასუ,
ჭითა დიხა ორისინანს,
გეგონებუ ორქო თასუ,
ეპონილჷ რე ვერეხჷ ჯვარი,
გეჭკადილი ოკო რდასუ,
ასე მიდგას ოძირანა
ბორჯეფიში ეკორთასუ,
მოურს ხატი გეღანიში,
010 დღა ანთასი ჭე ხანიში.

სინჩხე გარზუ თაკარია,
ნიტე ჭუა დაბაღდანი,
ჭარუ: “მაფა ვორექია”,
ძირუნს: მალას განარღდანი,
გეჭკადილი კოჩიშჷ ღურა
ოკო წვანჯშა განაღდანი,
ჭვირთუნა დო ქიმიოკუსანს:
“ელი, ლამა საბაქთანი”,
უფალს ჟინცა დოუკილუ,
020 ღურათ ღურუ დოუჸვილუ.

მელე-მოლე ელურენა
გეჭკადილეფ ჯვარეფიშა,
ჩე ნოჭკერი ეთაკირნა
ზისხირელი ხარეფიშა,
შუროთ ვეგლეფაჩუანა
ოსურეფიშ ჭყალეფიშა,
ვართ ღურუშა ოშქურუნა,
ვართი _ ჟინცაშ ჭვალეფიშა.
სიცოდილი ვოუჩქუდეს,
030 ირი ქანა გოურჩუდეს.

ვეტალენდეს ცირასქუას
კართე უგულანძღაფუო,
ვადუტებნა დოკვანწილი
შარა უკუბანძღაფუო,
ვადუტებნა მართალკოჩი
გური ულუწყანწყაფუო,
ეკიძირეს გოჭყაფილიშ
დობადონა სანწყაფუო.
ლისმარეფსჷ თეშ ჸურენა,
040 ითამ თოფურ ეშურენა.

თიში ფირქის კითხულენა,
“თქვანი ჭუათ ბღურუქია,
ურჩქინჯალათ გოჭირუდეს,
მუ ქიმინას ჸურუქია?!
თქვანი სინჩხე სინჩხე მაფუ,
დობსქუ თქვანი ჩხურუქია,
ამარ, ჩქიმდათ მალეპუროხ
თოლიშ გიმოწკურუქია.”
ლისმარეფი იქექებუ,
050 თის ვარიდა სი გერგებუ.

გაბორებე ჟირიხოლო,
ლისმარეფი გავარდებე,
მითირასუნ ოკო მარა,
გოფშა თუთას ვარმართებე,
ექი-აქო გუგონებნან
არძა სიტყვა გამართებე,
“ნტერი ქიჸოროფეთია,”
ირი ჭუა ამარ თებე.
კუჩხიშ ჯუნას ლამენა დო
060 ჯარიშ კათა ჟღამენა დო

კამათელი იხარჭალუ,
გვერი დუდშე მიღვარკალუ,
ხვათა-ხვალე ოსურეფიშჷ
გურს ჩილამურ იგვარგვალუ.
თენეფსუ რე წილუნდესუ,
ომანესუ ხვილუნდესუ,
ჟითუოლო ჸვილირეფსუ
უკულ ხამუთ ჸვილუნდესუ.
მუ ქექე რე ლისმარეფი,
070 ნიტე ორდას სისმარეფი.

“ღორონთიშ უკულ დიდა რე
ირკოჩიშ უწკონდაშეში,
ქანაში ნერჩი თინა რე,
სინთე უთინეთ დღას ვეში.
რინა დო ღურაშ წყურგილი,
თიშ კიდირიში ბჟაშე შვი,
ირფელი გურით მირჩქილე,
მურე სანდობა გაშეშქვი?!
ოსურსუ მარდი გინაგი,
080 ეგება გირსხას თინაქი!

თის ტყობუ რჩქინა ნანდული
ღორონთიქ მუდგა ქიმინუ,
სარანჯშე დგინდგი ხეჭერუ,
სანთელო გილაქიმინუ,
ჸუნგა გიღუდუ ჸუჯეფი,
ჟინიშო გოგირსიმინუ,
ჸვერე გიღუდუ თოლეფი,
ცხადიშო გოგირცხიმინუ.
ირიში ჯინჯი თინა რე,
090 ღორონთიშ გინათინა რე.

გიჸორდას დიდა პუხონა, _
დაჩხირი ელიებური,
თინა რე სქანი ინჭა დო
ოღვარღვაია ყებური.
რკიაფით ეგორჩქინუ დო
ხვამათუ სუკი გექური,
პატი ქოცი დო ღორონთშე
დღას ვამორხვადუ ლეკური.
ჸოროფა მიდგაქ მიეფუ,
100 მუთუნი ვეპატიებუ.

ჩილით თიშნერო გიჸორდას,
მუშენდა ჭუმე დიდა რე,
გემკურსუ ბორჯი ჭიჭე დო
ირი შურდგუმაშ სქიდა რე,
ტან ქუდუჸუნე თინასუ,
უოსურეთუ შქვიდა რე,
გეკოჩანებუქ ნონტყელი,
ჩქვალა დო ქვარა გიდარე.
კვარჩხი მორძგვიშე მინირთუქ,
110 ხეცი კირიბო გინირთუქ.

დიდა დო ჩილი განძი რე
ქანაში მათანაფალი,
ღორონთიშ უკულ _ თინეფი
სქან რინიშ მართინაფალი,
თინეფ რე სქანი ოხვამე,
სარანჯი მინანჭყაფალი,
ქიმენდობარი ოსურსუ,
მეჭყორდუ გილაძგვაბალი.
შხვანერო ართო ლაგვა რექ,
120 ღურუშო გილასაქვარენქ!

ორწყე: ტანკუნტა კათასუ,
ოშმეშამსუ დო ქორსასუ,
მინაჩაბახნა ჟირხოლო
ნანაია დო ნოსასუ,
მუნეფ ფაღურო ზოჯუნა,
ოსურქ სოხანე ქოსასუ,
მუნეთ წუწელსუ ტკაბუნა,
ოსურქ ჩილამურ მორსასუ.
ითამ სქუალეფ ვარენა,
130 დაჩხირშა მიაზარენა,

კიდირეფიში ოჭვალო,
კართეში ოხიროკალო,
ჩენჯალეფიში ტანიში
დიფათუ ოღიროკალო,
ლეჩქვი ცუცნაკით აჭკუმუ,
თუმა რე გიმახოკალო,
ხელეფი იტუტალებუ
ფურკიში გიმაბორკალო.
ზისხირელ თოლით თექ მეფი,
140 იჩაბახუნა ჩექმეფი.

ორწყე: ღერძესუ გართუნა
ძუძუეფი დო ხარითუ,
თუმა იქვაჩუ შქიორა,
თოლი ირზამუ ჯღარითუ,
რე ჩინოდუა ფუჯიში
ლაკარტითუ დო ჯღვალითუ,
ტორონჯის ფსუა მეტახუ
ოჭნახი ოჭყანჭყალითუ.
ჰავას ქუდუჭყაფ ღინტორი,
150 ტიოზია რე მინდორი.

ორწყე: ღორონთშა მებოგუნ
დიდა ჰანანიშ ბოგა რე,
ორწყე: ღორონთის უკებუნ
მედეა მამიშ კოკა რე,
ხეს უფინუანს, “მორთია”,
კინ თენეფიში მოგვარე,
კირდეშე გინმოცენანინ
სახელო “დიდამოკა რე.”
ჩილამურქ დიჭყუ ტკურტკინი,
160 რე ფსუალეფიშ ხურთქინი.

გემი მიჭვირთუ გენწყილო,
აფრა მეთხოზუ აფრასუ,
ანძაშა ქუგლუხუნუნა
მაჭირხოლეფი ცაშფრასუ,
გვერსუ დუთირუ ისარე,
გეიშაზგილატე კაბრასუ,
ოდი ქაჩამუ კითისუ,
ვაძირუნს მუში ძაბრასუ.
კინი ფიქრისუ დინტყოლუ
170 დო ელხეთ ქიმიხინკოლუ.

ტროაშა ქიმმაზარენა
ოჯგანჯგაია ურემით,
ხეშე ვამტენდუ ატრიდინ, _
ამბეფი თევრენჸურენით,
“ირფელსუ გოფაჩუნსია,
მიშენითუ დო მუნერით,”
დუს ითხილანდუ უმოსო
ეკოცუმილი ქურეფით,
რაგადი უჩქუ ქანაში,
180 ვარე მაპანჯალჷ ქანაში.

ქრისე რე ჩქინი კოკია,
ოშ სტადიონი შვითიშა,
ოხვამე თექ რენ, უჯგუში
ვეჸი ვემერთდა კინ თიშა,
თექ დომგურუაფ ფურინი
ფსუატახილი ჩიტიშა,
იშენით მუთუნჷ ვამსხუნუდ
მურიცხეფიში ჭვიტინშა.
ღორონთეფიში ოხვინჯუს,
190 ჟარნეჩი კილე დობღინჩუნს.

ბრწიანქჷ, “ვორექ ქურუმი,
თქვა ჟინი გოჭყორელეფი,”
ძიცათ ღურუნა არწორო,
გემკომკვარჩხესუ ხელეფი,
მიკენელეფი ჸოფენა,
ჭე ქახოლუდეს ჩელეფი,
“აგამემნონშო რდასია
პეული-ქუჩუჩელეფი”,
შურიგე, ვამაქადაგა,
200 სი რძირი თიში მათაგა.

ჰოდო, დოპილით ჟარნეჩშა
ართი დღა-სერიშჷ გონჭასჷ,
ჰერაკლეს ირო შხვა ჸუნდუნ,
სი მოთხოზუდი ხონჭკასჷ,
მარას მორლურდუ უკული,
ჰიპნოსი თოლეფსჷ კონჭანსჷ,
ვორწყექ: დოფსქიდი სქანითუ,
მოჭოთუ ქანაშჷ გოჭყასჷ..
ლურსუ დო კირბის რკითხულე,
210 ხეშა ხელეფი მინდღულე.

ჸვა გონიო გიღ კუნთხუთი,
კუჩხიში კითი მაჟირა _
ამაღალებაშ სუკია,
ბირა-კვარკვანტით ნაზირა,
ამარი სქანი ინანა,
ღურაშო ვემიხაზირა,
ვაწონენქ გიმილ ღუმუსუ,
ბრელი ჭუაში მაძირა,
ამარ კიდირი ბაბაჸი,
220 გური მითინშა ვაგაჸი.

შარეფი გელუ გორგოთა,
ულიებუ დო ბანძღილი,
ცირეფი გიგასოფუნა
რინა დო კართე ლანძღირი,
მა შორშე მიგოყიყინა
შური დო გური წყანწყილი,
ორჩინუს დობშაყარანა
ქვიშონას თუთა ქა ნწყვილი.
სი მუთუნიშე ვენარღა,
230 ჩიება რობუს ვენარღვა!

ბოშეფი გაში არძა დო
აკა ვეჸუაფ ჩქიმიშე,
პალმაშ ნოჸელსუ გირჩანა,
გოკონდა წყარსუ ქიმიშე,
ხვამარდის ჯაშე თოლუნა,
ინა ვეღობე ჭინიშე,
დაჩხირს ნორჩხვაშე ორზანა,
ვართ მარწკინიაშჷ რწკინიშე.
მა ქუვაჸუნუქ ქირეფსუ,
240 სი დოსქიდუქუ ბირეფსუ.

ირფელ გინირთუ ნოჩეჩო,
დოსქიდუ აკა თი ბირა,
გეგნიფურცელუ წანეფი,
ლიმათუ გილნაკიბირა,
ქიმშენთხორუნა ქვიშასუ
დღალეფი გილნატკიბირა,
ხვალახე სქანი ელხესუ
შურიშჷ ცახოცშა მიკირა.
მუ რე მარჩქილე ღანჩალი?!
250 მუ რე მათომუ ქვანჯალი?!


მუნაფა ეკმიკვარკვაშუ,
მუჭოთ ჩხოროფა დრაკონი,
სი მუთუნიშე ვაზურდა,
ჭარას ხვიცაფა ვაკონი,
ოხვამეშ კარსუ გუვონჯა,
ქუმოცენს ქანა ჭაკონი,
ქუა დოსქიდუ ქუათუ,
ჯა იჸუაფუ ჯა კონი.
ხვალახე სი რე დითირი,
260 ელხექ გითირუ თი თირი.

II. 10. რამზესი

“გოხინწესუ ფართო ზღვაშა
ნიში, გემი დო ხვამარდუ,
წყარსუ გილერსიორუნანჷ
ადრე დღახუშჷ მოხვამა რდუ,
წოხლე შარა ხიორია
აბრაგალას დუხაბანდუ,
ათეჯგურა ძალ-კიდირი
ამდღა რენდა, გოღა ვარდუ.”
აქლემეფი იჩოქუნა,
010 ბჟაშჷ ოხვამეს დიჯორგუნა.

“ინეფჷ მითინს ვედენდენა
იყურშუნა ფიორდეფსუ,
დუდმანჯღვერო ლოკი ჸუნა,
ატარიას გიორდესუ,
ზვიგენს წყარსუ ქირცონუნსუ,
შარდენი რე დიორდესუ,
დელფინჷ გეუხანტ აფრაშა დო
მუჭო ირკოს მიჸორდესუ!
მუნაფაშე მეხის ჸოფრენს,
020 ვით წანარე გილაკობრენს.

ვით წანა რე ელიონსუ
ევრე გარზუ გეჰენია,
ელიოსიშჷ პოლჷ რე თინათ
ფრევალი თუ ეკენია,
უონჯღორეთ ტაცალერი
უმბელო ჯორს გეხენია,
ითამჷ ელენს თხოზუდეს დო
ფირქის კირბი მეხენია,
შურჷ ელიშო დარსხებული,
030 როკაპშა რე მესხებული.

სქანდა ბედის გევჭარაფუ
იონაში საქვარეფი,
ტკუცილჷ რინას ჩურცხინუე
კაკლარი დო ძაგვარეფი,
ხვათახვალე სი მინორძუ
დოსქვე ჩქინი აგვარეფი,
ლეკურეფშე გეიშაჭკადე
გურთანი დო მაგანეფი.
მიძირუა ირჷ დიხასუ,
040 რჩქინაქ სოდგა წირდიხასუ.

მიძირუა მანტუშჷ ზღოდის,
ჰელიოსის ომარდჷნა,
ეჩით ბეჭნა ვითოსუმსუ,
რინას ჰამას მომართჷნა
ნავლა რენა თავრეშენო,
წყარეფს გილეხომარდჷნა,
კოს ჟითუო წირუნდესუნ,
ასე ხოლო ხომ ვართჷნა?!
ჸურუეფი ქიდიჸუნე
050 დო ქიანა ქეკიჸუნე.

მიძირუა ანდეფისუ,
თინათ ჩქინი ნაგორა რე,
ჩხომიშჷ საგანს ეკოპჸუნდით,
ანდა ტკილი შქა გოლა რე,
შარა ვარე ი რკოჩიში
ღულა რინა ვაგოლარე,
ჟიშეიანჷ თოფურჷ რენდა,
ქვინჯი _შხამიშჷ მაკოლა რე,
გოფაჩილი გაკონარი!
060 ღულოზირი გაბონარი!

მიძირუა ტიბეტისუ
ატლანტაშე ნაფალასუ,
ჯაიასუ გითოხენა
ქირქეჯგურა ფაფალასუ,
თექ მითინი ვემეთხოზუ
ნთქორუა დო რძღაფალასუ,
ვანარღენა სირჩინუეს,
ვართი _ ცირაშჷ ძღაბალასუ,
ქიდაგურე ხი დო ორე,
070 წკვარამეფი გუსინთორე!

ბოლოს დირთუქ აიაშა,
მარა დორხვად ჩვარჩვალერი,
ვაგაშქურნას, ირი ჭუა
მოთაცალო გარჩქალენი,
ჯვეშობურო ეწკაჸუნუ
ბჟაში სინთე ბარჩხალერი,
არძა დუსუ დუკინანსუ
ბონი რენჷ თუ კვარჩხალერი,
სქანჷ ტიბინი ვესურებუ,
080 ირი მარდი გესურებუ.

მარა დიო ქიმიჭყანე,
მა _ პაპუ დო სი _ ბადიში,
ჯვეშობურო გეშეჯარჯი,
შარა გეიძჷ ხიფათიში,
ქრისეისის ვეჩერცხუა,
სქანგურშენი რინა თიში,
გერზამე დო იკვარკვანტუ,
მალამო რე ჩილათიში.
თინა გარზენს ირი ძალას,
090 მარდი თიში ოსურალას!”

თუთა შქვითშა დითირუ დო
ქრისეისით ქიმკიკვალუ,
ოდოიაშჷ ფართო კიდირს
ალიშფერი ქიგნადვალუ,
ხასეფჷ ჩხეშას მიორღვანა,
მინჷ თვალუ დო მინქ ვათვალუ,
ეწაძირე მუში ცირა,
მუჟამს თოლი ქიმკადვალუ.
ქიმაკათუ ქურუმჷ ბაბუ,
100 თექ რე ღურუ დარუმფაფუ.

“რამზესიქუ თოლი გერდგუ
ოსხუნარი სასინჯოთუ,
ნუთის გარზენს ბჟაში ნახას
უკვდებაშა სახინჯოთუ,
წათეობა გეგნუჩამუ
აიასჷ დახვინჯოთუ,
კა დოიგორუ _ სიზოსტრატე _
მაფალობას საჸინჩოთუ.
ბაბა, სოთინჷ ვემუჩირთა,
110 ქეიზადინუე _ მუ ჯგირჷ თა?!”

თუთაქ მირთუ ვითოსუმშა,
თარჩიეფი ქიშილებუ,
ბრელი შარა დო აკართუ
ფოქვით გეგნიქვიშალებუ,
ოთანუანს სფინქსიშჷ ოროს,
ნუთი წკუმა იშანებუ,
ჰელიოსიშჷ ფსქე დო ორთა
გვალო გეშეჯიშანებუ _
ართო რდანი ღორონთული _
120 ცა დო დიხა წორონთული.

წიმი პეულს მეურჩანა
ჸვინთელეფით შელერდელსუ,
კოპტურითუ იჩიებუ,
სქუაცალო ქელერდესუ,
ავრე ნუთიშჷ ხელეფჷ ნდღულუ,
ევრე რამზეს ხელენდენსუ,
ხვამარდეფსუ ქუმანჯღვერუ
მოლენთის თუ მელენთესუ.
დუდი გინოხოკილჷ აფუ,
130 შარა გეუძ ოჸვილაფუ.

იწირღოლუ აქციუსი
დო კირბეფსუ უქვაჩუანს,
ნუთი ბოშის ძუძუს არზენს
დო ფიჭვეფსუ უფაჭუანს,
რამზე გულურს ეკი-დიკი,
საწმოხუნოს უტკვაჩუანს,
ირფელჷ გაცხადებული რე
გოკონჷ ძალამჷ მიკა ჩუას,
ელაჯინე ოდოიას
140 დო გუხუანს სოტოიას.

“ვით წანასუ უხვენთქუანდ
ვილუშასუ ურუმია,
ვით წანასუ უკვანწუანდ
გემეფს წყარი დურუმია,
დოჭკადესუ ჯაში ცხენი
ვერეხი დო წკურუმია,
გემნიღესუ ტროაშა დო
თოლით ქიგეწკურუნია.
ბჟა-კირბიშეფს მეგორუნდეს,
150 ნამუთ ამარჷ ნწკარუნია.

აგამემნონს ქიმურჩქინი
მუში ჯიმა ეგისთორე,
კუდელჷ მურგვა ჯოღორიში
ოჭნახითუ ვეგისწორე,
აბანოსუ ქჷმლაჸვილეს,
ბირცხა ოკო გემიშორე,
ხეთის მუში დღა დუკაკი,
ანწი რინა კემიშჷ ორე_
ქანაანი ქუას კვათუნს,
160 აქციუსი ჰუმუს ნათუნს.

ამარ ჩქინი ჭიჭე ფერა
პტახიშჷ სქუათ მინჭუაფუ,
ირი ხალხი ჩე თენგუსი
თეშო ქიმიქინჩუაფუ,
გოკონჷ ჸვინთელჷ ამუს რდასუ,
თეშო ქიმიჯინჯუაფუ,
უჩა ნეხუს შურო მიქ თქუ,
ირფელჷ თეშო იჩუაფუ,
ვადმაჸუნუნ_ ვაი ჸეთის!
170 დუდ მებსხუნათ აიეტის!


გემეფიში უნჩას სი რექ,
ა _ ფარი დო ა _ ლეკური,
ქეწაჸუნი ყუშიტეფსუ,
იმპუს ქუდვი გალე ქური,”
ოდოია ეთმირზამუ,
ჭიე-ჭიეთ მალე გური,
მარა დუსუ დიხართანსუ,
ითამჷ მოწონს ზალებური,
ხეს ქიგნოდვანს ღვეტე ნუთის
180 დო თოლეფსუ თი მინუტის,

ქეწმუდირთუ ქრისეისი
ნინალუათ მოქოსილი,
ოდოიაშჷ ჸოროფათუ
გეჰენიას დოქოსილი,
მინჷ ახასუ გეუბუნს კერზის,
მინჷ გილუღუ ქოქოსილი,
აბაშეფსუ ეთანჯირუ
ჭვემათ თოლი გოღოზილი,
ჸუჩა ირთუ ოდოია,
190 თე მართალო ბოთოია!

თოფურითუ მუჭაბუნა
ჟირჸუჯამი ამფორეფსუ,
სარკოფაგეფს ქაჩუქენა
ღურუეფშა ნაფორეფსუ,
ორქოთ ქარგილჷ ხალიჩეფი
მაძირაფუს აბორენსუ,
ეუშქვანა აფრეფსუ დო
ჟინბორია ფოფორენსუ,
“ქუმოჭარე დღა ძიუთ სი,”
200 ჩილამურენს აქციუსი.

“მისტრალეფსუ ქენდობარი
კავკასიში ქედეფ ჸურე,
ურუმიას ქეკიტალე,
ტროა იშენჷ გეტებულჷ რე,
გიაჸუნი ფართო წყარსჷ
ანწი მარდი, ნიტე ბღურე,
თინა რე ჩქინჷ შურობუმუ,
ჩქინი რინაშჷ მეყებურე.”
ოდოიას სა უკებუ,
210 ართი სიტყვა ვაგუგებუ.

წყარიშჷ ნებას სი ვენირზა,
ინა ენურს ენმალიშა,
ქიდაჸუნჷ დო გეშაიჸუნანს
თოლუნჭაფუ მწვერვალიშა,
ჟინცაშჷ მელე ჟინცა ჸონუ,
ვაგანტინე ელ-ვალიშა,
მარა ვორწყექ განჭუაფუ,
თესხის ტყურათ მერბალიშა.”
ქახუტულჷ დო ქანგარინე,
220 ვადახუნჷ დო ვაგიარინე.

ჰალიძონი ჟარნეჩჷ ჸუნსუნ,
გემით თისხი ქუმაჸალუ
კათა ზღვასჷ მეხაშილი
დო აია მუახალუ,
“გეგნაჸათი აიეტი!
ენა უფალქ დჷგავალუ,
კოლხეთიშო გეკოჭოფი
ცაშა მუდგაქ დიგაღალუ.”
დოკვარკვაზეს ბაგირეფი,
230 შხუ ხონარით ნაბირეფი.

“ბრელშა გეჩი: სფინქსიშჷ ძიცა,
ხორ-ონთი რე, სნო თუ ონი,
სინთე თეში გერზიებუ
ჟინცას ტანი სო დუჸონი,
ბორჯალეფი გემკირულე
ვაგაჭიშე მოჭიშონა,
გეჰენიათ გემანგებუ
გვალა, წყარი დო ქვიშონა.
ქი-ენ-გი რე სარკო დუქუ,
240 ვაიჭყოლოფანს _ ვამკართჷქუ.

შუმერულო ჯოხო ასო,
ბრუო რე დო სუ ასტი რე,
ურიტეფით მიხაბარკუ,
გაიგონებნო ფსუა ნთირე?!
თოლუნჭაფუ ქარავანი
ლიშის წვანჯშა დიგანტირე,
ირო დუდშა დორთინალა
ტყურაია ნჭუაფი რე,
დობადონაშჷ ფიჩუ-ფაჩუ,
250 სფინქსის ძიცას ეკმიფაჩუ.”

მირსიოლუ ჩილამურსუ
გემი აფრა გოფაჩილი,
აქციუსის ხე გეგმუცენს
ოსირისით მოქანჩილი,
სფინქსიშჷ მელე პირამიდეფჷ
ნირსეფით რე დოჸანჩილი
დო ქანეფი _ კინოხონი
ლიმუეფით მოპანჯილი.
ჭვიტაფჷ უღუ მესკელესუ
260 დო ნირსეფქჷთ დესქელესუ

ოდა მასმა

ზღვაშჷ კათა

III. 1. ელხე

ართშა ხოლო ვემკუჯინუ
ოდოიას ნუთიჸურე,
სა გურიშა ქიხუტოლუ,
“გოლვაფირი, მუ ტიბუ რე,
სიზოსტრატეშჷ ამნახანტი,
მუმაცალო უწიფუ რე,
მარა შხვაფრო გეშეჯარჯუ,
აბა, კოლხშე მუ დიგურე?!
შინას ქათხოზ ჩილამურქუ,
010 გალენქჷთუ თუ შინაურქუ.

მეხვამარდეს კილეშჷ რქიას
აკვანწალუ ოყუჯეფი,
გემიშჷ ხოპი სუმ წყება რე,
საფარსაკოთ მოხუჯეფი,
ხვალე ართი ჸვინთელენსუ,
შხვა ჭითა რე დო უჩეფი,
სუმკუნთხულო მეფურინნა
ჟინცას ტყარი კოკუჩეფი,
გილაგორუნს ჸოროფილსუ,
020 რუმე რინათ გოროფილსუ.

ქრისეისი სოთინ ვარე,
ვართ მაჟრას დო მასუმასუ,
ვეჩიებუ მუს მეგორუნს,
ეგებ ხონარქ გასუმასუ,
გეკულებუ არძა გემი,
ქოგურაფუ ნაშუმასუ,
ფართო ზღვაში გიშულაშა,
მოგვის ღდინი გაშუკაზუ,
“მუ თახსირი ჸოფერენი,
030 ხვითო მუჭო გოფერენი?!”

მუში ელხე ეწაძირე
ანგორაშა მუშართუნი:
იბუძოლუ მებაზარე,
გა ორინჯის გუშარდუნი,
ქრისეს სქუა გეშურსხებუ,
მითქუალნა მუშა რდუნი,
ვეჸი ქანაშჷ გინოლაფა,
მიდგას თენერჷ გიშარდუნი,
ოდოიას გურშა ქელუს,
040 ქუგუცენა ღურელ-თელუს.

ელხექ გეგმოლ გირინშე დო
ზღოდი ძალამჷ ქიგიფართხუ,
ვარე ხუმაშჷ სისანდობა,
ჯაჭვის კოპა მიკიგარტყუ,
ბოშიშჷ თუმა კირონჭილი
კიდირიშა მიკიპარტყუ,
თე კიდირქუ წანა ვარე
მიჩიტოლჷ დო მიკიბარტყუ.
თოლეფს ოძგვირინუანა,
050 ჸუჯეფს ოცქვირიუანა.

მუ ხანი რე ვალიმენა,
გურჷ მორთუმუ აქილევსის,
“ ა, ნანდული დაში სქუა,”
უბირუნა ოცქვაფლეშის,
ტროას დიდი ხიოლი რე,
ვაკილანა მაკილეშის,
თინეფს ქრისე მევკათუანს
უჩა ჭირსუ მაჸვილეშის.
ა, ტაძარშე ქუმოფუშანს,
060 მტვერს ქიტონით ქუმოხუშანს.

ქრისეისი ვარწყე მუმას
დო სანდალქჷ გელაჩართუ,
“აეტიში ბადიში რე” ,
მიდგარენშე ქელაჭვათუ,
“ვა იშჷ მეტი აქციუსიშჷ
ქურუმალას ელანჭათუ,
მუდგა ლეკურჷ ლაბარსუათ,
მუდგა ძეწკვი გელანჭათუ,_
ქეწაქუქუ ბოშჷ დო ცირას, _
070 გოკონჷ კირბი ოშო ზირას.”

ავრე მუმას ღურჯოლუნს დო
ევრე ოდის ფუჩონუნსუ,
გოდორეფი ეკორთენა,
ჯორი ხულსუ გუჯორუნსუ,
ცირას ხონარჷ ვეკმოუღუ,
“დიაჩქიმი მუჭო რჸუნსუ?”
ოსურეფი ფუცქინუნა,
ჩქიჩქი ძუძუს კუწოლუნსუ,
თოლი ენტებ ოხვამეშა,
080 დორთას ველჷდ გოღანერშა.

აგამემნონს აქილევსშა
ბრისეისი მიდუღალუ,
ენა ტროას ქავრინუეს,
ა, ჸოროფა ითუხალუ,
გიოხუნეს ჯორიშჷ კეხის,
ხასლას ქალკანტ მიპუხალუ,
ლეოპარდიშჷ კაბა სო რე,
ქურუმობაქ მიკუხალუ,
ოდი გუშმურს თუთაშიშე,
090 უკვე _ გურე მუდა ჟიშე.

მარა მი რე გუჸუნანსუ
წიმოკინას კართეშენი,
ტახტას გიოსვანჯუანა,
ახა ვაი, სარკეშენი!
მაცირიეფჷ შურს კაშუნა,
ჭიჭონდუნა მარგეშენი,
“ატრიდიში ჭაკურია
ნებას ვერზენს წყარ გეშვენი.”
გემნიჸუნეს ტაძარიშა,
100 ბარჩხალია ბჟაცალიშა.

“მიშალაფა ნოჭირუე
დო ზნე ოკო ჩურცხინუე,
ჟინიშჷ რენა თუთაშეფი,
ოკო გუვოკურცხინუე,
ქანას თენა მირსხელენსუ,
მიჟოჯესუ: მურსხინუე,
ღუმასერი გებძირაფუ:
რინშო ქუდუბურძღინუე.”
კარსუ რაზე ქეუჸოთუ,
110 ცირეფს ლუკა გემლუჸოთუ.

ელხე: ჩქიმი ქვეჩერე,
მოკო ირფელჷ დეჯერე,
თე რინაშა უმოსო
ღურუს ვამახეჭერე.
ვამაგორუ მინჯექ,
ქეკმათხოზუ ჭიჭკექ,
მინშა ბირჯღალჷ ხეთუ,
მინშა კუჩხი პიჭკექ.
იშენჷ მენდი მიღუ,
120 სერი ქიმირგიხუ.

ეწმაფორუ თოლსუ,
ოჭკორიეფს ნკალუნს,
მინ ხასლაშე ეიოლჷ,,
მინ წოხლეშე ფალუნს.
ჭითა რენ დო ჭარგა,
ოკონ _ იპირკალებ,
აგინძორენს ბირცხეფს,
ეთმიალე ქალეფჷ..
ბუძგურია ეცენს
130 დო კიბირი მეცენს.

სახეს ირთანს ჭყონი,
ქუა ოღიჭინანს,
ართი ქურსით ბქურსანს,
მაჟრა ჭინით ბჭინანს.
თუთაშჷ ოჭკორია
იფართანებ შქვითშა,
მოჩოლამა სო რე
დუდიშჷ გინოსქიდშა.
ჭუას იბღა-მაქი,
140 მარა დიბღამაკი.

ბონდღუნა დო მორსნა
ონტებელი ჭვიტეს,
სოთინჷ ქიცვათუდდა,
სინთე ართო გიტეს.
ანუბისის მეგუ,
“ფურინჷ დიგურევა,
წირღის აკვენწელი,
მარა მიჸურევა.”
თიშნერეფი იჩუ,
150 ბირგულჷ ეთმაკიჩუ.

მინჷ ისიდას მეგუ,
ნაცხაცხელო კვეცუნს,
ქუა სილიმინჯი,
ვითოხუთშა ტკეცუნს.
დოშაყარე გვართათ,
ღურელი დო თელი,
გოფალუას იჭყანს
ჯიკი ფუტურელი.
“ითამ ვორდკო ჭყორი,
160 მენდის ვერზენს ჰორი.”

მეკვენწელუ ნოჸელს
მაწირღიაშჷ ყერწო,
მიზილოკუ ქანა,
ვაიძირუნო ფერწო.
ოქირცონალჷ ჩხომო
ხამუს ოტკვაჩანა,
მუფერუანქ მაქჷნ,
კიდირს დომქანჩანა.
ვარკუდუკო ითამჷ
170 ჩვარჩვალი დო შქვიდა.

ქვარა გიდალჷ ფანდურს
ჯღვალიკეფით ჭვირთუნს,
ელახარილჷ პიჯით
გოფშა თუთას რყინტუნს.
მედვალირჷ მაფჷ დუდი,
შიში ვეფარჩაკე,
ვორწყექ: ოჭკადრეშე
ჩქიმდა მალაჩაკე.
ქინჭუანდე ნიტე,
180 გემარზამუ ჭვიტე.

ოშჷ ნახაფულს ქუჯგუ
ჯიკუტია წყარსუ,
ფუთქურეფი მორბუ
ეკორტყილი წარსუ.
ვეძირენა, მარა
ირფელს ბგინაფულე,
ვორწყექ: იბწკონდებუქ,
ვორწყებ: ბძინაფულე.
იბკვარტიშუქ ჯინშა,
190 გინიცალო მინშა.

“შქურინჯია ვარდი, _
უწინქ ჩქიმი დუცუ, _
ქელახედან ღანდას,
მედეს მეტი ჸუნცუ.
მითინჷ ვაღურენ თეშჷ
გემკისური ღურა,
გონქირაფილჷ შურეფს,
გუანთასი ჩხურა1”
ელხე, მუს რე დურზუქ,
200 მუსხი წურბელს ურზუქ?!

მანჯა დუოსვანჯე,
მიჩქუ თილისმა რე,
რაწკას ქჷგოფთხოზუ
თილი მოლისმარე.
ქუდომჭყანა ყვინგშე
ხორხუა დო ჭვარას,
“დიდი ამბე, _ ფიფქრენქ,_
ვავონდურუქ ჭარას,
მუ დუძახა დღასუ,
210 ეგებ ოდი რდასუ?!”

სქანჷ ნოქურიშჷ ხასლას
შურს სუკია მუკი,
ქიგაჸუნეს თენეფქ
კიდირს მუკი-მუკი.
ბოჭოკეფიშჷ მანგას
ივარვალუ ცელი,
ჩამირცხინეს ძვალი,
ჩამირცხინეს ძელი.
“ეთვანჯირუქ ხამუს,
220 ირფელჷ ჟვერდიამუს!”

ვორწყექ: ირგალებუ
წვანჯეფი დო პიჯი,
მამანგარენს ხუმა:
“ვაზურდავა, ჯიჯი!”
ხვამა დიბჭყი თაქჷ
დუდო ღორონთიში,
ქიგიბშინი არძა
რჯულობა დო ჯიში.
ამარჷ ვორექ სქანი,
230 წყვირთალი დო სქვამი!

მითინჷ ვადომტებუ,
გოკონჷ _ უხთო ჭკადილჷ,,
გურშა ქიფხუტოლე
ჭველონეფი ჭყვადილჷ..
დევეკვირინჷ სო რე
კითეფი დო კილე,
შუბარზამიშჷ კარი
თოლით ქჷმვიკილე.
საფარსაკოს ველუქ,
240 გოცუ ელურ-ბელურქ.

მელენჷ მოგონუდუნ, _
სინთე სქანდე ჸოფე,
თოფურს მოუწაწუ
ცარგვალიში ქოფე.
“აშო ეკმაჸუნი,”
მიქანჩუანს ხუმა,
“მუს დაგარკენს ანწი
კვარჩხიშჷ მინათხუმა,”
დო მათ მიბაბტალუქ,
250 დო მათ მიბამნდალუქ.

მოლსუ ჟი-ჟი მეჸუნქ,
ვექანცალუ ცვათი,
კუჩხიშჷ ნარჩას ვორწყექ
გოსარკილეფს ცათი.
ქიმკმაჯინე ართშა
დო თექ ქუმვონგარა,
ჯერღვიშორო ლალუნს
გოჩართილი შარა.
მუჭო გემფუ ირფელქ,
260 სო ემაზადჷ კირბელქ?!

III. 2. ნუთი

გინაჯინე ხვამარდიშე,
გოშინალა კინ ირზებუ,
ულირწკუმა ოლიმარი
დიო კუნთხუს კინირზებუ.
შურქუ, სქიბუთ ღარღალერქუ,
ღორონთიშა ვემირზებუ?!
ვარე მუში ქრისეისი
დო ირფელი ინირსებუ.
კირიბიშის ფურცელანცუ,
010 ნამუთ შქაბან გურც ელაძუ.

კარჷ გინჯამუ მაშქვითა დღას,
გალე ბჟა რე ხვიჩინია,
ოხვამეში მინალს გეჭარ,
“სქანი დუდი ქიჩინია,”
იჯგარჯგალნა ოსურეფი,
ბრელი ხარი ფიჩინია,
“მუჟამ გიბტიბინუათუ
აპოლონი ქვიჩინია?!
ჭარხალანა ტროა ხურხამს
020 დო ენა სო გილებურღანს?!

ინეფჷ მითინს ვედენდენა:
ჭიჭე, დიდი, შქა ხანერსუ,
ჩქინი ლური ლური ვარე,
ბჟა მესქირაფჷ ბაღანეფსუ,
პრიამოსი გახანგებე:
ეფერი მუს ახვამენსუ?!
აგას ზევსი გეძირაფუ,
თიშენი რე ლაღამენსუ,
ქჷმკოჭიხეს ტროაშჷ ქართას,
030 ამარჷ კარეფს სოფნა ფართას.”

ქრისეისი გორკიანსუ,
“ხონარეფი მიხირითუ,
ამშვი დღა რე ელმასიმე
ჟინცა მუჭო იხირიტუ,
ხე თეს გედვეს მარსხებელო,
გეგმურსუ დო გიღილიტუ,
დიო ჯგირას ვერზაფელე
ოლიმარი ყვიყვილითუ.”
მოგვი თეში იპოპორუ,
040 ბერე კართეს მიკაფორუ.

“თქვათ ვაიჩქუნა მიშე რჸუნა
თე გოყორო ჩქიჩქუეფი,
ოღონც პინტი ქჷგგორღვანი...”
დო გეკიშქუ თიჯგუეფი,
ქოქა ხარშე მინტებუნა
ხე ბირჯღალი ჭკიჭკუეფი,
არძა პიჯის დოლაგამე
კიბირეფი ჭკირჭკუეფი,
“ეკაჩვაგით ყებურეფსუ,
050 მი გოკითხნა ლეკურეფსუ!

აქილევსიშჷ ელაფაშა
ტროა მითინს ვაკართინე,
პრიამოსიშჷ როგუნჯეფი
ხველე ჰექტორს ვაგათინე.
თის ელურე გვერდო კოლხი
დო რჯულიშა ვამკართინე,
ჯაქ: ჩქიმობრა პილუნს, ვარა
მუს დამარკენს მაკვათირე?!
ტარშენი რე ანდაზეფი.”
060 იწირღოლნა ანთასეფი.

“ჟინ ტიბინი გოკოდესდა
კასანდრაშა გილინდესკო,
ვარა ემერჷ ლაოკონი,
ეგება შურჷ გინიტესკო,
ეგებ ორთაშჷ ჭყოლოფათუ
გურფულანდო გინირთესკო,
მა ჟიშენსუ ვარჩქილედი,
უფალქ მუჭო მიმინჯესკო.
ნინას ტყურათ ლასირანთუ,
070 ნდურას ტყურათ მაზირანთუ!”

ილიონიშჷ კიდაწკუმა
ანჯარეფი იტანტალუ,
ფარსუ ფარი მიანარცხუნჷ,
ყუჯიშჷ რჩქილა იტატარუ,
გოჭირხილი მალიმარი
ჟითუოლო იკანტარუ,
ბერთა-ბერფა ზისხირეფი
ტობაშორო იქვანთალუ,
ოდიქ ლეკურჷ გეშანქილუ
080 დო ლიმაშა გემშანჩვილუ.

ქრისეისი ეკარკიანს:
“ჭარა გაფნო მორინელი,
სო მეურქუ უფალიშე
სინთეს მიშახორინელი?!
აჰა, არძა გაკეთებეთ,
უკორნელჷ დო კორინელი,
მალას ქუმოისვანჯუანა,
თქვა, ღორონთი ჭყორინელი!
ფარი ვემუფორუაფუ,
090 ჯაჭვი ვამუგორუაფუ” .

ოდი უკვე მეჩართუნსუ
მუშიანს დო შხვაშიანსუ,
მეჩარგაზანს უთოლსინთე
ირფელს ართიმაჟიასუ,
ერკებული მიშაყვაყუ
ზისხირიში არშიასუ,
ძგალეფიშა განთხებული
უცქვირინანს შქაშიანსუ.
ჰალიძონეფჷ ელურენა,
100 შხვეფი ელურ-ბელურენა.

მოჯალაგეს ურუმიში
წოხოლენი მალიმარი,
ტროელეფქუ შურ გოკაშეს,
“დოხვამედა ხალიბარი,
ითამ რკინას ჭკადუნდკონი,
კათა თეში დალიბარი,
ბაღუ ლიმა, მეტ რე ჭუმე
რინშე გიშაკალიფარი.”
ოდის ელხე ეწალანტუ,
110 ვემკირთინუ ხვეწალათუ.

“ღურჯოლუას ელგათხოზი
დო ჰიმენე მიჟარნეჩე,
ჰერაკლეში ცირეფიშე
ანწ მი ოკო გიშანერჩე,
გოლვაფირო, ვეგმაკითხა
ლანდღვა რინა მიშო მერჩე,
ელხე სი რე გეიდვალუ,
გურცუ ქუმუღიჟანერჩე,
ეკმაზარი ფერი გაშა,
120 მის მიართე თე რიგაშა?!

ატრიდისუ სი მულასუნქ
ჩქიმი ცხადი დო ლურასუ,
ი ბადიდი ქოგურაფუ
ასე კვინჩა გოლურასუ,
დღა დო სერი იბაღინე
ცაკიბულიშჷ გორულასუ,
ნიტე ჸათე გესერელი
ჭიჭე დაგინძორულასუ.”
მეჭვირთუნა ხვამარდეფი _
130 ზღვაში უმართ-სამართეფი.

აფრეფიში ტკარჩალუა
ტორონჯისუ ქიგაშინანს,
ქურუმული წერილითუ
აქციუსშა მიდაჩინანს:
“ჩქიმი ელხექ კემეფიში
ნინალასუ ვემკაშირას?!”
ელაფირი ბორიეფი
მაფალაკას მიკარშვინანს.
დოფულ: “ფთქუა ამარჷ თესუ,
140 ქაირინუანთ ხვამარდეფსუ!”

დობეჭედუ, ქეთაკირ დო
პაპუჸურე ქახურთქინუ,
ჰალიძონქუ მასმა კორთხო
ქრავა ლუდით მახვირთქინუ,
აპოლონიშჷ ოხვამესუ
ართი ცინდაქ ვახირთქინუ,
ირფელ ასე ქეთოკათაფ,
მუქუთ თეიშახ ვაღირთინუ.
ნუთი: ქირიშჷ დუდამი რექ,
150 სარკოფაგიშჷ ჭკუდამი რექ.

ჩქინი იჸი სრული პტახი
თუდონი დო ჟიშელენი,
ლუდშა შხამს გიკათუა
ღურუთ ვედიქვიშელენი,
ოში პუნსუ და დო ჯიმა,
მუ რე მოღე ტიშელენი,
არძა კუჩხის ქუდოიდვანს
თინეფიშა მიშელენი.
ნაკიდურა ვორექ სქუა,
160 ისიდაშა მემჭოფ ფსუა.

მიმინოში დუდი გედგუ
არძა ჩქინი ფარაონსუ,
მარძგვანიშა შარ უკებუ,
ჟიშეიან ჭარა ონსუ,
კვარჩხანიშა _ სუმკუნთხული,
რინას გიშაჭვარაონსუ,
ქომოლსქუა ერგასი რე,
მარა არძა ჩალა ჸუნსუ,
დუღაფუნა წვანეთ კანი,
170 ეგებ კინი მიკირთანი.

ღურელს ირფელს ეშუღანა,
ხვალე გურსუ ატალენა,
ითამ რდანი ანგელოზი,
თეში გილატატალენა,
წკვირალჷ თოლით იჯინენა,
მუთუნ ვეთაჭვატალენა,
ლაჸაფენა სენეტისუ,
კეტით გილაკვატალენა.
ბასტი, არძა ფსქე ჩილით რე,
180 ირ უბადო გევჩილითე!

ბჟაში ნოღა ჸვინთელჷ ჰაპიშჷ
მარჯგვანშე რე, დინაფულე,
თექ ქურუმეფჷ ოხორანა
დო ღორონთის გინაფულე,
კუჩხიშჷ კითით გიშნაგორა
წყარიშორო ძინაფულე,
ხვალე ინჭას ვენაჯინა,
მუ და _ ირფელს ძირაფულე.
ვაგოსქიდუქ მითინიშო,
190 ნორჩალიშა მითილჷ აშო.

ისიდასუ, დიდალეფი
შხვაშჷ უმოსო არჩქილენა,
ღვეტერია კისერითუ
თიშით გილავარჩხილენა,
მარა ინეფჷ ჩქიმჷ გინაწონს
დღაკუნტა დო მარჩხი რენა, _
დუს ევკინანს, _ მუშა ფუბლა
ბაჯაღლოში ნარჩხი რენა,
საქვარენა ორკიალსუ,
200 ათუხენა ორქიალსუ.

იჩიებნა, აიასუ
პირამიდეფჷ ჯორგუნია,
ოღონც თირით გოქუნილი,
ჟი ცა მინაორქუნია,
თი აკანსუ ღორონთიშა
ართი ცირნდა ორკუნია,
ტკილი კირდეს რაშჷ გამნარყი
ჯაჭვით მიკობორკუნია.
ამდღა რდას დო გოკონ _ ჭუმე,
210 თევრე ურქუნ მიდამჯუმე.

ჰიქსოს ვორექ დიდათუ დო
ჰიქსოს ვორექ მუმაშენი,
კავკონიშე აბყარებეთ
ულუნჭაფუ ხუმაშენი,
კემის ჩქიმდა ველაჸუნე
ფერიშე დო თუმაშენი,
ჩქიმობრასუ გოხუტოლუქ
ირო შურიშჷ დგუმაშენი.
სქუა ვორექ ნაკიდურა,
220 ოდი, შხვაშო ვაკიტურა.

ტურიშჷ დუდამ ანუბისი
ღურელიში მათხილუ რე,
ართი ვეგეპატიებუ
სამუდამოთ მეთხილ ჸურე,
აკა სი გიჩქ ჸათე ჩხეშა
მუდგანერო ნატყილუ რე,
აკა სი გიჩქ ონტყოლაშეს
კუჩხი სოიშახ ნანტყვილუ რე,
ხვალე ვამახენცფელენი,
230 წირღით ქეითიბკვენწელენი.

ქუმუჭარუ: “სქანი ელხე
ჩქიმწკიმა რე, ბჟაში ნოღას,
ეწადგუმუ თოფურეფი,
მინშა ტოგა გეშამროხას,
ჟირი ხოლო ეთურეთუ
შხვაშჷ სქიბუ დო შხვაში ოღალს,
მუჭო ფიქრენქ, გობაჸილსჷ
ოვლარეფი ვაშინო ღალს?!
უმოსობას გუმანგარი,
240 მაკოჩიას გჷ მანგარი.”

წკონდა ტობას გეგნიბონი,
ნიტე მუ რე თელა ჩქინი?!
დიო ლეტა ჩერცხინე დო
ინჭას უკულ ენაჯინი,
შორ-შორიშე მურიცხეფსუ
გვალო ბრელი ელვარჩქილი,
მარა მელე ვემნოფრთუმუ,
სინთეს ტყურათ ქიმვარჩინი.
აიეტი მოკო ბძირე,
250 სონი მიკონ-მოკინცი რე.

შხვათუ მოკო მიბძირუე,
სქანი თოლიშჷ ჭურჭულითუ,
ქანას სოიშახ გიანტირე
კოჩი გილაღურჭულითუ,
ეგებ ჭუმე დუცუ ბკვათნა
არგუნი დო ბურჭულითუ,
მოკო ბძირე სამოხიო
დუმართუნა მუ რჯულითუ.”
ხვამარდეფი მიკვანწუნა
260 დო მურიცხეფჷ დიკვანწუნა.

III. 3. კურცხა

“გიმილ გიმმავლარქ,
ეშელ ეშმავლარქ,
დიშირ ნაბადიქ,
დიშირ თე შარვალქ,
დიშირ მადვალარქ,
დიშირ გადვალარქ,
აკა, შური ვაშირადექ
ღორონთიშო დადვალარქ,”
შური ირო შური რე,
010 სინჩხე რენ თუ ჩხური რე.

“ოკვიკვინანს კვიკვალი,
ონიქვინანს ნიქვალი,
სოთინ ვარე დოტებულჷ
სინთე ენაწიკვალი.
გოთხოზუქ ოროსი,
უფერუანქ ბოროსი,
ეშმა ჸოფე მენდული
მუდგას უფალჷ წყორუნსი.
შანქარი თუ ჯიმჷ რე,
020 ელხე იშენჷ ჩქიმჷ რე.”

აქციუსი. ოდი, სა,
ჰალიძონეფს ახანგენქ,
ხალიბ გოფიჟვინაფე,
ჯვეშობურო ვაღანკენქ.
ღურუ კუჩხის რხვატუნსუ,
სისმარჷ დუდის რხუტოროუნს,
“მარა ჩქიმი ელიხე
გურსუ მუშენ ბხუტოლუნს?!”
კორიბანტეფჷ ქიფხოლე,
030 მუდგანერო იფხონე.

პირამიდეფს ჭვირთუნა
ჩქიმი დოგურაფილით,
დიო ხოლო ჩირთუანა,
ხუჯი გილარღვაფილით.
თქვანდე ვორექ მულირი,
თქვანდე ვორექ სქურილი,
ჩქიმობრათუ ქირჯიდა
ღურუ გაჸი წკურილი.
ვეჸიქუდა იპაღურჷ,,
040 კირდეს წყარო მიკაღურჷ!

ტყობუ ქართაშჷ ბუნება
ჸვალიშჷ ეშაღალასუ,
ობადიში ერჩქინდუ
ფუჯ-გინიში ხალასუ.
ჸვალი გოფშა თუთა რე,
წაქა მეწენს ღალასუ.
მუჟამს ქიგიქიმინუ,
ბორჯალეფსუ ნძალანსუ.
თე რჩქინა თქვათ გიღუნა,
050 მარა ლური რჭიხუნა.

ირფელიში გერგეზი
ეკოზგუმონჯუა რე,
ჯუა განგებაშე რე
მუშენი და ჯუა რე.
დადული დო მუმული
მუჟამს იშაყარუნა,
ეკოფშაფა თექი რე
მარა რინა ჩხვარუნა.
ვადომრკებუ ზუკოლი,
060 სონ მურიცხიქ მუკოლი?!

გიჩქუდასუ ყებერი
ორქოს გიოქიმინანს,
ჸვალი თუთას მევგურენ,
იში _ ბჟათუ რცხიმინანს,
შხვა შარეფით იგორე,
ფირქიშჷ დინახალეშე,
ამშვკუნთხულსუ ენოჭაბ
თოფურჷ ოფურკალეშე.
ეგებ მეტის ბთქუანდე,
070 კუდელს დუქვათქუანდე!

უშქურჷ კვარკვალია რე,
ჸვერბი გვარგვალია რე,
ჸინი სარკალია რე,
მურიცხჷ ბარბალია რე,
ბოლოს ირფელჷ შარი რე,
რუმე რე თუ ჯღარი რე,
ზგუმონჯილი ქიანა
უკდებაში წყარი რე.
სონ ხანი რე ბრაქვალა,
080 თე ბორია ჯაქალა.

შარიშჷ ამბე ქიგეჩი,
სუმკუნთხუშით მითქუალჷ,,
ბრელი ქუა რეყეში
ქუმუცალო მიქუალჷ..
მერზიებულჷ ბაჯაღლო
ტატარელი ტუტა რე,
გურსუ გაპირჭონდიდა,
კერძიშენი მუთა რე.
ქუდომჸუნე ტანი დო
090 გემგგათირუ კანი დო.

ეწაჸუნი ზღვაშჷ კათას
ჸვალო მენდღულაფასუ,
დღასუ თუდო ვადანთხუქ
გერდე მუდგა ლაფასუ,
ჭიჭე ფერას მა მობრდუნქ
ქანა ჟირო ღაფასუ,
თეში დომიზგუმონჯუნს,
მითინს ვეკარღვაფასუ.
აბა, მუ რე მაშინი
100 კათა ნაჭვემაშენი?!


“თაში ნამდა, ოდი, სა
ნერჩიშჷ მასიროტალო,
ვახინარა მუთუნით
ბადიში-სამოთალო,
აკარდამეფქ დოსქიდას
ძვალიშჷ მაზიმოთალო,
ლექერთეფქუ ეფალან
ხუმაშჷ გასიმოთალო!
მუ რე ფირქით მობურცხი?!
110 ოდოია, გოკურცხი!

ოდოია გალი დო
გემისოფი მურუჟი!
მინი თუდო ღურუ დო
მინი ხოლო ღურუ ჟი,
შუროთ ვეგლეფაჩუა
გოძიგინი ძგურუში,
ა _ დორჭყაფუ მართუშა
ბორჯი მიშანჩურუში.
მუდგანერო ვემწარენ,
120 ოკო გეგნიმენცარენ!

დიო დარსხებელეფი
დოკორობი ხვამარდის,
ნამთინიშო ვაზოგა
ირი უმართ-სამართი.
მუსხი თუთა მიკორთე
გილეძგაბნა ნამარდის,
ურუმიშო ნთირუნა
ლანჯონეფი წკამარდის.
ვავა, თქვანი ოდიშე!
130 ვავა, თიში ცოდიშე!

კოკიეფსუ დუტებნა
ჯიმალეფი ჭვირთეფი,
ეჩი ხოლო დაჩხირი,
კოლხიდაში კვირდეფი,
მუნეფიშით ულინნა
თოფურ-წყარი-ღუმუშე,
ჩქიმი მანჯაშჷ სქიდაშე,
ჩქიმი ქვარაშჷ ჭკუმუშე.
ვავა, თქვანი ოდინსუ,
140 უდინაფჷ თუ ოდინსუ!

ჩქიმი ჰალიძონეფი,
ჩქიმ გიორგი, ბურჯონა,
ტიანეფი გორძუდუ
ცუნდით გინაღურჯოლა.
ჩქიმი ღანკი ბეთქილი,
თამბი, ყილოს განგარდი,
წიე, ბადრი, წვირალი
ჩონგურიში მანგა რდი.
დუდო ღორონთჷ რხინეფი,
150 ქუმოჭარე თინეფი!

ჩქიმი ჰალიძონეფი,
ჭიჭე შურსუ მუკინით,
თისხის ქეწქაჩოქუთუ,
დუს მუსხიშა დუკინით,
სო რდუ იბაბრდღალუდი?!
მუს რდუ იპოპტიკუდი?!
თურმე პუხუთ მუნორღეთ
ჯახუა დო ჯიკუტი.
ხამუთ მიწოწვანდელო,
160 ოდი თქვანი სანთელო!

არკვანიში უკული
ართო გილამსხაპუნა,
მაყურყათუ ნაჭოფა
რაშეფიში ზღვა პუნა.
სო რექ წიე, პირქუში,
ტანს იმონჭკნდჷ დაჩხირით,
ვარა სო რექ კვირია,
ხონარჷ ეკობარჭყილით?!
ჰალიძონ დო ხალიბე,
170 შური გეკიბკალიფე!

სი ვარდუო მორუდი
იახსარი, ზღვაშენი?!
კოპალა, სი მორუდი
ლახტიშჷ ჸოთამაშენი.
სი ვარდუო მიმერი
ქუჯი, ჸუჯით ჯინაშე?!
სი ვარდუო მიმერი,
წათე, თოლით რჩქილაშე?!
ღორონთ ქომირგებაფე!
180 არძა დუმორსხებაფე!

ჩქიმი ჩელაიეფი,
ფარაონი მორსქინანს,
მარა ბძირათ კორკონტის
მი ნამუსუ ორჯგინანს.
აქციუსით დიბგურე
ჭე გვარიანჷ მოღეფი,
გურით მუჭო ევოფშე
ქოქა თხირიშჷ ნოხეფი,
ეგებ რინქჷ დირთასუ,
190 ეგებ გემგმოდირთასუ.
გობჭყოლადუ ელხე დო
ტორონჯიში ხურთქინი,
თიშჷ თოლეფსუთ ვეჭოფე
ჩილამურიშჷ ტკურტკინი.
სი გუბაზი, თოფურშე
სქიბუეფი მიბუნე,
სი ალერტი ოდიშო
ბჟა ხეშქაგურს გიფუნე!
ხოგაიში მინდია,
200 გიჩამჷ გვერიშჷ მინ თია.

ტანსუ გჷმომორსუთუ,
მარა ვართი ჯაშქვიდუთ,
მანთხაშა მუთ იშქვიდე
კოჩი სუმშა ნაშქვიდუ.
ირფელჷ დოქვაქვალედას,
თქვანჷ ჭირიში გოხოლუს,
გვერსუ ბიწკის ქიგვაშქვა
მუჟამ გეითოზოხოლუნს.
ღიუ-ღაუქ ქურაჸუ,
210 იხის გვართა მურაჸუ!

ჯიმალეფიშჷ მარსხებელჷ,
ოდოია, ასე რექ,
არძა ჩქიმდა წკვარემი,
ნამუთ დიო ვასერექ,
ჩქი ზღვაშჷ კათას მიძახნა,
ბორიეფი ბღვენდუნა,
ართი რკინას ჭკადუნსუნ,
შხვეფი ცხენეფს ხენდუნა.
მასმა ორქოს ბეჭუნსუ,
220 მანთხა ჭუას მეჭუნსუ.

ჰალიძონეფჷ ბჯოხონა,
კორიბანტეფჷ ბჯოხონა,
ტიბარენეფჷ ბჯოხონა,
მოხოლე თუ ზოხონა,
ჰენიოხი დო ხოლო
უმკუთვალუ ქვიშონა,
ართო გეგნომდღულათჷნ,
ეკომცენა ჯიშონა.
მარა კოლხო ბჩინენა
230 დო თაშჷ გიმოჯინენა.

ართი იშენჷ ართი რე,
ჟირი იშენჷ ჟირი რე,
სუმი ითამჷ სუმი რე,
მარა ბირას ჯგირი რე.
ართშა ვემკიღობერე,
ჟირშა ვემკიღობერე,
სუმი ბარჯგიშჷ უკული
ღობერეფი ჸოფერე.
გომორძგუა ღობერსუ,
240 მუჭოთ უფალ ჸოფრენსუ!”

გინაღვარანს ბორიას:
“აიაშა ტკუ მეძუ,
მარა დიო ეჩხოლოს
უჩქინეთუ ჸუმენსუ.
დუდი გეგმუჩამუნა
თოფური თუ წყარიშა,
თეში, ნამდა ართისუ
ვაგმუკინუ წარიშა.”
დო ხვამარდეფქ ონკირეში,
250 ქუმუძახეს ობირეში!